Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 07.03.1996, Blaðsíða 11

Atuagagdliutit - 07.03.1996, Blaðsíða 11
Nr. 19 ■ 1996 11 GRØNLANDSPOSTEN Anartarfiup siparnertaa poorsuarluunniit plastikki ulikkaartoq 25-t 30 kiilullu akornanni oqimaassuseqarpoq. Sapaatit akunneranut nunatsinni anartarfilerisul 122-usut tonsit tallimat kivittarpaat. En fyldt toiletspand eller plastiksæk vejer fra 25 til 30 kilo. Om ugen løfter hver af de 122 renovationsarbejder i Grønland godt fem tons. (Ass./Foto:Vivi Møller-Olsen). Sullivipalaavik Sulli vinnik Nakkutilliisoqarfiup suliffik pingaarutilik soqutigineqann- gitsorli misissuiffigisimavaa NUUK(KK) - Allat quiassu- aatiginissaat ajornanngilaq, oqarlunilu anartarfilerisuu- neq sullivipalaajunerarlugu. Sullivinnik Nakkutilliiso- qarfiulli nalunaarutaani ki- ngullermi atuarneqarsinnaa- voq, anartarfilerisuulluni sul- livimmi pissutsit ajorluinnar- tut. Anartarfiit siparnit poor- suillu plastikkit kivittarneri nukersornaqaat, anartarfile- risullu allaat anaannik eqqaa- nerminni nappaatit arlaannik tunillanneqariaannaapput. Taamaattumik anartarfile- risuuneq Kalaallit Nunaanni sulliviit avatangiisiinik inat- simmik unioqqutitsisutut o- qaatigineqarsinnaavoq. Inat- simmi pingaamertut piuma- saqaataavoq sulisitsisup isu- mannaallisaanermut péqqin- nissamullu tunngasut isuman- naatsumik naammassisimas- sagai. inatsimmilu aamma allassi- mavoq sullivimmi pissutsinut pingaaruteqartoq sulisitsisut sulisut suliffimminni ininik iserfissaqartinneqamissaat i- sumagissagaat. Allatut oqaa- tigalugu atisat taarserfissaat, eqqiluisaarfissat, nerisarfiit perusuersartarfiillu pigine- qassapput. Siparnit 10.739 Anartarfilerineq kommunit suliassaraat, illoqarfinnilu qu- lini nunaqarfinnilu qulingilua- ni namminersortunit ingerlan- neqarpoq. Sullivinnik Nakkutilliiso- qarfik kommuneingeniørit i- kiorsiullugit 1995-imi aprili- mi anartarfilerisuuneq misis- sulerpaat. Misissuineq nalunaarum- mik »Anartarfilerisut sulisil- lutik qanoq isumannaallisa- affigineqarpat?« kinguneqar- poq. Anartarfilerisut pillugit na- lunaarummi kisitsisit siulli- utsigit: 122 anartarfilerisiuupput nunatsinni anartarfiit 10.739- t imaartartussaallugit. Siparnini 10.739-usuni 8.362-it poorsuaqarput pla- stikkiusunik, anartarfiillu 2.377-it taamaattoqarnatik. Siparnit sapaatit akunnera- nut 23.904-riarlutik imaar- neqartarput, ukiumut 1.243.088. Anartarfiup siparnitaa 5,2 kiilut missaanni oqimaassu- seqarpoq, 28,5 literimik ima- qarsinnaalluni. Siparni plastikkiluunniit ulikkaartilluni 25 aamma 30 kiilup akornanni oqimaassu- seqarpoq. Uppinnginnissaq anguniarlugu anartarfilerisut illuttortarput. Anartarfilerisut 122-t ta- marmik immikkut tonsit tal- limat sapaatit akunnerannut kivittarpaat, katikkaannilu 600 tonsit kivittarpaat. Assigiinngissutit Kommunit anartarfiit sipar- nitaannik plastikkinilluunniit imalinnik angallasseriaasiat assigiinngiijaaqaaq. Trillebørit, usisaatit tankil- luunniit ilaannit atorneqar- tarput, Avannaanilu ukiukkut qimussimik assartuineq ilaa- tigut atomeqarluni. Kommunit arfineq marluk illunik anartarfileriffeqarput, qulingiluat silaamut kueraave- qarlutik. Kommunit qulingilu- at eqqaavimmi plastikkinik i- kuallaasarput, pingasullu im- mikkut ikuallaavinni ikuallaa- sarlutik. Anartarfiit plastikkerta- qanngitsut kommunini amer- lanemi atorneqartuni siparnit imermik kissartumik error- tortarpaat, ataatsimilu saligu- tit supoorutit atorneqartarlu- tik. Kommunini sisamani a- nartarfiuti I lit namminneq a- nartarfinnik eqqiaatinneqart- arput. Kalaallit Nunaanni anar- tarfilerineq