Atuagagdliutit - 30.03.1982, Blaðsíða 32

Helikopterens succes
QUUMIGUULLIT ILUASSUSIAT.
Inuusuttoq timmisartornermut kuus-
saanngitsoq Poul Cornu tassaasima-
voq nammineq sarpilimmik timmisar-
tuliaminik sululimmik qummorluinnaq
qangattartut siullersaat. Tamanna pi-
voq 1907-imi, qangattarnerpaagamilu
meterip affaa qangattarpoq (1). Qal-
Iunaaq atortussanik nassaartartoq El-
lehammer sarpililiaminik 1911-imi i-
laasoqarluni meteri sinnerlugu qa-
ngattarpoq (2). Siuariaallannersuaq
pivoq spaniamiup la Ciervop timmi-
sartuliaa »autogyro« aallarniutigalu-
gu. Qummorluinnaq qangattarsin-
naanngilaq, qulaanilu sarpii siuani
sarpiata supoorineranit kaavititaap-
put, aallariarfik naatsunnguaq atorlu-
gu qangattarsinnaavoq (3). Taaguut
»helikopter« 1936-imi atulerpoq Bre-
guetip qulimiguulik aqunneqarsin-
naasoq siulleq atulermagu (4). Siuari-
aallannerujussuaq pivoq VS-300 (5)
atugaalermat. Tassannga qulimiguul-
lit sarpii nutaaliaasut tamarmik aallaa-
veqarput. 1939-imi sananeqaqqaar-
poq Igor Sikorsky sanasoralugu.
Taassuma suliaa tunngavigalugu qu-
limiguullit tamarmik sukkaqisumik i-
neriartulersitaapput. 1910-imi siuller-
paamik qulimiguulik sanavaa Ruslan-
dimi najugaqartilluni, ukiulli 30-it qaa-
ngiummata aatsaat taassuma ajor-
nartorsiutai isumaliutigisariallit isu-
maliutigeqqittalerpai. Ukiut taakku i-
ngerlaneranni USA-mi timmisartuli-
ornermut siulersortaavoq, ilaatigullu
timmisartorsuit »Flying Clipper«t sa-
nasimavai. Qulimiguullit atorsinnaa-
neri killeqanngillat, atortussarsuit oqi-
maatsut nunakkut ingerlanneqarsin-
naanngitsut nussorsinnaavai (6), sa-
naartornermi nussugassat oqimaat-
sut imaluunniit timmisartunut mittar-
finnit inuit illoqarfiup qeqqanut suk-
kasuumik ingerlaniartut angallatipal-
lassinnaavai. Annaassiniarnerni ajor-
nakusoortuni asseqanngillat (7). Quli-
miguullit mikisunnguit atorsinnaassu-
siat assortoriarneqarsinnaanngilaq
(8). USAmi katiterlugit sanasarissat
mikisunnguit »issiaviit silaannakkoo-
rutitut« inunnut tuusintilippassuarnut
tunineqartarput (9).
(k up. suj. nangitaK)
qinnerusumik allaaserineqar-
tariaqarput.
Qanorluunniilli ilioraluaraanni
suliffissuarnik atuineruj artorneq
Kalaallit Nunaanni inuutissarsiu-
tit pingaarnersaannut piniarner-
mut aalisarnermullu kinguneqa-
rumaarpoq. Kingunerisaasa suu-
jumaarnerat qanorlu annertuti-
giumaarnerat siuningaaniit er-
seqqissassallugu ajornakusuus-
sasoq qularnanngilluinnarpoq.
Qanoq iliuuseqartoqartariaqar-
porli. Soorlu assersuutigalugu
piffissami aatsitassarsioqatigiit
uuliasioqatigiilluunniit misissu-
iinnarallarfigisaanni (tassa piiaa-
sinnaanermut akuersissummik
tunniussisoqanngikkallarnerani)
nunap ilaani tamaani pissutsit
iluaquteqarsinnaanerillu aamma-
lu uumasut tungaasigut, inuuni-
arnerup tungaatigut teknikillu
tungaatigut pissutsit sukumiisu-
mik misissuiffigineqartariaqar-
put.
Iluaquteqarneq soorlu asser-
suutigalugu aatsitassanik piler-
saarutitut immikkoortutut isigi-
neqarsinnaanngilaq, inooqatigiin-
nulli avatangiisimut atatilluin-
narlugu nalilersorneqartariaqar-
luni. Taamaaliornermi kalaallit
aallaavigisariaqagaat tassaavoq
ajornannginnerusoq aatsitassaa-
tigineqarsimasinnaasut iluaquti-
gissallugit inooqatigiit ineriartor-
nerannut iluaqutaasumik, iluaqu-
tigineqarsinnaasut uumassusillit
pingaarnerutillugit, imatullu ilu-
silerlugit siunissartaaq ungasin-
nerusoq eqqarsaatigalugu kalaal-
linut inooqatigiinnut iluaqutaa-
sinnaasunngortillugit. Sumummi
iluaqutaava suliffissarpaalunnik
pissarsigaluaraanni ukiunilu 20-
ni aningaasanik iluanaarluni mi-
ngutsitsinerup aalisarneq piniar-
nerlu sumorsuaq aserorsimappa-
git?
Skab arbejde Skab glæde
Køb/s^^ ESKIMO produkter
neKeroruteKarit
ATUAGAGDLIUTINE
... akilersmauvoK
Den nye
Dieselstjeme
på vore veje...
Volkswagen’s berømte dieselmotorer er grundlaget for markedets
mest alsidige bil-program.
Ikke bare én model hist og en anden pist, men et bredt
program spændende fra Golf over de berømte Rugbrød til den
6 cyl. LT-lastvogn, har gjort Volkswagen til Danmarks mest købte
dieselmærke - totalt set.
Professionelle erhvervskørere tænker Diesel i dag, og de
fleste følger den nye Diesel-stjeme på vore veje:
Volkswagenip motoriliai dieselitortut tusaamasaasut bilisia-
rineqarsinnaasut tamatigoornersaannut peqqutaapput.
Sukkut tamaanaartuinnaanngitsut, kisiannili tamarluinnar-
mik Golfiniit Rugbrødip 6 cyl. LT-usisarfililiaanut, Volks-
wagen tassaalersissimavaat dieselitortut Danmarkimi pisia-
rineqarnersaat, suut tamaasa isigalugit.
Ullumikkut inuutissarsiutigalugu biilertartuusut Diesel eq-
qarsaatigiuartarpaat, amerlanerillu aqqusinikkoortillutik
Dieselip ulloriaa maluginngitsoortanngilaat.
Volkswagen.
Nord-Auto p
Fredrikstadvej 3 - 9200 Aalborg SV
Telefon 08 - 18 67 33 - Telex 69759 Nordau
32
iVTUAGAGDLIUTIT