Atuagagdliutit - 17.03.1982, Blaðsíða 44

I sumaginninnermut
ilinniarfik Aasianni
ingerlallualerpoq
Inunnik isumaginnittunngorniat atuarfiata
Aasianniittup matusussanngorneranik tusagaq
pillugu ilinniartut allagaat
Aasianni inunnik isumaginnittun-
ngorniat atuarfiat aallartippoq
augustip qaammataani ukioq
1979. Atuarfiup aallartinneranut
pissutsit assigiinngitsut aallaavi-
gineqarsimapput.
Naluneqanngitsutut ukiut ta-
marluinnaasa inunnik isumagin-
nittussat ilinniagaqarumallutik
qinnuteqartartut amerlasaqaat.
Inunnik isumaginnittussatut ilin-
niarfik aallarnerneqarpoq Nuum-
mi ukioq 1975, sivitsorianngitsor-
li paasinarsimmat ilinniarfiup siu-
nertaa nunap ineriartorneranut
soqutiginaateqarluinnartoq, tas-
sami inunnik isumaginnittoqar-
finni assigiinngitsuni sulisussat
ilinniarsimasut amigaatigineqar-
tuarmata, Nuummiittoq ilinniar-
fik immikkoortortalerneqarpoq
Aasianni inissinneqartumik.
Aasianni immikkoortortaqarfi-
up aallartinneqarnera aammat-
taaq nunatta naalakkersuisuisa
ilinniartitaanermut politikianut
attuumassuteqarluinnarpoq. Tas-
sami Aasianni immikkoortorta-
qarfiup aallartinneqarnera »Isu-
maginninnerup tungaatigut pe-
rorsaanikkut ilinniartitaaneq pil-
lugu Landstingip peqqussutaa
Nr. 14, 22. oktober 1979-imeer-
soq« naapertorlugu tunngaviler-
neqarsimammat. Peqqussutip §
2-a imatut naqitanngorlugu saq-
qummerneqarsimavoq:
§ 2. Ilinniartitaanerit Social-
pædagogisk Seminariami (Ka-
laallit-nunaanni ilinniarfissuar-
miittumi) ingerlanneqartassap-
put, inissiisarfinnilu il. il. ilinniar-
nermut tunngatillugu ilinniartut
sulisassallutik. Socialpædagogisk
Seminariami Nuummi qitiusumik
immikkoortortaqarfilerlugu Ka-
laallit-nunaanni illoqarfinni allani
immikkoortortaqarfilerlugu piler-
sikkiartorneqassaaq, tassa ilinni-
artitaanerit ilinniartut najugaa-
nut sapinngisamik qanittuni inis-
sinniarneqartartussaammata. I-
linniarnerit tamarmik Social-pæ-
dagogisk Seminariap qitiusumik
immikkoortortaqarfiani inaarne-
qartassapput.
Siumup siunertai
Nunatta naalakkersuisuisa Siu-
mukkormiuusut 1979-imi qinersi-
nermut atatillugu paasissutissa-
nik naqitanik saqqummiussiner-
minni atuartitaanermut ilinniarti-
taanermullu siunertartik ersaril-
luinnartumik allaaserisimavaat.
Allaaserineqarpormi kalaallit
inuusuttortai kaammattorneqas-
sasut nunatta piorsarneqarnerani
akisussaaqataanissamik suleqa-
taanissamillu ilinniartinneqarni-
assallutik. Aammattaarli ilinniar-
titaanerit qanorluunniit isikkoqa-
raluartut inuiaqatigiit kalaallit
inuusaasiannut pisariaqartitaa-
nullu naleqqussarluakkamik ilusi-
lerneqartassasut.
Annerusunik ilinniagaqartunut
Siumup politikimini imatut siun-
nerfini erseqqissarpaa: Siumup
tapersersorpaa kalaallit inuusut-
tortaasa annerusumik ilinniaga-
qartalernissaannut periarfissa-
qarnissat Kalaallit-nunaanni
Danmarkimi nunanilu allani.
Kalaallit inuusuttortai anneru-
sumik ilinniagaqarnissamut peri-
arfissaqalersimasut (ilinniarfis-
sarsisimasut) Kalaallit-nunaanni
nunaniluunniit allani ikiorsiiffigi-
sassallugit ilinniarnerup nalaani
inuttut, ilinniakkatigut aningaa-
satigullu ajornartorsiuteqaratik
naammassinninnissaat anguniar-
lugu.
