Tíminn - 27.08.1977, Blaðsíða 11

10
Laugardagur 27, ágúst 1977
Laugardagur 27. ágúst 1977
11
í NÁGRBNNI MtVATNS
Viö virkjunarsvæöi Kröfluvirkjunar hefur veriö komiö upp aövörunarskilti þar sem öll óviökomandi umferö um svæöiö
er bönnuö.
Viö Kröflu er risin nokkur byggö. Þetta eru skýli og mötuneyti starfsmanna viö Kröflu.
i grennd viö Miiörudal á Kfra-Kjalli, þar sem einu sinni var eitt
mesta bú landsins.
f á Grjótagjá viö Mývatn. Þ ar eru menn ósmeykir viö aö baöa sig ailsnaktir I 44 gráöu heitu vatninu undir hraunskýli. Ekki nema von
þo Norölendingar brosi umburöarlyndir þegar Volgupollurinn veldur sem mestu uppnámi á siöum dagblaöanna I Eeykjavik.
Leiðin frá Egilsstöðum til Mývatns liggur um ræktar-
lega dali og öræf i. Útsýni er oft skemmtilegt en stundum
tilbreytingarsnautt, þó ávallt hafi sandauðnir hálendis-
ins sterk áhrif á ferðamenn. Svo er alltaf nokkur til-
breyting í því að sjá snjóskaf la um hásumar eins og uppi
á Jökuldalsheiði og í Möðrudalsf jallgörðum. Þá er sjálf-
ur Möðrudalurinn ekki siður skemmtilegur. Þar er nú
sælgætissjoppa en áður var þar eitt af meiriháttar stór-
býlum landsins.
Til Mývatns komumst við. Stöldruðum við áður í
Námaskarði, og maður furðaði sig enn og aftur á þess-
um suðupottum Ijóta karlsins. Eitthvað hlýtur hann að
sjóða þarna, sem kjarni er í, magnaðan þef leggur
a.m.k. frá pottum hans. Frá sjálfu Námafjalli væri út-
sýnið yfir Mývatnssveitina stórkostlegt, ef ekki stæðu
guf ustrókarnir upp í loft og allar áttir frá rótum f jalls-
ins. Ekki tjáir þó að setja slikt fyrir sig, fremur en ann-
að og verður að þvi vikið síðar.
Daga og nætur fýkur úr leirpottum ljota karlsins við Námaskarö.
mig langar aö gera að umtalsefni
hér og nú, m.a. þá þróun sem hér
hefur átt sér stað á allra siðustu
árum og hin fjölmörgu náttúru-
fyrirbæri, einstök i sinni röö, sem
sveitin hefur að geyma.
Stóriðja og
náttúra
Þegar Mývatn er nefnt, koma
ekki aðeins upp i hugann myndir
af þessu stórfallega vatni, eða
nöfn eins og Kálfaströnd,
Dimmuborgir, Höföi eða Grjóta-
gjá, heldur ekki siður: Kisiliöjan
og Kröfluvirkjun. Fyrir nokkrum
árum hafði „Krafla” ekki nokkra
merkingu i eyrum flestra lands-
manna, þó sumir hafi kannski vit-
að að Krafla væri fjall. Núna hins
vegar er „Krafla” eitt helzta
fréttaefni allra dagblaða, eöa
Hæð yfir
Grænlandi
a.m.k. alltaf öðru hvoru, og ekki
er langt siðan Kisiliðjan gegndi
sama hlutverki, að vera bitbein
landsmálaumræðunnar.
Og á nokkrum árum hefur Mý-
vatn og nágrenni hætt að vera
friösæl sveit, þar sem heyskapur
og nýsmiði kirkju eða ibúðarhuss
töldust til helztu tiðinda. Fréttir
fóru að taka á sig stórtækari svip
og á einu stigi umbyltinganna við
Mývatn tóku bændur sig til og
stóðu að „skæruliðastarfsemi”
þeirri að sprengja upp stiflu i
einni af kvislum Laxár. Slik voru
viðbrögð bænda þá við miskunn-
arlausum kröfum neyzlu- og stór-
iðjuþjóðfélagsins sem ekkert
heilagt sá. Og nú hefur risið upp
smiðju eins og Kisiliðjunni er
skaðinn kannski ekki óbætanleg-
ur. Og það skal fullyrt, aö það
eitt, að þessi verksmiðja veröur á
vegi manna þegar til Mývatns er
komið, veldur þvi að sú stemmn-
ing sem annars _ fylgir
ómenguðum náttúrutöfrum biður
alvarlegan hnekki i hugum
manna. Sennilega setja þeir næst
upp murtubræðslu i þjóögarðin-
um við Þingvöll! — Nei, svona
fyrirtæki hljóta að mega missa
sin á slikum stööum, a.m.k. á
meðan við seljum enn út landi
óunnar fiskafurðir fyrir ná-
grannaþjóðir okkar að breyta i
verðmætar neyzluvörur.
