Tíminn - 27.11.1975, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 27. nóvember 1975.
TÍMINN
3
Harðar deilur um breytingar
útvarpsins á auglýsingum
MÓ-Reykjavik. Miklar umræður
uröu utan dagskrár i upphafi
fundar i sameinuðu þingi i gær
um þá ákvörðun útvarpsins að
breytaauglýsingum um útifundinn
á Lækjarto'gi i dag. Samkvæmt
Texti auglýsingarinnar,
sem ASl vildi fá lesna i rikis-
Utvarpinu i gær:
„Alþýðusamband Islands
hvetur fólk til að verða við
áskorun Samstarfsnefndar
um verndun landhelginnar,
um að taka sér fri frá störf-
um á morgun og mæta á
þeim fundum, sem haldnir
verða til að mótmæla innrás
Breta og samningum við út-
lendinga um veiðar innan
landhelginnar.
Alþýðusamband íslands.”
Þannig fékkst auglýsingin
lesin:
„Alþýðusamband tslands
hvetur fólk til að mæta á úti-
fundinn á Lækjartorgi kl.
14.00 á morgun útaf land-
helgisdeilunni.”
Vísir vann
gerðardóms-
mólið vegna
Blaðaprents
FB-Reykjavík. Vlsir vann gerð-
ardómsmál það, sem fjalla átti
um stöðu Visis annars vegar og
Dagblaðsins hins vegar i Blaða-/
prenti. Dómurinn var birtur I
gær, en upphaf málsins er það að
eigendur Dagblaðsins kröfðust
þess i ágúst, að blað þeirra yrði
prentað i Blaðaprenti, en ekki
Visir. Málið var lagt I gerðardóm
8. september, en þar til hann lægi
fyrir var ákveðið að prenta bæði
blöðin I Blaðaprenti.
I forsendum gerðardómsins
segir m.a.:
„Hvorki i stofnsamningi né
samþykktum Blaðaprents hf. er
að finna ákvæði, sem beinlinis
leysa úr þvi, hvernig fara skuli
með ef eigandi eins hlutabréfa-
flokks óskar eftir að svifta dag-
blað það, sem hlutabréfaflokkur-
inn er tengdur við, réttindum i fé-
laginu. Fjögur dagblöð eru sér-
staklega nafngreind i- þeim
grundvallarskjölum sem Blaða-
prent hf. er reist á, þ.e. sam-
starfsyfirlýsingu, stofnsamningi
og samþykktum, og er dagblaðið
Visir eitt þeirra. Samkvæmt
stofnsamningi á dagblaðið Visir
rétt á að njóta prentunar i Blaða-
prenti, en þar er þó ekkert rætt
um sérstök viðskiptakjör. Hins
vegar er það gert i þriðja tölulið 5.
máls. 18. gr. félagssamþykkt-
anna, sem til tekur að stefnt skuli
aðþvi, að sömu viðákiptamenn og
rétt eiga á prentun samkvæmt
stofnsamningi, þ.e. áðurgreind
fjögur dagblöð njóti tekna, sem
verða kunni, umfram arðgreiðslu
i hlutfalli við viðákipti þeirra við
Blaðaprent hf. Samþykktum
þessum hefur ekki verið breytt.
Verður ekki séð, að efnisrök leiði
til þess að vikja frá þvi orðalagi,
sem þar kemur fram. Rétt er þvi
og eðlilegt að skýra umræddan
þriðja tölulið fimmtu málsgrein-
ar 18. gr. samþykktar Blaða-
prents hf. samkvæmt orðanna
hljóðan, þannig að þar sé átt við
dagblaðið Visi, þ.e. eigendur þess
dagblaðs. Ber að taka kröfu
Reykjaprents hf. til greina i sam-
ræmi við þetta.
