Tíminn - 01.09.1976, Blaðsíða 10

10,
TÍMINN
Miövikudagur 1. september 1976
Miðvikudagur 1. september 1976
TÍMINN
n
Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi
segir Sigríður Thoriacius
um þing norrænu
húsmæðrasamtakanna
A sunnudag lauk þriggja
daga ráðstefnu Hús-
mæðrasambands Norður-
landa að Hótel Loftleiðum,
en umræðuefni hennar var
Norðurlönd og umheimur-
inn, matvælaauðlindir og
mataræði. Matvælaskortur
er eittaf aðalvandamálum
meiri hluta mannkyns.
íbúar jarðarinnar eru nú
um 3,8 milljarðar og þeim
f jölgar um 200.000 manns á
hverjum sólarhring. Þótt
framleiðsla matvæla auk-
ist með hverju ári verður
aukningin varla svo hröð
að hún fylgi fólksf jölgun-
inni hvað þá meira. Ef til
vill er tímabært að rann-
saka hvernig þau hráefni
eru hagnýtt, sem land-
búnaðurinn og fisk-
iðnaðurinn láta okkur í té.
Er sú f æða, sem húsmæður
og aðrir bera á borð
þrisvar eða f jórum sinnum
á dag i samræmi við f ram-
leiðsluna? Væri ekki unnt
að breyta neyzlu manna
þannig að meira magn af
matvælum yrði til um-
'rááa handa þeim, sem lít-
ið hafa?
Sigriöur Thorlacius formaöur
Kvenfélagasambands Islands tók
á þinginu viö formennsku Hús-
mæörasambands Noröurlanda til
fjögurra ára af Elinu Wedege frá
Noregi. Timinn ræddi viö Sigriöi
um starfið á þinginu:
— Það var m jög ánægjulegt hve
þingið tókst vel. Störfin gengu
ákaflega greitt, og rómaö var hve
framsöguerindin fjögur voru góö.
Þingi Húsmæörasambands
Noröurlanda er ekki ætlað að
senda út samþykktir, heldur aö
móta stefnuna sem hvert sam-
band flytur áfram i sinu heima-
landi og samtökin i heild innan al-
þjóðasamtaka. Aö þessu sinni var
þó samþykkt ályktun um viö-
fangsefni þingsins, og er hún
árangur af hópstarfinu á þinginu
og byggist einnig á tveim
áskorunum frá húsmæðrasam-
böndunum i Noregi og Sviþjóð,
sem veröa bornarfram á þingi al-
þjóöasamtaka sveitakvenna i
Nairobi i Kenya á næsta ári, og
hin norrænu húsmæðrasambönd-
Kvenfæélagasamband tslands
styðja einnig.
önnur þessara áskorana er á þá
leið, aö Alþjóöasamtök sveita-
kvenna hvetji aðildarfélög sin til
aö reyna aö breiöa út þann siö i
löndum sinum, aö mæöur hafi
börn sin á brjósti. T.d. ætti aö
stefna að þvl, aö mæöur sem
vinna úti fái tækifæri til aö hafa
börn sín á brjósti. Einnig þarf aö
vera á varöbergi gagnvart fram-
leiðendum barnamatar, sem meö
auglýsingum reyna aö fá mæöur
til aö vanmeta mikilvægi móöur-
mjólkurinnar. Aöildarfélögin
styöji einnig tilraunir, sem
stofnanir — t.d. UNICEF — gera
til aö útbreiöa þann siö aö hafa
smábörn á brjósti.
t greinargerö meö þessari
áskorun sænsku kvennanna segir,
aö þótt móöurmjólkin sé bezta
fæöan fyrir flest ungbörn og jafn-
framt sú ódýrasta, þá hafi samt
færri og færri konur I heiminum
börn sin á brjósti. Auðugar konur
i iðnþróuöu löndunum tóku
fyrstar að gefa börnum slnum
pela, og hann varö meira aö segja
e.k. stööutákn. Þvi miður hefur
þessi siður breiðzt út til þróunar-
landanna, en þar hefur fólk litil
efni á aö kaupa þurrmjólkurduft,
og auk þess er pelinn oft börnum
þar lifshættulegur. Þar er mjög
erfitt — og stundum ógerlegt — aö
halda pelanum hreinum. Mjólkin
skemmist auöveldlega, barnið
fær niöurgang, nýtir ekki fæöuna
og veröur vannært.
