Tíminn - 01.08.1978, Blaðsíða 15

Þribjudagur 1. ágúst 1978
15

Vilmundur Gylfason, sögu-
kennari og alþingismaftur, átti
merka ritgerð I Timanum 26.
júlí! Greinin er merk vegna
þess að hún birtir pólitiska lifs-
skoðun höfundarins. Vilmundur
sýnir þar sinn sálarljóra svo al-
þjóð megi vita hvað innra býr.
Vondur flokkur
Sögukennarinn styður mál sitt
sögulegum rökum svo sem slfk-
um hæfir vel. Hann rekur I
stuttu máli á sinn hátt sögu
Framsóknarflokksins af gefnu
tilefni i þeim tilgangi að sýna að
hann sé vondur flokkur, — mjög
vondur flokkur. Helztu svi-
virðingar hans eru þessar:
Hann hefur viljað að strjál-
byggðari héruð hefðu þingmenn
fleiri en i réttu hlutfalli við kjós-
endatölur.
Hann hefur stutt islenzkan
landbúnað.
Hann hefur átt hlut að
skömmtun, úthlutun.
Hann hefur stutt samvinnú-
hreyfinguna.
Reyk janes með 4 uppbótarmenn
og 9 þingmennalls. Þá væru lið-
lega 2700 atkvæði bak við hvern
þingmann á Reykjanesi en 25001
Reykjavik. Þá væru nú 6 fram-
bjóöendur Alþýðuflokksins i
Reykjavik á þingi og Arni
Gunnarsson þriðji varamaöur
flokksins.
Halldór Kristjánsson.
drykkjaþamb og sykurvatna
ýmiskonar.
1 öðru lagi veldur verðbólgan
þvi, að útflutningsverð færist
óðfluga fjær þvi sem framleiðsl-
an þarf.
Hvorki samdráttur mjólkur-
neyzlu né verðbólgan er sér-
staklega sök Framsóknar-
manna.
Er fiskíðnaður
byrfii á þjóöinni?
Nú spyr ég sögukennarann
hvort fiskiðnaöur dragi niður
lifskjör íslendinga? Ég spyr af
þvl að ég veit ekki betur en Vil-
mundur Gylfason og flokkur
hans beiti sér nú fyrir þvi að
gengikrónunnarséfellt um 15%
fyrir fiskiönaðinn. Það er sama
hver leið verður valin. Það er
óhjákvæmilegt að færa fé til
framleiðslunnar með einhverj-
um hætti, — leggja byröar á
þjóðina til að bjarga fisk-
iðnaöinum. Hvaða likur eru til
þess að landbúnaðurinn einn
væri óháður hinu almenna lög-
máli verðbólgunnar?
heldur einu til tveimur þúsund-
um fleira i hverju þorpi á Vest-
fjörðum td.? Þar eru nú einna
hagkvæmust útgerðarskilyrði.
Svona má lengi spyrja.
Skömmtunarmálin
Vilmundur segir aö fylgi
Framsóknarflokksins hafi
byggzt á fyrirgreiðslum og
leyfisveitingum.
Ég hélt nú raunar að það væri
vafasamt til vinsælda að sjá um
úthlutun eöa skömmtun á þvl
sem færri fá en vilja. Þegar
stjórnir hreppabúnaöarfélaga
voru að raða umsóknum um
jeppana held ég að engu minna
hafi borið á vanþóknun þeirra
sem aftar voru settir en þakk-
læti hinna san mælt var með I
fremstu röð. En það er fagurt
eftirmæli sem sögukennarinn
gefur þessum skömmtunar-
nefndum, að úthlutun þeirra
hafi orðið svo vinsæl að fylgi
annars stærsta stjórnmála-
flokksins byggðist á þvi.
Hitt er undarlegra, að sam-
Vilmundar hefur „kaupfélaga-
valdið í hverju sveitarfélaginu
um annað þvert drottnað yfir lifi
fólksins I smáu og stóru.”
