Tíminn - 23.04.1978, Qupperneq 24

24
Sunnudagur 23. april 1978
mímmm
Sjónvarpið efndi til sjónleiks
mánudaginn 13. marz s.l. þar
sem ræða skyldi framtiðarlausn
vandamála landbúnaðarins.
Þátttakendurhöfðu verið valdir
Gylfi Þ. Gislason alþingismað-
ur, Halldór Pálsson búnaðar-
mSlastjóri og Sveinn Runólfs-
son landgræðslustjóri. — Menn
voru nokkuð spenntir og bjugg-
ust við, að nú mundi búnaðar-
málastjóri birta bændum og öll-
um almenningi markaða stefnu
sina i þessu máli, sem annað
hvort hefði ekki fundið náð fyrir
augum hinna skilningsriku
valdhafa sjónvarpsins fram að
þessu, eða hann ekki kært sig
um að nota fjölmiðlana svo sem
hann hefur verið vanur mörg
undanfarin ár. .Gylfi yrði þarna
sem andmælandi. En það varð á
annan veg. — „Að sjálfsögðu”
(svo notað sé alþekkt orðalag
Gylfa) var Gylfi látinn leika
aðalhlutverkið og móta stefn-
una. Honum var falið að hefja
þáttinn og ljúka honum. Það fer
lika að verða hver siðastur að
leiða þennan sérfræðing i land-
búnaðarmálum fram fyrir al-
þjóð áður en hann veltur útaf
sjónvarsviðinu fyrir atbeina
sonar síns og annarra álika
flokksmanna sinna. — En mikið
var maðurinnflóttaleguri þessu
hlutverki sinu. Augu hans hvim-
uðu sitt á hvað likt og hann ætti
von á að sjá bændur i hverjum
kima og heyrði hæðnishlátra
þeirra úr öllum áttum beinast
að sér.
En hver var hin nýja stefna i
landbúnaðarmálum, sem nú
skyldi boðuð? —■ Það er frægt úr
sögunni, að Kató hinn gamli
lagði svo gróið hatur á ibúa
Kartþagóborgar, að hann byrj-
aði og endaði hverja ræðu sina
meðsömu orðunum: „Kartþagó
skal eyðilögð”. Likt þessu er
farið með Gylfa. Hann hóf mál
sitt á sömu orðunum og hann
hefur gert um fjölda ára:
„Landbúnaðarstefnan er al-
röng”. Og hin nýja stefna hans
var enn hin sama: Bændum
þarf að stórfækka. Alltof mikill
mannafli og f jármagn er bundið
i landbúnaði. Til þess að breyta
þvi i betra lag skyldi stefna að
þvi að fækka bændum verulega
til þess að ná þvi marki sem
fyrst, skyldi kaupa alla þá sem
eiga erfitt um rekstur búa sinna
sökum aldursog annarra á-
stæðna, með einni milljón
króna, i þeim tilgangi að losa
býlin sem fyrst úr ábúð. — Þvi-
lik hugsjón! Þvilik landbúnað-
arstefna! — Þetta er enn eitt
hnefahöggið beint i andlit
bændastéttarinnar, og þá sér-
staklega þeirra sem finna sig
standa á einhvern hátt höllum
fæti i starfi sinu.
Með þessu á að svipta þá
menn þeirri hugfró, sem þvi
fylgir að einhver taki við starfi
þeirraþegarþá þrýturkrafta og
von um að starfi þeirra verði
haldið áfram af nýjum mönnum
með meiri starfsgetu. — Þessu
tjáði búnaðarmálaátjöri sig
samþykkan, en vildi ekki láta
milijónina fylgja i kaupbæti.
Mun mörgum þá hafa komið i
hug: Svo bregðast krosstré sem
önnur tré. — Allir hljóta að sjá
fyrir hvað verður, ef þessari
„hugsjón” verður fylgt eftir. —
Það var upplýst, að á undan-
förnum árum hefði bændum
fækkað um einn með 62ja
klukkustunda millibili, til jafn-
aðar. Það var ekki nóg. Betur
skyldi á þvi herða svo hugsjón
þessara hagspekinga rætist og
þeir geti lifað glaðan dag.
