Fréttablaðið - 18.06.2006, Page 16

18. júní 2006 SUNNUDAGUR16
Síðustu vikurnar hefur orðið
nokkur umræða um algerlega
misheppnaða fiskveiðistjórn.
Ráðaleysi þeirra sem hafa stýrt
ferðinni hefur verið algjört í að
verja fiskveiðistefnu umliðinna
ára sem hefur greitt þjóðarbúinu
og byggðum landsins hvert högg-
ið á fætur öðru – nú síðast var það
Grímsey. Það er tómt mál að tala
um byggðastefnu þegar stjórnar-
flokkarnir Framsókn og Sjálf-
stæðisflokkur halda dauðhaldi í
kerfi sem býður þeim sem stunda
útgerð í sjávarbyggðunum að
hætta starfsemi og selja atvinnu-
réttinn fyrir tífalda ársveltu
sína.
Kvótakerfið byggir á raka-
lausri blöndu fiski- og hagfræði
þar sem gengið er út frá því að
hver fiskur sem veiddur er á
Íslandsmiðum sé frá öðrum tek-
inn, hvort sem viðkomandi býr í
Grímsey eða Vestmannaeyjum.
Við ákvörðun heildaraflans er
notuð aflaregla þar sem gengið er
út frá því að veiða ár hvert 25%
af fjögurra ára og eldri fiski en til
viðbótar er einnig notuð sveiflu-
jöfnunarregla sem segir að ekki
megi skerða afla hvers árs meira
en 30 þúsund tonn þó svo að 25%
aflaregla segi til um að aflinn eigi
að vera minni. Það segir í sjálfu
sér sína sögu um þessa vitleysu
að „reglurnar“ tvær geta og hafa
stangast hvor á við aðra enda eru
þær báðar jafn vitlausar og
byggja ekki á nokkrum líffræði-
legum grunni.
Árangurinn er ekki upp á
marga fiska en þegar þessi afla-
regla var tekin upp var aflinn lið-
lega 300 þúsund tonn. Nú er allt
útlit fyrir að afli næsta árs verði
langt innan við 200 þúsund tonn
þannig að eftir áratuga reynslu
þá hefur stjórnunin skilað mínu-
sárangri upp á ríflega 120 þúsund
tonn.
Umræðan afvegaleidd
Þau öfl sem vilja einhverra hluta
vegna halda í vitleysuna stunda
nú ljótan leik til þess að afvega-
leiða umræðuna um augljóslega
misheppnað kerfi.
Það er ljótur leikur sem Frið-
rik Jón Arngrímsson leikur til að
breiða yfir algerlega misheppn-
aða ráðgjöf og kvótakerfi. Það
gerir hann með því að þjófkenna
Færeyinga og gefa í skyn að stuldi
þeirra sé um að kenna að skerða
þurfi aflaheimildir.
Umrædd umframveiði sem
sögð eru stuldur er veiði sem
Færeyingar stunda á þorski í
landhelgi sinni á miðlínu á milli
Íslands og Færeyja. Fiskur sem
veiddur er í færeyskri lögsögu
hlýtur að teljast færeyskur.
Það getur hver maður séð að
þessar veiðar hafa ekki áhrif á
Vestfjarðamiðum, hvað þá veiðar
inni á Faxaflóa. Framkvæmda-
stjóri LÍÚ ætti miklu frekar að
líta í eigin barm og svara hverju
það skili að draga úr veiðum á
horuðum þorski sem líklega étur
bræður sína í miklum mæli.
Í umræðunni nú um árangurs-
leysi umliðinna áratuga hefur það
verið nefnt til sögunnar að það
sem upp á vanti til þess að byggja
upp þorskstofninn sé að fá inn
stóran árgang nýliða. Það er vert
að þeir sem halda þessu fram
hugleiði þá staðreynd að ný
skýrsla Hafrannsóknastofnunar
sýnir að meðalþyngd þorskstofns-
ins á Íslandsmiðum er í sögulegu
lágmarki.
Það má efast um að nokkur líf-
fræðileg rök styðji að vænta megi
mikllar nýliðunar þegar hungur
sverfur að þeim þoski sem fyrir
er. Einnig má efast um að ef svo
ólíklega vildi til að stór árgangur
nýliða kæmi yrði það til nokkurs
gagns þar sem greinilegt er að
þorskurinn sem fyrir er í svelti
og vex illa.