Gerðarorð: Reykjaprent hf.
fyrir hönd dagblaðsins Visis á að
njóta viðskiptakjara samkvæmt
þriðja tölulið fimmtu málsgrein-
ar 18. gr. samþykktar Blaða-
prents hf. i samræmi við framan-
ritað.”
Þorsteinn Pálsson ritstjóri
Visis sagði i tilefni af þessum úr-
slitum, að þetta væri i sjálfu sér
mjög eðlileg niðurstaða að þeirra
mati. Niðurstaðan hefur nú það i
för með sér, að Visismenn þurfa
ekki að vera bundnir inni með
Frh. á bls. 15
upplýsingum auglýsingastjóra
útvarpsins var auglýsingunum
breytt i samráði við auglýsendur
en tvær felldar niður, þar sem
ekki náðist i auglýsendur.
Mikil gagnrýni kom þarna
fram, og töldu sumir þingmenn,
að þetta væri til komið vegna
óeðlilegs þrýstings stjórnvalda.
Vilhjálmur Iljálmarsson
menntamálaráðherra taldi ákaf-
lega óviðfcldið af þingmönnum að
telja að útvarpsstjóri hafi iátið
kúga sig til að misbeita valdi
sinu.
Svava Jakobsd. (Ab) kvaddi
sér hljóðs utan dagskrár og gerði
mál þetta að umtalsefni. Kvað
hún það mjög alvarlegt og spurði
menntamálaráðherra, hvaða
ástæður lægju að baki þessari
ákvörðun. Siðan skoraði hún á
menntamálaráðherra að fá þess-
ari ákvörðun breytt þegar i stað.
Björn Jónsson (A) sagði, að
auðsætt væri, að kippt hefði verið
i spottann, þvi að það sem leyft
hefði verið i gær, væri ekki leyft i
dag. Ekki hefði gerzt áður, að
ekki væru lesnar auglýsingarnar
frá A.S.l. eða félögum innan sam-
bandsins um réttmætar aðgerðir.
Kvaðst hann óttast, að næsta
skref yrði að banna fréttir af
fundum og aðgerðum i málinu.
Vilhjálmur Iljálmarsson (F)
menntamálaráðherra vitnaði
fyrst til 5. og 6. gr. útvarpslag-
anna. Siðan sagði menntamála-
ráðherra, að framkvæmd þessara
laga væri i höndum yfirmanna út-
varpsins. Sagðist hann ekki hafa
vitað um þessa ákvörðun fyrr en
kl. 13,20, og væri þvi litt kunnugt
um málið.. Það kvaðst hann þó
vilja taka skýrt fram, að hann
myndi hvorki nú né i framtiðinni,
rifta ákvörðunum stjórnenda út-
varpsins með skyndiaðgerðum.
Enda væri sér ekki fullljóst, hvort
hann hefði til þess vald.
Stefán Jónsson (Ab) staðhæfði
að sl. þrjátiu ár, eða siðan hann
hefði hafið störf hjá útvarpinu,
hefði aldrei til þess komið, að
synjað hefði verið um birtingu
auglýsinga frá stéttarfélögum.
Ragnhildur Helgad. (S)taldi að
launþegasamtök ættu frekar að
berjast fyrir hagsmunum launa-
fólks, en að beita sér i stórpóli-
tisku máli.
Þórarinn Þórarinsson (F)
formaður útvarpsráðs, sagðist
ekki vera viðbúinn að svara þvi á
þessari stundu, hvaða afstöðu
hann myndi taka til málsins i út-
varpsráði, enda hefði hann ekki
vitað um þessa ákvörðun fyrr en
um það bil sem umræðurnar hóf-
ust. Ekki sagðist hann trúa þvi,
að þarna hefði verið beitt pólitisk-
um áhrifum, enda kvaðst hann
þekkja útvarpsstjóra það vel7 að
hann gerði ekki annað en það sem
hann teldi rétt. Væri hann þess
fullviss, að Benedikt Gröndal gæti
borið honum sömu sögu. Varð-
andi fréttir af aðgerðum þessum
taldi Þórarinn hér vera um frétt
að ræða, sem sjálfsagt væri að
segja frá, enda héfði i gærkvöld
verið sagt frá áskorun samstarfs-
nefndarinnar til landsmanna i
sjónvarpsfréttum.
