Frjáls þjóð - 19.06.1964, Blaðsíða 3

FRJÁLS ÞJÓÐ
Málgagn Þjóðvarnarflokks tslands
Útgefandi: Huginn h.f.
Ritnefnd: Bergur Sigurbjörnsson (ábm.), Bjarni Benediktsson
Einar Bragi, Gils Guðmundsson, Haraldur Henrysson, Her-
mann Jónsson, Einar Hannesson, Einar Sigurbjörnsson, Vé-
steinn Ólason.
Auglýsingar: Herdís Helgadóttir og Guðný Guðmundsdóttir
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 8. Sími 19985. Pósthólf 1419.
Áskriftargjald kr. 150,00 fyrir þá ár, í lausasölu kr. 6,00.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Hernám hugarfarsins
úr víðri veröld
EINRÆÐIÁ HAITI
Haiti lýíJveldið er á vesturhluta eyjarinnar Hispaniola
í Karíbahafinu og nær yfir um þa'S bil 1/3 hluta hennar.
Hinn hluti eyjarinnar gengur undir nafninu Dominikanska
lýSveldiíJ. Þar var áriti 1804 stofnaíJ sjálfstætt negraríki.
Saga þessa ríkis hefur veritS sannkölluö harmsaga, fjölda-
morð, byftingar og gjaldþrot hafa gengið yfir á víxl,
aldrei hefur tekizt a?5 koma á fót lýtSrætJi. SíSasta og e.
t. v. versta böl ríkisins gekk þar yfir áriS 1957, er núver-
andi einvaldur komst atS stjómartaumunum. Eftirfarandi
frásögn er útdráttur úr skýrslu er ger'ð var af hlutlausri
nefnd um ástandið í Haitilýðveldinu að tilstuðlan alþjóð-
legra stúdentasamtaka.
Við setningu listahátíðar
flutti Halldór Laxness snjalla
og eftirminnilega ræðu. Blöð
hernámsflokkanna birtu
langa kafla úr ræðu þessari.
Að sjálfsögðu létu þau með
öllu undir höfuð leggjast að
minnast einu orði á þann
hluta ræðunnar, þar sem
skáldið talaði án tæpitungu
og með alvöruþugna um
skipti okkar við erlendar þjóð
ir. í því sambandi komst Lax-
ness þannig að orði: „Stund-
um getur ístöðulítil smáþjóð
gagnvart voldugum nágranna
tekið á sig mynd af hænu-
ungum, sem þyrpast undir
ungamóður, ef einhver skark-
ali heyrist, eða lambi, sem
stekkur undir móður sína og
sýgur hana, ef ímynduð eða
raunveruleg hætta steðjar að.
Afstaða af þessu tagi er ekki
mjög efnileg í menningarlegu
tilliti, ef hún verður annað
eðli smáþjóðar.“
Vert er að gefa þessum
orðum hins snjalla skálds
fyllsta gaum. Margt bendir til
þess, að sú afstaða, sem skáld
ið lýsti, sé þegar orðin ann-
að eðli oddvita íslenzkra her-
námsfloldca og dyggustu
fylgifiska þeirra. Sú var tíðin,
að þeir lýstu dvöl erlends her
liðs á íslandi sem illri nauð-
syn, og tóku þráfaldlega fram
að herstöðvar væru hér að-
eins um stundarsakir, en ættu
að hverfa jafnskjótt og frið-
vænlegar liorfði í heiminum.
Nú er hins vegar svo komið,
að forvígismenn hernáms-
flokkanna og málgögr, þeirra
láta æ oftar í það skína eða
lýsa því umbúðalaust yfir, að
æskilegt sé að hafa hér her
og herstöðvar til frambúðar.
Að því er unnið leynt og
ljóst, að sætta þjóðina við
ævarandi hernám, fá allan al-
menning til að una núver-
andi ástandi og líta á það
sem eðlilegan og sjálfsagðan
hlut.
Gildur þáttur þessarar við-
leitni er fólginn í eflingu og
útbreiðslu bandaríska sjón-
varpsins á Keflavíkurflug-
velli. Með lævísi, blekkingum
og í trássi við íslenzk lög hef-
ur stjórnarvöldum tekizt að
útbreiða þetta máttuga áróð-
urstæki svo mjög á skömmum
tíma, að það nær þegar til
þúsunda íslenzkra heimila.
Blöð stjórnarflokkanna hafa
flutt blygðunarlausan áróður
fyrir því að íslendingar byðu
þetta ameríska hermanna-
sjónvarp velkomið í híbýli
sín. Eitt þeirra, Vísir, birtir
jafnvel dag hvern dagskrár
Keflavíkurstöðvarinnar, eins
og um íslenzka stöð væri að
ræða.
Ekki eru þess dæmi, að „á-
byrgir“ stjórnmálamenn eða
„ábyrg" blöð nokkurs sjálf-
stæðs ríkis hafi lagzt jafnlágt
í hliðstæðu þjóðernismáli og
hernámsdýrkendur hér hafa
gert í sambandi við Keflavík-
ursjónvarpið. Gat og naumast
hjá því farið, að menn, sem
enn varðveita í brjósti sér
snefil af þjóðerniskennd og
nokkurn veginn óspillta til-
finningu fyrir því, hvað full-
valda ríki er sæmandi, risu
upp til að mótmæla svívirð-
unni. Það hefur einnig verið
gert, á Alþingi, í málgögnum
hernámsandstæðinga, og eigi
alls fyrir löngu með ávarpi 60
þjóðkunnra menntamanna.
