Tíminn - 22.06.1977, Blaðsíða 9

' MiOvikudagur 22. júni 1977
fÍtHWMl
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Jón SigurOsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur
Gislason. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu viO Lindar-
götu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur I AOalstræti 7, sfmi
26500 — afgreiOslusimi 12323 — augiýsingasfmi 19523. VerO
I lausasölu kr. 70.00. Askriftargjaid kr. 1.300.00 á mánuöi.
BlaOaprenth.f.
Öngþveitisstefna
eða þjóðarheiU
Það er gamalkunnugt úr heimi auglýsinga-
mennskunnar að fyrir mestu sé að láta sin sem
oftast getið, og sé þá ekki aðalatriði að tiltækin séu
öll til sóma. Svo sem vænta má hafa aðstandendur
Dagblaðsins i Reykjavik lagt mikla stund á út-
smogna lærdóma auglýsingámennskunnar, enda
hefur lifsbarátta blaðsins verið næsta hörð og ótt-
inn við dauðann mikill að vonum.
Helzt hefur það verið þrautaráð þeirra Dagblaðs-
manna að reyna að æsa upp i landinu nýja hægri-
sinnaða stjórnarandstöðu gegn þvi velferðarþjóð-
félagi sem byggt hefur verið upp á Islandi um
langt skeið. Þeir hafa lagt kapp á að ófrægja þá
framsókn sem hér hefur átt sér stað og þann
árangur sem þjóðin hefur þrátt fyrir allt náð á
framfarabrautinni. Valkostir þeirra og úrræði
hafa hins vegar flest verið úti i hafsauga svörtustu
hægristefnu, að þvi leyti sem hin úreltu sjónarmið
steyta ekki hvert á öðru.
Sérstök þráhyggja virðist það vera öngþveitis-
mönnum þessum að halda uppi óhróðri um
islenzkan landbúnað og gildi hans fyrir þjóðar-
búið. Á stundum hefur þeim svo mjög elnað sóttin
að þeir hafa ekkert séð nema búskapinn i landinu,
en þess á milli hefur rofað til i mókinu. Hlýtur það
þvi að teljast til merkja um hjarnandi heilsufar að
ritstjóri Dagblaðsins segir á dögunum i forystu-
grein að fleira standi til bóta á íslandi en land-
búnaðurinn einn.
í þessu efni eru valkostirnir mjög skýrir og ótvi-
ræðir. Annars vegar eru þeir sem engu vilja sinna
öðru en fjármálaumsýslu og viðskiptamennsku.
Hins vegar eru hinir sem leggja áherzlu á þrótt-
mikið atvinnulif og eigin framleiðslu þjóðarinnar á
lifsnauðsynjum sinum. Sem eyþjóð lengst úti i
höfum er íslendingum sérstök þörf á þvi að i land-
inu sé öflug og fjölbreytt landbúnaðarframleiðsla,
til þess að þjóðin geti búið að sinu i þróttmiklu
athafnalifi og enn fremur til þess að vörnum verði
við komið ef brestur verður á aðdráttum yfir hafið.
Landbúnaðurinn er jafnframt mikilvæg undir-
staða ýmissa þeirra greina iðnaðarins sem helzt
hefur fleygt fram á siðustu árum og hefur þannig
beinlinis skapað atvinnu i öðrum atvinnugreinum.
Að þessu leyti er gróskumikill landbúnaður þáttur
i sjálfstæði og öryggi þjóðarinnar.
Hætt er við að mörgum þætti verða þröngt fyrir
dyrum ef nota ætti verulegan hluta útflutnings-
tekna þjóðarinnar til að greiða erlendar landbún-
aðarafurðir eftir að innlendur búskapur hefur
verið lagður i rúst, og er full ástæða til þess að
menn velti þvi fyrir sér hvaðan á að taka þann
gjaldeyri sem til sliks ætti að renna.
Sannleikurinn er sá að áróðurinn gegn land-
búnaðinum er þó ekki aðeins mótaður af auð-
hyggju og andúð gegn þeirri byggðastefnu sem
stjórnvöld hafa fylgt að frumkvæði Framsóknar-
manna. Að baki þessum áróðri býr sú háskalega
stefna að Islendingar eigi að tengjast erlendum
viðskiptabandalögum enn meir en þegar er orðið.
Það á sem sé að knýta Islendinga fasta aftan i
móðurskip Efnahagsbandalags Evrópu með þvi að
kaupa þaðan landbúnaðarafurðir. Goðsögnin um
lágt verð erlendis á landbúnaðarvörum grund-
vallast nefnilega á þeirri staðreynd að m.a. Efna-
hagsbandalagið veitir landbúnaðinum i rikjum
sinum margháttaða fyrirgreiðslu með niður-
greiðslum og útflutningsbótum.