assigiinngiijaa- qaaq. Peqqinnissamut navianaat Nalunaarummi eqqartorne- qarpoq akulititsunik oqimaa- tsunillu kivitsisarneq suli- sartunut aserorsaataaqisoq. Diskosprolaps, qitikkut nujaartoornerit, kitsipalaar- neq, nukikkut ujallukkullu a- joqusernerit, qitilunnerit aal- laavissineqarsinnaanngitsut, napineq ulortoomerlu, aallu ingerlaarneranik ajoquseqqa- neq anartarfilerisut innorluu- tigilertagaannut ilaapput. Anartarfilerisullu nappaati- nik makkunannga tunilla- tsissinnaapput: hepatitis, me- ningitis, polio aamma tetanus - kalaallisut tuniluuttumik puallulemeq, qaratsap ame- raasaanik aseruuttoomeq, nu- killaamermik napparsimaneq noqartoortalemerlu. Sullivinnik nakkutilliiso- qarfiup erseqqissarpaa, sulil- luni tunillatsinnissaq pinngit- soomeqarsinnaakkajuttoq eq- qiluisaarnermut pitsaasunik atortoqameq, aammali anar- tarfilerisut pisarialimmik aki- uussutissanik katitittartussaa- sut. Ataqqinneqqusineq Kalaallit Nunaanni Sullivin- nik Nakkutilliisoqarfiup pi- sortaata James Bianco-p na- lunaarummini erseqqissar- paa, anartarfilerisut sulia- minnik ikiorsemeqarsinnaa- sut, naak illut akornanni aq- quserninilu ingerlaffigiumi- naatsuni sulisaraluartut. Aasaanerani assartuutit as- sakaasullit atorneqarsinnaap- put, ukiukkullu qamutit as- sartuutigissallugit iluaqutaa- sinnaaqaat. Qamut pitsaasoq uniassallugu kaassuassallu- guluunnit pitsaaneruvoq, si- pamit plastikkillu oqamaat- sut quasartumi ingerlanniar- nerinit. - Naak anartarfilerisut pin- ngitsoorneqarsinnaanngivik- kaluarlutik malugineqarpiar- natik sulipput, James Bianco oqarpoq. - Suusupagineqartutut mi- sigisarput, immaqali taa- maallaat ilaqutariinnit qutsa- vigineqartarput, juullikkunni sulinngiffeqarnertik kipiin- narlugu anartarfissuatik ulik- kaartut ilaannilu utsersortut imaartuarsinnaasarmatigit. - Sullivinnik Nakkutilliiso- qarfiup nalunaarummini er- NUUK(KK) - Aprilimi Sulli- vinnik Nakkutilliisut kommu- nini anartarfileriffinni pissut- sit misissussavaat Nalunaarummi takkuteq- qammersumi ersersinneqar- poq anartarfilerisuuneq ilu- ngersornartuusoq, sulisunut sunniuteqarfiusaqisoq. Taa- maattumik kommunit immik- kut akisussaaffigisaanni sulif- fimmi pissutsit pitsanngorsar- neqamissaat pisariaqarpoq. - Kommunini ataasiaJckaani Sullivinnik Nakkutilliisoqar- fimmit takusareemermi, sulif- finni isumannaallisaanermut inatsimmi piumasarineqartut eqquutsinneqanngitsut uparu- artussavagut, Sullivinnik Nakkutilliisoqarfiup pisortaa James Bianco AG-mut oqar- poq. - Tamatuma kingoma kom- munit piumasaqarfigineqas- sapput iluarsisariallit iluarsis- sagaat. Nalunngilarput kom- munit sulliviini assigiinngi- tsorpassuamik atugassaqartit- sisut, ilaat qiteqquttarfeqartut ilaat arlaannilluunniit atorto- rissaarfeqanngitsut. Kommu- nit pineqartut suleqatigalugit piumasarineqartunik aaqqii- nissaannut naammaginartu- mik piffissalissavagut. - Kommunilli anartarfile- risut sulliviini pissutsinik ilu- arsiisimanngitsut paasitissa- vagut, utaqqisinnaanerput kil- leqartoq, James Bianco nan- gippoq. Taamaallutik kom- munit aalajangertariaqassap- put sullivinnik pitsanngorsaa- seqqissarpaa anartarfilerisuu- neq pitsaanerungaartumik pi- tsanngorsaavigineqartariaqar- toq, James Bianco oqarpoq. - Ingasattajaamerunngilaq nermut aningaasaatitik atus- sanerlugit imaluunniit sulli- vinni pissutsinik iluarsiisima- natik unioqqutitsinermi akilii- sitaanermut atussanerlugit. Sulliviit misissorlik - Kommunit arlallit anartarfi- lerineq namminersortunut su- liaritikkaluaraat, anartarfile- riffinni pissutsit pitsaanissaan- nut suli kommunit akisussaap- put, James Bianco