Atuagagdliutit - 06.11.1975, Blaðsíða 21

KanoK Kalåtdlit-nunåt axuneKarpa?
agdl.: Kontorchef Børge Rasmussen, Nuk
^uleKutaK issigineKarsinaugaluar-
P°k pisoralugit folketinge, Kalåt-
^it-nunånut ministeriaKarfik,
^ndsråde il. il., kisiåne angniki-
nerussumik tamatumuna pissa-
^srpoK.
sulivfigssaKartitsiniarnermut, i-
*iuissarnermut akilerårtarfing-
Mutdlo pissutsit kisisa pinagit,
låuko landsrådimut atangmata,
avdlat uvdluinarne inunermut
Kalåtdlit -nunånut tungassut isu-
^agineKarput nålagauvfiup suliv-
^Karfisigut. tåssa atuarfit av-
'llatdlo iliniartitsinermut tunga-
Ssut, bolig- ama erhvervsstøtte,
PafKingnigssamut tungassut il. il.
arnerdlanerpåtdlo sule Kalåtdlit-
^ananut ministeriaKarfingmut a-
låpUt.
taimåitumik aperKutaulerpoK
larnåko sulivfeKarfit KanoK itu-
Mik aKuneKarnersut åmalo Kalåt-
'Hit-r.unånut ministeriaKarfiup
^igsautigissane KanoK ilivdlune
lamagsineKartitarnerai Kalåtdlit-
t'dnane. Kalåtdlit-nunåne mini-
mere Kinigkatut sulivfeKarfingnut
larnanut akissugssauvoK tamåku-
natigutdlo folketingimut akissug-
Ssautitåusavdlune.
tamatuma ministeritut akissug-
isautitaunerup, kingunerisanerpå
Ministeria torKåinartumik pissut-
s*nut tamanut akuliusinaunera.
’fnalunit ministeriap najorKutag-
Ssat suliarissarpai, Kalåtdlit-nu-
aane sulivfeKarfit sulinermingne
^ajorKutagssait, imaKa imailiv-
'Udgit ministeriap pingårnerussui-
aait najoreutagssiordlugit taimai-
|vdlunilo Kalåtdlit-nunåne su-
*vfeKarfit nangmingneK KanoK i-
'Qriarsinaunerinut periarfigssa-
erdlugit najorKutagssat nang-
MingneK iluåne, imalunit imåi-
''erpa ministeriap imaKa nåmagi-
^ardlugo sulivfeKarfingnut tamå-
^Ununga anguniagagssat tikuåi-
^ardlugit tåukulo nangmingneK
^Isinautitdlugit KanoK iliordlutik
'Mgusanerait, Kalåtdlit-nunåne
t'angmineK sulissunut?
Ministeriap sujunertarissat aulaja-
J*9erpai nåmagsiniarnigssaitdlo
*alåtdlit-nunåne atorfilingnut
'Missutigalugo?
angussagssanut aKutsineK tåssau-
SsariaKaraluarpoK Kalåtdlit-nu-
aane agdlagfigtigut ingerdlatsi-
^tme periausigssaK nalerKutoK,
airnailivdlune ministeria (grøn-
andsråde) taimågdlåt aulajangi-
Ssåsavdlutik anguniagkat sut a-
''SuniarneKåsassut, tauvalo isu-
Magitisavdlugo Kalåtdlit-nunåne
®issortaKarfit nangmingneK angu-
'agaK KanoK anguniåsagåt.
kisiåne taimatut suleriausigssaK
^kornuteKarpoK pingårnerpåmik
*uingdlerpåmigdlo anguniagagssat
rSserKinginerisigut.
.1950 -ime, grønlandskommissio-
’P isumaliutigsslssune sai'Kumiu-
aia
lSo sule ajornångilaK anguniag-
taigusavdlugit. atuarfik suju-
'sarneKåsaoK, igdlugssat sanane-
s?rdlutik nåpautitdlo ajornerpåt
ardlo tuberkulose akiorneKåsav-
'Hune.
I^sule 1959-ime Kalåtdlit-nunåta
s ådsrådia tamanut matussisinau-
irr»ik oKauseKauteKarsinauvoK
»n.
‘ai'alugit ingmikut anguniagag-
sat angussariaKartut.
Uvdlume sule aulajangiusima-

karpoK 1959-ime oKauseKaut
h ‘le itisilerKigdlugo g-60-ip isu-
Mai1
■iutigssineratigut pissortat a-
l\Oi. .
suniagagSsatU(; pingårnerpåtut i-
?atut-
kisiåne tamatuma saniatigut pi-
Massat såkortut pilersimåput
Sherussumik „kalålingorsainig-
imaKa Danmarkip ilånut
diamut naligititaunermigdlunit
akeKåsagaluarpat, sordlo lands-
rådip 1959-ime oKauseKautåne er-
ssersoK.