Þjóðarheill krefst þess að öngþveitisstefnu Dag-
blaðsins verði hafnað. JS.
Spartak Beglov, APN:
„Haukarnir” hreiðra
um sig í Hvíta húsinu
En nú eru Carterog haukamlr þar.
Þaö er alkunna, aö mann-
réttindastefna Carters, for-
seta Bandarikjanna, hefur
vakiö mikla gremju, ef ekki
meira, innan Sovétrikjanna.
Sú grein sem á eftir fylgir er
skrifuö af stjórnmálafrétta-
skýranda APN og lýsir hún
ágætlega viöhorfum meöal
sovézkra ráöamanna.
Viö lok kosningabarátt-
unnar i Bandarikjunum á sl.
ári voru menn þeirrar
skoöunar aö bandarlsku
„haukarnir” myndu veröa
neyddir til aö aölaga sig aö
hinum „nýja anda” i stjórn-
málum, sem Jimmy Carter,
sigurvegari kosningabaráttunn
ar haföi boöaö. Þessar vonir
byggöust á loforöi hins nýja
forseta um aö „losa banda-
riska utanrikisstefnu undan
því aö vera háö kjarnorku-
vopnum” og aö gæöa hana
„hærra siöferöi”. A þetta var
íitiö, annars vegar sem merki
um fúsleika til viöræöna um
afvopnun ásamt banni viö
frekari kostnaöarsömum vlg-
búnaöaráætlunum meö óviö-
ráöanlegum afleiöingum, og
á hinn bóginn sem merki um
aö látiö yröi af „soralegum
styrjöldum” til ihlutunar
um mál annarra þjóöa og þvi
aö þröngva vilja sinum upp á
aörar þjóöir meö „sálfræöi-
hernaöi” og ofbeldisaögeröum
CIA.
NU, tuttugu vikum slöar,
gætir vaxandi gagnrýni og
varkárni i alþjóölegu mati á
aögeröum hinnar nýju
stjórnar Carters forseta.
Fyrst var könnuö rækilega
afstaöa Hvita hússins til
sovézk-bandarisku viöræön-
anna um takmörkun árásar-
vopnabúnaöar. Fyrstu til-
lögurnar sem stjórnin I
Washington setti fram
varöandi endurupptöku
þessara viöræöna reyndust
ekki hafa aö geyma nein
merki um viröingu fyrir þeirri
reglu aö skeröa ekki öryggi
gagnaöilans, sem var
hyrningarsteinn Vladivostdc
samkomulagsins. Næst sáust
gufa upp kosningaloforöin um
aö ekki yröi leyfö aukning á
framlögum Bandarikjanna til
vigbúnaöar og smiöi nýrra
vopnakerfa. I kjölfar þessa
fylgdi straumur gamalla og
nýrra tillagna um frekari
þróun árásarvopnakerfa: B-1
sprengjuflugvélar, eldflauga-
kerfi, MC-12a kjarnaodda,
o.s.frv. Er búizt viö aö þetta
hljóti blessun nýja forsetans.
Þetta hefur átt sér staö
samfara þvi aö i ljós kemur
merking boöskaparins um
„hærra siöferöi” I utanrikis-
málum. Hann hefur reynzt til-
raun hinna nýju stjórnvalda —
sem er liöur I innanrikis-
stjórnmálunum — til þess aö
brýna „hægri öflin” til
ihlutunar um innanrikismál
sósfalisku rlkjanna og
annarra þjóöa, aö þeim rQcis-
stjórnum undanskildum sem
stjórnvöld i Washington llta á
sem skjólstæöinga sina vegna
■ „sérstakra hernaöarlegra
hagsmuna” Bandarikjanna.
Þessar kröfur náöu hámarki i
skýrslu Carters forseta um,
hversu miöaöi framkvæmd
lokaályktunar Helsinki-
ráöstefnunnar, þar sem fram
kom hin bandarlska skoöun á
ástandi mála, nú þegar
Belgradfundur þátttökurikja i
Evrópuráöstef nunni um
öryggis- og samstarfsmál er
aö hefjast.