Það væri gaman að vita hvað
maðurinn meinar með þessu
talí. Hver er þessi yfirdrottnun?
Ekki veit ég betur en i
Borgarnesi, Selfossi og Vik I
Mýrdal hafi veriö ,,óháö” kaup-
félög, verzlunarfélög og kaup-
menn, sem fólki var frjálst að
skipta við. Ég held að i hverjum
einasta verslunarstað frá
Reykjavík vestur og norður um
land til Akureyrar séu kaup-
menn við hlið kaupfélaganna.
Ég veit ekki hvernig það er á
Svalbarðseyri. Kannski er eng-
inn kaupmaður á Norðurfirði
heldur.
Ég lft á þessi ummæli sögu-
kennarans sem gott dæmi þess
hvernig hjátrú og hindurvitni
geta heltekið langskólagengna
menn sem virðast þó vera fædd-
ir með sæmilega greind. Venju-
legur gapaskapur í orðum dug-
ar ekki til að skýra þetta fyrir-
bæri. Hér kemur auk þess til
pólitiskt ofstæki.
Sálufélagi nazista
Svo ályktar Vilmundur að
flokkur sem hafi allt þetta á
samvizkunni sé svo hræðilega
vondur að það hljóti að vera sið-
spilltir menn sem myndi hann.
Ég ætla mér að gera hér fá-
einar athugasemdir við sagn-
fræði sögukennarans. Fyrst vik
ég þó að þessum ályktunum
hans. Vilmundur ályktar, að ef
menn fylgi þessum flokki séu
allar likur til þess aö þeir séu
siðspilltir, siðblindir. Þvi sé
sennilegast að þar sé alls konar
misindismanna að leita. Geti
þeir ekki sannaö sakleysi sitt
hverju sinni hljóti menn að hafa
þá grunaöa.
Þetta er pólitiskt ofstæki sem
á sér fáar hliðstæður, sem betur
fer. Helzt mun þeirra að leita
þar sem eru Gyðingaofsóknir
nazista. Vilmundur Gylfason
hefði verið vel hlutgengur i
áróðursveitir Göbbels sáluga.
Kosningaréttur
og kjördæmi
Ýmislegt má nú segja um
kosningarrétt og kjördæma-
skipun. Þau lög sem nú gilda og
fáir hrósa voru sett gegn vilja
Framsóknarmanna. Allir virð-
ast vera sammála um að þeim
þurfi mjög að breyta. E.t.v.
mætti minna Vilmund á það að
flokkur hans fór einn með ríkis-
stjórn þegar verið var að skapa
þetta djásn.
Éghef bent á að sé kosningar-
rétturinn eða vægi atkvæðanna
svo mikils metið, að það þyki
verulegu máli skipta, banni
enginn að menn flytji þangað
sem þau vega mest. Það væri
kannski ekkert verra að taka
við fólki af Suðurnesjum eða úr
Reykjavik til að vinna fisk á
Vestfjörðum en að sækja það til
Færeyja og Astraliu.
Hins vegar lagði ég til I fyrra
að kosningalögum yrði breytt
íýrir síðustu kosningar þannig
að uppbótarmenn kæmu allirúr
fjölmennustu kjördæmunum.
Hefði það verið gert væri
Reykjavik nú með 7 uppbótar-
menn og 19 þingmenn alls en
Halldór Kristjánsson:
Ofstæki og hindurvitni
eru engin sagnfræði
Með þessu móti væru svo sem
tvö og hálft atkvæði bak við
þingmann I fjölmennustu kjör-
dæmunum móts við hin fámenn-
ustu.
Þegar ég fæddist voru Vest-
firðingar 13,5% af Islendingum.
Nú eru þeir innan við 5%. Ég er
stundum aðhugsa um hvort þeir
muni ekki hafa sömu þörf fyrir
itök ogáhrif á Alþingi nú og þá.
Sé litið á þá sem eina sérstaka
heild eiga þeir að vissu leyti
sama rétt ennþá. Allt orkar tvl-
mælis en vist er þetta sjónar-
mið.