1959-ime landsrådip OKauseKau-
tå ima naggasersimavoK:
„tamatuma nautsorssutiginera
atatinardlugo (tåssa kalåtdlinut
tungassut aperKutit suliarineKar-
tåsassut nålagkersuinikut partit i-
sumait avarKutdlugit) landsråde
isumaKarpoK, pissortat åssigingit-
sut akunermingne oKartugssauv-
figissaisa avguatårsimanere, pi-
ngårtumik Kalåtdlit-nunånut mi-
nisteriaKarfiup, landsrådip folke-
tingivdlo tungaisigut, ersserKigsu-
nik aulajangersagaKartariaKarpoK
— tamarmik sujunertaKardlutik
agdlagfigtigut politikikutdlo i-
ngerdlatsineK Kalåtdlit-nunåne
nalerKiitungorsarniarneKåsassoK
Kalåtdlit-nunåta Danmarkivdlo
akornåne pissutsine, taimailivdlu-
ne Kalåtdlit-nunåta danskit nå-
lagauvfiåne inigssisimanera nali-
gisitaulisavdlune nålagauvfing-
mut ilauvigsutut — mingnerungit-
sumik angnerungitsumigdlunit —
aulajangiutivingneKartugsså-
ngordlune malingneKardlunilo
nalerKutungorsardlugit nunap pi-
ngortitaunermigut ungasissusiati-
gutdlo pissutsit najoreutaralugit
avdlatut ajornartut kisisa naut-
sorssutigalugit".
måna tikitdlugo pingårneruti-
taussarsimagaluartoK kigsautigi-
ssaK Kalåtdlit-nunåt tåssåusassoK
„danskit nålagauvfiåne naligiti-
tauvdlune ingmikortortaK", tai-
måitoK uvdlume amerdlaKaut ma-
lungnautaussut, issuagkat nagga-
tåtungåne OKautsit: „nåmagtu-
ngorsardlugit nunap pingortitåu-
ssutsikut pissusiata ungasissusia-
talo avdlatut ajornartitai naut-
sorssutigalugit" pingårnerpauler-
simassoK — ilånguneKarsinauvor-
dlo, åma nautsorsutigissariaKar-
mata inuiagtut nagguvigissat, o-
Kautsit kulturimutdlo tungassut.
kisiåne tåuna KuvneK pissortat
anguniagåt, tamatigut OKalugtuar-
toK naligigsitaunigssamik, anguni-
agardlo avdla, pingårnerussumik
taissaKarnerussoK Danmarkimit
avdlåussutinik, ajornarpoK angu-
niagkatut nåmagsiniainigssamut
aKutsinerinåkut.
ministeriaKarfik (åma folketin-
ge) uvdlume imailiuinarsinau-
jungnaerput pingårnersiuinerinå-
kut aKutsinigssamut sivnerilo
Kalåtdlit-nunåne pissortaKarfing-
nut isumagissagssångortitdlugit —
taimailiornigssamut anguniagkat
erssendngipatdlårput agssortu-
ssutauvatdlårdlutigdlo.
najorKutagssat (programit)
atordlugit aKutsineK?
aKutseriauseK taimåitoK isuma-
KarpoK, Kutdlersaussut (aKutsi-
ssut) aulajangissartugssauvdlutik
suliagssat ima imalo programe-
Kardlune suliarineKåsassut, atu-
lersitaussåsavdlutik pissutsit au-
lajangersimassut suninerisigut, i-
malunit påsiuminarnerussumik o-
Kautigalugo, Kutdlersaussut raa-
ligtarissagssat aulajangertåsagait,
OKausertaKartut, uko ukulo pigå-
ngata nåmagsineKardlutigdlo, tau-
va tugdiutdlugit uko ukulo sulia-
rineKalisåput.
sujusingnerussukut agdlauseri-
ssame taineKarérpoK, sordlo ami-
gauligineKartOK Kalåtdlit-nunåne
sanaortornermut inatsit amigau-
tigineKartOK, åmåtaoK avdlat tu-
ngaisigut inatsisit amigautigine-
Karput. tamatumunga akissug-
ssauneK soruname inatsisiliortuni-
pcic — pingårnerpåmik sujugdler-
påmigdlo folketingime kisiåne å-
ma Kalåtdlit-nunånut ministeria-
Karfingme, tåssa inatsisiliagssanik
suleriai'KårneK pissarnertut pi-
ssarmat ministeriaKarfingnit.
kisiåne Kalåtdlit-nunåne ami-
gautaussut inatsisiniginångitdlat,
kisiåne åma maligtarissagssat au-
lajangersimassut Kalåtdlit-nunå-
nut ministeriaKarfiup suliarisi-
naussai inatsisitigut pisinautitau-
nerme iluane.