Þaö var ekki erfitt aö spá
fyrir um viöbrögö almennings
I sósialisku rikjunum viö
þessari uppákomu, sem var
llkust þvi þegar persónan I
bibllunni sá flisina i auga
bróöur sins en ekki bjálkann i
eigin auga. „Birting hinnar
forsetalegu skýrslu var engin
tilviljun,” sagöi Moskvublaöiö
Pravda. „Þetta var aöeins
einn liöur I andsovézkum og
andkommúniskum áróöurs-
aögeröum, sem háttsettir
menn innan núverandi
stjórnar hafa gerzt þátt-
takendur I....markmiö þeirra
er aö beina athygli
almennings I auövalds-
löndunum frá þeim alvarlegu
erfiöleikum sem borgaraleg
þjóöfélög eru i vegna mikillar
efnahagskreppu og félagslegs
óróa.” Yfirlýsingar og um-
sagnir framámanna og stjórn-
málafréttaskýrenda I Moskvu
og öðrum höfuöborgum sóslal-
Isku rikjanna i Evrópu leyna
ekki hryggö þeirra og for-
dæmingu á þvi aö húsbóndinn I
Hvlta húsinu skuli hafa fengiö
sig til þess aö tengja nafn sitt
opinberlega viö skýrslu sem
hlýtur að hafa veriö upp-
hugsuö af andstæöingum
spennuslökunar. Dagblaöiö
Oslobodjenje i Belgrad bendir
á, aö aögeröir Bandarikjanna
séu ekkert annað en ihlutun
um innanrikismál annarra
landa, og vekur athygli á
öörum veikum púnkti I
„krossferö” Washington-
stjórnarinnar — hún hefur
ekki vakiö neina hrifningu I
löndum Vestur-Evrópu. Og
hefði Hvita húsiö kynnt sér
skoöanakannanir heima fyrir,
bætir Washington Post viö,
heföi þaö komizt aö raun um
eftirfarandi viöbrögö I Banda-
rikjunum sjálfum: Tveir
þriöju Bandarikjamanna vilja
að undirritaður sé samningur
viö Sovétrlkin um vlgbúnaöar-
eftirlit, og flestir eru þvi mót-
fallnir aö veriö sé aö taka
stjórnvöld I Moskvu I tima um
mannréttindamál.
Aö sjálfsögöu hefur hin
stanzlausa pólitiska sýning á
sviðinu i Washington þar sem
sveröiö og biblian eru höfö á
lofti, vakiö mikla athygli
þeirra sem rita um bandarlsk
málefni. Þeir hafa þurft aö
leggja heilann I bleyti til þess
aö sjá hvaö raunverulega býr
aö baki hegöun hinna nýju
stjórnvalda og til þess aö fá
visbendingar um framtlðina.
Þaö er skoðun flestra, aö
andvanafæddar tilraunir
hinna nýju stjómvalda til þess
aö ná tökum á kreppuþróun-
inni sem nú herjar i Banda-
rikjunum: Veröbólgu,
atvinnuleysi og óbrúandi bili
milli forréttinda fárra og
hinna fjölmörgu réttlausu I
bandarisku þjóðfélagi, hafi
oröiö þeim hvatning til þess aö
auglýsa sig útá viö sem
„haukarnir” hafa svo gaman
af. Á hinn bóginn hljóta menn
aö furöa sig á þvi, hvernig þau
geta vonazt til þess aö stööva
þessa innanrlkishættu meö þvi
aö samþykkja meiri eyöslu-
fjárlög og gefa „haukunum”
lausan tauminn, sem hafa
dregið þjóöina út I foræöi
„heits”og „kalds” striös oftar
en einu sinni á siöustu árum,
sem svo mjög hrjáir samvizku
Bandarikjamanna og sundrar
þjóöinni?
Okkur þarf ekki aö undra
þótt sérfræöingarnir hafi ekki
enn komizt aö lokaniöurstööu.
Sumir hneigjast til þess aö
álita aö rlkjandi stefna
Bandarlkjanna i utanrikis-
málum sé þegar komin I ljós.
Aörir eru ekkert aö flýta sér
aö draga lokaályktunina,
vegna þess aö þaö voru ekki
þeir m enn sem nú eru viö v öld,
semkusu friösamlega sambúö
og höfnuöu kjarnorkustyrjöld,
heldur sjálf þróun sögunnar,
breytt valdajafnvægi og póli-
tlskur veruleiki. Hversu mörg
hreiður sem ,,haukarnir”
kunna ab byggja sér i Hvlta
húsinu, segja þeir, mun hús-
bóndinn þar aö lokum veröa
aö taka tillit til þess sem llfiö
sjálft krefst af honum og til
hagsmuna Bandarikjamanna
sjálfra.
Þaö var gaman meðan Nlxon sat I Hvita húsinu