Tíminn - 02.12.1979, Blaðsíða 14

14
Sunnudagur 2. desember 1979
Þennan vetur héldum viö
marga flokksfundi I Skagafiröi.
Var ég á þeim öllum. Var þá eink-
um rætt um hinn nyafstaöna
flokksklofning og myndun
Bændaflokksins. Þótt litiö bæri á
þvl, aö Framsóknarmenn
hneigöust aö hinum nýja ftokki,
varö þó aö hafa sterka gát á öllu.
Þaöer vist,aö margirhinna eldri
flokksmanna hafa allmjög veriö á
báöum áttum, og þaö var aöeins
vegna vakandi áróöurs, aö hægt
var aö hindra aö mestu aö flokkur
okkar sundraöist. Ég man sér-
staklega eftir flokksfundi, sem
viö héldum i Varmahliö i april-
mánuöi 1934, en i Framhéraöinu
varö helzt vart við, að sumir
Framsóknarflokksmenn litu hýrt
til Bændaflokksins.
Magnús á Vöglum söðl-
ar um
Hér kemur viö sögu nýr maöur
— MagnUs Gislason, Vöglum i
Blönduhli'ö. Faðirhans,Gfsli odd-
viti Björnsson á Vöglum, var þá
aldraður maður á sjötugsaldri,
haföi um langt skeið bUið á
Stærri-Okrum og sfðan Vöglum:
greindur maöur og gegn. Hann
var fýrirsvarsmaöur Akrahrepps
um margt, oddviti um áratugi og
sýslunefndarmaður. Akveöinn
Sjálfstæöisflokksmaöur var GIsli
eins og flestir Akrahreppsbúar i
þann tiö. MagnUs, sonur Gisla var
einbirni, þá 37 ára gamall.
MagnUs var stór maður vexti, út-
limamikill og hálf slánalega vax-
inn, hreyfingar allarbentu á tals-
vert yfirlæti, ófriður i andliti,
svipurinn bar vott um sjálfsálit.
Greindur er Magnús aö ýmsu
leyti, ágætlega hagmæltur, en
eitthvaö var flumbrukennt og
losaralegt viö hann og allt, sem
hannsagði, einkum ef hann neytti
vins, sem hann var allmjög gef-
inn fyrir. Magnús gekk til fylgis
viö mig fyrir kosningarnar 1931
og tók fullan þátt i kosningabar-
áttunni þá. Var hann vigreifur
mjög og hamaöist á fhaldinu.
Hann fullyrti, að GIsli, faöir sinn,
hefði kosiö mig þá með MagnUsi
Guömundssyni, og mun þaö rétt
vera. Ég varð þess var, aö
MagnUs á Vöglum var allmjög
hlynntur Bændaflokknum. A
áðumefndum fundi i Varmahliö
uröu átök milli okkar MagnUsar.
Reyndi ég allt, sem ég gat, til
þess að fá hann til aö yfirgefa
ekki okkar flokk, en þaö reyndist
árangurslaust. MagnUs var auö-"1
sjáanlega bUinn aö binda sig eins
og fljótlega kom á daginn. Hann
féll i' þá freistni, fyrir metorða-
girni ogfljótfærni aö gerast fram-
bjóöandi fyrir Bændaflokkinn.
Hitt skal viöurkennt aö MagnUs
kom hreint fram I þessum málum
og undirhyggjulaust.
Aðrir mótfram-
bjóðendur.
Kosningarnarfórufram 24. jUni
1934. í Skagafiröi voru 9 fram-
bjóðendur. Égog séraSigfUs fyrir
Framsóknarflokkinn, MagnUs
Guömundsson og Jón á Reynistaö
fyrir Sjálfstæöisflokkinn, MagnUs
Gislason á Vöglum einn fyrir
Bændaflokkinn, Pétur Laxdal og
Elisabet Eiriksdóttir fyrir
KommUnistaflokkinnog loks Pét-
ur Jónsson og Kristinn Gunn-
laugsson fyrir Alþýöuftokkinn.
Ég hefi áður litils háttar kynnt
þessa menn nema þá Pétur og
Kristin — og vil ég þvi gera þaö
meö nokkrum oröum.
Pétur er einn af hinum mörgu
börnum þeirra Jóns Péturssonar
og Sólveigar Eggertsdóttur, sem
lengi bjuggu á NautabUi I
Lýtingsstaöahreppi og siöar I Ey-
hildarholti. Pétur var á aldur viö
mig, aðeins eldri. Hár maöur
vexti, ljós yfirlitum, friöur í and-
liti en vantar þó skerpusvip. Pét-
ur er prýöilega greindur, vel hag-
mæltur. Hann var talinn meö
efnilegustu ungum mönnum i
Skagafiröi á uppvaxtarárum sin-
um. Pétur giftist ungur Þórunni
Sigurhjartardóttur frá Uröum i
Svarfðardal. Þau eignuöust mörg
börn. Bjuggu þau á BrUnastöðum
i Fljótum viö ómegö mikla og
þröngan fjárhag. Um þetta leyti
missti Pétur konu sina. Óhægöist
þá enn fyrir honum bUskapurinn.
Pétur haföi alltaf veriö ákveöinn
Framsóknarflokksmaöur og tvi-
vegis i kjöri i Skagafiröi siöast
1923, þegar hann og Jósef Björns-
son buöu sig fram fyrir Fram-
sóknarflokkinn. Pétur fylgdi okk-
ur ákveöiö bæöi 1931 og 1933, en
nU haföi hann snarað sér yfir i Al-
þýðuflokkinn og geröist fram-
bjóöandi fyrir hann. Þaö lá til
grundvallar þessum tiltektum
Péturs, að hann var að flosna upp
frá bUskap i Skagafirði, en
tryggja sér atvinnu i Reykjavik
meö aöstoð Alþýöuflokksmanna.