Inuutissarsiutitigut ilinniaga-
qartut, Inunnik Isumaginnittun-
ngorniarlutik ilinniagaqartut ilin-
niartitsisunngorniartullu suleqa-
tigilluinnassallugit, aammattaar-
li inunnik isumaginnittunngor-
tussat ilinniartitsisunngortussal-
lu inuiaqatigiinnik kalaallinik su-
lissussisarnissaannut nunaqqa-
taasut peqatigalugit suliniuteqar-
tarnissaannut periarfissaqarnis-
saannut nunaqqataasut peqatiga-
lugit suliniuteqartarnissaannut
periarfissaqartissallugit periarfis-
sarsiuutissallugillu. Pingaarute-
qarluinnarportaaq aalisartun-
ngorniarlutik piniartunngorniar-
lutillu ilinniagaqartut, niuernermi
allaffimmiunngorniarnermilu ilin-
niagaqartut imaluunniit allatut
ittunik ilinniagaqartut paasitis-
sallugit inoqatinut qanilaarnerup
pingaaruteqassusianik, ilinnias-
sallugu napparsimmaveqarfinni,
atuarfeqarfinni inunnillu isuma-
ginnittoqarfinni sulinerup pi-
ngaaruteqassusia.
Inuinnaat ilinniagaqarfissaan-
ni soorlu Ilinniarfissuarmi allani-
lu annerusumik ilinniagaqarfiusu-
ni ilinniagaqartarnissaannut peri-
arfissaat annertusassallugu aam-
malu najugaqarfinnut qanittuni
ilinniagaqartarnissaat periarfis-
sissallugu.
Ullutsinni pissutsit atuutsillu-
git ilinniartitsisut kalaallisut
oqaasillit amigaatigineqaqaat, ta-
makku pissutsit allanngortinne-
qarnissaat anguniarneqarpoq ilin-
niartitsisut kalaaliusut amerline-
ratigut.
Inuit kattullutik suleqatigiif-
fissaanni (Inuit Institutimi) piler-
sinniarneqartumi ilinniartitsisun-
ngorniat, inunnik isumaginnit-
tunngorniat allallu nunaqarfinni
sulerusuttut periarfissarsiuutis-
sallugit immikkut ilinniarnermin-
nut atatillugu ilinniagaqartarnis-
saannut, aammattaaq Inuit kat-
tullutik suleqatigiiffissaata soor-
lu soqutigisariaqaraa angunias-
sallugu naggueqativut Inuit
akunnerminni assigiimmik ator-
sinnaasaminnik ilinniarfinnik pi-
lersitsiortornissaq, tassami Inuit
aammattaaq periarfissaqalissap-
put iluminni kulturiminnik attas-
siinnarnissamut suliniuteqarnis-
saminnut.
Paasiuminaappoq
matuniarneqarmat
Naalakkersuisutta siunertaat aal-
laavigalugu paasiuminaappoq
inunnik isumaginnittunngorniat
ilinniarfiat Aasianniittoq matuni-
arneqarmat, ilinniartuusummi
ukiarmili ersarilluinnartumik ta-
kutippaat pissutsit atuarfiup ilu-
ani aallarnerneqarneraniilli atuut-
tuusut naammaginanngeqisut
aaqqiiviginiarlugit suliniuteqar-
nermikkut. Qujanartumilli oqar-
tussaasunit paasineqarluarluta
anguniagarput angusimavarput,
tassalu: Kalaallisut oqaasilinnik
ilinniartitsisoqalerneq.
Tamatumalu kingunerisaanik
nunatsinni pissutsinik qaammaa-
saqarluartunik ilinniartitsisoqa-
lersimavugut tamanik oqaloqati-
gineqarsinnaasunik aammattaar-
li minnerunngitsumik kulturitsin-
nik aallussisuusunik.
Kalaallisut oqaasilinnik ilinni-
artitsisoqalernerput ilinniakkati-
gut annertuumik soqutigisaqaler-
neq pilersissimavaa. Nuannaaru-
tigaarput aatsaat taamak ersarit-
sigisumik inuiaqatigiit kalaallit
ilinniagaqarnermut anguniagaat,
Aasiannili atuarfik aallartinne-
qarmat aatsaat pissusissamisut
ingerlalersimasoq malunnium-
mat.
