Tíminn - 13.12.1978, Qupperneq 6

6
Miðvikudagur 13. desember 1978
Otgefandi Framséknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: i
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurðsson. Auglýsinga- I
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siðumiila 15. Sfmi
86300. — Kvöidsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verð 1 lausasölu kr. 125.00. Askriftargjald kr.
2.500.00 á mánuði.
Blaðaprent
V____________________________________________________________J

I ERLENT YFIRLIT
Samningurinn milli
Rússa og Afghana
Sjöfn í öskuna
Eins og alþjóð er löngu kunnugt og best hefur
sannast á undan gengnum mánuðum bregður
Alþýðubandalagið sér i óliklegustu kvikinda liki
þegar svo ber undir. Stundum eru hamskiptin til
fagnaðar en iðulega ekki, og stundum er nokkur
skemmtun að þeim.
Nýjasta liki Alþýðubandalagsins er gervi tyft-
unarmeistarans sem agar óstýrilátt lið i borgar-
málum Reykjavikur af nokkru yfirlæti og tals-
verðum þjósti. Ungri konu varð það i sölum
borgarstjórnar að anda helst til frjálslega á ein-
um fundinum, og fyrir það skal hún sett i öskustó
að hefðbundnum hætti vandlátra stjúpmæðra.
Það var vitað að fjárhagsvandræði Reykjavik-
urborgar, sem og fjölmargra annarra sveitar-
félaga, yrðu mjög erfið viðfangs er liði á þetta ár.
Valda þvi fleiri ástæður en ein, en mest fer þó
fyrir mikilli fjárfestingu, óskynsamlegum og
áróðurskenndum ákvörðunum i launamálum og
hinni almennu óðaverðbólgu i þjóðfélaginu.
En hætt er við að þessi vandamál verði ekki
auðveldari viðfangs ef Alþýðubandalagið hyggst
vinna þar að málum af sama hrokanum og gætir i
viðbrögðum forystumanna þess við andardrætti
Sjafnar Sigurbjörnsdóttur á dögunum.
Með þessum orðum er enginn dómur lagður á
þau málefni sem þessi borgarmáladeila snerist
upphaflega um. Og ef Alþýðuflokksmönnum, svo
i borgarstjórn sem á öðrum vettvangi, lærist að
starfa eins og skipulagður stjórnmálaflokkur, er
ekki að efa að mikils árangurs er að vænta af
samstarfi við þá. Á sama hátt mun árangurs að
vænta af samstarfi við Alþýðubandalagsmenn ef
þeir kunna sér hóf, einnig i framkomu við sam-
starfsaðila sina.
Gorgeir og yfirlæti eins og það sem þeir hafa nú
sýnt einni af sinum minnstu systrum i borgar-
stjórn Reykjavikur hlýtur að skilja eftir sig sár
og verður varla til þess að styrkja samstarfið i
borgarstjórninni.
Það er allt annað mál að öll vinnubrögð
Alþýðuflokksmanna, hvort sem eru i borgarmál-
efnum eða á öðrum þjóðmálavettvangi, eru með
þvilikum eindæmum og slikum öngþveitisbrag að
torvelt er að skilja hvað er á seyði, og hefur þjóðin
þó séð ýmislegt til Alþýðuflokksins. Sannleikur-
inn er sá að gaman það sem alikratamir stunda á
kostnað almennings um þessar mundir er svo
villt og hömlulaust að aðeins getur skaðað flokk-
irni og fulltrúa hans sjálfa, torveldað samstarf
við flokkinn og árangur þeirra starfa sem ákveð-
ið hefur verið að vinna að.
Eins og ástatt er fyrir Alþýðuflokknum verða
samstarfsmenn hans þvi trúlega að taka
mjúklega á honum um hrið og leiða hann vináttu-
samlega sér við hönd og láta ekki óliklega að hon-
um meðan hann er milli vita og veit ekki sitt r júk-
andi ráð i nokkru efni.
