Atuagagdliutit - 12.12.1984, Blaðsíða 42

iluamik palasmgortitsineK
ingerdlåinartumik uvdlume pingasune uvdlåmitdle
unungneranut nålagiaKdtårnerit, kalåtdlit Sisimiormiut
tamakerdlutik nerisineKardlutik, kati'torpagssuaKardlune,
nerdlmliartorKardlune, kuisitoKardlune
tangeKartitoKardlunilo — ukiut 169-it matuma
sujornatigut kalåtdlimik palasmgortitsineK sujugdlerpåK
tamakunmga pisimassoKarfiuvoK.
agdlagtoK H. Ostermann.
Englandimut 1807-imit 14-imut
sorssungnerup nalåne isumaxar-
narsigaluarpoK Kalåtdlit-nunåne a-
joxersuiartortitsinermik sulineK a-
jutordluinartugssångortox. ajo-
Kersuiartortitat kingulerigsårdlutik
autdlagarput, pismaussaK tamåt
xanoriliordlunilunltdlo Danmarki-
mut angerdlarniarniardlutik — ilait
sapiserpatdlårujugssuartardlutik.
taimailissut ilagåt ajoxersuiartorti-
taK Niels Giessing Wolf. tåuna
1811-me nangmineK ilaussunut
13-uvdlune umiarssuårKamut (ga-
lease) taimane nunavtinititamut
»Sælhunden«imut ikivoK, umiar-
ssuårKamilo tåssane sumissuser-
siorsinaussutuaK tåssa niuvertug-
ssaK Kragh, inusugkame umiartor-
tusimassox, — tåssalo Europamut
autdlardlutik.
»taimailiornaviångikaluarpunga,
tamånalo Gutip ugperfigissama na-
Iiingilå« agdlagpoK — perxingnig-
ssara pivdlugo taimailiornigssaK i-
matut pissariaxartitdluinarsimå-
ngikaluaruvko, sordlo åma pingit-
sugagssåungitsumik pissugssauvfi-
gissutut måna misigisimagiga: xi-
tornåka ingmingnut ikiorsinåungit-
sut pivdlugit inunera ånåuniarta-
riaKardlugo.«
tamåna ukiunik mardlungnik su-
jorKutdlugo nuliane Kitornatigdlo
mardluk mikissut avalagtitariaxar-
simavai, sunauvfale umiuvdlutik
Bergenimut piput tåssångånitdlo i-
lumut xinuluginardlutik nunåkor-
dlutik Københavnimut ingerdlasi-
mavdlutik. tamånalo uviussup xa-
nigtunguåkut aitsåt tusarsimavå.
— åipågungormat ajoxersuiartor-
titat Jessen Fleischerilo åma taimai-
liorput, aninguivdlutigdlume, av-
Kumingnile silardlugsiortarsima-
Kaut agsutdlo ilungersornartorsior-
tardlutik, umiarssuårånguame mi-
kissume tåssane pigssaKardluara-
tigdlo någdliungnartorsiorsimav-
dlutik — pingårtumigdlume Flei-
scherimut ilungersunardlune, nu-
liane nåparsimassoK Kitornarpag-
ssuitdlo pårissariaKaramigit. tai-
maitdlutigdlo ukiarikatagtordlo
Norgemut pigamik nulia Kitornar-
tårpoK piårpatdlårtumik inungor-
tumik.
perdlimorneK
tåssalo taimailinerme Kujatå ajo-
KersuiartortitaerupoK, 1813-imilo
Avangnåne palasit mardlussut aut-
dlarput, åipå nåparsimalersimav-
dlune toKulersututdlo itdlune.
ajoKersuiartortitat taimailineri-
nut pissutauvoK Nunavtine pissut-
sit taimane ajordluinarnerat. sor-
ssungnerup tåussuma tamarme na-
låne umiarssuit ikigtuinait tikitar-
put, agdlåme ukiut ardlåne umiar-
ssuaKångivigtardlune. niorKutig-
ssautaeruput, nerissagssat kigdli-
lersugkat migdlingnåramik sujung-
naerdluinarput, nerissagssat nutåt
pineKarsinaujungnaivigdlutik aut-
dlainiarnermut atugagssanik pé-
rungmat. suliartordlune angala-
ssarnerit kipiput anguartinut akig-
ssaerungmat — kalåtdlitdlume ila-
leringitdlat kajumigtorssunatigdlo.
