Tíminn - 06.01.1977, Síða 7

Fimmtudagur 6. janúar 1977.
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Rí.stjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrfmur Gisiason.Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu
viö Lindargötu, símar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aöai-
stræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — auglýsinga-
simi 19523. Verö i lausasölu kr. 60.00. Askriftargjald kr.
1.100.00 á mánuöi. Blaöaprenth.f.,
Afturgöngur
Ef gluggað er i islenzk blöð frá siðari hluta sið-
ustu aldar og fyrstu áratugum þessarar aldar,
kemur fljótt i ljós, að persónulegar erjur hafa
verið miklu harðari þá en á siðustu áratugum. Þá
var ekki aðeins beitt þyngri orðum og harðari
dómum heldur hálfsannleika og dylgjum til að
ófrægja andstæðinginn. Þetta fer hins vegar að
smábreytast þegar kemur fram á fimmta áratug
þessarar aldar og má segja að siðan hafi sótt i þá
átt, þangað til á siðasta ári. Stjómmáladeilurnar
verða minna persónulegar en meira málefnaleg-
ar. Að dómi ýmissa fylgdi það þessu, að stjórn-
málaskrifin urðu bragðdaufari en áður, en i heild
var þetta þó tvimælalaust æskileg þróun.
Á siðasta ári hefur orðið veruleg brey ting i hina
fyrri átt. Klofningur fésýslumanna þeirra, sem
stóðu að útgáfu Visis, sem leiddi til útgáfu
tveggja siðdegisblaða, sem kepptu um götusöl-
una, hefur ekki aðeins leitt til æsifréttamennsku,
sem áður var óþekkt hér á landi, heldur hefur
magnað hinn persónulega árásarstil að nýju.
Reynt hefur verið að réttlæta þessa breytingu
með þvi, að verið væri að fara i slóð heims-
þekktra blaða eins og New York Times og
Washington Post, sem stunda svonefnda rann-
sóknarblaðamennsku, en ekkert er fjær sanni,
heldur er hér verið að vekja upp frá dauðum það,
sem verst var áður i islenzkri blaðamennsku,
hinar illvigu persónulegu árásir, þar sem fullyrð-
ingar, hálfsannleikur og jafnvel hreinar lygar em
uppistaðan. Hér er þvi ekki um neina nýja blaða-
mennsku að ræða, heldur eru hér algerar aftur-
göngur á ferð, en að hætti lærðra sölumanna er
reynt að klæða þær nýjum búningi. Rými blað-
anna er nú miklu meira og þvi hægt að beita
stærri fyrirsögnum og gleiðletrunum en fyrr var
mögulegt.
Það má vel vera, að þessar afturgöngur reynist
sæmileg söluvara um hrið, og vafalaust munu
hinir dugmiklu sölumenn halda áfram að auglýsa
hana af kappi eins og t.d. með þvi að gera mestu
afturgönguna að manni ársins! En brátt munu
menn uppgötva, að þeir em hér að kaupa köttinn i
sekknum. Afturgöngur verða þá að hverfa til
sinna fyrri heimkynna og sú þróun haldast
áfram, að meira kapp verði lagt á málefnalegar
umræður en persónulegt skitkast.
Yfirlýsíng Geirs
Gott dæmi um þá rannsóknarblaðamennsku,
sem siðdegisblöðin láta ástunda, er sú frásögn
þeirra, að Framsóknarflokkurinn hafi gert það
að úrslitaskilyrði fyrir áframhaldandi stjórnar-
samvinnu, að Kristinn Finnbogason yrði endur-
kjörinn i bankaráð Landsbankans. Visir reið á
vaðið og birti þessa frétt og siðan tók Dagblaðið
hana upp. Bæði blöðin töldu hana byggða á rann-
sóknarblaðamennsku. í tilefni af þessu, beindi
Timinn þeirri fyrirspum til Geirs Hallgrimsson-
ar forsætisráðherra, hvort nokkur slik hótun
hefði komið fram. Svar forsætisráðherra birtist i
blaðinu 29. f.m. Eftir að hafa rifjað upp þá hefð-
bundnu venju, að hvor flokkur tilnefndi sjálfstætt
og bæri ábyrgð á sinum frambjóðendum, fómst
forsætisráðherra orð á þessa leið:
„Stjórnarslit komu ekki til tals milli forsvars-
manna Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks
hvorki i þessu sambandi né öðru”.
Hér hafa menn allgott sýnishorn af rann-
sóknarblaðamennsku umræddra blaða.
ERLENT YFIRLIT
Chiang Ching hefur
enn verulegt fylgi
Flest bendir til, að Hua haldi velli
Chiang Ching
ATÖKUNUM i Kina, sem
fylgdu i kjölfar fráfalls Maos
formanns, virðist enn hvergi
nærri lokið, þótt meiri likur
bendi til, að Hua Kuo feng
muni halda velli. Nokkur vis-
bending um þetta þykir ræða
sú, sem Hua hélt á fundi 5000
bænda i Peking fáum dögum
fyrir jólin, en hún var birt
skömmu siðar. t þessari ræðu
boðaði Hua, að flokksþing
yrðu haldin í öllum fylkjum i
Kina á árinu 1977 og væri það
markmið þeirra, að endurnýja
forystu flokksins i þeim og
vikjaúr flokknum öllum þeim,
sem hefðu aðhyllzt Chiang
Ching, ekkju Maos, og þá
þremenninga úr æðstu stjórn
flokksins, sem voru fangelsað-
ir með henni á siðastliðnu
hausti. Hua boðaði, að stefnt
yrði markvisst að þvi að koma
á röð og reglu i flokknum, en
hann gaf ótvirætt i skyn, að
verulega skorti á það nú. Af
ræðu hans mátti ennfremur
ráða.að s.vo hörðog truflandi
hefðu átökin i flokknum orðið,
að dregið hefði úr framleiðsl-
unni og þvi ekki náðst sá
árangur á árinu 1976, sem
stefnt hefði verið að.
