Tíminn - 26.04.1980, Blaðsíða 5

Laugardagur 26. april 1980
5
Skattstiginn kominn i endanlegt horf:
Tekjuskattinum beitt meira
til tekjujöfnunar en áður
Lágtekjufólk og einstæðir foreldrar lækka í skatti, en hátekjuhjón hækka
Heildarskattlagning verður óbreytt
Nú er skattstiginn loks kom-
inn í endanlegt horf. Ekki væri
aö undra þótt margir hefBu
misst sjónar á hver skattlagn-
ingin i ár veröur, vegna þeirra
sifelldu breytinga sem á skatt-
stigafrumvarpinu hafa veriö
geröar frá því rlkisstjórnin
kynnti upphaflegt frumvarp sitt
fyrir fimm vikum siöan. Þrjár
megin útgáfu skattstigans
hafa síöan séö dagsins ljós,
en nú mun endapunkturinn
hafa veriö sleginn, máliö á
aöeins hefir eina umræöu I
efri deild Alþingis, og verö-
ur aö likindum afgreitt frá
neöri deild sem lög næst-
komandi miövikudag. Þar sem
siöustu umræöu I efri deild
veröur útvarpaö n.k. mánudag,
og deilurnar um skattana þar
meö fluttar inn á hvert heimili,
er ekki úr vegi til glöggvunar aö
gera yfirlit og dæmi um þá
skattaálagningu sem rikis-
stjórnin hyggst 1 næstu viku
leiða I lög.
Einföld tafla yfir álagningar-
reglur tekjuskatts áriö 1980
fylgir hér meö I ramma. Þessa
töflu getur hver sem er notaö til
aö reikna út væntanlega skatt-
greiöslur sinar I grófum drátt-
um. Þaö sem er óvenjulegt I
álagningunni I ár er fyrst og
fremst aö nú kemur sérsköttun I
fyrsta skipti til framkvæmda.
Þannig veröur lagt á tekjur
hvors hjóna fyrir sig, og helm-
ings skattfrlöindi tekna eigin-
konu falla um leiö úr gildi. Þær
takmarkanir eru þó á sérskött-
uninni aö persónuafsláttur er
millifæranlegur, þannig aö
samanlagður persónuafsláttur
hjóna dregst frá samanlögöum
skatti þeirra þegar skatt-
greiöslan er ákveöin. Þá hefur
meö siðustu breytingum á
skattstigafrumvarpinu veriö
tekinn upp sérstakur lágmarks-
frádráttur einstaklinga, sem
kemur einstaklingum meö mjög
lágar tekjur til góöa, en hins
vegar ekki hjónum meö svipaö-
ar tekjur.
Þvi hefur stift veriö haldiö
fram I málgögnum stjórnarand-
stööunnar aö undanförnu, aö
álagning eftir þessum álagning-
arreglum þýöi stóraukna skatt-
byröi fyrir landsmenn. Hér
veröur aö draga skörp skil milli
heildarskattgreiöslna og
greiöslna einstakra félags og
tekjuhópa. A þaö skal lögö
höfuöáhersla aö álagningar-
reglurnar eru viö þaö miöaöar
aö heildarskattlagning lár veröi
nákvæmlega sú sama og á siö-
asta ári. Skatttekjurnar hækka
aöeins i samræmi viö áætlaöa
tekjubreytingu milli álagning-
aráranna. Hins vegar breytist
skattbyröi einstakra hópa,
þannig aö sumir greiöa tiltölu-
lega minna en áöur, en aörir
meira.
Viö þessar staöreyndir veröur
aö miöa málflutning stjórnar-
andstööunnar. Bæöi Sjálfstæöis-
flokkur og Alþýöuflokkur hafa
lagt til aö tekjur rikisins af
tekjuskatti veröi skertar, og
hafa tillögur þeirra I þeim efn-
um oröiö sifellt róttækari siö-
ustu vikurnar. Nýjustu tillögur
sjálfstæöismanna fela t.d. I sér
aö heildarskattlagningin veröi
lækkuö um rúman fjóröung.
Samanburöur þessara flokka á
skattbyröi einstakra þjóöfélags-
hópa samkvæmt tillögum rlkis-
stjórnarinnar og samkvæmt
þeirra eigin tillögum, er auðvit-
aö marklaus nema heildar-
breytingarnar séu haföar I
huga.