erseqqis- saavoq. - Takorloorsinnaavara anar- tarfilerineq kommunit nam- minersortunut suliakkiissuti- galugu sulinermik naammas- siinissaat pingaartinnerusa- raat, sulisunut atugassarititaa- sut puigorlugit, taamaattumil- lu akikinnermik naammassii- sinnaasoq suliakkerlugu. - Kommunit soqutigisaria- qarpaa innuttami suliffiini sa- pinngisamik pitsaasunik atu- gassaqarnissaat. Suliffinni pissutsit ajortut ajoqusemer- nik kinguneqamerusarput, taassumalu nassatarisaanik kommunini inunnik ikiuiner- mi aningaasartuutit amerline- rullutik. Assoroomartoq Kommunini anartarfileriffiit Sullivinnik Nakkutilliisoqar- fiup misissuinerani tunulia- qut imaannaanngilaq. Kalaallit Nunaanni sulisart- uuneq ataatsimut isigalugu peqqinnanngitsuuvoq, nuker- somartuugami silallu allan- ngoramera eqqarsaatigalugu, piumasarissallugu anartarfi- lerisut sulereerlutik ilaqutta- minnut angerlannginnermin- ni uffarfeqartariaqamerat ati- saminnillu taarsiillutik, anar- taamaattumik suliani assigiin- ngitsuni sulisut allanut naleq- qiullugit timimikkut sanngiil- lijaartarput. Taamaattumik ta- manna ilaatigut peqqutaalluni 60-inik ukiullit utoqqalinersi- utitaarsinnaalers arput. Sullivinnik Nakkutilliiso- qarfik qallunaat Sullivinnut ministeriaqarfianut atasusup sulinermini najoqqutaraa Ka- laallit Nunaanni sullivinni a- vatangiisinut inatsit 1986-i- meersoq kiisalu sullivinni isu- mannaallisaanermut inatsit 1989-imeersoq. Inatsisit taak- ku marluk Inatsisartunit akue- rineqarsimasut, Sullivinnik Nakkutilliisoqarfiup suliner- minut tunngavigai. Ilaatigut aalajangersagaavoq aalisartu- tut piniartutullu nukersornaqi- suni inuussutissarsiomeq Sul- livinnik Nakkutilliisoqarfiup suliaanut ilaanngilaq, paarlat- tuanik aalisakkerivinni sa- naartomermilu sulineq suliaa- nut ilaalluni. Akissarsiaqameq- qusaanneq - 1980-ikkunni inatsisip iluar- sinera aallaavigalugu pitsan- ngorsaaterpassuit malugisi- mavagut, James Bianco AG- mut oqarpoq. - Sulliviit arlallit isumanna- allisaaneq sullivimmilu pis- sutsit salliuteqaat. Misilittak- kat takutippaat, allanngortite- rinerujussuaq aningaasarpas- suillu atunngikkaluarlugit ul- luinnami ingerlatsinemut a- komutaanani ajomanngitsoq. tarfilerisorpassuaqarpormi a- ngerlarsimaffimminni uffar- feqanngitsut. - Isumannaallisaaneq pis- sutsillu suliffiit ilaasa suusu- pagisarpaat, taamaattoqartil- lugu Sullivinnik Nakkutillii- soqarfik siunnersuisarpoq mi- sissuillunilu. - Ilaatigut sulisitsisut aam- ma sulisut inatsimmik unioq- qutitseqatigiittarput. Suliffiit ilaanni akkord-erluni ulapiffi- usorujussuupput. Sanaartor- nermik suliallit ilaasa ani- ngaasarsiamik amerlilaamis- saat naaggaarusuppallaartan- ngilaat, taamaalillunilu maan- nakkorpiaq aningaasarsiami qaffannissai soqutiginerusar- pai, siunissami imminut ilua- qutissamik suliffimmi pitsan- ngorsaanissat salliutinnagit. Taamaattoqaraangat akissarsi- sitseriaaseq ajoquteqartarpoq, tassani suliffinnik pitsanngor- saanissamut eqqarsaatigine- qannginnerinik taaneqarsin- naanani. - Sullivinnik Nakkutilliiso- qarfik tamakkunannga siun- nersuisarpoq, sulisunullu peq- qinnanngitsumik avatangii- seqamerup malitsigisinnaasai nassuiaatigalugit, pitsaasunil- lu avatangiiseqamissamut pe- riarfissat siunnersuutigalugit- taaq, James Bianco oqarpoq. Inuiaqatigiimmi sinnerisa so- qutigisarinavianngilaat sulisut ilaat sukkaqisumik timimik- kut sanngiillinissaat, kingu- sinnerusukkut peqqinnissa- qarfimmi aningaasartuutinut amerlisaaqataalluni. Kommunit anartarfileriffii Sullivinnik Nakkutilliisut anartarfileriffiit misissorpaat

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.