Tíminn - 07.06.1978, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 7. júni 1978
9
17. flokksþing Fram-
sóknarmanna sem haldið
var nú i vetur samþykkti
ýtarlega og róttæka mál-
efnayfirlýsingu um efna-
hagsmálin. 1 henni kemur
fram það helzta sem
Framsóknarmenn leggja
áherzlu á i efnahagsmálum
ikosningabaráttunni og þvi
starfi sem tekur við að
loknum kosningiun.
Efnahagsstefna Fram-
sóknarmanna er raunsæ og
ábyrg félagshyggja og
framleiðslustefna, og við
núverandi aðstæður leggur
flokkurinn til að gripið
verði til róttækra aðgerða
til að vinna bug á óðaverð-
bólgunni, tryggja atvinnu-
og byggðaöryggið, launa-
jöfnun og efnahagslegt
sjáifstæði þjóðarinnar.
Undirstaðan
Undirstaða sóknar islenzku
þjóðarinnar til efnahagslegra
framfara og vaxandi almennrar
velferðar er heilbrigt efnahags-
lif án verðbólgu og sóunar. Þvi
ber að halda i öndvegi þeirri
stefnu i efnahagsmálum, sem
tryggir jafnvægi i þjóðarbú-
skapnum. Stefnan verður jafn-
framt að tryggja réttláta tekju-
og eignaskiptingu og rétt sér-
hvers þjóðfélagsborgara til
tryggrar atvinnu við hans hæfi.
Árangurinn
- c7 -
A undanförnum árum hafa
orðið verulegar framfarir á
ýmsum sviðum þjóðlifsins. Með
útfærslu landhelginnar, upp-
byggingu atvinnutækja og fé-
lagslegra þjónustustofnana og
með auknum jöfnuði I byggð
landsins hefur verið lagður
traustur grundvöllur, sem nýtzt
getur tíl öflugrar framfarasókn-
ar. Nær einni þjóða i okkar
heimshluta hefur íslendingum
enn tekizt að sneiða hjá atvinnu-
leysi. Þann skugga ber á þróun
undanfarinna ára, að verðbólga
hefur verið það mikil að árang-
ur annarra aðgerða hefur ekki
orðið eins og vonir stóðu til.
Mistökin
Hin mikla verðbólga hefur
leitt af sér margvislegt misrétti
I þjóðfélaginu og önnur óæskileg
áhrif.
Stórkostlegar eignatilfærsiur
hafa átt sér stað og efnahags-
iegt misrétti aukizt.
Launamisræmi hefur aukizt,
þrátt fyrir tilraunir til jafn-
launastefnu.
Mat á arðsemi fjárfestingar
hefur brenglazt, þannig að fjár-
magni er oft sóað, en það leiðir
til minni framleiðni og minni
þjóðartekna.
Áhugi á sparnaði fer minnk-
andi, en sparnaður þjóðfélags-
þegnanna er ein af undirstöðum
framfara.
Af alefli
Við þetta ástand verður ekki
lengur unað og snúast verður af
alefli gegn þvi. Slfkt gerist ekki
án átaka eða snertingar við hag
oglif hins almenna borgara. Við
MEGINVERKEFNIÐ
AÐ RÁÐAST GEGN
VERÐBÓLGUNNI
erum hins vegar vei I stakk búin
til slikra átaka og frestun þess
mun aðeins auka vanda okkar
og komandi kynslóða. Við-
skiptakjör þjóðarinnar eru góð
og hagvöxtur getur aukizt á
næstu árum. 1 þvisambandi má
m.a. benda á eftirfarandi:
Arðsemi þjóðarauðsins er of
litil. Framleiðni atvinnuvega
okkar er mjög misjöfnog of litil
á mörgum sviðum. Aukning
framleiðni með skipulagningu,
hagræðingu og hnitmiðaðri fjár-
festingu skapar mikla mögu-
leika til framfara.
200 milna fiskveiðilögsagan
gerir vaxandi arðsemi fiskimið-
anna mögulega, ef stjórn fisk-
veiða verður skynsamleg.
Hækkandi orkuverð og orku-
skortur i nágrannalöndum okk-
ar skapar möguleika á hag-
kvæmri nýtingu innlendrar
orku.
Stóru skrefin
Til þess að ná efnahagslegu
jafnvægi og tryggja að mögu-
leikar til hagvaxtar nýtist.þarf
að gripa til margvislegra að-
gerða til umsköpunar efnahags-
lifsins.
A næstu árum þarf að leggja
áherzlu á eftirfarandi megin-
atr iði:
1. Samræmd efnahagsstefna.
Nauðsynlegt er að ákvarðanir
á sviði efnahagsmála taki fullt
tillit til þeirrar umferðar sem
afkoma þjóðarbúsins setur, en
miði einnig að þvi að efla fram-
leiðslu og auka þjóðartekjur.