En hverjir njóta þá mest góös
af tillögum rfkisstjórnarinnar?
Svar viö þessari spurningu má
óbeint lesa út úr þeim þremur
þróunarstigum sem skattstiga-
frumvarpiö hefur fariö I gegn-
um. Fyrsta útgáfa þess þótti
leiða of mikla skattlagningu yfir
hjón, sérstaklega þau sem
byggöu á tekjum er aöeins ann-
aö þeirra aflaöi, en hitt vann t.d.
heima. Þá geröu forustumenn I
verkalýöshreyfingunni sérstaka
athugasemd viö þaö ákvæöi
frumvarpsins aö 50% skattþrep
hæfist viö 6 milljón króna
markiö. 1 næstu útgáfu þóttu
einstæöir foreldrar og lágtekju-
fólk veröa hornreka. 1 þriöju út-
gáfunni hefur veriö bætt úr göll-
um hinna tveggja, munurinn
veriö minnkaöur á þvi hvort
hjóna, annað eöa bæöi, vinnur
fyrir tekjunum, hátekjuþrepiö
hækkaö I 7 milljónir, og skattur
á lágtekjufólki og einstæöum
foreldrum lækkaöur verulega,
meö þvi aö taka upp lágmarks-
frádrátt einstaklinga og auka
barnabætur hjá einstæöum for-
eldrum.
Lækki nokkrir hópar I skatti,
þá veröa aörir hópar aö hækka,
veröi heildarskattlagning sú
sama. Þaö liggur ljóst fyrir aö
hátekjuhjón greiöa hærri skatt
en áöur, og sérstaklega þau sem
eiga nokkuö jafnan þátt i aö afla
teknanna.
Rétt er aö llta á nokkur tiltek-
in dæmi sem rlkisskattstjóri
hefur gert um skattlagninguna I
ár, en þeim fylgir samanburöur
viö skattlagningu samkvæmt
þvi skattkerfi er gilti á siöasta
ári, aö teknu tilliti til tekju-
breytinga milli ára.
t öilum þessum dæmum er
sýnt fram á lækkun skatta frá
þvi á fyrra ári. Athyglisvert er
aö hjá einstæöum foreldrum er
lækkunin mjög veruleg, eöa eins
og I dæminu aö framan af 7 mill-
jón kr. tekjum um tæpar 300
þúsund krónur.
Meö þessum dæmum er ekki
veriö aö gefa I skyn aö skatta-
lækkun veröi hjá öllum. Til aö
gefa fyllri mynd af skattabreyt-
ingunum er rétt aö birta yfirlit
um meöalútkomu skattlagning-
arinnar I ár.
Oll meöaltöl veröur aö taka
meö fyrirvara. Fjölskylduaö-
stæöur manna eru svo óendan-
lega margbreytilegar aö meöal-
töl geta ekki gefiö nákvæma
mynd af hinni raunverulegu út-
komu. Barnafjöldi er mismun-
andi,svoog skipting tekna milli
hjóna, frádráttarliöir, o.s.frv.
Þannig má lesa út úr svipuöu
yfirliti og hér hefur veriö birt.
Skattbyrði allra
framteljenda:
Breyting miili skattkerfn. frá
þvi sem var i fyrra.
M e ö a 1 -
Vergar tekj- breyting á
ur I þús. sköttum I
0- 500. þús. kr. 0
500-1.000 + 13
1.000- 2.000 + 26
2.000- 3.000 + 42
3.000- 4.000 + 27
4.000- 5.000 + 10
5.000- 6.000 0
6.000- 7.000 30
7.000- 8.000 61
8.000-10.000 62
10.000-12.000 72
Heimild:
iö.
Fjármálaráðuneyt-
Dæmi 1.
Einhleypingur:
Vergar tekjur Tekjuskattur Tekjuskattur
i ár aö frádr. skv.eldra
persónuafsl. skattkerfi
3.000.00 108.575 121.119
7.000.00 1.414.000 1.647.996
Dæmi 2.
Einstætt foreldri: meö tvö börn, annað yngra en 7 ára.