Karvel Pálmason, Sighvatur
Björgvinsson, Ellert B. Schram,
Helgi F. Seljan og Eðvarð
Sigurðsson tóku einnig þátt i um-
ræðunum.
REGLUR
ÚTVARPSINS
TtMINN hafði i gær samband
við lögfræðing rikisútvarpsins,
prófessor Þór Vilhjálmsson, og
lét hann blaðinu i té eftirfarandi
reglur um flutning auglýsinga i
útvarpi, en ákvörðunina um
breytingu auglýsinganna sagði
Þór byggða á 5. og 6. grein
reglnanna:
1. gr.
Rikisútvarpið tekur auglýs-
ingar til flutnings i hljóðvarpi.
Skai þess gætt, að þær séu lát-
laust orðaðar, lausar við skrum
og hæpnar fullyrðingar, en segi
það eitt, sem er satt og rétt i öli-
um greinum.
5. gr.
Auglýsingum skal um efni og
lengd haga samkvæmt óskum
auglýsanda eftir þvi sem unnt
reynist. Þó skal hafna auglýs-
ingum, ef á þeim eru eftirfar-
andi annmarkar:
1. Ef auglýsing brýtur i bága
við islenzk lög.
2. Ef auglýsing (eða heiti aug-
lýsanda) er mengað ádeilu eða
hlutdrægri umsögn um stjórn-
málaflokka, stefnur i almenn-
um málum, félagsheildir, stofn-
anir eða einstaka menn.
3. Ef auglýsing brýtur i bága
við almennan smekk eða vel-
sæmi.
4. Ef auglýsing er ekki á réttu,
islenzku máli.
5. Ef auglýsa á áfengi eða
tóbak.
6. Ef auglýsa á peningalán,
hjónabandsmiðlun, hverskonar
spádóma eða dulrænar lækning-
ar.
7. Ef flytja á afmæliskveðjur
til einstakra manna.
Auglýsingaskrifstofu er heim-
ilt að gera breytingar a texta
auglýsingar, ef nauðsynlegar
eru til þess að hún samrýmis
þessum reglum, enda skulu
breytingarnar gerðar i samráði
við auglýsanda. Ef ekki næst til
auglýsanda, skal auglýsingu
skotið á frest eða hún felld niður
fremur en að efni hennar sé
verulega raskað eða gildi henn-
ar rýrt án samþykkis hans.
6. gr.
Gæta skal þess stranglega, að
auglýsingar frá stjórnmála-
flokkum eða stjórnmálafélögum
eða auglýsingar i þágu slikra
samtaka séu með öllu iausar við
áróður eða árásir.
Slikar auglýsingar mega
vera:
1) um fundi eða aðrar
samkomur og má þá nefna
fundarstað og tima, ræðumenn,
fundarefni (sbr. þó 1. mgr.)
2) um skrifstofur, heiti skrif-
stofu, stað og simanúmer, og
3) leiðbeiningar til kjósenda
um kosningu, t.d. utan kjörstað-
ar.
Auglýsingar um efni blaða,
timarita, bæklinga eða bóka
skulu vera með öllu lausar við
áróður eða árásir.
Sérfræðingar afneita bréfi til
sjávarútvegsráðuneytisins
FB-Reykjavik. Fjórtán sér-
fræðingar hjá Hafrannsókna-
stofnuninni hafa sent frá sér
yfirlýsingu, þar sem þeir neita
algjörlega að hafa átt þátt i að
semja bréf frá stofnuninni til
sjávarútvegsráðuneytisins, þar
sem m.a. er talað um að sam-
komulagsdrögin við Vest-
ur-Þjóðverja séu skásti kostur
frá fiskifræðilegu sjónármiði,
sem um hafi verið að ræða.
