Fréttablaðið - 12.10.2006, Blaðsíða 72

12. október 2006 FIMMTUDAGUR48
Kattarhlandsþrúgan
sauvignon blanc
Lyktinni af vínum úr þrúgunni sauvignon blanc er gjarnan líkt við katt-
arhland í jákvæðri merkingu. Stundum sögð grösug, rykug eða stein-
efnarík. Hljómar frekar óaðlaðandi fyrir óinnvígða í vínfræðunum og
segjast verður að vín úr sauvignon blanc eru gjarnan seintekin. Ekki
þau vín sem fólk kemst fyrst á bragðið með. En eru þeim mun ánægju-
legri og óvæntari þegar þau stinga nefinu inn. Eru t.d. afbragðs kostur í
samkvæmi en alltof oft er boðið upp á feit og eikuð chardonnay vín í
kokkteilboðum sem gera gesti fljótt þreytta.
Þrúgan sauvignon blanc er eins og flestar þrúgur heims ættuð frá
Frakklandi, nánar tiltekið úr Loire-dalnum og Bordeaux þar sem henni
er gjarnan blandað saman við þrúguna sémillon. Kunnust vínanna frá
Loire eru Sancerre og Poully-Fumé. Þrúgan hefur breiðst með ógnar-
hraða um veröldina síðustu ár og verið í mikilli tísku. Mestri leikni í
meðferð þrúgunnar hafa Nýsjálendingar náð. Vín þeirra eru all ólík
frönsku ættmennunum, nokkuð dekkri, ilmmeiri og áleitnari, stundum
allt að því yfirþyrmandi. En gjarnan gífurlega gefandi vín með löngu,
kröftugu og fersku eftirbragði. Víða annars staðar eru framleidd góð
vín úr sauvignon blanc, löng hefð er fyrir því í Suður-Afríku og Banda-
ríkjunum og nýlega hafa skotist fram stjörnuvín frá Chile. Stundum eru
vínin gerjuð og þroskuð í eikartunnum og eru þá kölluð fumé blanc.
Vínin verða við þessa meðferð öflugri og flóknari en missa stundum
skerpuna og einfaldleikann sem margir hrífast svo af í fari sauvignon
blanc.
Sauvignon blanc og cabernet franc eru foreldrar frægustu
og útbreiddustu rauðvínsþrúgu heims, cabernet sauvignon.
Afkvæmið fræga er blendingur sem þróaðist úr þessum
tveimur þrúgum og cabernet sauvignon er ótrúlegt en satt
ekki nema 600 ára gömul.
Á uppskerudögum sem standa yfir í október í vínbúðunum
eru 26 vín úr sauvignon blanc á lækkuðu verði. Nær helming-
ur, eða tíu vín, eru frá Chile og endurspeglar það sterka
stöðu vína þaðan hjá Íslendingum. Flest eru þetta einföld,
hrein og bein vín á afar góðu verði – undir þúsundkallin-
um. Þó er einnig að finna öflugri vín frá þekktum fram-
leiðendum sem sýna hversu langt Chile-menn hafa náð
með þrúguna. Aðeins tvö vín á tilboði eru frá Nýja-Sjá-
landi sem er mikill skaði sé haft í huga hversu mörg frá-
bær vín úr sauvignon eru framleidd þar.
maturogvin@frettabladid.is
ÞRÚGUR GLEÐINNAR
Einar Logi Vignisson
Það er ekki langt síðan sætar kart-
öflur héldu innreið sína í græn-
metisborð í matvörubúðum lands-
ins, og því ekki úr vegi að fá
ábendingar um hvernig hægt sé
að nýta þær í matargerð. Karl
Eiríksson, yfirkokkur hjá Móður
náttúru, segir sætar kartöflur
ganga sem meðlæti með mörgum
réttum. „Mér finnst þær persónu-
lega bestar ofnbakaðar. Þá eru
þær flysjaðar og skornar í báta,
strimla eða teninga og settar í ofn-
skúffu. Svo hellir maður olíu yfir,
kryddar og bakar. Þetta tekur líka
um helmingi styttri tíma en með
venjulegar kartöflur,“
sagði Karl.
Kartöflurnar má nota í alla
rétti í stað hefðbundins rótar-
grænmetis. „Ef ég geri kjúkling í
ofni finnst mér mjög gott að setja
þær með í steikingarpottinn,“
sagði Karl, en hann sagði kartöfl-
urnar einnig henta mjög vel í
súpugrunna og ýmiss konar græn-
metispottrétti.
Hafa ber í huga að þetta rótar-
grænmeti ber nafn með rentu,
kartöflurnar eru dísætar. „Fólk
hefur notað þær í bakstur í stað
venjulegs sykurs, það gefur líka
mjög góða fyllingu,“ sagði Karl.
Vegna sætunnar segir Karl þær
henta einstaklega vel með þungu
kryddi eins og kanil og negul sem
eru algeng í indverskri og mar-
okkóskri matargerð. „Svo eru
þær svo yndislega
appelsínugular og
fallegar á diski,“
sagði Karl. -sun
Sykursætar og fallegar á diski
SÆTAR KARTÖFLUR
Öðruvísi kart-
öflubátar sem
fara vel á diski.
KARL EIRÍKSSON
Notar sætar kartöflur
í alls konar pottrétti.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Athugaðu...
... að kaffidrykkja er meira en sjálfur sopinn.
Kaffikorg þarf ekki endilega að fleygja í ruslaföt-
una. Hann hentar einstaklega vel sem áburður á
pottaplönturnar.
Hvaða matar ætirðu síst verið án?