1811-me Påmiune K’aKortumilo
palasiussut umiarssuårKamik (ga-
lease) Nungmut tikiput, Wolfip
ima OKautigissånik: »nuname tå-
ssane pitsaunerpåmukarnermikut
perdlernavérsimaniardlutik«. —
Fleischerikut K’aicortumTtut »su-
jorna ukiåkut perdlimornermik mi-
sigissaKarsimåput« — sunauvfale
pajungneKalårnigssamik ilima-
sungnartoKalermat akuerssisimå-
put sule atautsimik ukiumavdlutik.
sorssungneruvdle tåussuma ukiui-
ne kingugdlerne »nuna tåuna inu-
nerup agssuarnarpatdlångitsumik
ingerdlanigssånut pissariaicartunik
tamanik amigauteicarfiulerpoK, a-
tissanik, ånoråminernik, tunginik,
OKOrutinik avdlanigdlo«, sordlo a-
joKersuiartortitat kiserngorutortåt
taimatut OKalugtuartoK.
taima ilungersornardluinartigi-
ssumik pissuseKartitdlugo ajoKer-
suiartortitseKatigit Københavniml-
tut avdlatut sapileramik palasit piu-
massånguamingnik pisinautipait,
tåssa sulmarumanerdlutik autdla-
rumanerdlutigdlunTt. oxautigine-
Karérsututdlo xinigagssautitau-
ssok kingugdlerpåx tamåkerdlutik
xinerpåt, ajoKersuiartortitseKati-
gTtdlo (missionskollegiet) perxussi-
nerat nåpertordlugo ajoxersuiar-
tortitsinermik suliax ilagttdlo ajo-
Kiunernut (ajoxit nålagaussait, sor-
dlo taima tainexartut, nugt.) isu-
magissagssångortitdlugit, taimalo
nangmingnex autdlardlutik.
ajoKersuiartortitsinerup
ajutornera
tamåko tamarmik xanox kinguni-
piloxarsinautigissusiat tupingnå-
ngitdluinarpox. ilagit kristumiut
nutåt tåuko, nunamime tåssane ar-
dlånilunit kristumioxarsimångilax
kinguåringnit 2-3-nit pisoxauneru-
ssunik, ilame agdlåt inusungneru-
ssoxardlune, — kristumiutut ine-
riartornerme kinguariamigssamik
ånilånganartorsiornåinaratik åma-
le gutimik nalussussusermut uter-
sårsinåuput. ajoxersuiartortitdlo
xanoriliornerat tamane perxusile-
xisitsilerpox. Kujatåne nålagau-
ssox Nungmitox Myhlenport er-
sserxigsumik oxåinarpox »tamåna
inungne tamånimiune uisåtdlagtit-
sexissox, junivdlo 6-ne 1813 ajo-
xersuiartortitsexatigTngnut agdlag-
pox »isumaxardluinarxingnårdlu-
ne ajoxersuiartortitat nunamut tå-
ssunga tikiutalernigssåt kingusinår-
patdlårpat ajoxersuiartortitsinex
ajutordluinardlune sujungnåisa-
ssox.
kingusingnerussukut nangipox
— ingassagtajålårdlunime —: Fri-
derich Berthelsenip saniatigut av-
dlamik ajoxexångilax kalåtdlinik
nålagtitsisinaussumik, åjunale nå-
lagtitsinigssax pissariaxaraluartox
ajoxersuiartortitsinex nuname tå-
ssane sujumukariartusag-
pat.«nangminerdlo oxarnera ma-
ligdlugo ajoxersuiartortitanut a-
ngerdlarartunut neriorssutigissane
ajoxersuiartortitsexatigitdlo kig-
sautigissåt nåpertordlugo ajoxit
ilagitdlo nangminex atorfingmine
suliagssat avdlat nåmagserérånga-
(nup. suj. nangitaK)
Ifortsættes næste side)
kalåtdlip palaserKåp Frederik Berthelsenip Natarutap dssinganik peKangi-
lagut ajoraluartumik, dssiutigårputdle agdlautigissame måne erKartorne-
Kartut Hat ajoKersuiartortitaK Christian Frederik Fleischer.
Vi har desværre ikke billede af den første grønlandske præst Frederik Ber-
thelsen, men vi bringer her den i artiklen omtalte missionær Christian Fre-
derik Fleischer.
42 NR. 50 1984
ATUAGAGDLIUTIT