Tíminn - 22.10.1978, Blaðsíða 29

Sunnudagur 22. október 1978
29
Vá fyrir dyrum 0
höfundur brýndi lesendur sina
til aö snúa vörn i sókn í þessu
hjartansmáli sinu og eitt þeirra
atriöa sem hún taldi geta oröiö
morgunútvarpinu til hvað
mestra heilla, var það, ef þessi
morgunbæn, sem tekur heilar
fimm minútur þá mest er, væri
nú algjörlega þurrkuð út úr
dagskránni.
Ég sagði fyrr aö dæmi mitt
væri i sjálfur sér litilfjörlegt en
mér finnst það lýsa einu af
þrennu: Hótfyndni greinarhöf-
undar sem kom þó hvergi ann-
ars staðar fram. Blindu ofstæki
þeirrar efnishyggju en skýlir
sér þó ekki bak við blekkingar-
tjöld, heldur gengur beint til
verks. Eða i' þriðja lagi og tengd
hinu fyrra sjálfsdýrkunin sem
telur sig einan eiga fyrir aðra að
ráða og þvi eigi enginn að fá að
hlusta eða sjá annað en það sem
hinn alvisi skammtar.
Nú er morgunbænin i sjálfu
sér ekki stór þáttur þess útvarps
sem spannar orðið flestar
stundir sem hægt er að reikna
með að einhverjir vaki og
reyndar aðeins flutt einu sinni
hvernmorgun en ekki endurtek-
in eins og t.d. morgunleikfimin
sem alls ekki á að amast við.þar
sem alltaf geta verið einhverjir
sem nýta sér hjálp hennar, rétt
eins og þeir eru hreint ótrúlega
margir, sem hlusta á og taka á
einhvernhátt þátt i morgunbæn
útvarpsins.
En hvar er þjóðarsálin okkar?
Er hún lokuð inni i kæruleysi og
þögn, þar sem ekki er einu sinni
kvartaö undan þvi þegar vegiö
er að rótum, eða er þjóðarsálin
ef við tilfærum hana undir sam-
nefnara þann sem flestir gætu
gengið upp ijfólgin I þessari nei-
kvæðu afskiptasemi af fimm
mlnútna morgunbæn sem flutt
er af rikisfjölmiðli þeirrar
þjóðar.sem hingað til hefur talið
sér sóma af að tengja kirkju
sina þjóðinni svo i heiti sem i
raun.
Ég hygg það sé alls ekki vls-
vitandi sjálfsblekking þegar ég
held þvi fram aö svo mikill
meiri hluti þjóðarinnar vill hafa
sina kirkju og sina trú að þar
komi ekki til um samanburð.
Alveg eins og ég held að sá mikli
meirihluti fari séralltof hægt og
láti of lítið á sér bæra. Það er
lika hætt við þvi að þessi ofur-
áherzla á efnið sé næstum þvi bú-
in aö færa á kaf tilfinninguna
fyrir andanum svo að við látum
berast með straumnum að þeim
feigðarósi sem trauðla yrði
afturkvæmt frá.
Einn þeirra sem meiri mögu-
leika hefur en flestir aðrir til að
móta skoðanir annarra, sagði
mér að hann teldi sig ekki siður
kristinn en fjölda Islendinga
endaþótthannsæialdrei innviði
kirkju nema viö jarðarfarir og
fermingar. Hann sagðist hafa
lært gullnu regluna sem barn og
hún dygði sér. Þetta er minn
kristindómur, sagði hann: Það
sem þér viljið aö aörir menn
gjöri yður, það skuluð þér og
þeim gjöra.”