Ég hef mikla aðlögunarhæfileika í því. Seríósið er
fljótlegur kostur á morgunhlaupunum.
Besta máltíð sem þú hefur fengið?
Máltíð er ekki bara matur heldur líka félagsskapur-
inn og andrúmsloftið. Jólamaturinn skipar sérstak-
an sess: rjúpan, fjölskyldan og hátíðleikinn.
Er einhver matur sem þér finnst vondur?
Skyrhræringur finnst mér sérlega ógeðfelldur matur.
Ábrysti myndi ég ekki borða ótilneydd, en það er
helst vegna áferðarinnar.
Leyndarmál úr eldhússkápnum:
Kúskús, það er alltaf hægt að búa eitthvað til úr
því. Síðast notaði ég kjúklingakraft í vatnið, setti
púrrulauk og rauða papriku út í og þá var komin
fín máltíð.
Hvað borðar þú til að láta þér líða betur?
Ég fæ mér tebolla og þurrkaðar apríkósur. Það
er mjúkt og hlýtt, dálítið sætt en ekki meinlega
óhollt.
Hvað áttu alltaf til í ísskápnum?
Mjólk, egg og ost.
Ef þú yrðir föst á eyðieyju, hvað tækirðu með
þér?
Hrísgrjón. Þau geymast vel og eru seðjandi. Og
svo lúku af góðum kryddum, þannig verða grjónin
uppistaða í margs konar mat.
Hvað er það skrítnasta sem þú hefur borðað?
Sumum finnst eyjamatur eins og súrir selshreifar
og kríuegg skrítinn, en ég ólst upp við það, fannst
það misgott en allt þokkalegt. Svo smakkaði ég
kengúrukjöt um daginn.
MATGÆÐINGURINN SVANDÍS SVAVARSDÓTTIR BORGARFULLTRÚI
Ólst upp við súra selshreifa
Myndlistarmaðurinn og
einyrkinn Kristján Jónsson
reiðir fram „geðveikislega
gott spaghettí“ fyrir les-
endur Fréttablaðsins. Hann
segir gæði réttarins velta á
því að menn séu strangheið-
arlegir.
„Þetta er mjög einfalt, en byggist
alveg á því að menn fylgi fyrir-
mælum. Ég hef sjálfur haft
óslökkvandi löngun í þennan rétt
en ekki átt allt heima. Það hefur
endað með mikilli óánægju,“ sagði
Kristján, en uppskriftina telur
hann sig hafa frá kokki í New
York. „Ég hef aldrei átt nákvæma
uppskrift, en það skiptir heldur
ekki máli.“ Kristján segist lesa
dálítið af matreiðslubókum, en að
hann breyti uppskriftum jafn-
framt miskunnarlaust. „Ég er allt-
af með einhverjar hugmyndir.
Upp á síðkastið nota ég netið líka
mikið, fartölvan er nánast við hlið-
ina á pönnunni. Svo byggi ég á því
sem ég finn þar,“ sagði hann.
Áður en þessi réttur er fram
borinn hitar Kristján matardisk-
ana og setur slurk af jómfrúar-
ólífuolíu á þá, undir spaghettíið.
„Þá eru þeir tilbúnir fyrir rétt-
inn,“ sagði hann.
Geðveikislega gott spaghettí
beikon
chilí
hvítvín
vel þroskaðir tómatar
fersk basilíka
fyrsta flokks geitaostur
jómfrúarólífuolía
salt og pipar
Brytjið um það bil 100 grömm af
beikoni smátt, leggið í sjóðandi
vatn í stutta stund og þerrið.
Steikið það svo í góðri olíu með
smáttsöxuðum fræhreinsuðum
chilí eftir smekk. Þegar það fer
að krauma er hvítvíni hellt út á
og soðið upp. Kryddið með salti
og pipar. Bætið vel maukuðum,
vel þroskuðum tómötum út í. Ef
þið nennið að setja þá í sjóðandi
vatn í smá stund, taka hýðið af og
fræhreinsa áður en þeim er bætt
út í munuð þið höndla sannleik-
ann og uppskera bullandi lof
gesta! Þegar sósan hefur verið
soðin niður er slökkt undir og í
minnsta lagi bolla af niðurskor-
inni ferskri basilíku bætt út í, en
hún má lítið sem ekkert sjóða.
Þegar herlegheitin eru komin á
disk með spagettíinu er slatta af
fyrsta flokks geitaosti og slurk af
jómfrúarolíu hellt yfir.
sunna@frettabladid.is
Fartölvan hjá pönnunni
KRISTJÁN JÓNSSON Hefur einnig prófað sig áfram með risotto í ár og segir nýjan fisk
og risotto vera ótrúlega blöndu. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Á botninn hvolft:
Fá vín eru samkvæmisvænni en vín úr sauvignon blanc.
Henta vel ein og sér eða með pinnamat, salati, kjúklingi og
léttum réttum.
Næstu námskeið:
12.10 Vín með villibráð - Ostabúðin Skólavörðustig 8
17.10 Vín með villibráð - Ostabúðin Skólavörðustig 8
Alveg rétti tíminn og nýjar hugmyndir um samsetningu.
18.10 Bordeaux I. hluti – Hótel Centrum
Bordeaux er að ná miklum vinsældum aftur, skoðum betur
24.10 Bordeaux II. hluti – Hótel Centrum
Haldið áfram um Bordeaux, Hægri Bakkinn og sætu vínin
Allar nánari upplýsingar á www.vinskolinn.is
Skrá sig: dominique@vinskolinn.is
Vínskólinn
Fræðsla um létt vín,
vínsmökkunarnámskeið fyrir alla.