Vergar tekjur Tekjuskattur Tekjuskattur
iáraö frádr skv. eldra
persafsl og barnabótum skattkerfi
3.000.000 + 516.425 + 467.686
7.000.000 789.000 1.058.163
Lokaform skattstigans
Tekjuskattsstofn skatthlutfall
Fyrstu 3 milljónir 25%
3 tii 7 milljónir 35%
Umfram 7 milljónir 50%
Tekjuskattsstofn: Vergar tekjur mfnus frádráttur. Lágmarks-
frádráttur einhleypinga 550 þúsund krónur. Persónuafsláttur
dreginn frá álögöum tekjuskatti: 505 þúsund. Barnabætur: lsta
barn: 150.000, 2aö barn. og umfram: 215.000, einst. for. 280.000,
yngra en sjö ára: +65.000.
Dæmi 3.
Hión: með 2 börn, annab yngra en 7 ára. Eigin-
konan teknalaus.
Vergar tekjur Tekjuskattur Tekjuskattur
I ár aö frádr. skv.eldra
pers.afsl. og barnabótum. skattkerfi.
5.000.000. + 162.350 + 84.652
8.000.000 822.400 883.867
aö skattur hjóna sem hafa ailt
aB 6 milljónum 1 tekjur, lækki aö
jafnaöi. Hins vegar sést af ná-
kvæmari skoöun sama yfirlits
aö 2.200 framteljendur I þessum
hópi munisamt sem áöur hækka
i skatti. Yfirlitiö aö ofan gefur
samt sem áöur góöa hugmynd
um meginlinur skattlagningar-
innar I ár.
Yfirlitiö sýnir svo ekki veröur
um villst aö tekjuskattinum
veröur I ár beitt meira til tekju-
jöfnunar en áöur. Tekjuskattur
er besta tekjujöfnunartæki sem
rikisstjórn hefur ráö yfir. Henni
er hægt aö beita þannig aö þeir
sem hafa hærri tekjur greiöa
stærri hluta af tekjum slnum til
rikisins heldur en þeir sem hafa
lægri tekjur. Þessu er algjör-
lega öfugt fariö meö söluskatt,
eöa viröisaukaskatt. Tekjujöfn-
unartækinu veröur I ár beitt i
rikara mæli en áöur.
Skattamál eru ekki vinsæl
mál. Þau eru oft talin of flókin
til aö umræöur um þau byggist
á föstum grunni. Reyndar væri
æskilegt aö umræöur um
skattamál fjölluöu öörum þræöi
um nauösyn þeirra útgjalda
sem skattheimtan greiöir fyrir.
Þegar þingmenn bjóöa sér nú
inn á heimili allra landsmanna
til aö ræöa skattamál, þá ættu
þær upplýsingar sem hér hafa
veriö gefnar aö nýtast til aö
varpa örlitlu ljósi á staöreyndir
málsins. Þaö er aö visu allsend-
is óvist hvort þingmennirnir
muni halda sig viö skattamálin
á mánudaginn, en muni þess i
stað snúa umræöunum upp i
venjulegan eldhúsdag, tveimur
vikum áöur en hinn reglulegi
eldhúsdagur er væntanlegur.
JSG
Meistarar 20. aldar í Norræna húsinu
Síðasta sýningar-
helgi
KL — Nú fer hver að
verða síðastur að sjá
málverk meistara 20. Kópavogs. Sýningin,
aldarinnar úr Henie-On- hefur verið mjög vel sótt
stad safninu, sem nú eru og vakið mikla athygli, en
sýnd í kjallara Norræna henni lýkur sunnudaginn
hússinsá vegum Lista- og 27. apríl.
menningarstofnunar
Bókauppboð á Akureyri
KL — f dag fer fram
bókauppboð á Hótel
Varðborg á Akureyri.
Uppboðshaldari er Jó-
hannes Öli Sæmundsson,
sem rekur fornsöluna
Fögruhlíð, og er það hið
5. í röð slíkra bókaupp-
boða. f boði verða 140
númer. Uppboðið hefst
kl. 15.30.
Halldór
Sigurðs-
son látinn
Halldór Sigurðsson, fyrr-
um bóndi á Efri-Þverá í
Vesturhópi og síðar um
langt skeið húsvörður í
prentsmiðjunni Eddu, and-
aðist 22. apríl í sjúkrahús-
inu á Hvammstanga, þar
sem hann hef ur dvalizt síð-
ustu ár.
Halldór var kominn fast
að níræðu og var farinn að
heilsu hin síðari ár.
Halldór Sigurösson.