Nú stæði sizt á mér að draga
úr ágæti þessara orða sjálfs
Frelsarans og mér dettur það
heldur ekki i hug. En ef við sjá-
um Kristindóm og Jesú sjálfan
aðeins i þessum orðum, þá er
ekki nema von að næmleikinn
fyrir andlegum efnum og krist-
inni trú sé í lágmarki. Fleiri
hafa sagt hkar setningar og það
öldum fyrr en Jesús orðaði sina
enda þótt þar gæti neikvæðra
formerkja. Og að halda þvi
fram aö þarna finnist Kristin-
dómurinn og að Jesús hafi þvi
fæðzt og dáið fyrir þetta er
ámóta blekking og halda þvi
fram aö það sé ágætt að hafa
þjóðkirkju, en hún eigi aðeins að
fara svo hljóðlega að hún trufli
ekki neinn og gera engar kröfur
og þrýsta þvi aldrei á auma
bletti. Af þvi hvað sjáum við ef
við skoðum þessaannars ágætu
reglu? Sé snúið út úr henni þ.e.
sé hún látin standa ein sér og án
sambands við Jesú, lif hans og
heildarkenningu væri hægt að
finna þarna einkunnfyrir efnis-
hyggjuna svo sterka>aö fátt gæti
þar jafnazt við. Ég býð grönn-
um minum til veizlu, ekki af
neinni gleði yfir þvi að veita
heldur til þess að tryggja það að
nú geti ég sjálfur átt von á dýr-
legum fágnaði í jafnmörgum
húsum og ég valdi úr gesti fyrir
mitt boð. Þ.e. ég geri öðrum
eins og ég vil að aörir geri mér.
Að ekki sé nú talað um, hversu
auðvelt er aö heimfæra þessa
gullnu reglu upp á þau svið
mannlegra samskipta sem
skuggum fylgja.
Nei, hjá þessum góða manni
gætti jafnmikillar blindni eins
og hjá þeim,sem telja að efniö
eitt eigi að rikja en andinn aö
hverfa. Gullna reglan án
tengsla viö Krist þ.e. án Guðs er
bhnd I sjálfshyggju sinni og
heimtufrekju. Svoer þeirri þjóð
farið sem lætur efnið móta við-
brögö og sér iengunema pyngju
og maga.verður verkefni leiö-
toga sinna. Þeir minna helzt á
lagið sem svo oft er sungið i út-
varpi og á mannamótum, þar
sem höfuð inntakið er: A
leiöinni — ahtaf á leiðinni, en
svo segir örlítið siðar: „Mér
gengur nógu illa aö skilja sjálf-
an mig.” Já við erum á leiðinni,
en hverterum viö aðhalda? Það
er ekki endilega um neina
framför að ræða, þótt við séum
áhreyfingu. Hverterum við að
fara? Og getum viö skilið okkur
sjálf til þess að leysa vandamál-
inef viðeinblinum aðeins á efn-
ið en látum andann liggja miUi
hluta? Verður hægt að finna
þessa þjóöarsál tU þess að vekja
hana fyrr en við erum búin að
geraokkurgrein fyrir,þviað viö
erum vUlt og rugluð svo að jafn-
velfögursannindi snúastl rang-
hverfu sinu.ef við gleymum tU
hvers við erum sköpuð og hvaö
Skaparinn hefur lagt i sölurnar
fyrir okkur?
Elska skaltu, segir Jesús en
það er ekki nóg að vera svo
upptekinn af manninum,að Guð
gleymist af þvi að þá mun
elskan verða sjálfselska og
jafnvel guUna reglan forar-
vUpa. Elskaðu Guð.þ.e. gerðu
þér grein fyrir þvl til hvers þú
fæddist. Elskaðu Guð með þvi
að þiggja leiösögn Jesú sem
jafnvel þurfti að liggja um
Golgata tU þess við gætum fylli-
legaskilið sannan kærleika. Og
þegar þú hefur skilið köllunar-
hlutverk þitt i kærleika Guðs, þá
muntu heldur ekki gleyma
náunga þinum nei, þú munt alls
ekki geta elskað Guð og þjónað
honum ef þú gleymir náunga
þlnum.
Ekki endast öll bros, þau
kvikna ekki einu sinni, þótt við
fyrstu sýn gæti virzt tilefni nóg.
En hvað með þaö bros, sem við
helzt vildum tengja hugsjón
þjóðarinnar? Er það lýsandi?
Fagurt? Hýrt?
Vá er fyrir dyrum þeirrar
þjóðarsem gleymirGuði sinum,
hvort heldurer fyrir kæruleysi,
hirðuleysi eða andstöðu.
Megi brosið kvikna, þar sem
það vakir ekki og lifa I björtum
augum betri daga. Elska skaltu
Guð.
I Jesú nafni Amen.
