Tíminn - 19.09.1978, Qupperneq 8

8
Þriðjudagur 19. september 1978
á víðavangi
Eirikur Tómasson.
Sl. föstudag birti Vísir stutt viðtal við Eirík
Tómasson, nýkjörinn formann SUF. I þessu viðtali
rekur Eiríkur nokkur þeirra atriða sem f ram koma
i ályktunum SUF-þings sem haldið var fyrr í
þessum mánuði.
Fyrri hluti viötalsins er á
þessa lciö:
,,Þaö var mjög góö
stemning á þinginu og þaö var
mun betra hljóö i mönnum nú,
en á siöasta þingi. Þaö hefur
mjög mikiö af nýju fólki bæst
viö og flestir stjórnarmanna
hafa ekki setiö i stjórn áöur,”
sagöi Eirikur Tómasson
nýkjörinn formaöur
Sambands ungra framsók-
marmanna, en landsþing
þeirra lauk fyrir skömmu.
„Þaö scm mest var rætt á
þinginu voru stjórnmálin
yfirleitt og þaö lýsti stuöningi
sinum viö hina nýju
rikisstjórn, sem viö bindum
miklar vonir viö.Menn eru
mun ánægöari meö þessa
stjórn en hina fyrri.Þingiö
lagöi sérstaklega áherslu á aö
náiö samstarf veröi haft viö
aöila vinnumarkaöarins viö
lausn efnahagsvandans og
stefnt veröi aö auknum launa-
jöfnuöi. Einnig teljum viö þær
aögeröir rikisstjórnarinnar
sem nú hafa veriö geröar spor
i rétta átt. Þingiö lagöi einnig
áherslu á aö allt aöhald i
þjóöfélaginu veröi aukiö.
Tillaga var samþykkt á
þinginu þar sem varaö var viö
tilraunum íhaldsaflanna i
landinu til aö spilla núverandi
stjórnarsamstarfi og við
teljum aö þessi móöursýki
sem gripið hefur um sig I
Morgunblaðinu sé i þeim eina
tilgangi gerö aö spilla
stjórnarsamstarfinu. Viö
teljum að allir stjórnarsinnar
og þeir sem viíja vinstri stjórn
á islandi veröi að vera mjög á
veröi gagnvart tilraunum af
þessu tagi”.
Höldum
okkar sérstöðu
Erlend samskipti
i siöara hluta viötalsins
vlkur Eiríkur Tómasson aö
samstarfi SUF viö samtök
æskulýösfélaga miöflokkanna
á Norðurlöndum, og segir:
„Viö höfum veriö i þessum
samtökum nú um fimm til sex
ára skeiö og viö höfum haft
mikið gagn af þessu
samstarfi. Viö viljum halda
okkur sérstööu og leggjum
áherslu á þaö. Viö erum ekki
þarna til aö renna saman viö
eins allsherjar miö-
flokkshreyfingu, en fyrst og
fremst til aö kynnast ööru
ungu fólki og læra af þeirra
starfi og starfsaöferöum.
Framsóknarflokki er ekki
hægt aö líkja viö nókkurn
annan stjórnmálaflokk hann
hefur allraf verið lengra til
vinstri en miöflokkar á
Norðurlöndum”.
Þaö sem fram kemur i
þessum oröum Eiriks Tómas-
sonar er meginatriöiö I
samskiptum ungra
Framsóknarmanna viö
samtök erlendis. Þaö er ekki
um þaö aö ræöa aö
Framsóknarflokknum veröi
umyrðalaust llkt viö einhverja
flokka eöa hreyfingar erlendis
þvi aö aðstæður eru um margt
ólikar. Hins vegar hefur
flokkurinn hvorki tekiö sér
stööu til hægri, viö hiið
einstaklings-og auðhyggju-
flokka, né skipaö sér I raöir
sósialistiskra stéttaflokka.
Enda þótt aöstæöur séu ólikar
á hann hins vegar ýmislegt
sameiginlegt meö þeim
flokkum sem uppruna sinn
rekja til bændastéttar annars
vegar og frjálslyndra
miöstétta I þéttbýli hins
vegar.
Og enda þótt ungir
Fra msóknarmenn iöki
samstarf við erlend samtök
fólks úr svipuðum flokkum og
meö svipuö grundvallar-
sjónarmiö, fel.st ekki i þvl þvi
á neinn hátt neitt afsal hinnar
islensku sérstööu.
JS
Hann ætlar að halda áfram
að útbreiða íslenskar
bókmenntir í Danmörku
Þorsteinn Stefánsson hefur tekiö við „Birgitte Hövrings
Biblioteksforlag”, sem gefur út bækur íslenskra höfunda
Það var köllun Rigmor
Birgitte Hövring yfir-
manns barnabókadeildar
bæjarbókasafnsins á Hel-
singjaeyri að kynna is-
lenskar bókmenntir í
Danmörku.
Þegar hun lést i mars s.l.
aðeins 47 ára gömul, stóð röð af
nýjum bókum eftir islenska höf-
unda á hillum bókabúöa og á
heimilum bókafólks.
Aö baki þessari útgáfustarf-
semi bjó geysimikil vinna og
töluverð fjárfesting. En Birgitte
Hövring liföi fyrir þetta málefni
og hún fórnaði þvi öllum fri-
stundum sinum frá þvi bókafor-
lag hennar hóf starfsemi 1975.
Vinur hennar um árabil, Þor-
steinn Stefánsson rithöfundur
hyggst nú halda starfi hennar
áfram, en hann er þess fullviss
að ekki verða framvegis gefin út
jafnmörg verk og fyrstu þrjú
árin sem Birgitte Hövring stóð
við hlið hans.