JS
Merki um óvissuna í Vestur-Asíu
FRÉTTASKÝRENDUR hafa
talsvert velt þvi fyrir sér undan-
farna daga, hvaöa áhrif eöa af-
leiöingar þaö kunni aö hafa, aö
hinn 5.þ.m. var undirritaöur I
Moskvu vináttu- og samvinnu-
sáttmáli milli Afghanistan og
Sovétrikjanna. Sumir gizka á,
aö Rússar hyggist meö þessum
sáttmála skapa sér betri aö-
stööu til aö geta fylgzt meö
málum I íran og haft áhrif á
gang þeirra, þvl aö Afghanistan
og fran liggja saman á löngu
svæöi, en gangur mála I Iran
getur oröiö sá, aö Rússar telji
sig hann miklu skipta. Aörir
fréttaskýrendur telja, aö til-
gangur Rússa sé aö geta variö
hina nýju stjórn Afghanistan
falli, ef öldur frá hugsanlegum
yfirráöum öfgafullra mú-
hameöstrúarmanna I fran
berast þangaö. Langflestir
Afghanar eru múhameöstrúar,
og meöal þeirra eiga heitttrúar-
menn fylgi aö fagna engu siöur
en I tran. Fréttaskýrendur eru
lika sammála um, aö þaöan
stafi hinni nýju stjórn i Afghan-
istan mest hætta, enda hafa
þegar borizt fréttir af þvi, aö
öfgamenn meöal múhameös-
trúamanna hafa efnt til and-
spyrnu gegn henni á ýmsum
stööum i landinu.
Brésnjef fagnar Taraki viö komu hans til Moskvu
VINATTUSATTMALINN
milli Sovétrikjanna og
Afghanlstan var undirritaöur af
þeim Leonid Brésnjef, forseta
Sovétrikjanna, og Nur
Mohammad Taraki, forsætis-
ráöherra Afghanistan. 1 frásögn
APN-fréttastofunnar er efni
hans lýst á þessa leiö:
„Vináttusamningur Sovét-
rikjanna og Afghanistan
samanstendur af 15 greinum og
er geröur til 20 ára. Fyrstu
fimm árin skal hann standa
óbreyttur og án endurskoöunar.
Sovétrikin og Afghanistan
leggja áherslu á þaö I samning-
num, aö þau vilji dýpka og efla
vináttusamband rikjanna og
þróa alhliöa samvinnu þeirra. I
Rikin skulu aöstoöa hvort annaö
og taka sameiginlegar ákvarö- j
anir til aö tryggja öryggi sitt, '
sjálfstæöi og friöhelgi landa-
mæra sinna. Til tryggingar
varnarmætti sinum, segir i
samningnum, skulu þau halda
áfram aö þróa meö sér sam-
vinnu á hernaöarsviöi á grund-
velli ákvæöa samningsins.
ekki þátt i neinu bandalagi eöa
samningum viö önnur rlki, sem
beinist gegn hagsmunum hins.
Sovétrlkin og Afghanistan.segir
I samningnum, skulu halda
áfram aö gera allt sem I þeirra
valdi stendur til aö vernda friö-
inn I heiminum, alþjóölegt ör-
yggi, efla framgang slökunar-
stefnunnar og útfæra hana til
allra heimshluta, þar á meöal til
Aslu. Bæöi rlkin vilja beita sér
af alefli fyrir afvopnun.”
Hvort rlki fyrir sig lýsir þvl yfir,
aö þaö skuldbindi sig til aö taka
Milet 200 Tashkent •
SOVIET UNfON
INDIA
Landabréf, sem sýnir
Afghanistan og nágrannaríkin
Eins og sést af þessari frá-
sögn APN-fréttastofunnar gerir
samningurinn ráö fyrir mjög
víötækri samvinnu milli ríkj -
anna. Af hálfu ýmissa frétta-
skýrenda er sérstaklega vakin
athygli á því ákvæöi samnings-
ins, aö ríkin aöstoöa hvort
annaö og taka sameiginlega
ákvaröanir ,,til aö tryggja
öryggi sitt, sjálfstæöi og alhliöa
samvinnu þeirra”. Þetta
oröalag bendir til, aö hér sé um
eins konar hernaöarbandalag
aö ræöa.