Náttúran o
tengslum við umferð til og frá
flugstöð. Flugstöðvar eru andlit
hvers lands. Hér er umgengni
um flugstöðina og fegrun
hennar i algerri vanrækslu og er
það ekki hvað sist sök og á
ábyrgð þeirra sveitarfélaga,
sem hér eiga hlut að máli. Við
hjá Ferðamálaráði höfum veru-
lega beitt okkur fyrir fegrun á
Keflavíkurvelli, en betur má ef
duga skal.
Náttúran sjálf er falleg. Það
er fegurö i hrauninu milli Kefla-
víkur og Reykjavíkur, en þar
sem maðurinn kemur nálægt
meðsinu drasli, skúrum, virum
og bílflökum, spillist náttúran.
Ferðamálaráð hefur einnig
beitt sér fyrir fegrun við hring-
veginn og unniö þar mikið starf,
en það er margra ára verk.
Kvikmynd um
grilkbensin menning-
una
. — Svo ég fari nú I annað, sem
þessu tengist. t Noregi er sér-
stök áhersla lögð á þaö, að
þjónustumiðstöðvar, svo sem
bensinstöðvar, falli vel að um-
hverfi sinu og séu snyrtilegar.
Þannig er það einnig i Kanada
og Sviþjóð. Ef við litum I eig-
inn barm, þá er hér við iýði
nokkuð sem kalla mætti
grill-bensin menning, óhrjálegt
samkrull af svokölluðum grill-
stöðum og afgreiðslum á oliu og
benslni. Oliufélögin og viökom-
andi sveitarfélög og heilbrigðis-
nefndir þurfa að beita sér til
þess aö þetta ástand breytist.
Grill-bensin menninguna verður
ekki búið við til lengdar.
— Hvernig hefur Ferðamála-
ráð hugsað sér að bregöast við
þessari óvenjulegu bensin-
menningu?
— Við hjá Feröamálaráöi höf-
um látið gera sérstaka kvik-
mynd, sem sýnd verður innan
skamms, þar sem þessum um-
hverfismálum eru gerð sérstak-
lega góð skil, og býst ég við, að
sllk mynd verði sýnd eins. vlöa
og hægt er. Ferðamálaráð mun
einnig auka eftirlit og aöhald
um allt land I sambandi við
þennan rekstur.
Ný áróðurstækni
— Það vekur athygli, aö á
þessari ráöstefnu var kynnt ný
áróðurstækni, sem byggir á þvl
aö upplýsa ferðamenn meira og
betur um sögu Evrópu og sögu-
legar minjar en gert hefur
verið. t bæklingi um þetta efni
er hvatt til varöveislu og endur-
nýjunar gamalia verðmæta.
Látið er i það skina, að feröa-
maðurinn sem sllkur sé að
breytast.
— Eins og kemur fram i inn-
gangsræðu minni, þá er
hugsunarháttur manna bæöi i
vestri og austri mjög að breyt-
ast hvaö varöar ferðalög. T.d.
virðist hin gamla bylgja Banda-
rikjamanna, að safna löndum,
vera að fara I annan farveg. 1
staöinn kemur aukinn áhugi á
sögu Evrópu og menningu. Vax-
andi hluti ferðamanna kemur til
að kynna sérsögu þessara landa
eða fólksins sjálfs. Svo mun
einnig vera meðal japanskra
ferðamanna. Þetta er ánægju-
leg staðreynd, sem sýnir að þró-
un ferðamála I Evrópu er ákaf-
lega bundin uppbyggingu og
varðveislu menningarlegra
verðmæta. Evrópska ferða-
málaráðiðETC miðar aö þvl aö
auka ferðalög innan Evrópu-
rikja og ekki siður að gera sam-
ræmt átak i Evrópu gagnvart
feröalögum aðila utan álfunnar
til hennar. Sú starfsemi fer m .a.
fram I Bandarikjunum, Kanada
og Japan.
,,Ö ræfin helsta
skemmtunin”
— Hvað ferðu oft á ráðstefnur
um ferðamál og umhverfis-
vernd, Heimir?
— Á færri en ég kemst og á
færri en ég er boðaður til.
