Atuagagdliutit - 03.05.1994, Blaðsíða 13

Nr. 33 • 1994
73

GRØNLANDSPOSTEN
Oqaatsivut nutaarsiassallu
All.: David Jeremiassen, Ilisimatusarfimmi ilinniartoq
AG-mi nr. 26-mi ilanngun-
neqarsimasumi Jørgen La-
bansen-i taperserlugu ma-
tumuuna ilanngutaqarniar-
punga. - Jørgen-ip ersarillu-
innartumik ilanngu llugu
nassuiaateqarfigaa qanoq
KNR-ip aaqqissorlugu iluar-
siiviginiameqarnera pisin-
naagaluartoq, taamaattorli
naalakkersuisut itigartitsi-
sut imminneq toqqamma-
vissatik »allanngorsinnaan-
ngitsut« najoqqutaralugit.
Soorunami akerleriit ta-
marmik immikkut paasi-
narluartunik toqqammavis-
saqarlutik isummersorput;
kisiannili soorluuna sorlii-
tillersornerussallugit ma-
lunnarnerusut.
Illersuisinnaassuserli na-
luneqanngitsutuut taper-
sersuinermik ilaqarpoq taa-
maattorli immikkoortitsini-
arnermik qjomerutitsiniar-
nermillu aallaaveqarani!
Inuiaavugut maani nu-
natsinni immikkuullarissut
oqaatsitsinnillu pingaartit-
sissalluta pissutissaqartut.
Inuiaavugut qangarsuum-
malli inuusimasut oqaatsi-
vullu attallugit maanga
maanna nunagisatsinnut pi-
simasut. Siulivut nalunngi-
lavut kikkuusut. Tassaap-
pullu akilinermiit Nunat-
sinnut ikaarsimasut oqaat-
sitillu »katassimanngik-
kaat!«
Inuit nunaqqasiussima-
savut allamiuusullu amerla-
nertigut eqqisseqatigalugit
inooqatigaavut. Ataqqiuar-
simavavut, ikiortuarsima-
vavut aammalu taakkua iki-
ortuartarsimavaatigut.
Maannamulli immitsinnut
ikioqatigiittarnigut taamaa-
ginnarunnaarsimapput. Ua-
gut INUIT siuariartulersi-
mavugut. Nunarput ineriar-
tulersimavoq. Nunarput
namminersulersimavoq. Ki-
ngumullu qiviamissatsin-
nut/saannissatsinnut patsi-
sissaarussimalersimalluta.
Maannami pissutsit taku-
tippaat inuiaat uagut immi-
neernerulluta misilittakka-
vut ilikkakkavullu najoqqu-
taralugit nunarput sutigut
tamatigut siuarsartariaqa-
lersimallutigu. Inuppassuit
piumassuseq nukigalugu
unissanatik ingerlaalersi-
mapput kinguarsarneqar-
nissaminnillu atorfissaqar-
titsinatik. Maannali aperi-
sinnaanngorpugut sumut
killinnerluta!?!
Killiflipput unaalersima-
nerluni: Nunaqqativut
danskiusut danskisuinnarlu
oqaaseqartut maniguuffi-
giinnassanerlutigit? Dansk-
it oqaasii tassuunakkut
tammarsamiarpaguut?
Ulorianartorsior tippaguu t?
- I laa taamaattoqanngi-
laq!?! Uinniartitaafliit
»naassaanngiusartumik«
danskit oqaasii ilinniartua-
rallartussaagaat ilisimavar-
put. Suliflinni danskit oqaa-
sii atortuarallassasut nalun-
ngilarput. Taakkuninngalu
oqaatsinik nalunninngitsut
ilinniarsimasullu atorsin-
naalluartumik oqalussin-
naassuseqarput. Taamaam-
mat danskit sooq oqaatsitik
annernartumik eqqomiar-
neqartutut oqaatigissavaat?