I RÆÐU þeirri, semBrésnjef
flutti viö undirritun samnings-
ins, rakti hann þaö, að frá upp-
hafi Sovétrlkjanna heföi alltaf
veriö góö samvinna milli þeirra
og Afghanistan. Viö apríl-
byltinguna 1978 heföi þessi sam-
vinna hins vegar tekiö á sig nýtt
form. 1 framhaldi af þvl sagöi
Brésnjef:
,,Nú er ekki aöeins um góöa
sambúö nágranna aö ræöa,
heldur einlæg og sterk vináttu-
tengsl byltingarlegrar sam-
stööu. Allt þetta nýja viöhorf er
sett inn I vináttusamninginn,
sem var undirritaöur I dag. Þaö
má meö sanni segja, aö þessi
samningur sé meiriháttar póli-
tlskur viöburöur. Hann leggur
ekki einungis grundvöllinn aö
frekari eflingu sovézk-
afghanlskrar vináttu, heldur
eflir hann friöarhorfur I Aslu og
I heimi öllum.”
Brésnjef sagöi I framhaldi af
þessu, aö aöalatriöiö viö núver-
andi aöstæöur væri að hindra aö
ný heimsstyrjöld brytist út, en
hún gæti hafizt I hvaöa heims-
hluta sem væri, og myndi
reynast hræöileg tortlming öllu
mannkyni. Þvl yröi aö vera vel
á veröi. Einn fréttaskýrandi
hefur bent á, aö ekki sé óliklegt,
aö Brésnjef hafi hér ekki slzt
haft Asíu I huga meö tilliti til
Kínverja.
Taraki sagöi I ræöu sinni, aö
Afghanistan myndi áfram
fylgja hlutleysisstefnu og keppa
aö góöri samvinnu viö allar
þjóöir. Sovétrlkin heföu oröiö
fyrst rlkja til aö viöurkenna
stjórn hans og jafnan heföi veriö
góö samvinna milli þeirra og
Afghanistan. Þess vegna væri
þessi samningur eölilegur.
Taraki sagöi, aö Afghanistan
stefndi einnig aö góöri sam-
vinnu viö aöra nágranna slna,
þar á meöal Kina. Hann sagöi
stjórn slna sósialiska og vitnaöi
m.a. i Lenín og Marx. Hann vill
þó ekki flokka Afghanistan sem
kommúniskt rlki.
I New York Times hefur veriö
bent á, aö Sovétrikin hafi gert
áöur hliöstæöan samning viö
sex önnur rlki utan Evrópu7eöa
Angóla, Mósambik, Irak, Ind-
land, Víetnam og Eþlópiu.
Þessir samningar kunni aö
styrkja þau aö vissu leyti og
bæta stööu þeirra I þriöja heimin
um. En þeim fylgi lika skyldur
og framlög. Vegna þeirra geti
Sovétrikin llka dregizt inn i
deilur, sem þau vildu standa
utan viö. Vestræn riki ættu þvi
ekki aö ofmeta þessa samninga
og láta þá hafa óeðlileg áhrif á
afstööu sína. New York Times
bendir einnig á, aö Afghanistan
sé lengi búiö aö vera háö Sovét-
ríkjunum efnahagslega og hern-
aöarlega og þvl sé hér um minni
breytingu aö ræöa en ella.
Ýmsir fréttaskýrendur telja
þennan samning hafa veriö
geröan fyrr en þeir áttu von á.
Rússar heföu aö öllu óbreyttu
sennilega kosiö aö draga hann á
langinn, svo aö þeir yröu siöur
ásakaöir um aö hafa staöiö bak
viö aprilbyltinguna I Afghanist-
an. Sennilega hafi þaö óvissu-
ástand, sem nú rlkir I íran og
Pakistan flýtt þvl, aö
samningurinn var geröur. Af
þvi má alveg eins ætla, aö samn
ingurinn sé ekki slöur geröur I
öryggisskyni en I þeim tilgangi
aö hafa áhrif I nágrannalöndum
Afghanistans. Þ.Þ.