maligtarissagssanik amigaute-
Karnerup agsut ajornakusortu-
ngortipå Kalåtdlit-nunåne pissor-
tanut ingerdlatseriarnigssaK. nå-
mångilaK sulissut sulisitsissutdlo
isumaKatiglssuteKartarnerat. isu-
maKatiglssutit åma itisilertaria-
Karput, taimailivdlutik agdlag-
fingne piviussungortitsissugssat
tamarmik åssigingmik suliarisi-
naorKuvdlugit. taimåingigpat er-
Kartussissarnertigut (erKortulior-
nikut) pissutsit Kalåtdlit-nunåne
åssigmgisitårpatdlålisåput. taima-
tut itisilerissunik periausigssalior-
nerit Kalåtdlit-nunåne amigau-
tauvdluinangajagput.
nunavta
aKuneKarnera
taimåitumik suliagssarpagssuit
Nungme pissortaKarfit katerssuv-
fiånut ingerdlatitaussarput, tauva
va tåssane ministeriamit najorKU-
tagssiorneKaratik aulajangissaria-
Kartardlutik imalunit suliagssat
ministeriamut ingerdlaterKinarta-
riaKartardlutik. tauva erKarsauti-
gineKarsinauvoK, ministeriap ta-
måna tungavigalugo aulajanger-
såsavdlugit najorKutagssat pi-
ngårnerussut, kisiåne taima pisso-
Kartarnera KaKutigorpoK. amer-
dlanertigut aulajangineKartarpoK
suliagssamut piviussumut ataut-
simut taimågdlåt, sordlo åssersu-
tigalugo oKariartauseK atordlugo,
ministeriap „pissutsit atutut" na-
jcrKutaralugit ima imatutdlo tåu-
na suliaK aulajangivfigissariaKa-
rå. OKariartauseK „pissutsit atu-
tut“ isumaKartarpoK, aulajangi-
neK suliagssamut atautsimut tå-
ssungåinaK atortoK, taimailivdlu-
ne Kalåtdlit-nunåne pissortat å-
ma ilioriarsinaussaratik suliagssa-
mul åssinganut periausigssanik
aulajangersimassunik nalunaeru-
teKarsinaussaratik. ingmikut tai-
neKarérpoK sulissut tungaisigut
pissutsit pivdlugit ingerdlatsivfit
(akigssarsiat- åma atorfinigtitau-
ssarnertigut pissutsit tungaisigut).
kisiåne pissutsit taimåitut suliag-
ssane amerdlanerne nanigssau-
ssarput. ajornakusortorujugssu-
vok ministeria najorKutagssalior-
tiniarnera suliagssatigut åssigi-
ngitsunut tungassutigut agdlagfig-
tigut periausigssanik.
najorKutagssat amigautiginere
åmalo amerdlaKissutigut sordlo
piumassårssuinartumik aulajangi-
ssarnertigut taineKarérsutut ajor-
nartorsiuterpagssuit pilersitau-
ssarput. aulajangigkat „pissutsit
atutut" najorKutaralugit Kalåt-
dlit-nunåne erninavik tusåmasså-
ngorput inuit akornåne „tusatsi-
agkat“ najorKutaralugit, taimåi-
tumigdlo inuit tamarmik isuma-
Kalertardlutik aulajangersimassu-
me suliame aulajangineK taimåi-
toK åma åssingine atortartoK. i-
sumaKatigissuteKarnikut atorfi-
nigtitap påsisinausséngilå, malig-
tarissagssat avdlat åma atortar-
tut sordlo tjenestemandinut, aju-
livigsarpordlo sumutdlunit agger-
dlune takussutigssaKartitåunging-
mat ingminut aulajangersagkat
sut atornersut.
tauvame KanoK aKutsineKarpa?
amerdlaKissutigut påsissariaKar-
tarpoK aKugtoKångitsoK. nalunå-
ngivigsumik aulajangigaKartarpoK
åssigingitsorujugssuarnik Kalåt-
dlit-nunåta ilaine åssigingitsune
måssa suliagssat aulajangivfigi-
ssagssat åssigigkaluartut, pissuti-
ginavigdlugo maligtarissagssaile-
KineK åmalo landshøvdingimut i-
ngerdlaterKigkaluarnere tamati-
gut iluaKutausinaujungnarane, å-
måtaoK tåssane nalungmåssuk su-
nik najoricutaKartariaKarKussau-
nerdlutik.
aKugtoKarpat, pigajugtarpoK
torKåinartumik suliagssat atausiå-
kåt aulajangerneKartardlutik,
Nungme imalunit ministeriame
aulajanginerit pisagaluarpatalu-
nit. pingårtumik ministeria aula-
jangigajugtarpoK „pissutsit atu-
1ut“ najorKutaralugit aitsåtdlo
ministeriamut torKåinartumik i-
ngerdlatitat aulajangivfigineKar-
tarput.