Europa Nostra ráðstefnan er
önnur í röðinni sem haldin er, sú
fyrri var i' Kaupmannahöfn áriö
1973. ETC ráðstefnurnar eru
tvisvar á ári nú slðast á Kýpur.
— Hver er ávinningurinn?
— Fyrst og fremst að kynnast
mönnum og málefnum, nýjum
viðhorfum og nýjum stööum.
Það var t.d. mjög áhugavert að
mæta á fundinum á Kýpur í vor,
þar sem sérstök áhersla er á
það lögð, þrátt fyrir pólitiska
erfiðleika, að auka feröa-
mannastraum. A Kýpur gildir
sú regla, að engin framkvæmd
fær fjárhagslegan stuðning úr
ferðamálasjóöi nema að full-
nægja ströngum skilyrðum frá
sjónarhöli ' umhverfismála.
Sambærileg sjónarmiö eru rikj-
andi I Kanada og I Noregi.
— Hvenær vaknaði áhugi þinn
á umhverfisvernd?
— Ætli það hafi ekki verið,
þegar ég fór að ferðast meira
um eigið land og önnur lönd og
fékk aðstöðu til þess að bera
saman. Ég komst einnig fljótt
að þvi, að vandamálin hér á ts-
landi eru þess eðlis, að það er
hægt að leysa þau, ef vilji er
fyrir hendi.
— Hvert ferð þú helst I fri?
— A siðari árum hefur helsta
skemmtunin verið að fara upp á
öræfi og ferðast um þau. Það
sem heillar mig er hinn mikli
friður og hin algjöra breyting
frá amstri borgarlifsins. öræfi
tslands búa yfir náttúrutöfrum,
sem ekki er hægt að lýsa. Jú, ég
hef villst. Slikt hefur hent mig
einsog aðra, og eittsinn festi ég
bilinn i jökulsá mitt I óbyggð-
unum, en það bjargaðist’ með
hjálp góöra manna.
—FI.
Glugga- og
hurðaþéttingar
Slottslisten
Tökum að okkur þéttingu á opnanlegum
gluggum og hurðum
Þéttum með Slottslisten innfræstum
varanlegum þéttilistum.
Olafur Kr. Sigurðsson h.f.
Tranavogi 1.
Simi 83499
Sunnlendingar - bændur og
byggingamenn
Höfum fyrirliggjandi töluvert magn af
timbri i ýmsum stærðum á hagstæðu
verði. Heflum og sögum timbrið
samkvæmt óskum yðar, yður að kostn-
aðarlausu
Komið eða hringið og við veitum allar
nánari upplýsingar.
Byggingafélagið Dynjandi s.f.
Gagnheiði 11 Selfossi
Simi 99-1826 og 99-1349
ISHIDfl
#ISHIDR EKST5.H5TI "VOSflRf/K R M lEIDRND I I jnp/qiy
+ ISHIDR £R JflPÖNSK GŒ.ÐflFRHML£IÐS>í.fl EINS OB HÚN GERIEzT BEST
4ISHIDR SflME/NRR RLLR &EZTU v'OSHRE/ölNLE/kfl X EMNI VZ7G
£81 WP
GRfNSAíjVtGI 7 SÍMI: 82655
~F~RRM LEIDUM ENN SEM TY RR-
PLHSTPDKH 'fí PLRST05 VEHÐÍ
~ ÚTVESUM EINNIE TÖLVLIVUGRRKERT! TRR IBHIDR AIEfl
TÆR/BÖNDL/M OG ULSJRLTVIRKRI VÍÍRUMERKINBU
MLLRR UPPLÝSINGFIR HIR PLRSTOS h.f. EINKRUMBDBSHENN
I S H I D R R I S L R N D I
Þegar við VEGUM kostina, þá veróur svariö
^lISHIDAj^
Masíos lil'
ISHIDR tyrir:
* NER2LRNIHI KJÖRBÚÐ/R.
w KWTVÍNNSLUST'áÐVRR
« TISKVINNSLUSTáÐVflR
* TLUGSTÖÐVRR
* VÖRUfíFGREIÐSLUR
RLSTflEWR 5EM VES/Ð £A MEfl:
NhKVEHNI, ÚRVBBI OG HRRM
DP- sús ny
HEÐ SRH&fSBOL'H PRGNTHRS