Bréfið var undirritað af Jóni
Jónssyni, forstöðumanni stofn-
unarinnar.
Jakob Jakobsson fiskifræð-
ingur, sem er einn þeirra, sem
undir yfirlýsingu sérfræðing-
anna skrifar, sagði i viðtali við
Timann, að hann vildi itreka
það sjónarmið, sem fram
kemur i henni, að fiskifræðileg
sjónarmið og fiskifræði-
leg rök hafi verið notuð til þess
að reikna út þann hámarks-
afla, sem leyfilegt væri eða
eðlilegt að taka af þorsk-
stofninum. t.d. 230 þús. lestir,
eins og fram hefur komið i
skýrslu fiskifræðinga. — Að
minu áliti þrýtur þar með fiski-
fræðileg rök, sagði Jakob. —
Þau gilda að sjálfsögðu ekki um
það, hvernig þessum lestafjölda
er skipt milli þjóða. Þar.gilda
auðvitað ailt önnur rök, hag-
fræðileg og stjórnmálaleg.
Timinn hafði samband við Jón
Jónsson, forstöðumann Haf-
rannsóknastofnunarinnar, sem
sagði, að áðurnefnt bréf hans
væri svar við beiðni sjávarút-
vegsráðuneytisins um umsögn
stofnunarinnar frá fiskifræðu-
legusjónarmiði um aflamagnið,
sem Þjóðverjar eiga að fá að
veiða við ísland. Sagðist hann
hafa tekið fram i bréfinu, að ef
gerðar væru friðunarráðstafan-
ir i samræmi við tillögur stofn-
unarinnar, væri nauðsynlegt að
draga úr veiðum útlendinga,
svo sem frekast er kostur. Hann
sagðist telja, að samningsdrög-
in væru sérstök að þvi leyti, að
svo til eingöngu væri um að
ræða veiðar tveggja fiskteg-
unda, ufsa og karfa, sem ekki
væru i eins mikilli hættu og
þorskurinn. Það mikilvægasta i
samningunum við Vestur-Þjóð-
verja væri, að þeir skuldbindi
sig til þess að taka ekki meira
en 5000 tonn af þorski á næsta
ári. Þá væru þarna þýðingar-
mikil atriði um lokun uppeldis-
og hrygningarstöðva, lág-
marksstærð fisks, sem landa
megi, og möskvastærð.
— Allt eru þetta hrein fiski-
fræðileg atriði, sem ég tel miklu
varða og eðlilegt er að metin séu
af hálfu stofnunarinnar, sagði
Jón. — Ég tel, að þetta sé hreint
faglegt mat á þeim valkostum,
sem fyrir hendi eru, og mótmæli
eindregið, að annað liggi að
baki, sagði hann að lokum.
Hér fer á eftir yfirlýsing sér-
fræðinganna 14, sem send var
Alþingi, sjvarútvegsráðherra
og f jölmiðlum:
„ Yfirlýsing
t tilefni af bréfi Hafrann-
sóknastofnunarinnar til Sjáv-
arútvegsráðuneytisins, sem
Morgunblaðið birtir 26. nóvem-
ber, viljum við undirritaðir sér-
fræðingar taka fram eftirfar-
andi:
1. Við höfum ekki átt neinn þátt
i að semja nefnt bréf, enda
endurspeglar almennt efnis-
innihald þess ekki sjónarmið
okkar.
2. Við teljum, að i bréfi þessu
séu fiskifræðileg rök mjög svo
undir áhrifum persónulegra
skoðana semjenda á þvi,
hvernig standa skuli að
stjórnmálalegri lausn land-
helgismálsins.
3. Við teljum, að sú skoðun, sem
fram kemur i umræddu bréfi,
að samkomulagsdrögin við
V-Þjóðverja sé skásti kostur-
inn sem við eigum völ á i dag
frá fiskifræðilegu sjónarmiði,
sé rökleysa.
