Tíminn - 20.11.1977, Page 29

Sunnudagur 20. nóvember 1977
29
Sveinn Þórarinsson I Kolsholti.
Séðyfir flatgryf jurnar f Kolsholti. Böggum hefur verið hiaðiðofaná vot
heyiö, en plast sett á milli. Timamynd: Róbert.
Votheysgeymslurnar á Hurðarbaki Timamynd: Róbert.
búa Þóröur Elíasson og systur-
sonur hans, Gunnar Þóröars-
son. Gunnar sagöi aö þeir heföu
áöur verkaö vothey i gryfju, en
turninn var byggöur i sumar og
heyjaö i hann hálfan. Smiöir tir
Villingaholtshreppi smiöuöu
turninn, og kvaöst Gunnar ætla
aö turninn heföi kostaö hátt i
tvær milljónir. Stálturnar virö-
ast þviöllu dýrari I byggingu en
turnar úr öörum efnum.
Búið að verka vothey
frá 1932.
Bæröurnir Geir og Siguröur
Pálssynir búa félagsbúi á
Baugsstööum i Stokkseyrar-
hreppi. Þeir byggöu 226 nim-
metra turn úr steinsteypu i
sumar. Byggingin tók alls 3 sól-
arhringa, en þaö fer mjög eftir
veöri, hve hratt gengur þegar
steypt er I skriömótum. Sig-
uröur sagöist áætla aö búiö væri
að greiða 812 þúsund i bygg-
ingarkostnaö, en þá er eftir aö
greiða leigu á mótum og einnig
vantar þakið á tuminn.
Geir á Baugsstöðum sýndi
blaöamanni votheysgryfjur sem
búiö erað verka i siöan 1932, en
þær standa nú tómar. Auk nýja
tumsins er fyrir annar stein-
steyptur turn á Baugsstööum, 20
ára gamall. Geir kvaö þann turn
hafa reynzt vel, og þeir bræöur
heföu viljaö auka votheysverk-
unina. Votheyiö er nú eingöngu
ætlað kúnum, en Geir sagöist
hafa reynt aö gefa sauðfé vot-
hey og féö æti þaö jafnvel betur
en mél.
Þeir bræöur hyggjast nú
byggja yfir turnana sameigin-
lega og gera hús milli þeirra.
Ætlunin er siöan aö nota krabba
til aö fylla turninn og ná fóörinu
úr honum á veturna.
Góð afköst nást við
hirðingu i flatgryfjur.
Sveinn Þórarinsson bóndi i
Kolsholti i Villingaholtshreppi
byggöi tvær flatgryfjur sJ. vor,
sem hvor um sig er 350 rúm-
metrar að stærö, og á milli
þeirra erveggur. Hirt var i aöra
flatgryf juna og það reyndist vel.
Sveinn sagöi aö sér virtist sem
hægt væri aö ná góöum afköst-
um viö hiröingu i slikar geymsl-
ur. Heyinu er ekiö aö geymsl-
unni S sjálfhleðsluvagna en
traktor meö ámoksturstækjum
er notaður tilaö jafna i gryfjun-
um og til aö þjappa heyinu. 1
geymslunum rúmast um fimm-
tiu kýrfóöur. Sveinn sagöi aö
flatgryfjurnar væru heppileg
hús þvi i þeim er jafnt hægt aö
geyma vothey og þurrhey, en
einnig er hægt aö nota þær sem
verkfærageymslur eöa undir
áburö. Flatgryfjurnar eru byrj-
un á meiri framkvæmdum i
Kolsholti en nú þarf aö aka vot-
heynu um 400 metra aö fjósinu
sem nú er i notkun.
A Huröarbaki i Villingaholts-
hreppi er Ólafur Einarsson
bóndi aö byggja votheys-
geymslur sem liklega flokkast
undir votheysgryfjur. Geymsl-
umar eru tvær siambyggöar,
fimm metrar á hvern kant og
sjö metra háar. útbúnabur er
við gryfjurnar til að losa þær og
fylla með krabba.
Vfða er mikil uppbygging á
bæjum i Flóanum og bændur
vinna ötullega aö þvi aö bæta
aöstööu til búskapar, eins og
þessi stutta ferö Timans um
sveitirnar sýnir.
SKJ
Sigurður og Geir á Baugsstöðum ásamt Stefáni Jasonarsyni fyrir fram votheysgryfjuna. t baksýn eru turnarnir. Timamynd: Róbert.
Vorsabæjarhjáleigu i Gaulverj-
arbæjarhreppi smiöaöi ásamt
Halldóri Hjartarsyni votheys-
turn úr trefjaplasti, eða sams
konar efni og notaö er I báta.