Færeyingar þjófkenndir
í eigin lögsögu
Þá vita kjósendur það. Öruggasta
leiðin til að tryggja Framsóknar-
flokknum ótæpileg völd er að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn. Eina
ástæða þess að flokkarnir renna
ekki saman er að nöfnin, Sjálfs-
sóknarflokkurinn eða Fram-stæð-
isflokkurinn, þykja hvorugt nógu
þjál í munni. Auk þess hefur
reynst býsna happadrjúgt í
aðdraganda kosninga að láta í
veðri vaka að önnur stjórnar-
mynstur komi fyllilega til greina.
En eftir atburði síðustu daga þarf
býsna bláeyga kjósendur til að
leggja trúnað á slíkt – einu sinni
enn.
Valdþreyta frá fyrsta degi
Engu var líkara en að ríkisstjórn-
arflokkarnir tveir væru búnir að
vera við völd í Ráðhúsinu í sirka
15 ár við valdaskiptin í vikunni.
Sama valdþreytan í ráðhúsinu og í
ríkisstjórn, allt frá fyrsta degi.
Málefnasamningurinn rúmaðist á
einni og hálfri síðu (tvöfalt línu-
bil) – og það eftir fjórtán daga
fæðingahríðir. Kjörorð málefna-
samningsins: „Hugsum stórt, horf-
um langt og byrjum strax!“, virk-
uðu einhvern veginn út úr kú eftir
lestur hans. Ég fann ekkert stórt
nema þriggja hæða mislæg gatna-
mót og enga langtímasýn þrátt
fyrir þrí-lestur, hvað þá eitthvað
nýtt.
„Byrjum strax“- í sumarfríi
Ég gat ekki varist þeirri hugsun
að þarna færi fólk sem væri það
efst í huga að komast í gott sumar-
frí og sjá svo til í haust. Athafna-
stjórnmálin voru fljót að víkja
fyrir því að nú á að „leita leiða“,
„kynna kosti“, „ganga til við-
ræðna“ og „gera áætlanir“ og
„undirbúa“.
Merkilegt nokk snýr áætlana-
gerðin og undirbúningurinn oftar
en ekki að hlutum sem þegar
liggja fyrir, eins og nýgerða samn-
inga um byggingu 200 hjúkrunar-
rýma, áætlanir um bætta heima-
þjónustu, uppbyggingu skólalóða
og þá stórhuga uppbyggingu í mið-
borginni sem þegar er hafin.
Kannski hefði „Höldum áfram,
forðumst nýtt og sjáum til!“ verið
nær lagi sem yfirskrift.
Hreinsunarátaki frestað?
Skemmtilegast er þó að meirihlut-
inn ætlar ekki að hefja hreinsun-
ar- og fegrunarátak í borginni fyrr
en í júlí. Nú hefur það tíðkast um
árabil að keppa að því að árlegu
átaki í því efni sé lokið fyrir 17.
júní og eins og borgarbúar hafa
orðið varir við eru borgarstarfs-
menn nú sem óðast að setja niður
sumarblóm, slá og hreinsa opin
svæði. Þótt ekki vilji ég efast um
góðan hug meirihlutans gagnvart
umhirðu borgarinnar verður að
teljast nokkuð metnaðarlaust
fyrsta verk að fresta árlegri and-
litslyftingu borgarinnar um heilan
mánuð.
Hitt er svo annað mál að leng-
ing skólaársins hefur fært hreins-
unina alltof langt fram á vor og
sumar. Þau mál þarfnast því heild-
arendurskoðunar eins og gerðar
hafa verið tillögur um og unnið er
að í kjölfar nýafstaðinna stjórn-
kerfisbreytinga, til að tryggja
jafna hreinsun allt árið um kring.
Varamannaátak í jafnréttismálum
Fornlegasti hlutinn af valdatöku
nýja meirihlutans birtist þó ótví-
rætt í aumu hlutskipti kvenna við
kosningar í ráð, nefndir og stjórn-
ir. Í átta meginráð borgarinnar
kaus meirihlutinn konur í minna
en þriðjung sæta. Staðan í hverf-
aráðunum er enn verri. Þar eru
konur í einu af hverjum sjö
sætum sem meirihlutinn skipar í
og hjá fyrirtækjunum er staða
kvenna sýnu verst.