Viö Mývatn er risin allnokkur byggö og eru þaö einkum starfsmenn Kisiliöju og Kröflu-
virkjunar sem þarna búa i nýreistum einbýlishúsum.
heilmikil byggð við Mývatn um-
hverfis önnur stórvirk orku- og
iðnaðarver.
Kröfluvirkjun setur aö visu
ekki svip sinn á byggðina, enda
falin milli fjalla handan Náma-
fjalls. Aftur á móti eru sviplýti
mikil af Kisiliðjunni, sem verður
eins og þröskuldur á vegi manna
til einhverrar fegurstu sveitar
landsins sé komið að austan.
Þeim, sem þykir iþessu kvabbi
nokkur afturhaldstónn, eru beðn-
ir velvirðingar. Það skal og við-
urkennt, að leiöi ekki afdrifarikt
tjón á lifriki Mývatns af verk-
Nektar-
nýlenda
En sláum aftur á léttari
strengi. Rétt hjá Kisiliðjunni er
afleggjari út i hraunið öndvert
verksmiðjunni og liggur vegurinn
til Grjótagjár sem sjálfsagt er
einhver sérkennilegasta sund- og
baðlaug i viðri veröld. Enginn
sem leið á um Mývatn og ekki
hefur litiö Grjótagjá augum
skyldi láta slikt undir höfuö leggj-
Fyrst er að finna sér tjaldstæði,
enda himinninn úrkomulegur. Já,
var það ekki — skyndilega var
eins og hellt væri úr fötum og
hvessti i þokkabót. Af sliku verð-
ur þó engum meint, þegar við-
leguútbúnaðurinn er i lagi, en ó-
likt er nú Mývantssveitin fegurri
böðuð sumarsól en i rigningar-
sudda.
Segja verður hverja sögu eins
og hún gengur fyrir sig. Að þessu
sinni varð engin veðurbót um
nóttina og mikið er nú þægilegra
að sofna frá rokinu og rigningunni
en að vakna aftur til sama veður-
hamsins. t veðurspá útvarpsins
fólst litil huggun harmi gegn,
hæðin komin yfir Grænland og
ekki að sökum að spyrja, kuldi,
úrkoma og hvassviðri um allt
norðanvert land en gangstéttir
Reykjavikur loks baðaöar sól-
skini. Nú var illt i efni, og ákveðið
að keyra um Húsavik til Raufar-
hafnar og komast þar i húsaskjól
hjá frændum sinum.
Þó verður ekki skilið við Mý-
vatnssveitina hér, enda þótt leit-
aö hafi verið vars, þvi aftur sner-
um við og þá i betra veðri. Þaö er
nefnilega Mývatnssveitin sem
Kisiliöjan HF: viö Mývatn. óneitanlega stinga þessi mannvirki nokkuö I stúf viö annars hljóöláta
náttúrutöfra Mývatnssveitar.
bilinn þá brostu margir heima-
manna til konunnar um leið og
þeir sáu sér fært að hoppa sjálfir
út úr bilum sinum og hverfa niður
i gjána með sjampó og handklæði
undir hendinni.
— KEJ
Virkjunarsvæöiö. Ofarlega til vinstri á myndinni má sjá borinn í notkun.
heimamönnum, hefur væntan-
lega þótt varhugavert þetta par á
bil með R-númeri.
Loks snöruðum við okkur út úr
bilnum og aö gjáopinu, þar sem
konan sneri fljótt undan en Tima-
maður brá fyrir sig myndavél-
inni. Þarna niðri i vatninu reynd-
ist vera fjöldi allsnakinna karl-
manna aö baða sig og höfðu hátt.
Siðar fréttum viö, að fyrir nokkru
sé komin hefð þarna á nektarböð
og hafi karlar og konur sin hvora
gjá. Er við vorum aftur komin i
ast. t hraunkantinum opnast
þarna gjá undir hraunið og fyrir
neðan eru laugar með rúmlega 40
gráðu heitu vatni.
Þegar okkur bar þarna að,
Timamann og konu hans, voru
margir bilar við gjána, allir með
Þ-númeri og grunar mig að eink-
um hafi þetta verið starfsmenn
Kisiliðjunnar. Þó heyrði ég þýzku
undan hrauninu á einum stað. Við
gjána er skilti eitt með varnar-
orðum þess efnis, að allar ferðir
niður i gjána séu á eigin ábyrgö
vegna hættu á grjóthruni. Einnig
voru bönnuð nektarböð svo og að
sjampobrúsar væru skildir eftir i
gjánni og fl. i þeim dúr. Ekki var
neitt um það skrifað að baðstaður
kvenna og karla væru aöskildir.
Við lásum þetta allt af mestu
samvizkusemi þar sem við sátum
i bilnum og veittum þvi jafnframt
athygli að með okkur var fylgzt af Stöövarhúsin viö Kröflu.