En enn sem komið er hefur
andstaðan gegn varanlegri
dvöl erlends hers á íslandi og
innrás dátasjónvarpsins á ís-
lenzk heimili ekki borið þann
árangur sem skyldi. Margir
gera sér að vísu ljóst, hve
mikill háski er hér á ferðum.
En þeir hafa látið sundra sér
um of, sumir hafa tiltölulega
hljótt um skoðun sína, til að
forðast þann stimpil hinna
ólmustu hemámsliða, er þeir
hafa stöðugt á lofti gegn and-
stæðingum herstöðva og dáta
sjónvarps: að þeir séu fjand-
menn vestrænnar lýðræðis-
hugsjónar og handbendi
Rússa. Svo fáránleg og fjar-
stæðukennd hrópyrði verða
menn að láta sem vind um
eyru þjóta. Ekki er seinna
vænna að skera upp herör og
bindast öflugum samtökum
um að vekja þjóðina til vit-
undar um háskann, sem hér
er á ferðum. Með öllum til-
tækum ráðum verður að
koma í veg fyrir vaxandi spill
NEYÐARÁSTAND.
Haiti er afar fátaekt land,
sem á fáar aucSlindir; hag-
kerfið er 100 árum á eftir
tímanum. Ekki er vitaS ná-
kvæmlega um fólksfjöldann
en gizkaS er á aS íbúarnir
séu yfir fjórar milljónir, og
er þá Haiti næstþéttbýlasta
land jarSarinnar. Á stórum
svæðum í norSausturhluta
landsins deyr fjöldi barna
úr hungri daglega.
Þrátt fyrir þetta ástand
reynir yfirstéttin aS koma
fjármunum sínum út úr
landinu án þess aS hirSa um
aumkunarvert ástand fólks-
ins. Tekjur á einstakling eru
hinar næstlægstu í heimi, og
álitiS er aS þær hafi lækkaS
síSustu ár. Oruggar tölur
eru ekki til, en gizkaS er á
65 dollara árstekjur (tæpl.
3000 ísl. krónur). Næring-
arskortur er mjög útbreidd-
ur og meSalaldur aSeins 33
ár. MenntunarástandiS er af
ar slæmt, 90 af hundraSi
landsmanna eru ólæsir.
Haiti byggir efnahag sinn
á landbúnaSi, en framleiSn-
ir> er afar lág.
EINRÆÐISHERRA.
Stjójnarfarinu er þannig
háttaS, aS framkvæmda-
valdiS er í hendi forsetans,
einnig gerviþing, en hann
hefur í hendi sér kjör full-
trúanna og getur sett þá af,
sama er aS segja um dóm-
ara landsins. Forsetinn sem
þessu öllu ræSur, nefnist
Francois Duvalier. SíSan
hann kom til valda 195 7,
ingaráhrif hinna erlendu her-
stöðva.
Af þessum sökum beita
Samtök hemámsandstæðinga
sér fyrir nýrri Keflavíkur-
göngu á sunnudaginn kemur.
hefur hiS svartasta einræSi
ríkt á Haiti. Duvalier var
fljótur aS tileinka sér starfs-
aSferSir nágranna sinna,
Batista á Kúbu og Trujillos
í Dominikanska lýSveldinu.
Til aS bæla niSur stjórnar-
andstöSuna, sem hélt uppi
stöSugum árásum á hann,
stofnaSi hann eins konar
stormsveitir, sem voru fljót-
ar aS þagga niSur í þeim,
og hafa síSan veriS helzta
aSstoS hans. Eru meSIimir
þeirra annálaSir fyrir
grimmd og skepnuskap, en
einnig hafa þeir kömiS á fót
fullkemriu -'iijÓ'shákerfi, svo
Tilgangur hennar er sá, að
bera enn á ný fram kröfuna
um brottför hersins, útrým-
ingu herstöðva og lokun dáta-
sjónvarps á Keflavíkurvelli.
Keflavíkurgangan 1964 er til
þess farin, eins og segir í á-
aS enginn getur veriS óhult-
ur. TaliS er aS í þessum
sveitum séu 15000 manns.
Ekki er erfitt fyrir Duvalier
aS fá nýja menn í sveitir
þessar, því aS atvinnuleysi
í landinu er hiS mesta í
heimi, yfir 60 af hundraSi.
MeSlimir þessara sveita
eru valdir af fátækasta og
fáfróSasta hluta landsmanna
og þjálfaSir í hvers kyns
grimmdarverkum og njósn-
um. Þeir eru hjátrúarfullir
mjög og tigna Duvalier sem
guS, en hann hefur raunar
mjög reynt aS sannfæra
landsmenn um guSlegt eSli
sitt.
Eitt af alvarlegustu vanda
málum þjóSarinnar er skort-
ur á hvers konar upplýsing-
um. Ríkisstjórnin hefur al-
gjört vald á öllum dagblöS-
um, og fréttir þeirra eru ekki
annaS en hrós um ríkisstjórn
ina — einkum forsetann.
Ekki er alþjóSlegur frétta-
flutningur beysnari. Enginn
á Haiti veit hvaS er aS ger-,,
Framh. á bls. 6.
varpi samtakanna, „uð ítreka
þau sannindi, að hernám
hugarfarsins, ísmeygilegt og
seigdrepandi, er engu minni
voði íslenzku sjálfstæði en þrá
seta bandarískra stríðsmanna
í áratugi."
Frjáls þjóð — föstudaginn 19. júní 1964.
3