Tíminn - 19.11.1978, Page 8

•28
Sunnudagur 19. nóvember 1978
Litum heim aö höfuöbólinu
forna, Vatnsfiröi viö tsafjaröar-
djtlp siösumars 1906 og viröum
fyrir okkur heimilisfólkiö:
Séra Páll Ólafsson og Arndis
Pétursdóttir Eggerz, kona hans,
fluttust til Vatnsfjaröar alda-
mótaáriö 1900 frá Prestbakka í
Hrótafiröi, þar sem hann haföi
þjónaö frá 1880. Sr. Páll var
fæddur 1850, sonur sr. ólafs
Pálssonar, dómkirkjuprests f
Rvik, sföar á Melstaö i Miöfiröi,
(Meistaöur var á þeim tíma
eftirsóknarveröara brauö en
Rvik.) og Guörtinar ólafsdóttur
Stephensen tlr Viöey. Arndis var
dóttir Péturs Eggerz Friöriks-
sonar, verzlunarstjóra. Vatns-
fjöröur var höfuöból frá fomu
fari og eftirsótt prestsetur,
vegna hfunninda jaröarinnar,
enda bjó sr. Páll stórbúi á
þeirra tíma mælikvaröa. A
myndinni eru prófastshjónin og
börn þeirra ffest, en þau voru 11
talsins, vinnufófk og kirkju-
smiöir. Þetta sumar var ný
kirkja ismiöum i Vatnsfiröi. Sr.
Páll andaöist i Vatnsfiröi 1928,
en Arndis níu árum siöar, 1937,1
Þúfum í Vatnsfjaröarsveit hjá
Páli syni þeirra hjóna. Myndina
hefir iánaö Böövar Pálsson, fv.
kaupfélagsstjóri, sem einn er á
lifi af börnum þeirra Vatns-
fjaröarhjóna, á nitugasta
aldursári.
Mynd þessi var tekin á rúm-
helgum degi siösumars 1906.
Ljósmyndari var Sigurjón Jóns-
son á Kollsá. Nokkuö af heim-
ilisfólkinu vantar á myndina,
þ.á.m. Guðrúnu Pálsdóttur. í
manntali I Vatnsfiröi voru þetta
ár aQs 27 manns.
Nr. 1. Halldór Sigurösson
húsmaöur i Miöhúsum I kaupa-
vinnu i Vatnsfiröi þetta sumar
og oftar, en stundaöi annars sjó.
Halldór dó I Vogum viö isaf jörö
áriö 1931.
Nr. 2 Sigrún dóttir Halldórs
lengi vinnukona i Vatnsfiröi.
Hún varö seinna ráöskona hjá
Jóni fööurbróöur sinum á
Bjarnastööum, fluttist til lsa-
fjaröar, dáin þar fyrir allmörg-
um árum.
Nr. 3 Jakobina Þorleifsdóttir
vinnukona, fluttist noröur i
Húnavatnssýslu, giftist Gisla
skáldi ólafssyni frá Eiriksstöö-
um.
Nr. 4 „Fóstra,” Kristrún
Magnúsdóttir. Barnkoman var
svo ör, aö þaö yngsta var ekki
komiö af höndum, er þab næsta
fæddist, og Ktistrún fóstraöi
börnin hvert af ööru. „Okkur
þótti jafnvæntum hanaogmóö-
ur okkar” (B.P.) „Fóstra” dó 85
ára hjá Páli I Þúfum 24. sept
1947.
Nr. 5 „Manga litla” Margrét
Guömundsdóttir, móöir
Gubjóns vaktara á Isafiröi
„Hún var meö fádæmum árris-
ul, fór alltaf fyrst á fætur og
þótti mikið miöur þegar viö
strákarnirvorumablæbast ofan
áundanhenni” (B.P.) Margrét
andaöist i Vatnsfiröi 74 ára þ.
15. ág. 1922 og haföi þá verib 39
ár i sömu vist.
Nr. 6 Guöbjörg Sæmundsdóttir
vinnukona frá Hörgshlið i Mjóa-
firöi. Hún fór til Ameriku.
Heimilisfólk á prestssetrinu Vatnsfiröi sumariö 1906.
