Tíminn - 21.03.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Föstudagur 21. marz 1975.
A æfingu á „Þorláki þreytta”. Sitjandi f.v. Sigurgeir H. Friðþjófsson,
Ólaffa Vilhjálmsdóttir og Kristln Jóhannesdóttir. Standandi f.v. Þor-
steinn Hansen, Þórður Kristjánsson, Inga Wium, Árni Jón Eyþórsson,
leikstjórinn Ragnhildur Steingrlmsdóttir, Steindór Gestsson, Brynja
Janusdóttir, Kristján Wium, Svava Hauksdóttir, Árni Jónsson og
Ragnar G. Guðjónsson.
„Þorldkur þreytti"
sýndur í Hveragerði
ÞS—Hverageröi. — Leikfélag
Hveragerðis og Ungmennafélag
Hveragerðis og ölfuss frumsýndu
gamanleikinn „Þorlák þreytta”
eftir Neal og Farmer i staðfær-
ingu Emils Thoroddsen, i Hótel
Hveragerði sunnudaginn 16. marz
sl. Leikstjóri er Ragnhildur
Steingrimsdóttir.
Hinn 5. janúar sl. átti UMF
Hveragerðis og ölfuss 40 ára
afmæli. Margt hefur verið gert til
hátíðabrigða af þvi tilefni, og er
uppfærsla þessa gamanleiks i
samvinnu við Leikfélag Hvera-
gerðis liður i þeim hátiðahöldum.
Það má fullvist telja að sérhver
sýningargestur hefur farið
ánægður heim til sin að sýningu
lokinni, enda voru leikstjóri og
leikendur hylltir i sýningarlok
með blómum og lófataki.
Leikstarfseminni i Hveragerði
hefur bætzt góður liðsauki þar
sem er Sigurgeir Friðþjófsson.
Hann fer með aðalhlutverkiö á
þessari sýningu, en hefur auk
þessrekið leiðbeiningarstarfsemi
á kvöldnámskeiðum i vetur.
Var ánægjulegtaðsjáá þessari
leiksýningu ný og gömul andlit,
og frammistaða unga fólksins lof-
ar góðu um framtið leikstarfsem-
innar hér. Um helmingur leikar-
anna kom hér fram i fyrsta sinn.
Má segja sem svo, að vissulega
sakni maður sumra eldri leikara
okkar, eins og t.d. Gests Eyjólfs-
sonar en það var gaman að sjá,
að Steindór sonur hans ætlar að
feta dyggilega i fótspor föður
sins.
Þetta virðist viðar vera i blóð-
inu, þvi að Kristján Wium, sem af
og til hefur verið hér á fjölunum,
mætti nú til leiks með dóttur sina.
Þá var og i fremur litlu hlutverki
Svava Hauksdóttir, en hún er
sonardóttir Svövu Jónsdóttur frá
Akureyri, sem var þekkt leikkona
áður fyrr.
Við sýningar á svona leikritum
veltur ekki hvað minnst á þvi, að
þær gangi létt og snurðulaust með
ákveðinni stigandi og það
heppnaðist svo sannarlega hér.
Fyrirhugað er að sýna leikinn i
Hveragerði föstudagskvöldið 21.
marz, og siðan miðvikudaginn 26.
marz. Eftir það er ætlunin að
ferðast með leikinn viða um
Suðurland og sýna þar, i öllum
samkomuhúsum, sem venja er að
sækja heim, og ef til vill fara við-
ar ef timi leyfir.
Fjármálaráðuneytið,
20. marz 1975
Auglýsing um
skoðun ökurita
Með tilvisun til fyrri auglýsingar ráðuneytisins um skoðun
ökurita i stýrishúsi i dieselbifreiðum yfir 5 tonn aö eigin
þyngd hefur ráðuneytið hlutast til um að skoðunarmenn
verði staddir á eftirtöldum stöðum og tima dagana 23.-26.
marz n.k. til hagræðis fyrir viðkomandi bifreiðastjóra.
Egilsstöðum
v/lögreglustöðina laugardaginn 22. marz kl. 12—18.