Hafrannsóknastofnunin
hefur i skýrslu sinni um á-
stand fiskistofna gert grein
fyrir hvaða valkostir séu
skástir fyrir fiskistofnana, frá
fræðilegu sjónarmiði.
Af þessum sökum er engan
veginn hægt að fullyrða, að
samningsdrögin við V-Þjóð-
verja sé skásti fiskifræðilegi
valkosturinn, þar sem það
kemur fyrst I ljós þegar allar
stjórnmálalegar ákvarðanir
hafa verið teknar i þessu máli.
Reykjavik, 26. nóv. 1975.
Jakob Jakobsson
Eyjólfur Friðgeirsson
Sólmundur Einarsson
Ingvar Hallgrimsson
Guðni Þorsteinsson
Ólafur K. Pálsson
Þórunn Þórðardóttir
Gunnar Jónsson
Sveinn Sveinbjörnsson
Kjartan Thors
Unnur Súladóttir
Jón Ólafsson
Unnsteinn Stefánsson”
Óbreytt
verð á
gasolíu
Gsal-Reykjavik. — Verð á gas-
oliu til islenzkra fiskiskipa verður
um sinn óbreytt, þrótt fyrir að út-
söluverð á gasoliu til fiskiskipa
hafi hækkað þann 19. þ.m. úr 20,20
á hvern litra i 24,20. Samkvæmt
fréttatilkynningu frá sjávarút-
vegsráðuneyti i gær um reglu-
gerðarbreytingu, hefur verið á-
kveðið að auka niðurgreiðslu
Oliusjóðs, sem þessari hækkun
nemur.
1 tiíkynningu ráðuneytisins seg-
ir, að miðað við útsöluverð kr.
20,20hefði verð til fiskiskipa, eftir
niðurgreiðslu Oliusjóðs, verið kr.
5.80 á hvern litra gasoliu. Að ó-
breyttu hefði þvi niðurgreidd gas-
olia á fiskiskip átt að hækka þann
19. þ.m. um fjórar krónur eða i
9.80 kr. Með reglugerðinni eru
hins vegar niðurgreiðslur auknar,
sem þessu nemur.
Svanur
45 ára
Lúðrasveitin SVANUR er
fjörutiu og fimm ára um þessar
mundir, og af þvi tilefni verða
haldnir hljómleikar i
Háskólabiói laugardaginn 29.
nóvember kl. 14:00. Stjórnandi
verður Sæbjörn Jónsson.ená
efnisskrá er m.a. Göngulag
Reykjavikur eftir Arna Björns-
son, i útsetningu Ellerts Karls-
sonar, en það er frumflutningur
á verkinu. Auk þess verða verk
eftir Karl O. Runólfsson, Jó-
hann Gunnarsson, J.P. Sousa,
E. Osterling og fleiri.
Könnun á ferðamdlum á íslandi lokið:
Brýn þörf á að kanna, hversu mikinn
dtroðning ndttúra
SJ-Reykjavik.Lokið er könnun á
ferðamálum á tslandi og framtið-
arskipulagi þeirra sem fram
hefur farið á vegum Sameinuðu
þjóðanna. 1 niðurstöðum hennar
er bent á, að brýn þörf sé á að
gera úttekt á þvi, hve mikið álag
viðkvæm náttúra hálendisins þol-
ir, áður en lengra er haldið i
skipulagningu ferða þangað en
isins þolir
þegar er orðið.
Könnun þessa annaðist fyrir-
tækið Checci & Co. Stjórnandinn,
Albert J. Gomes, skýrði könnun-
ina og hvernig að henni hefði ver-
ið unnið á Ferðamálaráðstefn-
unni 1975, sem haldin var á Húsa-
vik 15. og 16. nóvember. Mikið rit
i tveim bindum um niðurstöður
Frh. á bls. 15