sok Kalåtdlit-nunåt
„najorKutagssaKarfiungila?"
tamåna soruname pissuteKarsi-
nauvoK, måne pissutsit ima ajor-
nakusortiginerinik, suliagssat ta-
maisa ingmikut suliareriauseKar-
tariaKardlutik — Kutdlerpånitdlo
aulajangivfigineKardlutik.
navsuiautigssaK tamatumunga
tungagunarpoK, kisiåne åmåtaoK
sujuliane agdlauserissame erKar-
torneKartume ministeriame Ka-
låtdlit-nunånut pissutsinik nang-
mineK misiligtagakipatdlårnermit.
ministeriame suliagssamik isu-
magingnigtoK, Kalåtdlit-nunånisi-
mångisåinartoK, imaKalo ministe-
riame taimågdlåt takussutigssa-
KartoK — OKåinardlune — „Kr.'.ål-
dlit-nunåta“ 40 pet-inånik nalu-
nångivigpoK ersserKigsunik aula-
jangissarsinaussoK taimågdlåt na-
jorKutaralugit Kalåtdlit-nunånit
inåssutigissaussut aulajanginig-
ssamut taimågdlåt najorKutaralu-
git, imatut nalorninartitaminut a-
valangniarane tamanut najorKu-
tagssaussunik perKiissusiornigssa-
mut kaujatdlaisitaliornigssamut-
dlunit. kisalo aulajangigkane ila-
guniuk oKausertalerdlugo „pissut-
sit måna atutut" najorKutarine-
rardlugit, tauva kukugaluatdlaru-
nilunit patsisigssarsiutigssaKar-
dlualerpoK
kisiåne taima kajumigissaKå-
ngineK tamanut atortugssanik na-
jorKutagssaliornigssamut Kalåt-
dlit-nunåne agdlagfingne inger-
dlatsiviussune atortugssanik ag-
sut ajornartorsiortitsissuvoK måne
KanoK ilioriarsinaunermut — å-
malume suniuteKartardlune, suli-
agssane åssigiåne åssigingitdlui-
nartunik Kalåtdlit-nunåta ilaine
aulajangineKartardlune.
taimatut ajoKumut iluarsissu-
tigssaK ima ersserKigtigaoK taku-
nagulunit någfiusinauvdlune, tå-
ssa atorfigdlit ministeriame Ka-
låtdlit-nunånilo sulissut suleKati-
gingnerisigut maligtarissagssanik
najorKutagssiornigssaK, imalunit
atorfigdlit Kalåtdlit-nunånltut su-
junersusiortitdlugit taimatut ma-
ligtarissagssaliagssanut. ardlåi-
naitdlunit iluamik atorneKångit-
dlat, ministeriamilo atorfiligpag-
ssuit isumaKartarput Kalåtdlit-
nunåne atorfigdlit „najorKutag-
ssanik erKarsåsångitsut", tåssa i-
måipoK sujunersuteKartåsångitsut.
taimåitut ministeriap suliagssa-
ringmagit.
tamåko ingerdlarKigtipåtigut.
sap. ak. tugdliane agdlauserissag-
ssamut
atåssuteKautitigut ajornartorsiu-
tit Atlanterhave ikårdlugo tåuku-
lo kingunerissait sujornatigut a-
jornartorsiutinut agdlauserissao-
rérsunut Kalåtdlit-nunåne ag-
dlagfigtigut ingerdlatsinerme.
Lej eller køb Deres bil
hos Bukkehave
Vi har en ny vogn stående nøgleklar når De kommer. Vi kan
tilbyde et alsidigt udlejningsprogram med priser fra kr. 390,-
pr. uge og op. 1000 km gratis pr. uge. Eller vi kan tilbyde
Dem en fabriksny bil leveret på grænseplader til fordelagtig
pris. Alle mærker og modeller. Levering hvor i det sydlige
Danmark De ønsker det.
Jeg ønsker flere oplysninger om: A □ leje af bil. B □ køb af
vogn på grænseplader. A + B □
Navn ..........................................
Adresse .......................................
CHR. BUKKEHAVE & SØN
Lerchesvej 11. P. O. Box 140, Svendborg, Danmark.
Tlf. (09) 21 14 57, flere linier. Turistudlejning gennem mere end 45 år.
NYE KVALITETSVOGNE KAN LEVERES TIL FORDELAGTIGE
PRISER. OGSÅ PÅ GRÆNSEPLADER.
BROCHURER OG PRISER SENDES GERNE PÅ FORLAN-
GENDE.
SNEJBJERG . 7400 HERNING . DANMARK . TLF. (07) 16 18 66
21