Reyðarfirði
v/bifreiöaeftirl. sunnudaginn 23. marz kl. 10—12
Fáskrúðsfirði
v/lögreglust. sunnudaginn 23. marz kl. 15-17
Breiðdalsvik
mánudaginn 24. marz kl. 9-11
Djúpivogur
mánudaginn 24. marz kl. 14-16
Höfn i Hornafirði
v/bifreiöacftirlit þriðjudaginn 25. marz kl. 9-12
Vik i Mýrdal
v/lögreglustööina miðvikudaginn 26. marz kl. 9-12
Skoöunarmaöur verður ekki sendur aftur á framan-
greinda staði. Komi umráðamenn viðkomandi bifreiða þvi
ekki viö, að láta skoöa ökuritana á hinum auglýstu timum
verða þeir að koma með bifreiöina eða senda ökuritann til
V.D.O. verkstæðisins Suðurlandsbraut 16, Reykjavik fyrir
1. april n.k.
fflm
m
Lögmenn og dómarar blaða í Jónsbók:
Rangæsk afréttarmál
fyrir dómstóla á ný
SJ-ReykjavIk. —Eins og kunnugt
er hefur undanfarið verið fyrir
dómstóium mál út af eignar-
réttarstöðu Holtamannaafréttar,
Þórisvatns- og Sprengisands-
svæða, en rlkið hefur talið sig
eiga „grunneignarréttinn”, þ.e.
landið sjálft, að viðurkenndum
óskertum rétti byggðarmanna til
upprekstrar og veiði. Geröust
hreppar og bændur beggja megin
fjalla aðilar að málinu og fór
Guðmundur Jónsson með það
sem setudómari. Visaði héraðs-
dómari málinu frá, að kröfu
varnaraðilanna, þar sem málið
væri ekki eignardómsmál, sem
svo er kallað. Var úrskurður
héraösdómsins staðfestur I
hæstarétti 21. janúar.
Hæstiréttur byggir frávisunina
að vlsu á öðrum grundvelli en
héraðsdómurinn, en telur á hinn
bóginn kröfugerð stefnenda ekki
nógu ákveöna, þar sem tekið var
sérstaklega fram i stefnunni, að
ekki væri ætlunin að skerða rétt
byggðamanna að neinu leyti og
hafa þurft að skilgreina þann rétt
nánar. Jafnframt telur hæsti-
réttur margt benda til, að af-
mörkun stefnusvæðanna komi
ekki heim við mark lögsagnar-
umdæma sunnan og norðan
fjalla,en mörkin á Sprengisands-
svæðinu munu ekki vera beinlinis
ákveðin, en stofnendur miðuðu
við vatnaskil, sem þeir töldu
byggjast á Jónsbók, og landshefð
alla tiö. Fjórir dómarar stóðu að
niðurstöðu þessari, en einn skilaði
sératkvæöi.
Samkvæmt Lögbirtingarblaði,
sem kom út i vikunni hefur málið
nú verið tekið upp að nýju, en með
þeirri breytingu, að óskað er
tilsvarandi dómsúrlausnar um
Landmannaafrétt, i stað Holta-
mannaafréttar og hálendis-
svæðanna þar upp af, enda mun
rikið telja það einu gilda, þar sem
aðalatriðið sé að fá i eitt skipti
fyrir öll dómsúrlausn um eignar-
rétt að stórafréttum og hálendis-
svæðum i landinu. Sé þess vegna
hér um prófmál að ræða, að þvi
leyti, en þó að sumu leyti hægara
um vik að fá dómsúrskurð um
Landmannaafrétt en Holta-
manna, þar sem telja megi vafa-
laust, að hann liggi allur innan
Rangárvallasýslu, auk þess sem
skilja megi hæstaréttardóm frá
1955 á þann veg, að rikið sé
grunneigandi, eða a.m.k. ekki
hrepparnir. Vegna framkvæmda
Landsvirkjunar við Tungnaá og
Þórisvatn sé alveg sérstök
nauðsyn að fá skorið úr um
eignarréttarstöðu þessara lands-
svæða, enda þoli það enga bið.
Um þetta segir nánar i dóms-
stefnu, sbr. Lögb.bl.:
„Sérstakt tilefni þessarar
málshöfðunar er ágreiningur út
af eignarréttarstöðu afréttar-
svæða þar efra i sambandi við
virkjunarframkvæmdir við
Tungnaá og Þórisvatn. A fundi 1.