Allar ákvarðanir sem varða
efnahagsmál tengjast innbyrðis
og eru hluti af afmarkaðri heild.
Skipuleg samráð og samvinna
stjórnvalda og aðila vinnu-
markaðarins eru þvi nauðsyn-
leg.
2. Stjórn peningamála
Meginmarkmiö á sviði pen-
ingamála er að halda aukningu
peningamagns og útlána innan
þeirra marka er efnahagsað-
gerðir setja þróun þjóðarbú-
skaparins hverju sinni. Að öðr-
um kosti er árangri efnahagsað-
gerða stefnt i hættu, en slikt
leiðir til of mikillar eftirspurnar
eftir vörum og þjónustu og eyk-
ur viðskiptahallann við útlönd.
Þessu markmiði verður m.a.
náð með þvi að veita innláns-
stofnunum aðhald og beita vöxt-
um, verðtryggingu, bindi-
skyldu, gengisskráningu og
jöfnunarsjóðum á samræmdan
hátt.
Fylgt verði sveigjanlegri
vaxta- og verðtryggingarstefnu,
þannig að samhliða breyttri
efnahagsstefnu verði vextir
lækkaðir, en jafnframt tekið til-
lit til hagsmuna sparifjáreig-
enda. Aukinn sparnaður minnk-
ar erlendar lántökur, dregur úr
þenslu og tryggir atvinnuvegun-
um aukið lánsfjármagn.
Með tilliti til þeirra miklu
áhrifa, sem sveiflur i útflutn-
ingstekjum okkar hafa á efna-
hagslifið er nauðsynlegt að efla
jöfnunarsjóði. Leggja verður á
jöfnunarsjóði þegar markaðs-
verð er hagstætt og aflahorfur
góðar og greiða úr þeim þegar
verr gengur. Jöfnunarsjóðum
verður að beita i þágu hag-
stjórnar ogþvi ber að auka áhrif
rikisvaldsins á stjórn þeirra.
Tryggður verði hallalaus
ríkisbúskapur, og staða rlkis-
sjóðs styrkt með Iækkun skulda
við Seðlabankann.
3. Rikisbúskapurinn
Ahrif rikisbúskaparins hafa
farið vaxandi með auknum
opinberum umsvifum. Halla-
rekstur rikissjóðs á árunum
1974-1977 ersamtals 17 milljarð-
ar, en á sama tima var stefnt að
2,5 milljarða tekjuafgangi með
afgreiðslu fjárlaga.
Gerð fjárlaga verður að
vanda betur ogauka eftirlit meö
útgjöldum, m.a. með þvi að
meta á kerfisbundinn hátt þau
afköst og árangur sem útgjöld-
unum tengjast.
Sveigjanleik skattheimtunnar
þarf að auka, m.a. með þvi að
taka upp staðgreiðslukerfi
skatta.
4. Stjórn fjárfestingarmála
Fjárfesting hefur á undan-
förnum árum verið vaxandi
hluti þjóðarútgjalda. Sparnaöur
landsmanna hefur ekki staðið
undir fjárfestingunni og erlend
lánataka vaxið að sama skapi.
Slíkt stenzt ekki til lengdar og
þvi verður að hægja á fjárfest-
ingu um sinn, búa betur að þvi
sem fyrir er og vanda mjög val
þess, sem i er ráðizt.
Samræmt mat á arðsemi
framkvæmda á vegum hins
opinbera og einkaaðila verður
að fara fram, þótt arðsemi ein
ráði ekki úrslitum i öllum tilvik-
um.
Breyta þarf vélrænum útlána-
reglum, þannig að mat sé lagt á
hagnýtingu fjárfestingar I ein-
stökum tilfellum.
5. Launaákvarðanir og tekju-
stefna
Markmið tekjuþróunar er að
laun geti hækkað i samræmi við
aukningu þjóðartekna og skipt-
ing milli launþega sé jöfnust.
Við gerð kjarasamninga hefur
árangurslaust verið reynt að
bæta hlut þeirra, sem lægstar
hafa tekjur. Gildandi vlsitölu-
kerfi hefur reynzt verðbólgu-
hvetjandi og launamismunur
aukizt.
Brýn nauðsyn er að endur-
skoða vlsitölukerfið, þannig að
verðbætur miðist fyrst og
fremst við afkomu þjóðarbúsins
hverjusinni, en tryggi þó jafnan
kaupmátt lægstu launa.
Allir kjarasamningar verði
gerðir á sama tlma, þannig að
þeir byggi á sömu forsendum.
Aðalvandamál tekjuskipting-
ar I landinu er að hópur fjöl-
skyidna og einstaklinga hefur
ekki tekjur, sem nægja til
tryggrar afkomu. Nauðsynlegt
er að bæta úr þessu ástandi meö
einföldu tilfærslukerfi, t.d. með
auknum persónuafslætti I hlut-
falli við fjölskyldustærð.
