Tíminn - 02.12.1979, Blaðsíða 26

Sunnudagur 2. desember 1979
26
Kaupfélag Rangæinga 60 ára:
Stórhuga uppbygg-
ing verslunar og
iðnaðar á
Hvolsvelli
AM — 1 tilefni af afmæli KR
þriðjudaginn 20. nóvember var
fréttamönnum boöiö austur og
aö hátiöarfundi stjórnar loknum
var gengiö um athafnasvæöi
kaupfélagsins. Félagiö hefur
byggt upp mikinn þjónustu- og
framleiðsluiðnaöáHvolsvelli og
má þar á meðal telja bifreiða-
verkstæði, vélsmiðju, tré-
smiöju, rafvélaverkstæði og
raflagna. Kaupfélagiö annast
mikla vöruflutninga og á
myndarlegan bilakost sem flyt-
ur vörur og oliur til félagsins og
dreifir þeim um verslunarsvæöi
Hönnuöur baggatlnunnar,
Bjarni Helgason.
Anna Þorsteinsdóttir, verkstjóri
Sunnu, ræöir viö eina sauma-
stúiknanna.
þess. Húsgagnaverksmiöja KR
framleiöir fjölbreytt húsgögn,
prjónastofan Sunnuprjón fram-
leiöir ullarvoðir, Saumastofan
Sunna fatnaö úr ullarvoðum til
útflutnings og skinnasauma-
stofan framleiöir fatnað úr
mokkaskinnum. Enn rekur
kaupfélagið tryggingaumboö
fyrir Samvinnutryggingar g.t.
og Liftryggingafélagiö And-
vöku.
A Rauöalæk rekur félagiö.
sölubúö, pakkhús, varahluta-
verslun og bifreiöaverkstæöi.
A vélaverkstæöi KR eru smiö-
uö margvisleg tæki til land-
búnaöar svo sem baggatinan,
sem viö höfum ábur sagt frá hér
i blaöinu. Hún hefur staöist ná-
kvæmar prófanir á Hvanneyri
með prýði og tínir upp 6-12
bagga á minútu, svo ekki leikur
vafi á þeim vinnusparnaöi, sem
hún hefur i för meö sér á sveita-
býlum, þar sem oft er knappt
um mannskap. Hönnuður henn-
ar er Bjarni Helgason og þegar
við hittum hann aö máli á skrif-
stofu hans á verkstæðinu segir
hann okkur aö markmiöiö sé aö
smlöa 60 tínur i vetur, en um
þaö bil 30 eru þegar pantaðar.
Tiu komust hins vegar I notkun
siöasta sumar. Hefur nú verið
ákveöiö aö leita eftir einkaleyfi
á henni i Danmörku, en hún er
frábrugöin öðrum slikum tækj-
um erlendum að fyrirkomulagi
færibandanna.
Verkstjóri vélaverkstæöisins,
Guöjón Þórarinsson, segir okk-
ur að auk tinunnar hafi KR
framleitt mykjusnigla og hey-
blásara, og hefur sú fram-
leiösla dreifst um allt land og
getið sér mjög gott orö. Vél-
smiðjan er og meö þjónustu
fyrir landbúnaöarvélar, pipu-
lagnir og margvislega nýsmiöi
á svæöinu. Viö vélsmiðjuna
starfa vanir starfsmenn, meö
áralanga reynslu aö baki, eins
og i öörum fyrirtækjum KR og
eru þess besta eign.Meira að
segja starfar á verkstæöinu
gullsmiöameistari, Daviö Jó-
hannesson, og þótt litið sé um aö
vera i listgrein hans þarna,
kemur hún samt I góöar þarfir á
Hvolsvelli eins og annars staö-
ar, þar sem fagurt mannlif er aö
finna. Ekki má gleyma þvi aö á
vélaverkstæðinu eru einnig
framleiddir flestallir málmhlut-
ir til húsgagnaframleiðslu fyrir-
tækisins.
í örum vexti þessa hluta
starfseminnar hefur húsnæöiö
tekið aö þrengja aö umsvifun-
um, enda kemur fram i iönaðar-
áætlunum félagsins aö stækka á
húsakostinn. Hefur þegar orðið
aö taka hluta bifreiöaverk-
stæðisins sem er viö hliöina
undir samsetninguna. Sam-
vinna hefur veriö náin á milli
bifreiðaverkstæðis og vélsmiöju
um landbúnaöartækjafram-
leiösluna, en um 12 manns
starfa á hvoru verkstæðanna.
Enginn lager til af hús-
gögnum
Trésmiöja kaupfélagsins
skiptist i tvennt, þjónustuverk-
stæöi og húsgagnaverksmiðju.
Brynjólfur Jónsson verkstjóri
þjónustuverkstæöis segir okkur
aö hér sé mikiö smiöað af glugg-
um, hurðum og margvislegum
búnaði fyrir nýbyggingar i sýsl-
unni, bæði á vegum kaupfélags-
ins og viðskiptamanna þess.
A húsgagnaverkstæöinu eru
hins vegar framleidd bólstruð
húsgögn og borö og hvildar-
stólar, og er þetta hlutur KR af
framleiðslu þriggja trésmiðja
kaupfélaga, sem þekkt er undir
nafninu 3K. Verkstjóri er
Gunnar Guðjónsson, en hann
hefur starfað þarna frá 1958.
Hönnun er ekki unnin eystra,
heldur er smfðaö eftir norskum
fyrirmyndum og dönskum. A-
klæði eru erlend, norsk, þýsk og
ensk. Framleiðsla húsgagna-
verksmiöjunnar er seld i um
þaö bil 20-30 verslunum um allt
land og segir Gunnar okkur aö
ekki hafist undan ab framleiöa,
svo aldrei sé neinn lager fyrir
hendi. Velta húsgagnafram-
leiðslu KR i fyrra var um 170
milljónir, og kvaðst Gunnar
telja aö þetta áriö yröi hún um
230-240 milljónir.
Saumastofan Sunna
í saumastofunni Sunnu starfa
24 konur viö sauma á tiskufatn-
aöi úr ull fyrir Hildu og Alafoss,
einkum jakka og kápur. Sniö og
mynstur I áklæöi koma frá sölu-
aöilum, en áklæöið er framleitt
hjá Sunnuprjóni. Verkstjóri er
Anna Þorsteinsdóttir, en Einar
Arnason hefur yfirumsjón meö
saumastofunni og prjónastof-
unni, svo og skinnasaumastofu
KR og rafmagnsverkstæöi.
KR keypti saumastofuna og
endurskipulagði hana áriö 1973,
en prjónastofan er aðeins
tveggja ára gömul. Auk þessara
stofa rekur kaupfélagið mokka-
skinnasaumastofu.
Verkstjóri mokkaskinna-
saumastofunnar Sigrún Jóns-
dóttir, segir okkur aö aöallega
sé saumað fyrir fólk innan sýsl-
unnar um þessar mundir, en
hvaö útflutningsframleiöslu
snertir er þannig aö þessum
iönaði búiö að ekki er nægur
grundvöllur fyrir slíku. Þá
gagnrýndi Sigrún aö skinnin
sem stofurnar fengju væru ekki
Hér skoöa gestir stafla af hlutum i KR-baggatlnur, en ætlunin er aö framleiða 60 tinur fyrir sumariö.
Aklæði sniöin i bólstrunarsai húsgagnaverksmiöjunnar.
nógu góö að jafnaöi, þar sem
þau bestu væru flutt úr landi.
Sjö manns starfa á stofunni og
erframleiöslan veruleg, enda er
reynt að hafa hana sem ódýr-
asta. Sniö eru bæöi hönnuð á
stofunni og af Hildu, sem sætir
færis að koma flikum á fram-
færi á V-Evrópu markaði. Aður
var talsvert flutt til A-Evrópu,
en verðbólguvandi okkar hefur
komið þeim markaöi fyrir
kattarnef.
A prjónastofunni er mikið af
nýjum og nýlegum tækjum,
enda stofan aðeins tveggja ára,
sem áöur segir. Þegar voðin
kemur úr prjónavélinni er hún
þvegin og siban sett i þeyti-
vindu, en þá I þæfingarvél, þótt
fremur sé um að ræða
kembingu, til þess aö gefa ull-
inni hina réttu áferö og er hún
tilbúin til þess að sauma úr
henni, eftir að hafa verið sett i
nokkurs konar gufupressun, til
þess aö gefa klæöinu lyftingu.
Auk þess sem saumað er úr i
saumastofunni-, er klæöib selt á
aðrar saumastofur viöa um
land. Verkstjóri er Sigurjón
Sigurjónsson.
Söluskáli og verslun
Ólafur Ólafsson, kaupfélags-
stjóri, fylgdi okkur um athafna-
svæöi þessa umsvifamikla
fyrirtækis sem KR er undir hans
stjórn, og hvar sem komið var
blasti við uppbygging, áhugi og
framkvæmdavilji. Eftir að hafa
skoðað prjóna og saumaiðnað
KR fylgdi hann okkur ásamt
stjórnarmönnum og konum
þeirra, sem sumar sáu fyrir-
tækið i heild sinni i fyrsta sinh
nú, aö söluskála félagsins. Þó er
ofsagt aö viö höfum séð allt
fyrirtækið, eftir uröu vöru-
geymslur félagsins og sú mikla
starfsemi sem tengd er vöru-
dreifingunni, svo og útibúiö aö
Rauðalæk.
í söluskálanum, sem er á sinn
hátt ein deild aðalverslunar-
innar, eru seld húsgögn, fram-
leidd hjá KR og frá fleiri aðil-
um, v i ð 1 e g u ú t b ú n a ö u r,
he i m ilis t æki, verkfæri,
málningarvörur og byggingar-
vörur aðrar. '
1 aðalverslunarhúsi kaup-
félagsins eru svo allar aðrar
söludeildir og fátt sem á skortir
i glæsilegri kjörbúö þess, en hún
flutti i hið nýja hús 1957. Til þess
tima höföu verslunarhúsin verið
þar sem saumastofan er nú til
húsa, eöa allt frá 1930. A efri
hæð verslunarhússins er mat-
vöru- og búsáhaldadeild, en á
neðri hæð vefnaðarvara og fatn-
aður. Þá er ótalinn söluskálinn,
sem flestir feröamenn þekkja,
og varahlutaverslunin, sem
þjónar bifreiöaverkstæðinu og
vélsmiðjunni. Raftækjasala fer
að nokkru fram á rafmagns-
verkstæði KR, og nokkur sala er
á vörum frá trésmiöaverkstæð-
inu.
Vörubilakostur félagsins er
tveir oliubilar, einn stór
flutningabill, sem flytur laust
fóður, þrir 12 tonna vörubilar og
Gunnar Guöjónsson, verkstjóri i
hvildarstól, sem nýlega er hafin
framleiösla á.
ólafur Sveinsson, formaöur KR, <t.h.) ræöir viö sam-
stjórnarmenn.