^ 248 Ingólfur Davíösson
Byggt og búið
í gamla daga
Nr. 7. Jakobina Pálsdóttir Hún
giftist Agúst Sigurössyni á
Bfldudal. Þau fórust bæöi meö
Þormóöi 1943.
Nr. 8. Gubrún Jónsdóttir frá
Vatnsfjaröarseli. Hún ólst aö
öllu leyti upp I Vatnsfiröi til
fulloröins ára, læröi ljósmóöur-
fræöi. Búsett i Hafnarfiröi.
Nr. 9. Sigriður Pálsdóttir.giftist
Hannesi B. Stephensen á Bildu-
dal. Hún dó i Reykjavik 1966.
Nr. 10. Prófastsfrúin Arndis
Pétursdóttir Eggerz. Hún and-
aöist i Þúfum hjá Páli syni sln-
um og Björgu Andrésdóttur
konu hans 5. sept. 1937.
Nr. 11. Stefán Pálsson Hann
varö bóndi i Miöhúsum, fluttist
þaban til Hnifsdals og síöan til
Reykjavikur, dáinn 1967.
Nr. 12. Pétur Pálsson, bjó á
Bjarnastööum, siöan lengi i
Hafnardal, fluttist til Isafjarö-
ar. Dáinn i Reykjavik 1966.
Nr. 13. Jóna Guömundsdóttir
Asgeirssonar frá Látrum I
Mjóafiröi. Hún fhittist til ísa-
fjaröar, stundaöi þar sauma-
skap o.fl.
Nr. 14, 15 og 18: Nr. 15 Kristján
Hólm húsasmiöur I Isafiröi, nr.
18 kona hans, nr. 14 dóttir
þeirra. Þetta sumar var
Kristján viö kirkjusmiöi i
Vatnsfiröi.
Nr. 16. Sr. Páll ólafsson
prófastur, f. 20 . 7. 1850. Hann
andaöist f Vatnsfiröi 11. nóv.
1928. Fór útför hans fram 25. s.
mán.
Nr. 17 Ragna Pétursdóttir,
Pálssonar ólst upp aö öllu leyti i
Vatnsfiröi, giftist Siguröi alþm.
Kristjánssyni. Ragna dó 21. 11.
1955.
Nr. 19. Einn af kirkjusmiöun-
um, Jens Jónatansson frá Engi-
dal.
Nr. 20 Sigþrúöur Pálsdóttir,
giftist Oddi Guömundssyni frá
Hafrafelli i Skutulsfiröi, þau
bjuggu á lsafiröi. Hún lézt I
Reykjavik 1974.
Nr. 21 Páll Pálsson.bóndi I Þúf-
um, látinn 1972.
Nr. 22 Böövar Pálsson
Vatnsfjöröur
NINN ER
STERKUR
STÍLHREINN OG
GÓDUR HITAGJAFI
STÓ ofninn er islensk framleiösla, rafsoóinn saman að mjög
miklu leyti með fullkomnum sjálfvirkum vélum, sem tryggja
jöfn gæði og styrkleika suðunnar. Mælingar hafasýntað STÓ
ofninn er mjög góður hitagjafi og hentar
bæði hitaveitu- og ketilkerfum.
Leitið nánari upplýsinga. Gerum föst verðtilboð.
STÁLOFNAR HF.
Smiðjuvegi 56 sími 73880
Nr. 23 Siguröur Pálsson, lengi
bóndi á Nauteyri, látinn 1973.
Nr.24 Þorbjörn Eggertssonson-
ur Eggerts, sem var vinnu-
maður prófastshjónanna bæöi á
Prestbakka og i Vatnsfiröi. Þor-
björn fluttist til Bolungarvikur,
siöan til Isafjaröar. Hann and-
aöist á Hrafnistu fyrir allmörg-
um árum. Eggert faöir hans er
ekki á myndinni. Hann fylgdi
kviaánum 1 haga allt sumariö.
25. Þórarinn Dósóþeusson frá
Sveinhúsum, vinnumaöur I
Vatnsfiröi nokkur ár, siöar
bóndi i Þernuvik < Ogursveit.
26. Jón Asgeirsson snikkari frá
Skjaldfönn. Hann var viö smiöi
kirkjunnar.
