Tíminn - 19.09.1978, Síða 10

10
Þriftjudagur 19. september 1978
Septem — hópurinn sýnir nú i
Norræna-húsinu i fimmta sinn,
en hópur roskinna listamanna
er vanur að koma saman um
það leyti sem kartöflugrösin
falla og bændur landsins hefja
miklar smalamennskur til að ná
fé sinu í hús og til þess að lóga
þvi. Ailt eru þetta vetrarboðar,
þrátt fyrir sumarlega tið, volgt
regnið og sólina.
Septem ’78
í fyrstu var það svo, aö maöur
bjóst eiginlega við meiri tlö-
indum á sýningum Septem —
hópsins, sýningaformið, staða
hópsins innan myndlistarinnar
gaf tilefni til þess, en svo kom i
ljós að það var tiðindalaust að
mestu á vesturvigstöövunum,
eða breytingarnar allavega sv'o
litlar að maður tók naumast
eftir þeim, og það varð ljóst —■
þegar i upphafi — að hópurinn
ætlaöi ekki að nota tækifærið til
þess að skandalisera þarna,
heldur aöeins að gefa okkur
honum kost á þvi að fylgjast
með, þvi allir þessir menn eiga
sinn aðdáendahóp og ég held aö
flestir hljóti að fagna svo lengi
sem Septem — sýningarnar
halda áfram.
Þaö er þó of mikið sagt að
ekkert hafi i rauninn gerst, að
við séum I raun og veru aðeins
minnt á tilvist þessara manna.
Valtýr Pétursson Jóhannes
Jóhannesson, og . Kristján
Daviðssoneru byrjaðir að mála
figúratívt aftur, meðan Þor-
valdur Skúlason, Karl Kvaran
og Guðmunda Andrésdóttir
halda sig enn i múrnum og
faðma kalt grjótið.
Það er komið haust
Að þessu sinni taka eftirtaldir
myndlistarmenn þátt i Septem
sýningunni: Guðmunda Andrés-
dóttir, Valtýr Pétursson,
Kristján Daviðsson, Jóhannes
Jóhannesson, Karl Kvaran,
Þorvaldur Skúlason, Sigurjón
Ólafsson og Ejler Bille.
En snúum okkur þá að mynd-
unum.
Sigurjón i sérflokki
Það er enginn vafi á þvi aö
þaðer Sigurjón ólafsson sem er
sigurvegari þessarar sýningar,
og raunar makalaust hversu
miklum framskriði sá maöur
heldur I listinni. Þar fer saman
sköpunargleði, kunnátta og
dirfska.
Myndir Sigurjóns eru allar
unnar i tré. Hann fer þar sömu
leið og I grjótinu, grjótið skal
vera grjót áfram þótt það sé
oröiö að mynd, og tréö veröur
áfram tré, og það er ómögulegt
að hugsa sér hvað úr þessum
myndum yrði ef einhver tæki
upp á þvi'aðsteypa þær ikopar,
svo nátengt er efnið myndunum
sjálfum.
Aður hefur verið aö þvi vikið i
þessum pistlum, að höggmyndir
á miöju gólfi, dreiföar um sal-
inn, setji oft sérlega viðfelldinn
blæ á málverkasýningar, en
núna er ég ekki allskostar
ánægður meðupprööun og veru-
staði myndanna. Heföi viljaö
hafa þærá hærri stöplum og alls
ekki utan i' veggjum, þvi skúlp-
túra vill maður sjá frá öllum
hliðum. Fyrir bragðið vinna
myndirnar að visu ekkert
saman, eins og þær gera ella, og
fólk í listum
Ejler Bille
við tvö verka sinna
á Septem 78
kannski hefur það einmitt vakað
fyrir Sigurjóni núna, ef hann
hefur þá skipt sér af fyrirkomu-
laginu.
Haustið er uppskerutið, og
það virðist haustið lika vera hjá
honum Sigurjóni Ólafssyni.
Sigurjón verður sjötugur i
Halldór Kristjánsson:
Ilannes Sigfússon
örvamælir
Mál og menning 1978.