Enginn mun bera á móti þvi
að ýmislegt sé rangt i stefnu
landbúnaðarmála ekki sizt eins
og nú standa sakir, en það er
ekki sök bænda þó nú keyri um
þverbak i þeirri vitfirrtu dýr-
tiðarflóðöldu og tilheyrandi
vaxtaokri, sem ábyrgðarlausir
forkólfar launþega og misvitrir
fjármálaspekingar i hæstu á-
byrgðarstöðum þjóðfélagsins
hafa sameinazt um að hella yfir
þjóðina og ekki þykir enn nóg,
svo sem barátta og skemmdar-
verk launþega stéttanna bera
nú bezt vitni um, þar sem kraf-
an um meiri „flautir” er sett á
oddinn, án þess hirt sé um at-
vinnuöryggi. — Þegar pætt er
um hvað rangt sé i landbúnað-
arstefnu okkar, þá kemur mér
fyrst i hug hvert kapp hefur ver-
ið lagt á að bændur stækkuðu bú
sin, nær takmarkalaust, af þeim
sem með leiðbeiningaþjónust-
Guðmundur P. Valgeirsson.
una hafa farið. Upp úr þvi hafa
bændur ekki borið annað úr být-
um en meiri þrældóm, meiri
fjárfestingu, meiri skuldasöfn-
un og dauðadæmda sam-
keppnisaðstöðu þeirra, sem
margra hluta vegna gátu ekki
tekið þátt i kapphlaupinu, en
báru þó hina stærri bræður i
stéttinni á herðum sér, og eiga
nú að dæmast úr leik, annað
hvort með eða án milljónar
mútu.
— Að þvi er útflutnings-
bæturnar varðar virtust þær
falla þungt fyrir brjóst hagspek-
ingsins, Gylfa. Það hefur veriö
upplýst, að meðan Gylfi sat i
Viðreisnarstjórninni átti hann
megin þáttinn i að setja þau lög
og reglur, sem um þær hafa gilt
siðan. Það þarf þvi enga að
undra þó hann finni eitthvað
„alrangt” i þeirri stefnumótun
sinni, svo margt sem gengið
hefur úrskeiðis i stjórnvizku
hans. Þær bætur, sem þá þóttu
góðar og komu ekki tilfinnan-
lega við i fjármálakerfinu,
segja nú litið i það „ginnunga-
gap”, sem skapazt hefur fyrir
fjármálaóreiðu þjóðarinnar og
flottræfilshátt alls almennings i
þessu landi. Það sama gildir um
alla framleiðslu þjóðarinnar, en
ekki landbúnaðarvörurnar ein-
ar, þó ýmisir láti svo i veðri
vaka. Engar þjóðir eru ginn-
keyptar fyrir þvi, að kaupa af
okkur, vörur fyrir það geypi-
verð, sem fyrir þær þarf aö fá, i
krónum talið, vegna gifurlegs
rekstrarkostnaðar, að mestu
heimatilbúins.
Eitt af þvi sem viö flytjum út,
þó óbeinlinis sé, er raforka, i
gegnum álverið i Straumvik, og
fyrirhugað er á fleiri sviðum.
Fróðir menn hafa reiknað út, að
sú niðurgreiðsla nemi nú 75.000
kr. á hvert mannsbarn i land-
inu, þó sú tala standi ekki stund-
inni lengúr, miðað við orkusölu
til landsmanna sjálfra. — Hver
hefur heyrt Gylfa Þ. Gislason
telja þá niðurgreiðslu eftir?
Mörgum búandi manni mun
hugsað til þeirra hluta þegar um
það er rætt hvaða bagga al-
menningur i landinu verði að
taka á sig vegna óþarfra bænda,
sem beita eigi svipuðum þving-
unum og gert var við sveitaró-
maga áður og fyrr meir, en
mundunú falla undir mannrétt-
indalöggjöfina, ef beitt væri.
Það hvarflar að manni hvort
ekki sé af stjórnvalda hálfu
stuðlað að þvi að gera landbún-
aðarframleiðs.una óþarflega
dýra og þarafleiðandi óvinsæla
tií sölu innanlands og ósam-
keppnisfærari á erlendum
mörkuðum. —11. hefti Sam-
vinnunnar kemur Erlendur Ein-
arsson forstjóri SIS inn á þetta.
Hannsegir: Hvar annars staðar
mundi það þekkjast, að rikið
hirði margþætt gjöld af nauð-
synlegum landbúnaðartækjum?