Nunatta naalakkersuisuisa
anguniarpaat ilinniarfiit sineris-
samut siaruarterneqarnissaat
ilinniagaqartut najukkaminnut
qanittuni ilinniartalernissaat ta-
manut pitsaanerpaasoq takusin-
naagamikku. Uaguttaaq ilinniar-
tuusugut siunertaq tamanna sak-
kortunerpaamik taperserparput
ilaatigut makku aallaavigalugit:
1. Ilinniartut amerlanersai nam-
minneq illoqarfimmi ineqaler-
simanerat (ilinniartunit 20-
usunit taamaallaat 4-t kolle-
giami najugaqarput).
2. Qitornatta najuinnarnissaan-
nut periarfissaqarnerput,
meeqqerivinnilu angerlarsi-
maffinniluunniit paaqqinnit-
tarfinni inissaqarmata.
3. Ilaquttavut qimannagit naju-
innarsinnaagatsigik.
4. Illoqarfiup inunnik isumagin-
nittoqarfia annertoqimmat,
taamaalilluta sungiusaatigalu-
gu suliniuteqartarnissatsinnut
periarfissaqarluarluta.
Paasinnilluaraluarput
Pitsaasortat allarpassuit aamma
taakkartorneqarsinnaagaluarW.
érsersiinnarparput sinerissan1*
immikkoortortaqarfeqarneq
niartuusunut ilagisaannullu Pefl
arfissatut pitsaanerpaasutut t®8
neqarsinnaammat.
EF-imut taasinissaq angalan*^
kut inunnut nassuiaatigineQar
mat iluatsillugu pulaarsimavavU
erhvervsuddannelsesrådimi **a
sortat pingasut atuarnitta inge
lasimaneranik nassuiaateqarf'g8
lutigit, nassuiaallutigillu atuarb
ta matuneqannginnissaanut
qammavilersuutitsinnik.
Paasinnilluarneraqalutik mislS
suinissaminnilli neriorsuikuttoor
lutik aallarmata neriullualoora
luaratta ullorli manna tikillu»
suli tusarfiginatigit.
Aammattaaq inuusuttut inuia
qatigiinnik kiffartuussisalern'5
saat pillugu siunnersorti nassU*
aateqariartorluni Aasianniinne
iluatsillugu pulaarsarsimavarpu
brancheudvalgimi ilaasortaanef
atorluarniarlutigu ingerlanits* ^
nik ilisimatinniarlugu, aatsa
iluamik taanna paasinnippoq-
Naalli tamakku neriorsuup
oqaatsitigut aninneqartartut. ^ .
riorsuutit putsutulli ilillutik
laannarmut teqqakaattuassans
lutik? Ila pissutsit taarnata
ingerlanissaat pissusissamiso
sorineqaannartassanerluni naa
magineqaannartassanerlunilu •
Imaaginnanngilaq
ilinniartut
ajornartorsiutaasut
Neriuppugut paasineqarluta
arfitta matuneqannginnissaa11^
suliniuteqarnerput taperse1"^
qassasoq, ammaannassapP8
ilanngullugu periarfissinneqa®
sugut ukioq kingulleq atuar..j(.
soq qitiusumik ingerlatsivim111
kunnaarluni Aasianni atuart
sunut Aasianni inaarneqart0
sasoq. jjj
Naammanngilarmi arlaaa8
ilinniarfinnik aallartitsiga*ua^
narluni ingerlaannaq erser^.(r
ilinniarfimmi ajornartorsio ^
qartoq oqartuassalluni a! as0q.
misiliineq pitsaanerpaajuS
Ilinniarfimmi ingerlanerli°rk^
imaaginnanngilaq ^*nnl3grti'
ajornartorsiutaasut, amerlan ,
gummi ersertarmat aqutsisu
kukkusumik pilersaarusiorta
rat ingerlanerliornermut aa ^
viusartoq, soorlu uatsinnut
nertuumik misilliutaasima
ukioq manna atuarfiusoq d gj.
timmat ilinniartitsisulerneqa ,p,
manerput kalaallisut oqalu ^
naanngitsunik Danmarkimc ^
nik nunatsinnillu pissu s^.
qaammaasaqanngitsunik, .
saat siullerpaamik nunat*galU'
pinertik soorunalimi pissutig
su- pUt
Taamatut pisoqarsimanera^
patsisaasimavoq nunatsinn1 .jt
niartitsisussarsiornermi _a ^
sinerissami inuttassarsiu
qarnerisa tusagassiutitigu4,
fissarsiuussisarfitsigulluuna. irie-
saqqummiunneqarsimannS
rat.
44
Atuagagdliutit