Radiomi nutaarsiassat
danskisoortut ullaakkut ul-
lup qeqqanullu atuutinne-
qartartut atorunnaarnerat
malunniutaasussaanngitsu-
tut isikkoqaraluarpoq. Tas-
sami unnukkut danskisut
nutaarsiassat tusarnaarne-
qarluaannarsinnaagamik. -
Ha INUIT Danmarkimiittut
qanoq isigineqaramik?
Danskisut oqalussinnaallu-
tik pisinnaaneri piinnarlu-
git sapaatip akunneranut
taama annikitsigisumik
Danmarkip Radioatigut tu-
sagassiifligineqartameri
isornartoqannginnamii?
Nunatsinnut uterutta nu-
taarsiassat imaaginnartut
danskinut nerliunneqartar-
tut amerlangaarmata amii-
laammernanngitsuunngi-
laq! Ekstra Blade, BT, Poli-
tiken ilaallu ilanngullugit.
Taamatullu saniatigut AG-
mi Sermitsiamilu nutaarsi-
assat danskisoortut imaa-
ginnavillutik. Tamakkualu
pinngitsooratik sulisunut
piflissamik annertuumik
atuinartuullutik. - Tassalu
tamakkorpiaat najoqquta-
ralugit tunuliaqutaralugillu
KNR-ip danskisut nutaarsi-
assat marluiit peerallarnis-
saannik siunnersuutaanut
»susaarnaveeqqutissarpas-
suusut«. Taakkuinnaan-
ngillalli!
Maanna ualikkut nal. tal-
lim anut KNR-TV-ip toq-
qaannartumik nutaarsias-
saq danskisoortoq ullut ta-
marluinnaasa aallakaatit-
tarpaa. Naammanngilarli:
Unnukkut arfineq pingasu-
nut aallakaateqqinneqar-
tarpoq. AALLAKAATEQ-
QINNEQARTARPOQ !!
Kiisalu: Aamma unnunne-
rusukkut danskisut nutaar-
siassaq naannerusoq aalla-
kaatinneqartarpoq. - Ta-
makkua tamaasa eqqarsaa-
tigileraannik soorluuna
ingasagineqarsinnaagaluar-
tut, kisianniligooqdanskit
nunatsinnik ikinnerussute-
qartut »ajortumik« pisaria-
qanngilagut! ’Puigortaria-
qanngilavut’. Uagummi
maani Inuit Nunaanni nu-
naqavissut taamatullu tusa-
gassiortunit ilinniarsimasu-
nit nutaarsiassanik tusarlii-
vigineqamissatsinnik ator-
fissaqartitsisut? Immaqaa-
siit ajunngisaarumatuner-
mik tamakkua puiguinna-
rutsigik ajunnginnerussap-
put, aat? - Ullutsinni atu-
gartuussutsimit perorsa-
gaaffipput taamaa piumasa-
qanngilaq!! Piumasaqarpoq
nunatsinni oqaatsivut salli-
ullugit inuusaaseq pigissa-
gipput, soorunami danskit
puigorlugit pisussaanngila-
gut. Kisiannili aamma
danskit uagut puigussan-
ngilaatigut taamatullu
danskinut »illersuisut«;
paasinnittut.
Nunarput demokratiius-
sutsimik ingerlanneqartuu-
voq. Nunarput inuisa amer-
lanerussuteqartut »aquta-
raat«. »Aqutsisuusut«, inu-
it, aperineqassannginnera-
mik nunaminni pissutsit qa-
noq innerannik isummer-
nissaminnut?? Amerlane-
rimmita qanoq tamanna
isumaqarfigaat!?! Immaqa
inuit 30.000 -it missaat nu-
natsinni oqaatsivut illersor-
paat, immaqaluunniit inuit
10.000-it missaannaasa
oqaatsivut illersorpaat? Ilaa
sorliimmita amerlanerup-
pat?
Apeqqutaannarmik apeq-
qutaannamillu siunissa-
qanngilagut. Inuunerput
puigortussaanngilarput qa-
noq ittunik ulluinnarni pi-
sariaqartitsisarnersoq. Pui-
gortussaanngilarput mee-
rartaqarnerput. Eqqaama-
sussaavarput meeqqat aam-
ma uatsitulli perortussaam-
mata. Eqqaamasussaavar-
put inersimalernissaat ajun-
ngitsumik toqqissisimasu-
millu siunissaqartissallugu.