Vatnsfjöröur þótti löngum
mikil hiunnindajörö. Skammt
undan landi liggur Borgarey,
um hálfur ferkilómetriaö stærö,
góöu grasi vaxin, kennd viö all-
mikla klettaborg suöaustan á
eynni. Þar var fyrrum mikiö
æöarvarp og heyskapur. Lágu
þar stundum um 8 manns viö
um heyskapartimann. Erfitt
hefur veriö aö flytja heyiö i
land, oft 400-600 hesta, en mann-
margt var á bænum og þóttu
dúntekjan og heyiö ærin
hlunnindi. Séra Páll rak stórt
bú. Sauöféö var hátt á fjóröa
hundraö, þar af 60-80 fullorönir
sauöir og rúnar 100 ær I kvium.
Kýr 6-8,hross um 15. Nægöi
heimatúniö ekki til fóöurs svo
miklum fénaöi. Kirkja hefur
lengi veriö i Vatnsfiröi. A dög-
um Hafliöa Mássonar lét
tengdasonur hans, höföinginn
Þóröur Þorvaldsson gera kirkju
i Vatnsfirði, er hann og niöjar
hans skyldu ráöa fyrir. Stóö svo
uns kirkjuvaldiö náöi tökum á
kirkjunni á 16. öld. Nú stendur
litil steinkirkja á lágum hól.
Flestir fornir kirkjugripir
komnir 1 Þjóöminjasafniö.
Þegar Þorvaldur Thoroddsen
var þarna á ferö sumariö 1887
var presturinn Stefán Stephen-
sen nýbúinn aö láta reisa I
Vatnsfiröi mikinn bæ, svo þar
varþá eitt af hinum besthúsuöu
prestssetrum á landinu.
Margir kunnir menn hafa búiö
I Vatnsfirði. Þar bjó á söguöld
höföinginn Vermundur mjói og
kona hans Þorbjörg digra, sú er
foröaöi Gretti sterka frá heng-
ingu. A Sturlungaöld þóttu
Vatnsfiröingar I senn mikilhæfir
og miklir ofstopamenn. Um
aldamótin 1400 sat Björn
Einarsson Jórsalafari Vatns-
fjörö meö mikilli rausn. Hann
haföi, aö segja má, hirö um sig
og skáldog söguritara viö hönd.
Þau hjónin Björn og Sólveig
fóru saman til Jórsala og tók
feröin sex ár. Góöan ráösmann
hefurhann þurftá meöan! Dótt-
ir þeirra var hin nafnkunna
Vatnsfjaröar-Kristin, búforkur
og rausnarkona. Eitt barna
hennar var Björn riki Þorleifs-
son hiröstjóri, sem enskir kaup-
menn drápu á Rifi.
A árunum 1692-1744 heldur
staöinn hinn listfengi merkis-
prestur Hjalti Þorsteinsson, er
geröi landsuppdrætti og fékkst
viö teikningu og málaralit, m.a.
andlitsmyndir merkra sam-
tiöarmanna. Söngmaöur og
hljóðfæraleikari var hann einn-
ig og smiöur góöur.
Af prestum sl. aldar munu
kunnastir, þeirra er héldu
Vatnsfjörö, séra Arnór Jónsson
og séra Þórarinn Böövarsson,
siöar prestur aö Göröum á
Alftanesi. Arnór fyrir skáid-
skap, en Þórarinn fyrir gáfur,
rausn og höföingsskap. Menn
undruöust mjög er Þórarinn
fluttist I annab brauö, þvi aö þaö
haföi þá eigi gerst, svo langt er
menn mundu aö þaban heföi
nokkur prestur flutst annab en I
gröf sina!
I samtalsrabbi séra Gisla
Brynjólfssonar viö Böövar frá
Bakka, son séra Páls, er i
Lesbók Morgunblabsins áriö
1968 gerö grein sú fyrir heimilis-
fólkinu I Vatnsfiröi 1906, sem
hér aö framan er fylgt.
Myndin af kirkju og ibúöar-
húsi I Vatnsfiröi er og birt i
samtalsgreininni.
I Arbók Feröafélags Islands
1949 „Noröur-Isafjarbarsýsla”
eftir Jóhann Hjaltason, er mik-
inn fróðleik aö finna um Vatns-
fjörö. Fjörðurinn er litill, en
fornreisn staöarins mikil. Gerir
einhver garbinn frægan aö
nýju?