Tíminn - 19.01.1979, Blaðsíða 9

Föstudagur 19. janúar 1979
9
Grænland í miðalda-
ritum — Ný bók Sögufélaginu
Nýkomin erút hjá Sögufélaginu
bókin Grænland I miöaldaritum,
sem Ólafur Hallddrsson handrita-
fræöingur hefúr séð um útgáfu á.
1 stuttu máli má segja, aö þaö
sem ritið hafi að geyma séu
Grænlandsannálar, sem eignaðir
hafa verið Birni á Skarðsá, og eru
hér i fyrsta skipti gefnir út i heild
eftir öllum varðveittum handrit-
um. Auk þess eru i ritinu kaflar ú
Islendingabók, Landnámu, Flat-
eyjarbók, Hákonar sögu, annál-
um og fornbréfum, einnig Græn-
lendinga saga, Grænlendinga
þáttur og Grænlandskafli úr
Konungs-skuggsjá, — allt borið
saman við handrit, en prentað
með nútimastafsetningu. Ritinu
fylgir ýtarleg og vönduð visinda-
leg greinargerð útgefanda um
gerð og uppruna allra helstu
heimilda að sögu Grænlendinga
hinna fornu. Þessu mikla efni
hafa ekki verið gerð skil með slik-
um hætti áður þar sem miöað er
viö fyllstu nútimakröfur i hand-
ritaútgáfu.
A myndinni eru, taliö frá vinstri: Einar Laxness, forseti Sögufélags-
ins, dr. Björn Þorsteinsson og ólafur Haiidorsson handritafræöingur.
Ólafur heldur á nýju bdkinni, sem hér er veriö aö kynna.
Timamynd GE.
1 umsögn dr. Jakobs Benedikts-
sonar um ritið stendur m.a.
þetta:
„1 bók Ólafs Halldórssonar,
Grænlandi i miðaldaritum, er
saman komiö það helzta, sem um
Grænland er að finna i islenzkum
og norskum heimildum allt fram
á öndverða 17 öld. Nýstárlegast
er þar ný og fullkomin undir-
stöðuútgáfa á svo nefndum Græn
lands annálum, en það rit hefur
ekki áöur verið gefiö út i heilu
lagi. Ritiö hefur hingað til verið
eignað Birni á Skarðsá, en Ólafur
sýnir fram á, að upphaflegur
höfundur muni vera Jón læröi
Guðmundsson, enda þótt Björn á
Skarðsáhefi gert á ritinu nokkrar
minni háttar breytingar. Veru-
legur hluti ritsins er runninn frá
Hauksbók, m.a. Eiriks saga
rauða, en sitthvað er þar, sem
tekið er eftir glötuðum heimild-
um, svo og munnlegum sögum.”
Og siðar segir:
,,En fleira kemur við sögu, sem
gerir þessa bók forvitniiega.
Röskur fjórðungur hennar er
ýtarleg rannsókn á Grænlendinga
sögu og Eiriks sögu rauða, aldri
þeirra og samsetningu, en þar
kemst höfundur að mörgum ný-
stárlegum niðurstööum. Mark-
verðust er sú, að Eiriks saga
rauða hefi verið samin jafn-
snemma Grænlendinga sögu, i
upphafi 13,aldar, og sögurnar séu
hvor annarri óháðar, enda samd-
ar hvor i slnum landshluta. Báðar
sögurnar telur Ólafur hafi stuðzt
við .munnlegar heimildir að veru-
legu leyti, og með samanburði á
textunum er dreginn fram sá
kjarni sem ætla má, aö munn-
mælunum hafi verið sameiginleg-
ur. Þessi niöurstaða kollvarpar
þeim kenningum, sem hingað til
verið uppi um samband Eiriks
sögu við Eyrbyggju og Land-
námu, en samkvæmt kenningu
Ólafs hafa bæði þessi rit þegiö
efni frá Eiriks sögu.
Margt annað nýtt kemur fram i
rannsókn Ólafs, svo sem tima-
setning Vinlandsferðanna, sem
hann telur, aðekki hafi orðiö fyrr
en upp úr 1020. En allar niður-
stöður hans eru studdar gildum
rökum, sem erfitt mun reynast að
visa á bug.”
Grænland I miðaldaritum er
stór bók, 453 blaðsiður að stærö,
prýdd fjölmörgum myndum og
kortum, prentuð I Isafoldarprent-
smiðju.
r

19 menn hafa gegnt embætti
forsætisráðherra
ESE — Siðan ísland fékk
heimastjórn árið 1904 hafa 19
menn gegnt embætti forsætis
ráðherra.
Sá sem lengst hefur gegnt
þessu embætti er Hermann
Jónsson sem var forsætisráð-
herra i rúmlega 10 ár samtals,
en skammt á eftir kemur Ólaf-
ur Thors sem var forsætisráð-
herra 6 sinnum á ferli
sinum, en samtals var hann
forsætisráðherra i tæplega 10
ár. Reyndar munar aöeins
nokkrum mánuðum á þeim
Hermanni og Ólafi.
Ráðuneyti Ólafs Jóhannes-
sonar, sem nú situr við völd,
er það 24. i rööinni frá upphafi,
en þar áður höfðu setið 6 ráð-
herrar fram til ársins 1917 er
ráðherrum var fjölgað i þrjá.
Fundargerðir ríkisstjórnarinnar
ESE — A blaöamannafundi-
num sem forráðamenn for-
sætisráðuneytisins boðuðu til i
tilefni af tilefni 75 ára afmæli
Stjórnarráðsins kom m.a.
fram, þótt einkennilegt megi
virðast, að ekki eru liðin
nema 15 ár síöan byrjað var aö
skrá fundargerðir rikisstjórn-
arinnar með reglubundnum
Viiætti.
Fram að þeim tima var eng-
in samfelld skráning fundar-
gerða, en þó munu fundar-
gerðir hafa verið skráðar af og
til.
Árið 1970 var siðan lögbund-
ið að fundargerðir rikisstjórn-
arinnar skyldu skráðar og
skipar forsætisráðherra
starfsmann forsætisráöu-
neytisins ritara ráöherra-
funda.
Með fundargerðir rikis-
stjórnarinnar er farið sem
trúnaðarmál og er það ekki
nema I algjörum undan-
tekningartilvikum aö birtar
eru bókanir þær sem gerðar
eru á ráðherrafundum.
I
. . . the first stop
on the road to excellence
Vinsælu nótnabækurnar frá ALMO eru komnar, þar á meðal: KISS
Donna Summer, Leo Sayer, Joan Armatrading, Silver Convention,
John Travolta, Quincy Jones, Bob Marley, Nazareth, The Beach
Boys, ABBA o.fl. o.fl.
Vinsamlega sendið mér litmyndalistann frá ALMO
Nafn: Sími:
Heimili: Póstnúmer:
Sendisttil: PLÖTUPORTIÐ Laugaveg 17, 121 Rvk. Pósthólf 1143
BIBLIUDAGUR 1979
sunnudagur H.febrúar
Sólaóir
HJÓLBARÐAR
TIL SÖLU
FLESTAR
STÆRÐIR
A FÓLKSBILA.