Maaniittummi danskit suli-
suusut kisiisa piinnarlugit
Radiomi tusagassioriaatsi-
mik »nutaamik« siunner-
suuteqameq asuliinnartin-
neqarsinnaanngilaq.
Inuit piumasaat maa-
ngaannartinneqarsinnaan-
ngilaq. Oqaatsivut kisiisa il-
luginianngilavut, oqaatsi-
vulli timitalerlugit suliniar-
tut tapersersugassaraagut
illersortussaallugillu. Qu-
laani nutaarsiassat danski-
suuiusut taakkuinnaanngil-
lat. Aamma KNR-i aallakaa-
titsisinnagu fjernsyne ikik-
kaanni Danmarkimit aalla-
kaatitat tusarnaarneqarsin-
naasarput, kiisalu Nuuk
Ugeavisimi quppernerit
naggataatungaanni taku-
sinnaasarput (atuarsinnaa-
sarlugulu) tassaavoq radiop
maligaasaanik sorlikkut ti-
gooraalluni tusarnaartoqar-
sinnaanersoq.
Tamakkua tamaasa
ataatsimut isigalugit ma-
lunnarpoq taamatut siun-
nersuuteqarneq pissusissa-
misoortuugaluartoq. Ajun-
ngilluinnartumik siunner-
suuteqarneq ajorluinnartu-
tut isikkoqartilerlugu aki-
neqarpoq allaat immikkoor-
titsiniartutulluunniit nali-
lersorneqarluni. Tamanna
pissuseq naalakkersuisunit
takutinneqartoq maanna
qularunnaarsitsivoq inun-
nik piumassuseqartunik
unitsitsisarnerannut. Unit-
sitsisarnerit amerlaqisut
takoreersimalerpavut, ta-
matigulli isiginnaaginnar-
tuusarluta. Soorli isiginnaa-
ginnartuusarnerpugut? Im-
maqa tatigisaraluaratsigit?
Maannali tamakkua tam ar-
mik tatiginninnitta aalas-
satsinneqarneranut aallaa-
veqaannarpoq.
Oqaatsitsinnut tunnga-
sut illersornerini arlavut
danskiusut kanngunarsar-
niarneqanngillat. Nunatsin-
niitillutali inuttut pisinnaa-
nigut atorniagaasut qajas-
suartumik pisariaqarput ar-
latta pisariaqartitaat piin-
narnagit; kisiannili aamma
uagut Inuit inuillu allamiut
oqaatsitsinnik pingaartitsi-
sut eqqaamasariaqarput.
Ilinniartitsisuuvunga aappaqarlunga marlunnillu meera-
qarluta. Januarimi 1993-imi qaammatini sisamanipineqaa-
tissinneqartut inissinneqartarfiannut Nuummiittumut pi-
sinneqarlunga eqqartuunneqarnerma kingorna. Pineqaa-
tissinneqarnera inatsisinik unioqqutitsisimagama aku er mi-
kuuara. Qaammatit sisamat anstaltimiinneq inuunerma
sinneranutpillaassutigaara. Pillagaanera sumut killeqassa-
va, atuartartutta ilaat aperaaq. (Asseq toqqorsivimmiit:
Louise-Inger Kordon)
Pineqaatissin-
neqameq
- pillagaaneq
Allattup aqqa aaqqissui-
soqarfimmit naluneqan-
ngilaq
Ilinniartitsisuuvunga aap-
paqarlunga marlunnillu
meeraqarluta. Januarimi
1993-imi qaammatini sisa-
mani pineqaatissinneqartut
inissinneqartarfiannut
Nuummiittumut pisinne-
qarlunga eqqartuunneqar-
nerma kingorna. Eqqar-
tuussaassutigaara arnamik
23-nik ukiulimmik tamimi-
gut innarluutilimmik atoqa-
teqarsimanera. Pisimasoq
taanna illoqarfimmi allami
pisimavoq.