Landbúnaður
og þjóðarhagur
Vilmundur segir, að land-
búnaður Islendinga sé byrði á
þjóðinni og dragi niður hag
hennar.
Þetta er að þvi leyti rétt að
greiða verður miklar Utflutn-
ingsbætur ef bændur eiga að fá
það verð sem þeir þurfa.
Orsakir þessa eru einkum
tvær. önnur er sú, að vafasam-
ur áróður I manneldismálum
hefur haft þau áhrif að mjög
hefur dregið úr mjólkumeyzlu I
landinu. A fimm árum hefur
sala nýmjólkur minnkað um
einn sjöunda. Hins vegar fara
litlar sögur af þvi að heilbrigðis-
verðirnir hafi látið minnka gos-
Vilmundur Gylfason.
Kannski er fleira
óhagkvæmt
Það er vandalitið að tlna
ýmisiegt til úr þjóðarbúskap
okkar og benda á að það dragi
lifskjörin niður. Hvað er um það
að hrúga svo mörgu fólki á einn
stað að byggja þurfi vegi á
tveimur hæöum og halda uppi
fjölmennri stétt til að flytja fólk
milli heimila og vinnustaða?
Hvers vegna höfum við ekki
kvæmt fræðum sögukennarans
fékk Framsóknarflokkurinn enn
alla dýrðina, — allt þakklætið.
Þó veit ég ekki til að hann hafi
nokkurn tima haft meirihluta I
nokkurri úthlutunarnefnd. Ég
man að hann hafði einn mann af
þremur og einn af fjórum.
Hvers vegna fann enginn
ástæðu til að þakka fulltrúum
Alþýðuflokksins I þessum
nefndum?
Nú spyr ég sögukennarann:
Hvernig mátti það vera að
Framsóknarflokkurinn réði
þarna úthlutun umfram aðra og
gat keypt sér fylgi fremur en
þeir?
Þessu verður hann að svara
vilji hann ekki að við öll teljum
þessa sögukennslu hans argasta
bull og óvitahjal.
Hjátrúarfullur
menntamaður
Ég er nýbúinn að senda
Timanum pistil sem átti að opna
augu Vilmundar fyrir eðli sam-
vinnustefnunnar. Það sem þar
stendur verður ekki endurtekið
hér. Hins vegar verð ég aðeins
að vikja að þjóðsögu hans um
kaupfélögin.
Samkvæmt þjóðsögugrillum
Lffsskoðun f
lausu toftí
Með þvi sem hér er sagt tel ég
mig hafa fært nokkur rök að þvi
að menn geta verið Fram-
sóknarmenn án þess aö vera
siðspilltir. Það eru ýms rök til
þess að þingmannafjöldi kjör-
dæma eigi ekki eingöngu og al-
gjörlega að ráðast af kjósenda-
fjölda. Það er skynsamlegt og
nauðsynlegt að rdia landbúnað
á Islandi. Samvinnustefna er
þjóðholl vinstri stefna. Menn
hafa oft annazt ýms úthlutunar-
störf af fullum heiðarleika og
ráðvendni.
Þar með er fótum kippt undan
pólitiskri lifsskoðun Vilmundar
Gylfasonar. Hún var byggð á
hjátrú og hindurvitnum, hugar-
buröi og imyndunum.
H.Kr.
Mikið byggt á
A Reyðarfirði eru nú I bygg-
ingu mörg IbUðarhús á vegum
einstaklinga en auk þess
byggir sveitarfélagið 10 ibúða
biokk I sumar.
HUsnæðisvandræði eru tais-
verð á staðnum, enda er hin-
um 10 ibUðum þegar ráðstaf-
Reyðarfirði
að. ÍþróttahUs og sundlaug eru
i byggingu siðan 1974 og von-
ast er til þess að hægt verði að
taka hUsið I notkun haustið
1979. A meðfylgjandi mynd
sést íþróttahUsið, en það hefur
teiknað Jens Einar Þorsteins-
son arkitekt.
K.Sn.