Kristinn Gunnlaugsson var
smiður á Sauöárkróki, 37 ára aö
aldri. Fremur myndarlegur I Ut-
liti, dökkur yfirlitum og vel farinn
i andliti. Kristinn er ekki djUp-
greindur maöur, en treystir sér
velogtelursig færanf flestansjó.
Hann haföi áöur fylgt Fram-
sóknarflokknum, en var nU meö
fleirum aö efla Alþýöuftokkinn á
Sauðárkróki.
Þaö mátti kallast einkennilegt
viö þessa frambjóöendur aö flest-
ir höföu þeir verið Framsóknar-
flokksmenn og ýmsir þeirra látið
talsvert til sin taka þar. Auk okk-
ar séra SigfUsar höföu þeir verið
Framsóknarmenn, Jón á Reyni-
staö, MagnUs á Vöglum, Pétur
Jónsson og Kristinn Gunnlaugs-
son. Þaö voru aöeins kommUn-
istarnir og MagnUs Guðmunds-
son, sem gátu nokkurn veginn
hreinsaö sig af samneyti við
Framsókn.
Alið á klofningnum
Kosningafundirnir voru langir
og leiöinlegir aö þessu sinni. Viö
skipulögöum aö sjálfsögðu um-
ræðurnar. En 9 ræöur I hverri
umferð, þaö varö leiðigjarnt fund
eftir fund. Aöalátökin voru milli
okkar og Sjálfstæöisflokksins.
Varö ég meir tilandsvara en séra
SigfUs,sem hélt ágæta frumræðu,
en beitti sér svo minna i um-
ræðunum. Aöferð þeirra Sjálf-
stæöismanna varsU sama og áriö
áöur, aö benda á upplausn Fram-
sóknarftokksins, nU væri fram
komið, þaö sem þeir heföu sagt
fyrir f fyrra. Framsóknarflokkur-
inn væri nU klofinn. Siöan fylgdi
löng nafnaruna þeirra er Ur
flokknum höföu gengiö svo sem:
Tryggvi Þórhallsson, Asgeir As-
geirsson, Þorsteinn Briem, Jón i
Stóradal, Halldór Stefánsson,
Hannes Jónsson, Svavar Guð-
mundsson, MagnUs Torfason,
Siguröur Sigurösson bUnaöar-
málastjóri, Sveinn á Egilsstöö-
um, Lárus Helgason, Pétur i
Hjörsey og svo fjöldi af minni
spámönnum. Þá var ekki gleymt
að minna á þaö aö frambjóöend-
um i' Skagafiröi nU, heföu þrir
fylgt Framsókn i siðustu kosning-
um en býðu sig nU fram fyrir aðra
flokka. Þetta voru þeir MagnUs
Gislason, Pétur Jónasson og
Kristinn Gunnlaugsson. Fylgt var
eftir með þvi aö fullyröa að allir
beztu menn Framsóknarflokksins
hefðu yfirgefiö hann. Flokkurinn
ætti sér ekki viðreisnar von.
Eignuðum ihaldinu alla
stjórn
Viö séra SigfUs fluttum mál
okkar aö sjálfsögöu eftir allt
öörum leiöum. Bentum á, að sU
rikisstjórn, sem haföi fariö meö
völd tvö siöastliðin ár, væri stjórn
Sjálfstæöisflokksins og þeirra
manna i Framsóknarflokknum,
sem nU heföu yfirgefiö hann og
myndaö Bændaflokkinn. Þetta
væri þvi hrein ihaldsstjórn og
heföi stjórnaö algjörlega sam-
kvæmt því. Framsóknarflokkur-
inn heföi frá flokksþinginu í árs-
byrjun 1933 veriö i algjörri and-
stööu viö rikisstjórn Asgeirs As-
geirssonar. Hann og þeir aörir, er
nU hefðu horfiö Ur okkar flokki,
heföu hindraö þaö aö náöst heföi
samkomulag viö Alþýöuftokkinn,
en meö slíku samkomulagi hefði
verið hægt að leysa aökallandi
vandamál. Bændastéttinni væri
aö blæöa Ut vegna hins gifurlega
verðfalls á landbUnaöarafuröum.
Fyrir einu áriheföi veriö hægt að
setja afuröasölulöggjöf, er tryggt
heföi landbUnaöinum tugmilljónir
I auknum tekjum. Sjálfstæöis-
flokkurinn beröist gegn þessu
eins og öllum raunverulegum
umbótamálum. Bændaflokks-
dindlarnir fylgdu þeim I þessum
skemmdarverkum, er bitnuöu
meö geysiþunga á bændastétt-
inni. Viö sögöum ennfremur:
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýöuflokkurinn fá meirihluta viö
þessar kosningar. Samkomulag
er um grundvöll aö samstarfi.
Afuröasölulöggjöf, alþýöutrygg-
ingar, uppbygging atvinnuveg-
anna samicvæmt ákveöinni
áætlun — og ýmislegt fleira. Ef
Sjálfstæöisflokkur og Bænda-
Framhald á bls. 23.
MJOLKURFÉLAG REYKJAVÍKUR
Slmi: 11125
kunn>/)lLi fodnrbloinim; lnn
FOÐUR fóórió sem bœndur treysta
REH)HESTABLANDA _________
mjöl og kögglar - m* MJÓLKURFÉLAG
Inniheldur nauðsynleg REYKJAVÍKUR
steinefni og vitamin
HESTAHAFRAR

LAUGARVEGI 164, REYKJAVÍK
SÍMI 11125
B-listann vantar ýmsar gerðir bifreiða
á kjördag 2. og 3. desember.
Vinsamlegast látið skrá ykkur
í síma 24480 (Rauðarárstíg 18).