— Birgitte var með afbrigðum
afkastamikil, segir Þorsteinn
Stefánsson i viðtali, sem birtist
fyrir skömmu við hann i Hel-
singör Dagbiad. — Eitt sinn
kom ég seint heim frá vinnu
minni i Kaupmannahöfn, og þá
var hún — að loknum vinnidegi
á bókasafninu á Helsingjaeyri
búinn að þvo þvott, leiðrétta
handrit og skrifa heimilisföng
utan á 200 umslög.
Þorsteinn Stefánsson er sjálf-
ur höfundur nokkurra þeirra
bóka, sem Birgitte Hövrings
Bibiloteksforlag hefur gefið út.
Þótt hann hafi verið heimilis-
fastur i Danmörku siðan 1935,
hefur hann varðveitt tengslin
við islenskar bókmenntir. Hann
skrifar ýmist á dönsku eða
ensku, en still hans og efnisval
er islenskt, segir i grein danska
blaösins.
— Ég er bóndasonur frá
Austurlandi, segir Þorsteinn i
viðtalinu — Þar voru nokkrir af-
skekktir sveitabæir og léleg
höfn. Bæirnir eru nú i eyði, og
allt næsta nágrenni. Eg fékk
þegar i barnæsku löngun til aö
skrifa.
— Það eru óvenjulega margir
rithöfundar á tslandi, og miöað
við fólksfjölda eiga tslendingar
án ef a fleiri heimsþekkta höf-
unda en nokkur önnur þjóö.
Kannski er þetta vegna þess
einangraða lifs, sem margir ts-
lendingar hafa lifað i uppvextin-
um. Þegar menn hafa fáa að
tala viö, verða þeir að skrifa.
Þorsteinn Stefánssn fór ungur
maður i framhaldsskóla i
Grindsted á Jótlandi, og siöan
hefur hann átt heima i Dan-
mörku. Um tima kenndi hann
Þorsteinn Stefánsson veitir nú
bókaútgáfunni forstöðu en hún er
til húsa i Teglegardsvej I Humle-
bæk.
ensku, en annars hefur hann
unnið fyrir sér með ritstörfum.
Hann er raunar eini islenski
höfundurinn, sem hefur samið
bók á ensku og fengið hana út-
gefna i Englandi Sú bók heitir
„Framtiöin gullna”.
Þorsteinn Stefánsson skrifar
traust og einfalt mál. Stuttar,
einfaldar setningar sem skera
sig greinilega Qr dönsku nú-
timabókmenntamáli. Viðfangs-
efni hans er lifið i islenskum
sveitum, einfalt og knappt eins
og málfar hans sjálfs þegar
hann lýsir þvi.
Þorsteinn Stefánsson álitur
ekki að þau mannlegu vanda-
mál, sem hann lýsir i bókum
sinum, séu óviðkomandi dönsk-
um nútimalesendum.
— Einsemdin, sem fólk i af-
skekktum byggðum finnur til
er lika fyrir hendi i nútimanum,
segir hann. Hún er eiliföar-
vandamál.
Rigmor Birgitte Hövring með nokkrar af fyrstu Islensku bókunum,
sem hún gaf út. Birgitte Hövring dó áður en hún hafði lokið ætlunar-
verki sinu.
Flestir islenskir nútimahöf-
undar lýsa, eins og einnig marg-
ir danskir, eiturlyfjavandamál-
um, þjófnaði, morðum og kynlifi.
Þessar lýsingar virðast oftast
mjög yfirborðskenndar og eru
svo tilbreytingarlitlar, að þær
verða afturhaldssamar. Þeir
skrifa á sama hátt um sama
efni, álitur Þorsteinn Stefáns-
son.
— Bækurnar sem ég hef gefiö
út I Danmörku hafa allar einnig
birst á islensku. En þær eru
skrifaðar á dönsku og þýddar á
islensku, segir höfundurinn sem
er jafn hófsamur i töluðu máli
og hann er i riti.
— Bækur Birgittie Hövrings
Biblioteksforlag koma i 2000
eintaka upplagi og kostnaður
við útgáfuna er um 50.000 da. kr.
(2.800.000 isl. kr.), og margar
þeirra hafa selst vel. A það
einkum við um barnabækurnar,
en sumar skáldsögurnar eru
enn til sölu.
Það segir sig auðvitað sjálft,
að töluverð fjárhagsleg, áhætta
fylgir þvi að halda áfram
rekstri forlagsins. Þess vegna
vonast Þorsteinn Stefánsson til
að hann geti fengið aöra áhuga-
menn til að styðja hann i að
halda verki Birgitte Hövring
áfram. Hann hefur m.a. leitað
til Alþingis Islendinga um fjár-
stuöning til bókaútgáfunnar.
— Ég er ekki skrifstofumennt-
aður og nokkur skrifstofuvinna
fylgir útgáfustarfseminni, segir
hann. Ég vil lika helst hafa tima
til ritstarfa.
Þorsteinn Stefánsson hefur
þýtt verk Armanns Kr. Einars-
sonar, Kristmanns Guðmunds-
sonar og Ólafs Jóhanns Sigurðs-
sonar á dönsku. Meðal bóka
þess siðastnefnda sem Þor-
steinn hefur þýtt eru „Bréf sr.
Böðvars” og „Litbrigði jarðar-
innar”.
Nú þegar hafa 15 islenskar
bækur komið út hjá Birgitte
Hövrings Biblioteksforlag frá
stofnun þess 1975. Og fleiri bæk-
ur eru á leiðinni.
Endursagt SJ.
I