Svö mörg voru þau orö.
Alyktunin, sem samþykkt var á á
þinginu hérna var hins vegar á þá
leiö, aö
— Ráöstefna Húsmæörasam-
bands Norðurlanda, haldin I
Reykjavik 1976, hvetur öll lands-
sambönd sln og félaga þeirra til
aö vinna aö þvl:
1) aö vernda og viöhalda mat-
vælaauölindum landa sinna
2) aö móta mataræöi sitt og
neyzluvenjur I samræmi viö
matvælaauölindir jaröar og
matarþörf mannkynsins.
3) Ennfremur leggur ráöstefnan
til aö landssamböndin sendi
rikisstjórnum sinum tilmæli
um aö aöstoö viö þróunarlönd-
in beinist fyrst og fremst að:
a) öflun vatns og áburöar
b) kennslu I skipulagningu fjöl-
skyldustæröar
c) frummenntun i skólum
Konur hugsa fyrst um
manneskjuna síðan fjár-
muni
— Hafa þing Húsmæðrasam-
bands Norðurlanda áður tekið svo
umfangsmikil og knýjandi mál tii
umræðu?
— Viö álitum okkur ekkert
mannlegtóviðkomandi. A þinginu
i Stokkhólmi fyrir tveim árum
var umræöuefnið Hvað veröur
um náunga minn? Þar var m.a.
Sólveig öye ásamt stjórn Húsmæörasambands Norðurlanda: Elin Wedege frá Noregi, Bitten Petersen
frá Danmörku, Sigr. Thorl., Margareta Ehrwrooth formaður sænsku Marthasamtakanna I Finnlandi,
Birgitta Bröckl frá finnsku Marthasamtökunum og fyrir framan þær Gullan Brannström formaður hús-
mæðrasamtakanna Heimili og samfélag I Sviþjóð.
rætt I þessu sambandi um
Norðurlönd og umheiminn, laga-
lega stöðu fjölskyldunnar I nú-
timanum, stööu fjölskyldunnar
félagslega séð, rétt fjölskyldunn-
ar til samfélagslegrar aöstoöar til
aö gegna umönnunarhlutverkinu.
Af þessu sést aö viö veljum okk-
ur ekki staöbundin verkefni. En
þetta eru allt mál, sem konur
verða aö gera sér grein fyrir, sem
jafnábyrgir þjóðfélagsþegnar og
karlmenn.
Ef þaö er tilfellið aö viö hugsum
eitthvað ööruvlsi en karlar gera
og lltum málin frá ööru sjónar-
horni en þeir, þá á það aö koma
fram á svona ráöstefnum og móta
niðurstöður okkar.
— Telur þú aö konur geri það?
— Já, mér finnst aö almennt
muni konur betur "eftir
manneskjunni sem slikri, þær
byrji fremur á manneskjunni en
endi á fjármununum. En þótt ég
vilji ekki alhæfa hvorki um konur
né karla finnst mér aö karlmönn-
um a.m.k. sumum hverjum hætti
til að byrja á fjármununum og
taka manneskjuna næst.
— Og það var mikil þátttaka í
þinginu.
— Já þaö var fullskipaö en 150
erlendum þátttakendum var
boöið aö koma. Aöur haföi Hús-
mæörasamband Noröurlanda
stór þing á fjögurra ára fresti og
féll það siöasta af þvi tagi sem
halda átti I Danmörku 1972 niöur
vegna ónógrar þátttöku. Þá var
ákveöiö aö hafa styttri vinnuþing
meö takmarkaöri tölu þátttak-
enda,og jafnframtaðþau yröu aö
halda á tveggja ára fresti svo að
starf sambandsins og aðildar-
félaganna yrði lifandi.