Tamatuma kingornagut
aappara meeqqavullu inigi-
simasatsinnit anisinneqar-
put, Nuummullu malinnaa-
sinneqarlutik. Nuummilu
inissaqannginnamik ilisari-
simasatsinni inisimasuuler-
lutik. Paamaarussaaqqa-
nerma nalaani ilaqutakka
assigiinngitsuni nuuttaqat-
taarlutik inuupput iluamik
inissaqannginnamik.
Pineqaatissinneqarnera
naammat anstaltimin-
ngaanniit anivunga. Alla-
millu inissaqannginnatta
uanga angajunni inisima-
suulerluta. Inikilliornerpul-
lu pissutaalluni qaammatil-
luunniit marluk naanngit-
sut anisitaavugut.
Allamik inissaqanngin-
natta ineeqqamik attartorti-
taalerpugut namminersor-
tut ineeqqanik attartortitsi-
sartut ineeraataanni 4X4
meteritut atsigisumi.
Tassani aappara meeqqa-
vullu marluk ilagalugit na-
jugaqalerpugut. Pequtta-
gulluunniit tam arm ik inis-
saqanngimmata inisimma-
vigisartakkatsinnut assi-
giinngitsunut qimagaan-
narpavut.
Ineeraqarfigilikkatsinni
pissutsit toqqissisimannge-
qaat: Imigassaq, kamaattut,
nipiliortut igaflillu ataasiin-
naq ataatsimik kissarsuuti-
lik inigisaqatigiilluta atuga-
ralugu.
Unnuit ilaanni matutsi-
gut savissuarmik sakkuler-
luni iserniartoqalermat,
aappara igalaakkut anilluni
politiinik aallertariaqaler-
poq, uanga meeqqavut paa-
rigikka. Politiit takkumma-
ta savilersortoq suneqan-
ngilaq - uagut qimarngu-
vimmukaanneqarpugut!
Pisimasup taassuma ki-
ngorna ineeqqamut uteru-
majunnaarpugut aappar-
rnalu qatanngutaani inisi-
masuulerluta. Allamik inis-
sarsioraluarpugut. Inissar-
siuussisarfik socialkontori-
lu aqqutigalugit inissarsio-
raluarpugut - ikiorniaralu-
arpaatigut suneqarsinnaan-
ngilagulligooq ukiunngooq
imatut imatullu amerlatigi-
sut utaqqeqqaartariaqassa-
gatta!
Ullumikkut ulloq aappara
Sana-mi uninngavoq qasu-
sooqqalluni - inuunini nam-
mineerluni kipisinnialeralu-
aramiuk! Meeqqavut ulloq
unnuarlu paaqqinniflim-
miipput ilaqutariinni uagut
nalusatsinni.
Ilinniartitsisutut ukior-
passuarni atuareerlunga
taamatut angusaqarnikuu-
vunga ilinniartitsisutullu
nuannarigakku suliuaanna-
rusukkaluanga.
Sullillualeruttorlungami
eqqartuussaavunga qaam-
matinilu sisamani pineqaa-
tissinneqarlunga. Ilinniar-
titsisutut soraarsitaavunga
pineqaatissinneqarsimane-
ra pissutaalluni sulileqqin-
nissannillu qinnuteqaralua-
rama pineqaatissinneqarne-
ra qanippaallaaqimmat iti-
gartitaallunga.
Pineqaatissinneqarnera
inatsisinik unioqqutitsisi-
magama akuerinikuuara.
Qaammatit sisamat anstal-
timiinneq inuunerma sinne-
ranut pillaassutigaara. Pil-
lagaanera sumut killeqassa-
va?
Se Her
Velholdt bil sælges
Nissan Bluebird 2,0 diesel stationcar, ml
forhjulstræk, sommerdæk medfølger,
monteret blokvarmer, radio m/kasette-
båndoptager.
Pris 50.000,00.
Henvendelse 2 46 23