1 umræðum fjölmiðla um
þessa ræðu Hua, hefur m.a.
verið upplýst, að um þriðj-
ungur þeirra 30 milljón
meðlima, sem nú eru i
Kommúnistaflokknum, hafi
bætzt i hann eftir að menn-
ingarbyltingunni lauk 1966.
Gizkað er á, að meginþorri
eða a.m.k. meirihluti þessara
nýju meðlima, hafi verið á
bandi Chiang Ching og félaga
hennar. Af þeim ástæðum
megigera ráð fyrir að hin boð-
aða hreinsun Hua geti orðið
mjög viðtæk.
NÝJUSTU fregnir frá Kina
benda yfirleitt til þess, að
átökin i Kina á siðasta ári hafi
orðið miklu harðari en
kunnugt hefur verið um
hingað tilog að hún hafi raun-
ar byrjað nokkrum mánuðum
áður en Mao féll frá, eða fljót-
lega eftir fráfall Chou En-lai.
Fyigismenn Chiang Ching hafi
þá strax ætlað að hrifsa völdin
og hafið skipulega baráttu i
þvi skyni viðs vegar um land-
ið. 1 þeirri lotu hafi þeim orðið
það ágengt, að Teng, sem þótti
liklegasti eftirmaður Chou,
var sviptur öllum völdum. Þá
náðist málamiðlun um, að
Hua kæmi i stað hans og hefur
það sennilega ráðið mestu, að
hann hafði fram að þeim tima
staðið utan átakanna i flokkn-
um. Chiang Ching og félagar
hennar, virðast þó ekki hafa
treyst honum og þvi undirbúið
að hrifsa völdin strax og Mao
féll frá. Eftir fráfall hans virð-
ist hafa orðið mjög hörð og tvi-
sýn ,átök, sem lyktaði með
sigri Hua og fangelsun þeirra
fjórmenninganna. Þessi átök
virðast engan veginn hafa
verið bundin við aðalstöðvar
flokksins og stjórnarinnar i
Peking, heldur átt. sér stað
viða um landið. Til verulegra
óeirða virðist hafa komið viða
um landið og herlið þurft að
skerast i leikinn til að koma á
röð og reglu að nýju. Jafnvel
fram á þennan dag virðist enn
koma til slikra átaka. Chiang
Ching og félagar hennar virð-
ast enn njóta verulegs fylgis
og Hua getur þvi enn ekki tal-
izt traustur i sessi. Það er að
sjálfsögðu mikill styrkur fyrir
hann, að hann hefur náð yfir-
ráðum innan flokkskerfisins,
enda þóttþað sé minni styrkur
en venjulega, sökum ágrein-
ingsins i flokknum. Mesti
styrkur Hua virðist sá, að
hann hefur herinn óklofinn að
baki sér og hann er það afl,
sem úrslitum ræður, ef i odda
skerst. Þess vegna benda allar
likur til þess, að Hua verði
ekki hrakinn úr sessi og að-
staða hans verði alltraust, ef
honum tekst að koma fram
hinum fyrirhuguðu hreinsun-
um i flokknum.
AF HÁLFU Hua og fylgis-
manna hans er mjög slegið á
þá strengi, að þeir fylgi fram
kenningum Maos og ætli að
framkvæma hreinsanirnar i
anda hans. Þess vegna er nú
keppzt við að birta ræður og
greinar eftir Mao, þar sem
hann leggur áherzlu á að
reyna að ala þá upp, sem ger-
ast fráhverfir flokknum, frek-
ar en að beita þá hörðum
refsingum. En jafnhliða þvi
sem Maoerþannig teflt fram
gegn ekkju hans og fylgis-
mönnum hennar, er Chou og
kenningum hans hampað enn
meira. Af þvi draga þeir, sem
bezt fylgjast með málum
Kina, þá ályktun, að Hua og
félagar hans muni i verki taka
Chou meira til fyrirmyndar en
Mao. Chou var ekki eins mikill
talsmaður hinna stöðugu bylt-
inga og Mao, heldur lagði
meiri áherzlu á alhliða
uppbyggingu eins og bætt lifs-
kjör, en stöðugt byltingar-
ástand samrýmist tæplega
slikri stefnu. Margt virðist nú
benda til, að Chou verði i vax-
andi mæli sizt minna átrún-
aðargoð Kinverja en Mao og
stjórnarstefnan muni ráðast
af þvi, haldi Hua velli eins og
flest bendir nú til.
Þ.Þ.
Hermenn hylla Hua Kuo feng.
Þ.Þ.