Þaö var sérstaklega ánægjulegt
aö fá hingað fulltrúa frá Græn-
landi og Færeyjum, en konur
þaöan hafa ekki sótt þing sam-
bandsins hingað til. Norræni
menningamálasjóðurinn veitti
styrk til þinghaldsins aö þessu
sinni, og var honum m.a. varið til
aö gefa fulltrúum húsmæöra frá
þessum frændþjóðum tækifæri til
að taka þátt i samstarfi okkar.
Um árangur af því aö einni
konu sé boöin þátttaka frá nýju
landi er litiö hægt aö segja en mér
kemur I hug þaö sem grænlenzki
þátttakandinn húsmæörakennar-
inn og bóndakonan Cecilie Lund,
sagði þegar fréttamaður norska
útvarpins á þinginu spurði hana.
Hvaö færöu út úr svona þingi? —
Þótt ég skilji kannski ekki mikiö I
þvi sem Finnarnir Sviarnir og
Norömennirnir segja, þá fer ég
heim meö endurminninguna um
öll brosandi andlitin sem ég
mætti.
Viö leggjum mikiö upp úr per-
sónulegum kynnum á þingum
okkar.
Þaö kemur hins vegar I ljós viö
þinghald sem þetta, aö mjög erf-
itt er aö halda uppi norrænu
samstarfi frá og til tslands vegna
mikils feröakostnaðar milli
Itslands og hinna Norðurland-
anna.
Aðstoð við þróunarlöndin
— Alþjóðasamtök sveita-
kvenna
— Alþjóðasamtök sveita-
kvenna ACWW voru kynnt sér-
staklega á þinginu?
Já Solveig öye frá Noregi einn
sjö svæöisstjóra samtakanna,
geröi þaö viö setningu þingsins.
Markmiö Alþjóöasamtaka
sveitakvenna er aö auka kynni
milli þeirra kvenna sem sam-
bandiö mynda, en þær eru frá um
70 löndum. Samtökin hafa veitt
konum I þróunarlöndum aöstoö
bæöi i gegnum Sameinuöu
þjóöirnar og á eigin vegum. Þess
eru lika dæmi aö einstök héraös-
sambönd i hinum og þessum lönd-
um hafa valið sér sérverkefni i
þágu þjóða þróunarlandanna og
hafa þannig myndazt mjög
persónuleg tengsl milli kvenna af
óliku þjóðerni.
A ACWW, sem viö tvær islenzk-
ar konur sóttum i Noregi sl.
haust, sagöi norsk kona Sandra
Magnus úr kvenfélagasambandi
Hörðalands frá ferð sinni til
Tanzaniu, en samband hennar
hafði safnað fé til að aðstoða
nokkur þorp i Kilwa-héraöi viö aö
gera sér brunna. Lýsing hennar á
þeim hörmungum, sem fyrir
augu bar á ferðalagi hennar, var
ógleymanleg. Hörðalandssam-
bandiö var búiö aö safna 78 þús-
und norskum krónum til brunn-
gerðarinnar þegar Sandra
Magnús fór til Afriku til aö kynn-
ast kjörum fólksins og þykir mér
trúlegt aö sá sjóöur hafi gildnaö
eftir aö Sandra haföi sagt löndum
sinum feröasöguna.
Kvenfélagasamband Islands
hefur verið bréfaaðili aö Alþjóða-
samtökum sveitakvenna, en hef-
ur nú sótt um fulla aöild og tekur
hún sennilega gildi I október en þá
verður fundur samtakanna I
London.
Ég býst við þvi aö aöildarfélög
innan Kvenfélagasambands Is-
lands fái áhuga á aö taka þátt I
samstarfi Alþjóöasamtaka
sveitakvenna, pegar tækifæri
gefst til að kynnast þvi nánar,
þótt ég geri ekki ráö fyrir aö viö
höfum bolmagn til aö senda full-
trúa á næsta þing þess I Nairobi
1977.