Hannes Sigfússon hefur unnið
sér þann sess meðal islenskra
skálda aö ástæða er til aö gefa
gaum að nýrri bók frá hans
hendi. Nú eru liðin 12 ár frá þvi
siöasta ljóöabók hans kom út, en
6 ár frá útkomu ljóðaþýðinga
hans.
Þetta er ekki stór bók, 71 siða
auk titilsiöna og efnisyfirlits.
Hannes Sigfússon er hagur á
mál. Þvi er oft yndi aö njóta
þess hagleiks enda þótt ekki sé
fyliilega ljóst hvaö höfundur er
aö fara eöa hvaöa erindi hann á
við okkur. Um slikt þarf þó litt
aö kvarta yfir þessari bók eða
vef jast i vafa um erindi höfund-
ar.
Fyrsta ljóöið heitir island
1918-1969. Þar er sagt m.a. ,,og
verzlað er meö ólifssáran metn-
að þinn á markaöstorgi dauð-
ans” Sú hugleiðing hefur þetta
niðurlag:
„Þvi
heilan sjónbaug
hafiðberaðlandi
úr hiliingabirtu lognsævanna
á lyftum krepptum hnefum löðurhvitra boða
um land þitt ögur-greypt i Fenja ristan hring
með frelsið efst á baugi
Ei dvelur auga þitt i einrúmi
i umgjörð úr stráum
eilifð og
ár.”
Örvar
hugans
Hannes
Sigfússon
bókmenntir
Skáldinu finnst að maðurinn
hafi brugðist. Hér er það komið
með örvamæli sinn, væntanlega
með það i huga að þar megi eitt-
hvað finna sem veröa mætti að
vopni þegar maðurinn kemur
fram til að gegna hlutverki sinu.
Skáldið á sér þá trú að undir
niðri blundi það afl sem sé þess
umkomið að bæta heiminn. Það
er draumur lifsins og þvi er
þetta ein framtiðarsýnin:
,,Forn stifla hefur brostið
og lengi bælt afl hinna
kúguðu
kemur lögmálum náttúrunnar
i samt lag.”
,,Þá fagnar landið sigri
og verður grænt og gullið.”
Hitt er minna rætt hvernig afl
hinna kúguðu kemur lögmálum
náttúrunnar i lag. Við þvi fást
takmörkuð svör i þessari ljóða-
bók. Þetta eru ljóð draumsins
fremur en lausnarinnar.
Þetta er ekki forskriftabók og
það er erfitt að benda á bein fyr-
irmæli og ákveönar skipanir. Þó
er fjarri þvi að þessi ljóð séu ut-
an við mannlif og umhverfi. Þau
eru sprottin upp úr reynslu
samtimans. „Þið hungrarekki i
neitt nema vitneskju um hvern-
ig verjast megi leiðindum.
„Vissulega er þetta ávöxtur
samtimans, andvarp þeirrar
kynslóðar sem týnt hefur köllun
sinni.
Þetta ljóðakver speglar
kviöa, ugg og þjáningu aldar
sinnar i haglega oröuðum og
myndrikum lýsingum frá lifi og
náttúru. Þó er þetta ekki böl-
sýnisbók:
„Djúpt, djúpt i fiðruðu brjósti
blundar rödd sólþrastarins.”
Hér er skáld sem ekki fellur viö heiminn:
„-------Kvikmyndahúsin auglýsa
blóösugur og þjófa, svindlara og morðingja.
Og ofbeldiö blómstrar i óteljandi myndum
eins og til var sáð.”
Litið er dvaliö við afrek mannanna:
„Blóm springa útá einni nóttu og eru þegar fullkomin
en hvar eru fullkomnir menn?”
Siðasta ljóöiö heitir Mynd-
þraut. Þar raðar skáldið saman
brotum og bútum til að fá
heimsmyndina rétta og tekst
það með hjálp minnisins:
„En ég saknaöi mannsins. Myndbrot hans
var hvergi að finna. Aðeins hvita
eyðuna þar sem honum var ætlaður
staður. 1 miðju heimsins
mataði i hvitan borðdúkinn.
Haföi hann fallið gegnum vök
á vorgrænu túninu?
Þaö var gat á myndinni.”