Tíminn - 02.09.1976, Blaðsíða 12

12
TÍMINN
Fimmtudagur 2. september 1976
100 ár síðan
kveikt var
á fyrsta
götuljóskeri
í Reykjavík
1 dag, 2. september 1976, eru
liöin eitt hundrað ár frá þvi að
kveikt var á fyrsta götuljósker-
inu i Reykjavlk. Ljósker þetta
var sett upp neðan við Bakara-
brekkuna (nú Bandastræti), eða
nánar tiltekið við Bakarabrúna.
Hér var um að ræða steinoliu-
lukt á þar til gerðum stólpa, eins
og sézt á myndinni.
Oliuluktirnar voru fáar i upp-
hafi en fjölgaöi smám saman. Á
þessum tima voru götuljósin
staðsett við gatnamót fyrst og
fremst, til að visa fólki veginn
en ekki til að mynda samfellda
lýsta braut. Götuljósin voru
mikil nyiunda og þóttu auka á
glæsibrag bæjarins.
Til umræðu kom á árunum
1888-94 að kaupa brezkar raf-
stöðvar til götulýsingar, en þær
reyndust of dýrar. Með tilkomu
Gasstöðvarinnar áriö 1910 hófst
uppsetning gaslukta til götulýs-
ingar i Reykjavik. Munu þær
hafa orðið nokkuð á þriöja
hundraö.
begar Elliðaárstöðin tók til
starfa og Rafmagnsveita
Reykjavikur hóf starfsemi sina
áriö 1921, tók hún alla götulýs-
ingu að sér. Þetta þótti mikil
framför, liklega ekki sizt vegna
þess, að þá var hætt að slökkva
götuljósin á miðnætti, en þau
látin loga allar nætur þegar
Til hægri á mynd þessari, sem mun tekin fyrir aldamót, sézt fyrsti götuljósastólpinn viö Bakara-
brúna. A honum var steinbliulukt. Ljósm.: Sigfús Eymundsson, Ijósmyndari.
dimmt var.
Götulýsingin tók siðar mikl-
um breytingum með vaxandi
umferð ökutækja. Á siðustu ára-
tugum hefur markvisst verið
leitazt við að lýsa allar götur
borgarinnar sem bezt, ekki sizt
miklar-umferðargötur. Teknar
hafa veriö i notkun nýjustu og
fullkomnustu ljósgjafar og
götuljósakerfinu erfjarstýrt frá
einni stjórnstöð.
Nú eru rúmlega 13.000 götu-
ljós á orkuveitusvæðinu, en voru
um 300, þegar raflýsingin hófst.
Kostnaður viö götulýsingu er
allverulegur, sem sézt á þvi, að
stofnkostnaður samfara meðal-
stóru götuljósi er talsvert yfir
lOO.OOOkr. ogrekstrarkostnaður
um 10.000—25.OOOkr.á ári, eftir
stærð.
Nú fer haust i' hönd og hlut-
verk götuljósanna veröur æ
mikilvægara. Þvi miður eru ár-
lega unnin veruleg skemmdar-
verk á götuljósunum, sem þó
voru sett upp i þeim megintil-
gangi að vernda lifog limi borg-
aranna. Tjón vegna þessara
skemmdarverka nemur nú ár-
lega um 5-10 milljónum króna.
Vonandi ber fólk framvegis
gæfu til að standa vörð um
þessa eign sina, götúljósin, svo
aðþaugegni hlutverki sinu sem
bezL
Frá Rafmagnsveitu Reykja vik-
Kvikmyndasýningar og hljómleikar
á Haustsýningu FÍM
FB-Reykjavfk. Kvikmyndasýn-
ingar verða i fundarsal Kjarvals-
staöa i sambandi við Haustsýn-
ingu Félags Islenzkra myndlist-
armanna, sem nú stendur yfir.
Þarna veröa sýndar sex kvik-
myndir, og nokkrar þeirra tvi-
vegis.
Fyrsta kvikmyndasýningin
verður fimmtudaginn 2. septem-
ber kl. 17:30. Þá verður sýnd
myndin Tveir myndmótunar-
menn: Henry Moore & Claes Old-
enburg. Sama dag kl. 20 verður
sýnd myndin Painters painting:
Listamenn I New York,
Sunnudaginn 5. september kl.
20:30 verður á dagskrá Súrreal-
isminn: feröalag um furðuveröld.
Sú mynd verður slöan endursýnd
kl. 17 sunnudaginn 12. september.
Painters painting veröur endur-
sýnd mánudaginn 6. september
kl. 20. Fimmtudaginn 9. septem-
ber kl. 20 verður sýnd Frönsk
málaralist eftir 1950: Mathieu,
Manessier. Viera da Silva &
Vasarely. A föstudaginn, 10. sept-
ember kl. 17 er synd myndin Þrir
listmálarar: Max Beckmann,
Francis Bacon, Hundertwasser
og kl. 20 sama dag — Forverar I
nútimalist: Picassó, Braque,
Matisse, Paul Klee. Þrir listmál-
arar verður endursýnd laugar-
daginn 11. september kl. 17.
Þess má geta, aö aðgöngumiö-
ar að Haustsýningunni gilda á
kvikmyndasýningarnar.
Söngflokkurinn Hljómeyki
veröur á Haustsýningunni aö
Kjarvalsstööum 4. og 11. septem-
ber. Flokkurinn mun syngja
nokkrum sinnum á timabilinu frá
kl. 15 til kl. 17 báöa dagana. Ný
efnisskrá veröur flutt i hvert sinn,
sem Hljóméyki kemur fram. og
veröur flutt tónlist eftir Maurce
Ravel, Claude Debussy, Benja-
min Britten, Matyas Seiber auk
Islenzkra og erlendra þjóölaga.
Listamenn sem sýna á Haustsýningu FtM
Robert Rauschenberg er einn þeirra, sem fram kemur f kvikmyndinni
Painters painting, sem sýnd veröur á Haustsýningu FIM.
A haustsýningunni flytur söngflokkurinn Hljómeyki tónlist eftir fslenzk
og erlend tónskáld.