ágúst 1971 lýstu oddvitar
fjögurra hreppa i Rangárvalla-
sýslu þvi yfir, að „með einhverju
móti þyrfti að leita úrskurðar
dómstólanna I ágreiningsmáli
þessu,” nánar tiltekið hvort um
beinan eignarrétt væri að ræöa,
eða hvort um landssvæði þessi
giltu „almennar reglur um af-
rétti”, eins og oddvitarnir orðuðu
það. Jafnframt er, vegna
umsvifa veiðifélagsins um Þóris-
vatn, nauðsynlegt að fá skorið úr
óvissu þeirri og ágreiningi, sem
þar hefir risið, en nokkur hluti
vatnsinser innan fyrrgreindra af-
réttarmarka. Þá er loks brýn
nauösyn sikrar dómsúrlausnar
vegna vlðáttumikilla landsvæða,
sem fara undir vatn (Nýja Króks-
vatn) við stíflugerð I Tungná.
Málshöfðandi hefur lagt fram
itarlega greinargerð, samanber
220 grein og 217. gr. einkamála-
laga nr. 85/1936, ásamt fjölda
fylgiskjala, þar sem hann telur
sig færa fram helztu sannanir sin-
ar eða likur fyrir þvi, að rikið sé
beinn eigandi hinna umstefndu-
landsvæða, enda verði og að
teljast vafalaust, meðal annars
með tilliti til hæstaréttardóms 21.
janúar 1975, að með málið megi
og eigi að fara sem eignardóms-
mál. Fer hann þess jafnframt á
leit, að við höfð verði aukadóms-
meðferð, og málið þingfest á
skrifstofu sýslumannaembættis-
ins á Hvolsvelli.
Málinu er stefnt til fyrirtöku á
Hvolsvelli 13. júni n.k. og er þá
ætlazt til að hugsanlegir réttar-
krefjendur gefi sig fram, og „geri
grein fyrir kröfum sinum og færi
fram gögn og sannanir fyrir
þeim, enda megi að öðrum kosti
gera ráð fyrir, að rikissjóði verði
dæmdur eignarréttur að lands-
svæðunum,” eins og segir I stefn-
unni. Ekki mun þó ætlunin, frekar
en áöur, að skerða réttindi
bænda, sem þeir hafa haft, sam-
kvæmt lögum eða venjum.
Blaðamaður Timans ræddi við
Sigurð Ólason, málflutningsmann
fyrir málshefjendur beggja
málanna, og Pál S, Pálsson lög-
mann Asa- og Djúpárhrepps i
fyrra málinu, og er frásögn þessi
byggð á þeim viðræðum.
Samþykkt útifundarins:
„Lýsum yfir andstöðu við
byggingu járnblendiverksmiðju"
BLAÐINU hefur borizt samþykkt
útifundar þess, sem haldinn var á
Lækjartorgi s.l. föstudag. Sam-
þykktin var að fundi loknum af-
hent forsetum Alþingis.
Hún er svohljóðandi:
„Almennur fundur haldinn á
Lækjartorgi 14. marz 1975 lýsir
yfir andstöðu sinni við fyrirhug-
aða byggingu járnblendiverk-
smiðju i Hvalfirði i samstarfi við
auðhringinn Union Carbide, á
eftirtöldum forsendum:
1. Þar sem Union Carbide einok-
ar 70% alls járnblendis, sem
framleitt er i heiminum, ræður
auðhringurinn framleiðslu
verksmiðjunnar i raun, þrátt
fyrir meirihlutaeign islenzka
rikisins i verksmiðjunni sjálfri.
2. Ýmislegt i fortið Union Car-
bide, svo sem eiturvopnafram-
leiðsla fyrir striðsrekstur
bandariska hersins mælir ekki
með samningum islenzka rikis-
ins við auðhringinn.
3. Ekki hafa farið fram neinar
vistfræðilegar né félagslegar
rannsóknir á þeim áhrifum,
sem verksmiðjan gæti haft á
umhverfi sitt. Þannig hafa ósk-
ir liffræðistofnunar Háskólans,
búnaðarþings og fjölda ann-
arra verið hundsaðar.
4. Mikil leynd hefur hvilt yfir öll-
um undirbúningi málsins. Þvi
fólki, sem búa þarf i sambýli
við verksmiðjuna, hefur hvorki
gefist kostur á að fylgjast með
þróun málsins né taka þátt i á-
kvörðunum.
Stóriðjuframkvæmdir eru
ekkert einkamál embættis-
manna, alþingismanna og ann-
arra stjórnarherra.
Að lokum sendir fundurinn
Borgfirðingum þakkir og bar-
áttukveðjur og hvetur þá til frek-
ari andstöðu i' máli þessu”.
Kort þetta sýnir afréttasvæöi þau, — Landmannaafrétt, — sem nýja málsóknin tekur til.