Engin kona er í aðal- eða vara-
sæti hjá Orkuveitu Reykjavíkur,
Faxaflóahöfnum eða Sorpu en ein
kona sleppur inn í stjórn Strætó.
Eina málsvörn meirihlutans er að
konur séu fjölmennar í hópi vara-
manna nokkurra ráða!
Framsókn frekar en jafnrétti
Mér sýnist reyndar að Framsókn-
ar-hugsjón Sjálfstæðisflokksins
sé miklu sterkari en jafnréttis-
hugsjónin. Virðingin fyrir jafnri
stöðu Framsóknarflokksins við
stjórn borgarinnar er í það
minnsta miklu sterkari en virð-
ingin fyrir jafnri stöðu karla og
kvenna.
Ég fæ ekki betur séð en að
Björn Ingi Hrafnson oddviti
Framsóknarflokksins hafi mun
sterkari stöðu í helstu ráðum og
fyrirtækjum borgarinnar en allar
átta konurnar í borgarstjórnar-
flokki D-listans til samans!
Hanna Birna, Þorbjörg Helga,
Jórunn, Sif, Marta, Áslaug, Elín-
björg og Helga Kristín.
B-ingó!
Björn Ingi fer með tvær for-
mennskur í helstu ráðum, jafnt
og þær. Hann situr í þremur fyr-
irtækjastjórnum sem er þrefalt
meira en samanlagðar stjórnar-
setur þessara ágætu sjálfstæð-
iskvenna.
Meðan Björn Ingi fer með for-
mennsku í tveimur fyrirtækjum
virðast sjálfstæðiskonur ætla að
sitja valdalausar á varamanna-
bekk. En þær fá að taka sæti í
tveimur hverfaráðum, af sjö.
Kjósum D, fáum B!
UMRÆÐAN
NÝR MEIRIHLUTI Í
REYKJAVÍK
DAGUR B. EGGERTSSON
BORGARFULLTRÚI
Ég gat ekki varist þeirri hugsun
að þarna færi fólk sem væri
það efst í huga að komast í
gott sumarfrí og sjá svo til í
haust. Athafnastjórnmálin
voru fljót að víkja fyrir því að
nú á að „leita leiða“, „kynna
kosti“, „ganga til viðræðna“ og
„gera áætlanir“ og „undirbúa“.
��������������������������������������������������������������
������������������������������
���������������������������
��������������
��������������
������������ �� ���
���������������������
����������������������� ���������
����������������� ��� �����
����������������������� ���������������
��������������������������������������������������������
�������
����������������������������������������������������������
��������� ��������������������������������������������������
�������������������������������������������������������
���� ��������������������������������������������������
������������������������ ������������������������
Tónlistarskóli RNB 180606.indd 1 16/06/06 11:30:44
Sjálf-sóknarflokkur karla
tekur völdin
Sjálfstæðir skólar eru nauðsyn-
legur hlekkur í íslenska skóla-
kerfinu. Áherslur þeirra eru oft
aðrar en hjá skólum sem reknir
eru af opinberum aðilum og starf-
semi þeirra stuðlar að aukinni
fjölbreytni og fleiri valkostum í
skólakerfinu. Lagaleg staða þess-
ara skóla hefur hins vegar verið
óskýr ekki síst þegar kemur að
hinum fjárhagslega þætti. Með
breytingu á lögum um grunn-
skóla, sem samþykkt var á
nýloknu þingi, hefur réttarstaða
og fjárhagslegur grundvöllur
sjálfstætt rekinna skóla loks
verið tryggður. Það vekur hins
vegar furðu að við afgreiðslu
málsins skuli stjórnarandstaðan,
með Samfylkinguna í broddi fylk-
ingar, ekki hafa treyst sér til að
standa við bak sjálfstæðu skól-
anna. Sú afstaða kemur þó ekki á
óvart enda í samræmi við mál-
flutning og tortryggni stjórnar-
andstöðunnar í garð sjálfstæðra
skóla á öllum skólastigum.
Óvissuástandi eytt
Ætla má að um níu prósent barna í
leikskólum séu í sjálfstætt rekn-
um leikskólum en innan við eitt
prósent barna stundar nám í sjálf-
stætt reknu grunnskólunum. Þetta
er mun lægra hlutfall en í
nágrannaríkjum okkar. Í Svíþjóð
stunda svo dæmi sé tekið um sex
prósent nemenda nám í einka-
reknum grunnskólum. Meðaltal
OECD-ríkjanna er um tíu prósent.