Stuðlað verði að bættum kjör-
um lifeyrisþega með verðtrygg-
ingu lífeyris.
6. Verðlagsmál
Starfsemi verðlagsyfirvalda
hefur um langt árabil einkennzt
af beinum verðákvörðunum
opinberra stjórnvalda. Slikt
leiðir ekki til eðlilegrar verð-
myndunar.
Breyta þarf verðlagslöggjöf I
frjálslegra horf, þannig að
meira verðitreyst á athuganir á
innkaupum og eftirlit meðsam-
keppnisháttum en verið hefur.
Sú breyting á að verða til þess
þegar til lengdar lætur at
tryggja eðlilega verðmyndun og
þar með stuðla að verðfestu.
t fyrstu er hætt við að breyt-
ing af þessu tagi leiði til verð-
hækkunar og því mikilvægt að
slaka ekki á verðlagseftirliti.
7. Myntbreyting
Samhliða breyttri efnahags-
stefnu verði gildi krónunnar
breytt þannig að 1 kr. svari til
100 kr. i dag.
Slik breyting mun stuðla að
hugarfarsbreytingu á sviði pen-
ingamála og auka virðingu
manna fyrir gjaldmiðlinum.
8. Jöfnun eigna- og tekjuskipt-
ingar
Umsköpun efnahagsllfsins
krefst einnig aðgerða i skatta-
málum sem jafnar tekjuskipt-
ingu og þá miklu eignatilfærslu,
sem verðbólgan hefur haft i för
með sér.
A) Jöfnun eignaskiptingar
Mikil verðbólga á undanförn-
um árum hefur fært miklar
eignir tii þeirra sem hafa haft
aðstöðu til að skulda. Þegar
verðbólga minnkar er hætt
við að kynslóðabil myndist.
Ný kynslóð ungs fólks þarf allt
í einu að greiða raunvirði fyr-
ir fjármagn, sem fyrri kyn-
slóð þurfti ekki. Þessa um-
breytingu þarf að milda meö
hækkun lána og lengingu
lánstima hjá ungu fólki,
I þessu skyni er nauðsynlegt
að leggja á:
Verðbólguskatt, sem miöar
að þvi að draga úr verðbólgu-
gróða undanfarinna ára.
Þetta má m.a. gera með stig-
hækkandi eignaskatti, eða
sérstökum skatti sem taki til-
lit til skuldastöðu einstakra
aðila á undanförnum árum.
Skatt á söluhagnað fyrnan-
legra eigna og húsnæðis sem
ekki er tii eigin nota. Ef sam-
bærileg eign er keypt I staðinn
lækki fyrningargrunnur sem
nemur söluhagnaði.
B) Jöfnun tekjuskiptingar
Tekjujöfnunaráhrif tekju-
skattsins eru ófullnægjandi.
Ekki má dragast lengur að
endurbæta tekjuskattskerfið
með aukinn félagslegan jöfn-
uð að meginmarkmiði.
Framkvæmd skattalaga þarf
að stórbæta og endurskipu-
leggja. ófullnægjandi fram-
kvæmd sem m.a. kemur fram
i skattsvikum, mismunar
þegnunum.
óhóflegur frádráttur frá tekj-
um mismunar fólki, þannig
að þeir sem búa viö sambæri-
legar tekjur og aðstæður
greiða oft mismunandi
skatta.
Meginverkefnið
Framsóknarflokkurinn telur
það meginverkefni næstu rikis-
stjórnar að ráðast gegn verð-
bólgunni.
Frá Gagnfræðaskól-
anum á Sauðárkróki
Starfrækt verður framhaldsnám við skól-
ann næsta skólaár. Á fyrsta ári: almennt
bóknám, uppeldisbraut, viðskiptabraut,
heilsugæzlubraut og fornám.
Á öðru ári: uppeldisbraut og viðskipta-
braut.
Heimavist er fyrir aðkomunemendur.
Umsóknir sendist fyrir 10. júni
Skólastjóri
Verzlunin hættir
20. júní
HELLAS
Skólavörðustig 17.
Rafgeyma viðgerðir og þjónusta
— Rafgeyma framleiðsla
Til sölu er blýbræðsluofn ásamt mótum til
að steypa rafgeyma-póla og tengi. Einnig
tæki og áhöld tiiheyrandi rafgeyma-sam-
setningu — viðgerðum og þjónustu.
Hentugt fyrir þann sem vill skapa sér
sjálfstæða atvinnu við rafgeymaviðgerðir
— þjónustu og framleiðslu (samsetningu)
á rafgeymum.
Uppl. veitir Sigurður Steinsson i síma 8-37-
47 Rvk.