„Og nefnir eftirfarandi dæmi:
„Tollur 10% af Cif verði, þar
við 18% vörugjald, siðan 20%
söluskattur. ” Margt fleira
mætti telja, t.d. að enginn má
reka niður girðingarstaur i
varnargirðingu um tún og engi
án þess að greiða rikinu 20% af
söluverði hans og 20% söluskatt
verður að greiða til rikisins af
hverju kjötkg. o.fl. Þannig virð-
ist allt lært á sömu bók, að gera
alla framleiðslu sem dýrasta og
þar með ósamkeppnishæfari. —
Skyldi ekki mega finna leiðir til
að létta einhverjum þessum
byrðum af bændum og fram-
leiðslu þeirra, áður en gripið er
til þess ráðs að fara með þá eins
og skynlausar skepnur eða
sökudólga þjóðfélagsins?
1 þessum þætti lýsti Gylfi ást
sinni á bændum og átti ekki
nógu sterk og fögur orð til þess.
Enginn óskaði bændum farsæld-
ar jafn heilshugar og hann.
Enginn virti störf þeirra meira
en hann og enginn dáði sveitirn-
ar og sveitalifið meira en hann,
þær máttu hreint ekki fara i
eyði, „siður en svo”. — Þviiúc
hræsni og öfugmæli borin fram i
sömu andránni, þar eð lausnin
var aðeins ein, sú að fækka
bændum stórlega og leggja
fram fétil að bújarðir legðust I
eyði og byggðust ekki aftur. Sú
var niðurstaða þessa sjónleiks.
Enda munmörgum hafa fundizt
mærðarfullar tjáningar hans
um umhyg'gju hans fyrir bænd-
um vera i ætt við umhyggju
refsins fyrirlambinu, sem hann
langaði til að éta.
Mörgum fannst hlutur búnað-
armálastjóra heldur litill i þess-
um þætti og áttu sizt von á, að
hann skyldi láta ómótmlt fram-
tiðarlausn Gylfa i landbúnaðar-
málum. Varla hefur honum
fipazt af skjallyrðum Gylfa og
gáfur hans og réttsýni? Eigi
það að vera rikjandi stefna og
lausn vandamála landbúnaðar-
ins, að enginn taki við búi þegar
annan þrýtur krafta stendur
byggð landsins ekki lengi. Þá
verður ekkert landbúnaðarmál
að glima við. — Þá getur Gylfi
og skoðanabræður hans hrósað
sigri. — Þá verður stefnan i
landbúnaðarmálum ekki „al-
röng” lengur.
Guðmundur P. Valgeirsson:
Framtíðarlausnin
Nýr viðgerðarmáti á sprungnum framrúðum
og skemmdum vinyláklæðum
— lækkar viðgerðarkostnaðinn mjög
sst — Ventill h/f i Reykjavik
kynnti I gær tvær nýlegar við-
geröaraðferðir fyrir bifreiðaeig-
endur, sem vafalaust eiga eftir að
spara þeim mikið fé og verða til
hagræðis, hvor á sinu sviði, en
fyrirtækið hefur umboð hér á
landi fyrir þann útbúnað, sem
þarf til viðgerðanna.
Hér er annars vegar um að
ræða svokallaða „Novus-aðferö”
til að gera við sprungur I fram-
rúðum, en slikar skemmdir er
rúmlega helmingur þeirra
skemmda, sem algengastar eru á
framrúðum. Með þessari aðferð
er hægt að gera við sprungu i
framrúðu fyrir litinn hluta þess,
sem þaðkostar að skipta um rúðu
og tekur viðgerðin aðeins um eina
klukkustund. Aðferð þessi hefur
verið þróuð og prófuð i Banda-
rikjunum og er viðurkennd af
öllum helztu bifreiðastofnunum i
Bandarikjunum og Evrópu. — Is-
lenzk tryggingafélög hafa þegar
byrjað að notfæra sér þessa þjón-
ustu, og eru lfkur á að hún geti
orðið til þess að lækka framrúðu-
tryggingar hér verulega. Viögerð
á 1-2 sprungum i framrúðu kostar
7.800 kr. hjá Ventli.
Hins vegar er um svonefnda
GT-vinylaðferð að ræöa til að-
gera við skemmt vinyl-áklæöi.
Hún er einnig þróuð i Bandarikj-
unum og hentar vel til viögerða á
hvers konar vinyl-áklæöum, jafnt
I bilum sem öðru. Viðgerð meö
þessum hætti er fljótunnin og að
henni lokinni er gamla skemmdin
i flestum tilvikum ekki sjáanleg á
eftir. Þessi aðferð hefur hlotið
viðurkenningu Norske Bilskade-
instituttet A/S.