Hluti skýringarinnar á því
hversu fá börn stunda nám í sjálf-
stætt reknum skólum er vafalítið
það að réttarstaða slíkra skóla
hefur verið veik og vöxtur þar af
leiðandi lítill. Þetta hefur endur-
speglast í því að í sumum sveitar-
félögum fylgir ekki sama fjár-
magn börnum í sjálfstætt reknum
skólum og í skólum reknum af
sveitarfélaginu.
Sjálfstæðir skólar eiga sér
langa hefð á Íslandi og hafa gegnt
mikilvægu hlutverki í okkar skóla-
kerfi. Ísaksskóli og Landakots-
skóli hafa áratugum saman verið
leiðandi í skólastarfi og Hjalla-
skólinn í Garðabæ hefur verið
brautryðjandi í því að hrinda
nýjum hugmyndum í framkvæmd.
Waldorf-skólarnir hafa verið rekn-
ir út frá hugmyndafræði mjög
ólíkri þeirri sem flestir kannast
við. Alls eru starfræktir sjö sjálf-
stæðir grunnskólar á Íslandi og
síðastliðinn vetur stunduðu þar
430 nemendur nám.
Val foreldra tryggt
Ný lög um grunnskóla tryggja
með skýrum hætti rekstrar-
grundvöll þessarar skóla til fram-
tíðar um leið og þau auðvelda
ólíkum rekstraraðilum að styrkja
skóla eða stofna nýja. Áfram
verður það einstakra sveitarfé-
laga að taka pólitíska ákvörðun
um það hvort þau vilja heimila
öðrum að stofna og reka grunn-
skóla. Ákvæði um einkaskóla í
grunnskólalögum hefur verið
óbreytt allt frá gildistöku grunn-
skólalaganna 1974. Þá var tekið
fram í lögunum að einkaskólar
ættu ekki kröfu til styrks af
almannafé. Með þeirri lagabreyt-
ingu sem nú hefur verið gerð
liggur fyrir að ef sveitarfélag
heimilar rekstur sjálfstæðra
skóla á sá skóli jafnframt rétt á
ákveðnum lágmarksframlögum.
Miðað er við að framlög sveitar-
félaga til einkarekinna skóla séu
annars vegar 75% og hins vegar
70% af meðal heildarrekstrar-
kostnaði á landsvísu á hvern nem-
anda. Hærri prósentan miðar við
að nemendur séu allt að 200 en sú
lægri ef nemendur eru fleiri.
Á Norðurlöndum er réttar-
staða sjálfstætt rekinna skóla
tryggð í lögum og þeim áskilin
tiltekin framlög. Sveitarfélög
geta eftir sem áður tekið ákvörð-
un um að fara aðrar leiðir líkt og
gert hefur verið með góðum
árangri í Garðabæ. Sjálfstæðu
skólarnir auðga íslenska skóla-
kerfið, gefa foreldrum val um
ólík rekstrarform og bjóða börn-
um okkar upp á val um ólíkar
hefðir og ólíka hugmyndafræði
við kennslu og umönnun. Sú
breyting sem nú hefur verið gerð
á grunnskólalögum verður von-
andi til að efla skólafólk og hvetja
rekstraraðila skóla til enn frek-
ari dáða.
Tilvera sjálfstæðra skóla tryggð
UMRÆÐAN
EINKAREKNIR
SKÓLAR
ÞORGERÐUR KATRÍN GUNNARSDÓTTIR
MENNTAMÁLARÁÐHERRA
Sjálfstæðu skólarnir auðga ís-
lenska skólakerfið, gefa foreldr-
um val um ólík rekstrarform
og bjóða börnum okkar upp á
val um ólíkar hefðir og ólíka
hugmyndafræði við kennslu og
umönnun.
UMRÆÐAN
ÁSTAND ÞORSK-
STOFNSINS
SIGURJÓN ÞÓRÐARSON
ALÞINGISMAÐUR
Kvótakerfið byggir á rakalausri
blöndu fiski- og hagfræði þar
sem gengið er út frá því að
hver fiskur sem veiddur er á
Íslandsmiðum sé frá öðrum
tekinn, hvort sem viðkomandi
býr í Grímsey eða Vestmanna-
eyjum.
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI