Tíminn - 08.03.1980, Blaðsíða 7

Laugardagur g. mars 1980
7
Afkoma danskra
bænda s.l. ár
Hagrænar forsendur eru til
grundvallar þvi, aö danskir
búreikningar marka ekki
almanaksárið heldur uppskeru-
árið. Engin eftirtekja jaröar-
gróðurs venjulegra bænda er
fengin fyrr en i júll og næstu
mánuði þar á eftir, og eftirtekja
gróöurs, sem uppskorin er
siðsumars, verður fóöur
búfjárins næsta vetur, sá hluti
hennar sem til þess er annars
ætlaður. Allar ónotaöar birgðir
um reikningsskil á mótum
almannaksára þarf þvi ekki að
meta né mæla, og þegar upp-
skera hvers árs er þrotin hefst
nýtt uppskeruár. Þetta er frá
vissu sjónarhorni hagrænt
reikningsár þó ekki falli þaö I
sömu röð og skattaárið, nema
svo sé með sérlegum ráðstöf-
unum um búið.
Nýlega hafa verið birtar
niöurstööur danskra búreikn-
inga fyrir uppskeruárið 1978-79.
Þær greina frá þvi, að tekjur
danskra bænda hafi rýrnaö um
11% frá árinu á undan. Yfirlitið
er byggt á reikningum frá 9.021
búi I sambandi danskra
búnaðarfélaga. Landstærð
umræddra búa er að vegnu
meöaltali 26.6 ha. Uppskera
jarðargróöurs var þvl nær eins
bæði árin eða 148 milljónir
uppskerueininga árið 1977-78 en
146 milljónir 1978-79. (1 upp-
skerueining er - 100 F.E.)
Þess er getiö að kúm hafi
aðeins fækkað en svlnum
fjölgað milli umræddra ára. Á
meöalbúinu nam tekjuupphæðin
288 þúsund danskra króna fyrra
reikningárið en 307 þúsund
krónur 1978-79, hafði þvl aukist
um 19.000 kr. En útgjaldaaukn-
ingin varð auðvitaö miklu meiri
slðara reikningsáriö, þvl olli
fyrst og fremst aukin vaxta-
byrði með hækkandi vöxtum.
Gjaldahlið meðalbúsins nam
211.500 dönskum krónum á
reikningsárinu eöa 13% meira
en árið áður. Mismunurinn á
þessari upphæð og heildar
tekjunum er þvl andvirði vinnu
fjölskyldunnar og svo vextir af
eigin fé I eigninni og greiddum
vöxtum.
Þess er m.a. getið, að skattar
voru 21.000 krónur á árinu.
Tekjur hjónanna námu 72.200
krónum 1978-79, þar I talið 15.000
kr. fyrir vinnu utan heimilis og
vextir af eigin fjármunum að'
verögildi 1.1 millj d.Kr.
Skattamál
danskra bænda
Búnaðarráð Dana hefur
ákveöib að leggja skattamál
danskra bænda fyrir dómstól
Efnahagsbandalagsins til þess
að fá úr þvl skoriö hvort efna-
hagsvinningur þeirra bænda,
sem selja jarðir eða landsskika,
verði að teljast skattskyldur,
eftir aö landverð hækkaöi þegar
krónan var felld I Danmörku á
slðasta hausti.
Bændasamtök Dana lfta svo
á, að lög þau, sem um þessi efni
voru samþykkt i Rlkisþinginu
hinn 21. desember s.l. brjóti
samninga og ákvæöi E.B. en
þau kveða svo á að efnahags-
vinningurinn I krónutölu hljóti
aö teljast tekjur og um leiö
skattskyldur þannig.
Meiri hluti þingmanna Dana
lltur aö sjálfsögðu svo á, aö
þessi sérlega tekjulind bænda,
sem er vaxandi krónufjöldi við
sölu, hljóti aö teljast tekjur, en
kaup og sala jarðeigna þar i
landi er tiltölulega mikil og I
megindráttum er land þar I
einkaeign.
Hálftómur rlkiskassi fær
þannig verulega auknar fjár-
hæðir til umráöa, auövitað I
krónum sem eru rýrari að gildi
en þær voru fyrir gengislækkun.
Hið sama að sjálfsögðu um gildi
þeirra króna, sem seljendur fá I
sinn hlut.
Eftir samþykkt umræddra
laga varð uppþot mebal danskra
bænda og þeir tóku til sinna
ráða, til þess að lýsa yfir
vanþóknun sinnni á umræddri
lagasetningu með þvl að safnast
saman I Kaupmannahöfn og
nokkrum öðrum borgum og
bæjum, akandi I dráttarvélum I
fylkingum um götur borganna
og trufla þannig aila umferð
lengi dags.
Arið 1979 var dönskum
landbúnaði mjög þungt I skauti
efnahagslega. Verð á vissum
framleiðsluvörum þeirra
lækkaði og markaðir þrengdust
verulega svo aö I óefni horfir
fyrir fjölda bænda, og svo er
sagt að algengustu kvillar I
sveitum landsins.séu nú á sviði
geðheilsu, þvi að vaxandi
kostnaður og rýrnandi eftir-
tekja valdi hugarvlli svo viö
sturlun liggi allt of vlða, og ab
margir horfi fram á veginn og
sjái gjaldþrot á næsta leiti.
Taliö er aö umræddur skattur
einn muni dæla I rlkiskassann
um 250 milljónum danskra
króna á ári. Þessi skattur
verður því þungbærari
mörgum, einkum ungum
bændum, sem eftirtekja ársins
1979 er um 15% rýrari aö
verömætum en áriö áður. Og
svo bætist nú á rekstrarreikn-
ing búanna um 10% launa-
hækkun.það eykur ekki bjart-
sýni til framtlðarviðhorfa
þegar markaösverð framleiðsl-
unnar er ört lækkandi. Fróöir
menn telja að dómstóll Efna-
hagsbandalagsins muni ekki
hnekkja umræddum lögum. G.
Bændur á Suöur-Sjálandi óku I fylkingum á dráttarvélum til Slagelse og lýstu þannig andúb sinni og fyrirlitningu á umræddum lögum.
EFLVMTÍMANN
Sjáifboðaliðar hringí i sima
86300 eða 86538, Síðumúla 15
Reykjavik, á venjulegum skrif-
^tofutima.
Þeim sem senda vilja framlög
til blaðsins er bent á að giró-
seðlar fást i öllum pósthúsum,
bönkum og sparisjóðum. Söfn-
unarreikningurinn er hlaupa-
reikningur nr. 1295 i Samvinnu-
bankanum.
T-
Styrkið Tímann
Fyllið út þennan seðil og sendið til Tímans
í pósthólf 370, Reykjavík
Ég undirritaður vil styrkja Timann með
þvi að greiða í aukaáskrift
[j heíia [Jj háifa á mánuði
Nafn___________________________________________
Heimilisf.--------------------------—----------
______________________________Sími