Tildrög stofnunar Alþjóöasam-
taka sveitakvenna i Stokkhólmi
1933 voru þau, að sveitakonum —
éinkum I Kanada — þótti málum
þeirra ekki nægur gaumur gefinn
innan Alþjóölega kvennaráösins
(International Council of
Women). Aðalskrifstofa samtak-
anna er I London og þar er gefiö
út litiö kynningarrit „The
Countrywoman.” Svo sem áöur
sagöi, berjast samtökin fyrir
bættum kjörum kvenna I þróun-
arlöndunum, en um helmingur
kvennanna innan samtakanna
eru raunar búsettar i þessum
löndum. I þessum löndum vinnur
mikill meirihluti kvenna við land-
búnaðarstörf.
Fræðsla um skynsamiegt
mataræði eitt mikilvæg-
asta verkefnið
— Mataræöi hefur lengi veriö
ofarlega á baugi hjá húsmæöra-
samtökunum á hinum Noröur-
löndunum, og þar er rekinn
áróöur fyrir þvi aö menn spari viö
sig dýrmæt eggjahvltuefni, sem
svo mikill skortur er á vföa I
þróunarlöndum. Hér hefur meira
heyrzt um aö menn eigi aö boröa
eggjahviturika fæöu til aö fitna
Sigriöur Thorlacius meö keöjuna, sem fyrsti formaöur Norræna hús-
mæörasambandsins iét gera og á eru letruönöfn allra formannanna: —
Þaö er eins og þaö væri veriö aö gera mig aö borgarstjóra.
ekki um of I allri velmeguninni?
— Eitt af veigamestu verkefn-
um Húsmæörasambands Noröur-
landa og einnig okkar I Kven-
félagasambandi íslands er aö
veita fræðslu um skynsamlegt og
hollt mataræði bæöi út frá sjónar-
miöi þeirra auölinda, sem fyrir
hendi eru, og ekki siður þvi hvaö
heilsusamlegt er fyrir manninn.
Það hefur lengi þótt sjálfsagt, að
kosta dýrar rannsóknir á þvi hvað
eigi að fara ofan I húsdýr, en hér á
tslandi hefur þótt minna máli
skipta hvaö eigi að fara ofan I
manninn. Á hinum Noröurlönd-
unum eru starfandi stórar rann-
sóknarstofnanir i manneldis;
fræöi. Upphaf þeirra hefur yfir-
leitt verið hjá Kvennasamtökun-
um, en málin hafa þróazt svo að
rlkisvaldiö hefur yfirtekið þessar
stofnanir.
Eins og fram kemur I niöur-
stööum starfshópa þings Norræna
húsmæðrasambandsins hér i
Reykjavik reyndum viö mjög aö
hugleiða hvernig viö eigum aö
hagnýta heimafenginn kost. En
án vlsindalegra rannsókna til aö
styöjast viö er ákaflega erfitt aö
veita þá fræöslu og halda uppi
þeim áróöri, sem þarf til aö
breyta matarvenjum fólks. Þess
vegna óskum viö þess mjög aö
ekki liði alltof langur tlmi þangaö
til hér á Islandi þyki ekki siöur en
annars staðar ástæöa til aö verja
fé til matvælarannsókna, sem
bæti heilsufar mannfólksins. Og
okkur finnst þaö jafnvel mikil-
vægara en nákvæm þekking á þvi
hvernig góöra beri ærnar og
kýrnar.
Þess má geta aö I framsögu-
erindi sinu ræddi Björn Dag-
bjartsson m.a. um nauðsyn þess
að veiða og hagnýta aðrar fisk-
tegundir en þær heföbundnu.
Matreiöslumenn ráðstefnuhótels-
ins Loftleiða voru svo viöbragös-
fljótir að þeir gáfu okkur öllum að
smakka kolmunna I hádegismat
aö loknu erindi hans og
bragöaðist hann prýöilega. En
eins og Björn minntist á er hlutur
húsmæöra i aö kynna og hagnýta
nýjar tegundir matvæla afar
mikilvægur.
Þakkir til þeirra sem tóku
á móti norrænu hús-
mæðrunum.
Auk aöalviöfangsefnis þingsins,
hélt stjórnin fundi, og einnig rit-
stjórar blaða norræ'na húsmæöra-
samtakanna og námsstjórarnir.