Ingimar sagöi aö turninn heföi
verið byggöur s.l. vor I byrjun
sláttar, en tildrögin voru þau,aö
Halldór haföi séö slikan tum i
Hollandi og vildi reyna hvemig
til tækist meö slika byggingu
hér.
Turninn i Vorsabæjarhjáleigu
er rösklega 6 metrar á hæö og
127 rúmmetrar. Hann er úr
plastflekum sem boltaöir eru
saman meö stálnöglum. Þakiö
er sömuleiöis úr trefjaplasti.
Ingimar sagöi aö plastið væri 9
mm, heldur þykkara neöst, en
þynnra ofar. Turninn er gulur á
litinn en þakiö rautt. Litnum var
blandaö i plastið um leið og þaö
var steyptog erþvi varanlegur.
Plastið steypt á staðn-
um
Smiðin tók þá Ingimar og
Halldór u.þ.b. mánuö, en þetta
var tilraunasmið, og Ingimar
sagöi aö vissulega heföi ýmis-
legt komiö á daginn sem hann
sæi nú að betur heföi mátt fara.
Mótin sem plastið var steypt i,
voru smföuö á staönum úr
vatnsheldum krossviði. Trefja-
plastmotturnar og plastlögurinn
sem notaö var I turnbygginguna
var allt fengiö frá Englandi. í
flekanum eru þrjúlög plastefna,
plastlagiö,sem snýr aö heyinu er
sýruhelt, miðlagið er venjulegt
plast, en I yzta laginu er efna-
samsetning sem gerir þaö aö
verkum aö plastiö getur ekki
brunniö. Litarefnunum var
blandaö i plastið nema I efstu
flekana, en fyrir bragöiö er
bjartara I turninum. Plast-
stokkur eöa gangur var steyptur
utaná turninn, en þar er heyinu
kastaö niður, þegar hann er
losaður.
Endingargott efni, lítiil
viðh aidskostnað ur
Ingimar kvaö turninn hafa
kostaö um 1,1 milljón króna.
Allt efniö 1 hann vó innanviö 2
tonn og það er þvi þyngd turns-
ins. Engin vandkvæöi eru á aö
hækka hann, aöeins þarf aö
steypa fleiri fleka.
Ingimar sagöist telja aö plast
væri heppilegtefni til byggingar
votheysturna. Efniö á aö þola
maurasýru vel og er ending-
argott. Viðhaldskostnaður er
áætlaöur sáralitill, þvi aldrei
þarf aö mála turninn, liturinn á
plastinu er varanlegur. Aö lok-
um sagöi Ingimar aö plast gæfi
ótal möguleika i framleiöslu,
þvi gott væri viö þaö aö eiga þó
svo aö nokkurrar nákvæmni
þyrfti aö gæta I sambandi viö
blöndun og hitastig efnanna.
Fóður hefði stór
skemmzt ef ekki hefði
verið til votheys-
geymsla
Timinn heimsótti tvo bæi i
Gaulverjarbæjarhreppi þar
sem nýbúiö er aö reisa stál-
turna. Geir Ágústsson bóndi I
Gerðum lét reisa 218 rúmmetra
turn, en einn maöur vann verkiö
á rúmum mánuöi. Kostaöi turn-
inn um l,8milljónir.Geirkvaöst
nota maurasýru til votheys-
verkunar og er stálið sýruvariö
meö lakkhúö. 30 kýr eru á fóör-
um i Geröum, en þeim er aöeins
gefiö vothey 1 annaö máliö til
vinnuhagræöis.
liturninum eru um 15 kýrfóö- i
ur, en Geir sagöi aö þaö hey
heföi allt hrakizt og skemmzt ef ,
ekki heföi veriö aöstaöa til þess
aö verka þaö 1 vothey.
Auka þarf upplýsinga-
þjónustu við bændur.
Geir kvabst telja aö auka
þyrfti hagkvæmni i byggingu
votheysgeymslna, það þyrfti aö
staöla formiö þvi óþarft er aö
hver bóndi sé meö módelsmiö.
Þaö dregur úr framkvæmdum
hjá bændumefhverog einn þarf
aö leita upplýsinga um verð og
gæöi efnis og annað varöandi
byggingarnar.
I Hólshúsum er risinn sams
konar turn og i Gerðum, en þar
Heimilisfólkið I Hólshúsum. Gunnar Þórðarson, Þórður Eliasson og Elisabet Zofonlasdóttir, vann að upp
skerustörfum þegar ljósmyndara Tlmans bar að garði. Tlmamynd: Róbert.