Tíminn - 15.01.1978, Síða 28

28
+> ’x.^Sr*
fc* ♦
Sunnudagur 15. janiiar 1978
Anthon Mohr:
Árni og Berit
FERÐALOK “
Ævintýraför um Kyrrahafið og Suður-Ameríku
barnatiminn
hleypti útöndunarloftinu
út úr hjálminum.
Um leið og hjálminum
var lokað að fullu, úti-
lokaðist Ámi að mestu
frá umhverfi sinu. Hann
stóð að vissu leyti einn
og einangraður i
heiminum. Ot um
„gluggana” á hjálmin-
um sá hann hvað fram
fór en ekkert hljóð gat
borizt til hans utan frá.
Hann sá varir báts-
manna hreyfast en orðin
bárust ekki að eyrum
hans. Hjálmurinn var
þannig gerður að ekkert
hljóð gat borizt i gegn-
um hann. Kafara-
búningurinn var svo
þungur, að Árni gat
naumlega hreyft sig.
Hann stóð nú þarna á
þilfari bátsins albúinn.
Nú var næsta skrefið að
koma sér ofan i djúpið.
Kaðalstigi hékk á borð-
stokknum en að komast
út að borðstokknunq. og
yfir hann var meiri
þrekraun en Árni gat
innt af höndum. Tveir
hásetarnir urðu að
hjálpa honum. Stirðlega
en mjög gætilega fetaði
Árni sig niður kaðalstig-
ann. Smátt og smátt
þokaðist hann ofan i
glóðvolgan sjóinn, og að
lokum hvarf hann niður i
djúpið.
Þessi fyrsta reynslu-
för var framkvæmd á
tiltölulega grunnu vatni
eða á þriggja til fjögra
metra dýpi. Sléttur
sandbotn var þar sem
Árni kom niður og átti
þvi að vera sæmilega
létt að hreyfa sig. Árni
átti erfiðast með að
standa uppréttur. Hann
tróð marvaðann eins og
klaufskur sundmaður og
vildi alltaf stingast fram
yfir sig. Hann fékk
óþægilega suðu fyrir
eyrun. Þá mundi hann
eftir öryggisstillinum.
Hann hreyfði hann litið
eitt og minnkaði loft-
strauminn. Þá hvarf
suðan og hann átti dá-
litið hægra með að
hreyfa sig. En þrátt
fyrir það fannst Árna
það eins og lausn úr
óbærilegum þjáningum
er hann loks var dreginn
upp og hjálmurinn þungi
losaður af höfði hans og
hann gat andað frjálst
og óhindrað.
Eftir þessa fyrstu
kafaratilraunskildi Árni
það að starfið sem hann
hafði tekið að sér var
erfiðara og hættulegra
heldur en skipstjóri
hafði verla látið. Hann
skildi það nú vel að þess-
ir rosknu hásetar kærðu
sig litið um þetta starf.
Hann hefði lika helzt
viljað taka aftur loforð
sitt en hann vissi lika að
ef hann gerði það þá
missti hann alla von um
það að þau systkinin
fengju að fljóta með
þessum bát til næstu
hafnar. Hann varð að
reyna þetta aftur. Ef til
vill vandist maður þessu
eins og öðru erfiði.
Berit varð bæði hrædd
og undrandi, er Árni
sagði frá þessu nýja
starfi sinu við matborðið
um hádegið. Hún minnt-
ist þess með hryllingi, er
hún sá i fyrsta skipti
mann i kafarabúningi
heima i Noregi. Búning-
urinn sjálfur, hjálmur-
inn ógeðslegi og blýþung
stigvélin voru henni enn
i minni. Þetta hlaut lika
að vera hættulegt starf.
Hún minntist þess, þeg-
ar hún rýndi ofan i sjó-
inn úr bátnum, er hún
kom til eyjarinnar, að
þá sá hún marga ógeðs-
lega grimmilega fiska i
djúpinu. Að hugsa sér ef
Árni lenti i kasti við há-
karlinn. Lika gæti skeð
að þeir, sem ættu að
gæta loftsdælunnar,
gleymdu sér og lifsloftið
þryti.
Það var til litils þótt
Árni fullvissaði Berit
um það að hákarlinn sæ-
ist aldrei inni i lóninu.
Henni var það lika litil
huggup, þótt Árni héldi
þvi fram að hásetarnir
væri svo hrifnir af þvi að
hafa fengið kafara að
þeir myndu gæta hans
vel. Henni var þvert um
geð að Arni tæki þetta að
sér. Prestarnir létu
þetta hlutlaust. Hér var
tækifæri fyrir systkinin
að halda ferð sinni á-
fram og komast burt frá
þessari eyju. sem þau
höfðu dagað uppi á.
En eitt vildu þeir þó
fullvissa gesti sina um:
Kafarastarfið var
hættulegt.
En Árni hlustaði ekki
á neinar mótbárur.
Hann hafði tekið þetta
starf að sér og hann ætl-
aði að standa við það.
Berit þekkti bróður sinn
að þvi, að vonlaust
myndi að reyna að sann-
færa hann. Hann varð að
fá að gera tilraun með
þetta. Hún vildi lika
gjarnan losna héðan.
£ 6- WéF ÞflÐ'H Til ?\fJN\NGUMM) flÐ Hl/a/ Kua/a/Í EKKi fíÐ Mírfí K
Þau höfðu þegar dvalið
hér alltof lengi.
8.
Næstu daga vann Árni
stöðugt kafarastörf á
skipinu. Hann varð með
hverjum deginum ör-
uggari. Smátt og smátt
æfðist hann i þvi að
hreyfa sig og vinna niðri
i Djúpinu og lærði að
stilla loftþrýstinginn eft-
ir dýpinu. Hann kafaði
oftast á 15 til 20 metra
dýpi, og nú fór hann að
skilja, hversvegna bún-
ingur og skór voru
slengir blýþynnum. Án
þess hefði hann flotið of-
ansjávar i þessum bún-
ingi eins og bolti. Hann
var samtals tvo klukku-
tima niðri i sjónum,
annan klukkutima á
timabilinu 9 til 10 að
morgni, en hinn klukku-
timann eftir hádegið.
Lengur þoldi hann ekki
að vinna, þá fann hann
til svima og ógleði.
Starf Árna var að
safna perluskeljum sem
hér var nóg af. Sumstað-
ar þöktu þær hafsbotn-
inn, en þó var stundum
vont að sjá þær. Þang og
margskonar botngróður
skýldi þeim. Á öðrum
stöðum voru þær undir
röndinni á stórum stein-
um sem Árni varð að
velta i burtu. Sumir
steinarnir voru svo helj-
arstórir að Áma hefði
aldrei dottið i hug að
hreyfa þá uppi á landi.
Hér niðri á hafsbotni
horfði þetta allt öðm visi
við. Undir yfirborðinu
vega allir hlutir mikið
minna en venjulega, þar
sem hver hlutur léttist
jafnmikið og sá vökvi
vegur, sem hann rýmir
frá sér. Steinn, sem er
þrir teningsmetrar að
rúmmáli, léttist um þrjú
tonn, af þvi að hver
rúmmetri af vatni vegur
eitt tonn, en þremur
rúmmetrum rýmdi
steinninn frá sér ef hon-
um væri sökkt ofan i
barmafullt ker.
Þegar Árni hafði kom-
izt niður i góðan blett af
perluskeljum, skar hann
þær upp með skeiðarhnif
og lét þær i körfu, sem
ofin var úr stálvir. Þeg-