Hjá hinum húsmæðrasambönd-
unum hafa námshringir og önnur
fræðslustarfsemi oröiö mikilvægt
tæki til mennta. Sú starfsemi
hefur styrkt félagsvitund kvenn-
anna og fél.starfið. A þessu
sviöi þyrftum við aö gera meira
en nú er, en hingaö til hefur
fræðslustarfsemin einkum veriö
fólgin i námskeiöum, að
ógleymdri upplýsingamiöstöö
húsmæðra, sem Sigriður
Haraldsdóttir veitir forstööu.
Nokkrir karlmenn sóttu þingið
aö þessu sinni og voru þeir allir
eiginmenn þátttakenda. Einn
þeirra, maöur fráfarandi for-
manns Elinar Wedege kom nú i
fyrsta sinn á þing hjá okkur, en
hann er raunar i húsmæörafélag-
inu heima hjá sér. Hann sá mest
eftir aö hafa ekki komiö fyrr á
þing svo ánægður var hann meö
félagsskapinn!
— Ég vil þakka húsmæörum i
Reykjavik og húsmæðrum hér I
nágrannahéruöunum, sem tóku á
móti norrænu gestunum á heimil-
um sinum og gerðu þannig sitt til
að þingið tókst svo vel. Ennfrem-
ur Kvenfélaginu Likn i Vest-
mannaeyjum, sem tók á móti
okkur þar á mánudag, og raunar
öllum þeim, sem lögðu okkur
gestgjöfunum lið. SJ
Cecilie Lund frá nágrenni mannsins Hans Lynge, en græn- i sumar gaf Norræna húsinu
Julianehaab. Hún er systir lista- lenzki hópurinn, sem hingaö kom höggmynd eftir hann.
Þær komu því til leiðar að
hæða hús verða ekki byggð
margra
á Grænlandi
— Það er margt fólk á Suöur
Grænlandi, sem aldrei hefur séð
hundasleöa og aldrei lifaö þaö aö
horfa á miönætursólina. Sjálf sá
ég ekki isbjörn fyrr en I dýra-
garöinum I Kaupmannahöfn, þótt
margir haldi aö Grænlendingar
séu þvl vanir aö hitta birni á förn-
um vegi.
Svo fórust Cecilie Lund bónda-
konu, útvarpsráðsmanni,
forystukonu I heilbrigöismálum
og svæöisformanni I kvenfélaga-
sambandi Grænlands orö I léttum
dúr, þegar Timinn ræddi viö hana
nú fyrir skömmu. Cecilie sat
nýveriö þing Norræna húsmæöra-
sambandsins og dvaldist þá hjá
Glsla Kristjánssyni búnaöarfull-
trúa og fjölskyldu hans I Mosfells-
sveit.
Cecilie er gift fjárbóndanum
Henning Lund, og hafa þau hjónin
búiö skammt frá Julianehaab
siöastliöin þrjátiu ár. Jöröin sem
þau búa á er sú eina á Grænlandi,
sem er inni i landi, og er yfir fell
aö fara áöur en komiö er á
landareignina. Aö sögn Cecilie
eru vlða frjósamir dalir á Græn-
landi inni á milli fjallanna nokkuð
frá ströndinni, en sá er hængur á
aö vegi eru engir. Eitt sex
barna þeirra hjóna ætlar aö taka
viö búi og eru þau nú oftast þrjú i
heimili, en yngsti sonurinn er enn
I skóla. Þrjár dætur eru giftar og
öll hafa börnin hlotið starfs-
menntun i Danmörku. A búinu
eru nú 550 ær. Slöustu kú þeirra
hjóna var slátraö 1967 eftir
haröindavetur. Engar kýr eru nú
i Grænlandi og notast ibúarnir við
frystar mjólkurvörur, sem fluttar
eru frá Danmörku og skyr frá
tslandi. En ungum bændum finnst
kýr of fóðurfrekar og vilja heldur
hafa flei sauðfé. Cecilie kvaöst
einnig hafa hænur og sumir
bændur á Grænlandi hafa einnig
endur. — Svo höfum við fjár-
hunda, sem eru allt önnur tegund
en sleðahundarnir og islenzka
hesta, sem áður var beitt fyrir
flutninga- og jarðvinnslutæki, en
nú eru mest haföir til gamans og
hrossakjt ‘‘ramleiðslu.
Bær Cecilie Lund er hálftima
ferð frá Julianehaab og stendur
viö stórtstööuvatn, svo hún segist
ekki sakna sjávarins. Fært er á
dráttarvél til bæjarins en ekki á
fólksbilum. Heimarafstöð er á
bænum.
Ekki er hægt að smala rlöandi
þvl landareignin er fjöllótt.
Aökeyptur starfskraftur frá
Julianehaab er fenginn i smala-
mennsku. Og þarf að fá eina 4-5
menn ef smala á öllu fénu á eins
skömmum tlma og mögulegt er.
A Grænlandi eru 52 kvenfélög á
10 svæöum. Um 5000 konur eru
samtals I kvenfélögunum. Cecilie
er tormaöur á svæðinu I grennd
við Julianehaab, en þar eru um
160 konur i kvenfélögum, þar af
um 90 I hennar félagi, sem er I
Julianeha. Fyrsta kvenfélagið
var stofnaö i Godthaab áriö 1948.
Kvenfélögin á Grænlandi hafa
barizt fyrir ýmsum málum.
Siðastliðin 10-15 ár hefur veriö
byggt mikiö af margra hæöa hús-
um á Grænlandi. Konunum fannst
þessi húsagerö ekki henta
Grænlendingum. Sumir þeirra
lifa enn af veiöum og margir I
Noröur Grænlandi. Þaö er ekki
auövelt að dragnast meö heilan
sel upp á fjóröu hæö til að flá
hann. Þær töluðu viö arkitektana
og hina og þessa, en ekkert dugði,
og siöast sneru þær sér til Lands-
ráösins og nú hefur verið ákveöið
að byggja ekki framar margra
hæða sambýlishús heldur aöeins
tveggja hæöa hús og einbýlishús,
jafnvel þótt það sé dýrara.
Tveggja hæöa húsin veröa ýmist
meö fjórum eða átta íbúöum og
einbýlishúsin á einni hæð.
Þá hafa kvenfélögin beitt sér
fyrir að teknar veröi upp hóp-
rannsóknir á konum vegna brjóst-
og móöurlifskrabba, en þessir
sjúkdómar eru mjög algengir á
Grænlandi. Þetta mál er enn ekki
komiö i höfn, en ætlunin er aö
allar konur geti komið I rannsókn,
sem þess óska og auk þess veröi
ákveönir aldurshópar sérstak-
lega boöaöir.
— Þá höfum viö safnað 350 þús-
und krónum (dönskum) til aö
reisa lýöháskóla fyrir ungar
stúlkur, þar sem kennd veröur
meöhöndlun skinna, saumaskap-
ur á þeim og útsaumur, ennfrem-
ur grænlenzk matargerð. Meira
fé var fengið að láni og nú er
byrjaö að byggja skólann, sem
verður I Holsteinsborg, þar sem
Knud Rasmussen lýðháskólinn
er, og rekinn I tengslum viö hann.
Ætlunin er aö kennslunni veröi
háttaö þannig aö ef t.d. er vitað
um gamla . konu einhvers staöar,
sem er sérlega fær I aö sauma
skinn, þá veröur hún fengin til aö
koma og kenna I nokkra mánuði,
siöan kemur kannski önnur sem
er góö i perlusaumi o.sv.frv.
Ætlunin er aö nemendur i Knud
Rasmussen lýðháskólanum geti
tekiö greinar I þessum skóla
ásamt námi sinu þar. Skólinn
verður vigður á næsta ári, en þá
verður landsmót kvenfélagasam-
bandsins haldið þar. Ingiriður
fyrrum Danadrottning hefur þeg-
iö boö um að vera viðstödd.
Landsmót eru aöeins haldinn á
fimm ára fresti vegna þess hve
feröalög eru dýr og erfiö á
Grænlandi. Grænlenzkar konur
hafa samband við húsmæöra-
samtökin i Danmörku og sækja af
og til námskeiö hjá þeim, Fyrir
kemur aö allt upp i 30 konur úr
kvenfélögunum far þangaö I einu,
en þaö er ekki á hverju ári eins og
gefur aö skilja.
Landsmót eru aðeins haldin á
fimm ára fresti vegna þess hve
feröalög eru dýr og erfiö á Græn-
landi. Grænlenzkar konur hafa
samband við húsmæörasamtökin
i Danmörku og sækja af og til
námskeið hjá þeim. Fyrir kemur
aö allt upp i 30 konur úr kven-
félögunum fara þangaö i einu, en
það er ekki á hverju ári eins og
gefur að skilja.
Það eru fleiri en kvenfélags-
konur, sem fara til Danmerkur.
Unglingar og fast aö þvi börn fara
gjarnan til Danmerkur i skóla,
þar sem ekki allir sem þess óska
fá skólavist I framhaldsskólum I
Grænlandi. Yngsti sonur Cecilie
fór 14 ára gamall til Danmerkur
og slikt er ekki ótitt. Þvi fylgja aö
sjálfsögðu vandamál aö senda
börnin langt aö heiman svo ung,
— en ég er svo heppin aö eiga
tvær systur búsettar i Danmörku.
En margir eiga engan nákominn
að þar. Yngsti sonur þeirra hjóna
vill verða kennari, en hann fær
ekki skólavist i kennaraskólanum
i Godthaab i vetur, svo enn er
óráðið hvaö um hann veröur i
haust.
— Þó er verst, sagði Cecilie, aö
þegar unga fólkiö kemur frá
námi, fær þaö ekki vinnu. Svo er
þó ekki um kennara, þvi skortur
á þeim er mikill og þurft hefur að
fá danska kennara.
— Mjög hefur dregið úr fisk-
veiöum okkar Grænlendinga að
undanförnu, sagði Cecilie
ennfremur, — bæöi vegna lofts-
lagsbreytinga og veiða erlendra
skipa úti fyrir ströndinni. Þorsk-
aflinn fyrstu sex mánuöi þessa
árs var t.d. aöeins helmingur á
við það, sem hann var áriö 1975.
Mikið veiöist enn af rækju, en
við höfum ekki eins stóra og góöa
rækjubáta og þiö Islendingar.
Cecilie segir landa sina finna til
mikils skyldleika og samstööu
með Islendingum þótt ekki skilji
þeir mál okkar. Hún talar af
aödáun um þaö þegar Búnaðar-
samband lslands bauð stjórn
fjárbændafélagsins færeyska
ásamt eiginkonum aö dveljast
hér hálfan mánuð fyrir 13 árum,
en hún og maður hennar voru I
þeim hópi. — Þá ferðaðist ég tölu-
vertum landið, segir hún, en kom
ekki á Þingvelli. Þangaö hefur
mig alltaf langað til aö koma þvi
ég þekki sögu þjóðar ykkar, en
ekki hefur orðið úr þvi fyrr en nú.
Það var ógleymanlegt aö koma
þangað — ganga niöur I
Almannagjá og lita yfir. Þvilik
kyrrö og fegurö. Ég sá fyrir mér
fólkiö streyma aö t.d. áriö þús-
und, suma gangandi, aðra rlöandi
og e.t.v. suma á sleöum (hér benti
blaöamaður Cecilie á aö alþingi
heföi alltaf veriö haldiö að
sumrinu. En óneitanlega var
skemmtilegt hvernig hún lifði sig
inn i sögu okkar með hugsunar-
hætti sinnar eigin þjóðar.) Þá
sem riöu til þings, og konurnar
sem átti aö drekkja i öxará,
o.s.frv. Ég gleymi þvi aldrei að
hafa komið til Þingvalla. SJ
Rætt við bóndakonuna Cecilie
Lund, sem sat þing Norræna
húsmæðrasambandsins hér