Tíminn - 22.06.1980, Blaðsíða 21

Sunnudagur 22. júni 1980
29
II.
Byggðastefna— ekki
— bitlingastefna
Samræmdur framhaldsskóli er
í huga þess, sem hér skrifar,
mikilvæg og voldug stofnun i efl-
ingu byggöastefnu I landinu. Sá
skóli á aö vera á fræöslu- og
menningarsviöinu kjölfesta
byggöanna. Hann á aö vera æösta
menntastofnun flestra þeirra.
Hann á aö tryggja svo viöamikiö
og fjölþætt námsframboö, aö þaö
höföi meö einhverjum hætti til
svo aö segja hvers einasta ung-
mennis sem lokiö hefur grunn-
skdlaprófi meö tilskyldum ár-
angri.
Þá á þessi menntastofnun einn-
ig aö bjóöa fram fulloröins-
fræöslu, hafa innan sinna vé-
banda Oldungadeild er skipuleggi
námskeiö til endurmenntunar og
simenntunar.
Enn á hinn samræmdi fram-
haldsskóli aö tryggja byggöarlög-
unum sérfræöinga á hinum ýmsu
sviöum, er i senn starfi viö skól-
ann, en annist einnig verkefni i
byggöakjarna þess landshluta
eöa byggöarlags sem um er aö
ræöa.
Sé alls þessa gætt ætti aö vera
nokkuö auösætt aö slikur skóli
getur ekki veriö smár eöa dreifö-
ur, ekki fremur en byggöakjarnar
landshlutanna geta veriö þaö.
Byggöakjarni er enginn kjarni i
reynd sé hann dreiföur á tiu staöi.
I þvf tilviki er reyndar veriö aö
foröast eöa komast hjá þvi aö
skapa byggöakjarna.
Þaö ætti aö vera nokkuö auö-
sætt, aö landshluti meö 12 þúsund
Ibiia eins og Austurland getur
ekki haft marga byggöakjarna
eöa skapaö margar félags-,
menningar- og atvinnumiðstööv-
ar. En hér eru aöstæöur harla ó-
venjulegar eins og sá sem þetta
skrifar veit gjörla svo sterk Itök
sem Austurland á I honum vegna
uppruna og ættartengsla.
I oktdber áriö 1973 kom út rit, er
nefnt var: „Um skipan náms á
framhaldsskólastigi á Austur-
landf’. Rit þetta var gefíö út af
menntamálaráöuneytinu og
bygginganefnd menntaskóla á
Austurlandi. Formaöur um-
ræddrar bygginganefndar var
núverandi iönaöarráöherra Hjör-
leifur Guttormsson og mun þáttur
hans I útgáfu ritsins verulegur. 1
riti þessu er reynt aö meta mögu-
leika Austurlands aö þvi er skip-
an framhaldsskóla áhrærir. Ritiö
Fjölbrautaskólinn I Breiöholti.
rit gerir ráö fyrir „aö framhalds-
nám aö loknum grunnskóla veröi
byggt upp á Egilsstööum og á
Neskaupstað” (bls. 6). Er ætlast
til aö 390 nemendur veröi á Egils-
stööum og 248 á Neskaupstaö. Þá
segirbyggingarnefndin: „Ekkier
sem stendur rétt aö gera ráö fyrir
frekari dreifingu framhaldsnáms
á Austurlandi. Vafalaust mun
uppbygging þess veröa ýmsum
öröugleikum háö m.a. vegna fá-
mennis á svæöinu I heild og yrði
þvl frekari dreifing framhalds-
námi til skaða”, (bls 6 og 7).
Rétt er aö vekja á þvl sérstaka
athygli aö bygginganefnd setur
menntunarframboöinu verulegar
skoröur á Austurlandi. Má segja
aö þessi takmörkun veröi veiga-
mikil forsenda fyrir þeirri dreif-
ingunámsins I tvo staöi sem talaö
er um. Hitt kemur lika til, aö Iön-
skóla Austurlands haföi áöur ver-
iö valinn staöur I Neskaupstaö.
Allt horfir þetta ööru vlsi viö nú
eftir aö frumvarp til laga um
framhaldsskóla hefur veriö lagt
fram og gert er ráö fyrir náms-
framboöiá átta námssviöum meö
fjölda námsbrauta á hverju sviöi.
Þá viröist þaö skjóta skökku viö
aö fjölga námsstööum um helm-
ing eöa jafnvel þrefalda ef ekki
fjórfalda þrátt fyrir viövaranir
inefndrar álitsgeröar, en þaö
kemur fram I grein 'Geröar, aö
framhaldsnám sé nú boöið fram á
fjórum stööum á Austurlandi, en
staöirnir I reynd mun fleiri.
Undirritaöurþykistvita, aö þaö
sé til of mikils mælst, aö þaö tillit
sé tekiö til æskufólks á Austur-
landi aö þaö fái á einum staö aö
velja þegar I upphafi framhalds-
menntunar um eins mörg náms-
svið og eins margar námsbrautir
og frekast er kostur. Of mörg ljón
eru þar á veginum. Erfiöast alls
veröur aö sameinast um einn
áhrifamikinn byggöakjarna
þessa viðlenda en fámenna lands-
fjóröungs. Þar til sú heillastund
rennur upp er tómt mál aö tala
um þróun stórra námssviöa
framhaldsskólans á Austurlandi
meö mörgum námsbrautum á
hverju sviöi. Hitt veröur auöveld-
ara aö tala um uppeldisbraut og
verslunarbraut án þess aö um
sllka smámuni sé skeytt, aö
þarna er visir sérstæöra náms-
sviöa meö mörgum brautum, sem
gera mismunandi kröfur aö hægt
sé aö búa nemendur undir upp-
eldis- óg þjónustustörf úti I sam-
félagipu. Þaö mætti segja undir-
rituöum aö framtlöarmenntun
Austfiröinga yröi sllk, aö nær 70%
gengurút frá þeim forsendum, aö
250 nemendur séu I árgangi i
landshlutanum. Megi gera ráö
fyrir aö 85% árgangs stundi nám i
framhaldsskóla á fyrsta ári, 75%
árgangs á öðru ári, 60% árgangs
á þriöja ári og 35% árgangs á
fjóröa ári. í ritinu er gert ráö
fyrir aö þrjú námssviö séu boðin
fram: Almennt bóknámssviö er
taki 25% hvers árgangs, viö-
skipta- og þjónustusvið er taki
30% hvers árgangs og loks iön- og
tæknisvið er einnig taki 30%
hvers árgangs. Heildarneménda-
fjöldi veröi 638 nemendur, 213 á
fyrsta ári, 188 á ööru ári, 149 á
þriöja ári og 88 á fjóröa ári.
Þessi atriöi eru greind hér svo
nákvæmlega til aö hrekja þá full-
yröingu Geröar G. óskarsdóttur,
aö ekkieigi aö vera hægt aö starf-
rækja samræmdan framhalds-
skóla á Austurlandi, er falli undir
skilgreiningu undirritaös, vegna
þess aö hann hafi fullyrt aö byrj-
unarárgangur framhaldsskóla
ætti aö vera 200 til 300 nemendur
og sé sliku ekki til aö dreifa
austur þar.
Hitt skal viöurkennt, aö umrætt
hvers aldursárgangs stefndi á
stúdentspróf og þyrfti siöan aö
blöa þess I nokkur ár aö komast I
atvinnumenntun.
Viö erum auöugir Islendingar,
aö geta haft framhaldsskóla, sem
ris undir nafni, viö hvem fjörö og
vlk. Eöa stafar dreifingin ef til
vill af þvi aö viö viljum hvaö
menntunarmálin snertir gera
byggöastefnuna aö bitlinga-
stefnu?
III.
Eftirmæli
Þaö telst til almennrar kurteisi
aö taka undir kveöjur. Eina sllka
sendi Jón A. Gissurarson, fyrrum
skólastjóri undirrituöum og skóla
hans I Morgunblaöinu 8. mai síö-
astliöinn.
Jón A. Gissurarson hefur aldrei
svo undirrituðum sé kunnugt stig-
iö fæti I Fjölbrautaskólann I
Breiðholti. En eins og fyrr segir,
þeir „segja mest af Ólafi kóngi,
sem aldrei hafa séö hann eöa
heyrt”. Svo fer Jóni um skóla
þennan sem einhverra orsaka
vegna hefur orðið honum sllkur
fleinn I holdi, aö hann kennir
Guömundur Sveinsson skólameistari viö formannaskipti i nemenda-
ráöi fjölbrautaskólans.
verulega til sársaukans.
Undirritaöur hiröir ekkert um
ófrægingarherferöir þessa viröu-
lega skólamanns gegn fjölmenn-
asta framhaldsskóla landsins,
sjálfum sér og nánustu sam-
starfsmönnum. Hitt er óafsakan-
legt meö öllu aö Jón skólastjóri
skuli gleyma þvl sem mestu máli
skiptir: Fjölbrautaskólinn I
Breiöholti er eini framhaldsskól-
inn I meira en tuttugu þúsund
manna borgarhverfi. Atti svo
fjölmennt samfélag engan fram-
haldsskóla aö fá? Og ef svo er
hver er þá ástæðan? Eru Breiö-
holtsbúar ef til vill þaö aumari
skattgreiöendur en aörir borgar-
búar aö ungmenni þeirra megi
ekki eiga kost á framhaldsnámi I
eigin borgarhluta?
Undirritaöur lagöi fyrir Jón A.
Gissurarson einfalt reiknings-
dæmi. Þaö fólst I því aö kanna
kostnaö á nemanda i fjórum skól-
um samkvæmt fjárlögum ársins
1979. Kom þá I ljós aö áætlaður
kostnaöur var kr. 433 þús. á nem-
anda I Fjölbrautaskólanum i
Breiöholti og þannig lægri en I
flestum menntastofnunum á
framhaldsskólastigi. Tilefni
þessa hrekks undirritaös var sú
fullyröing Jóns A. Gissurarsonar
I Tímanum 26. febrúar aö „hver
nemandi F.B. (innskot undirrit-
aös) kostar skattgreiöendur sem
næst 580 þús. krónur á ári sam-
kvæmt síðustu fjárhagsáætlun”.
Nú kemur rúsinan I pylsuendan-
um: 1 grein I Morgunblaöinu 8.
maí gerir Jón upp lokakostnaöar-
tölurársins 19791 fjórum skólum.
Hann segir fjárþörf Fjölbrauta-
skólans I Breiöholti vanmetna um
rösk 40%, en fær engu aö siöur
kostnaö á nemanda kr. 607 þús-
und. Lagleg reikningslist þaö.
Þaö er ekki ónýtt aö fá rösklega
40% veröbólgu reiknaöa meö
þessum hætti. Undirritaöur lætur
þetta nægja um talnaspeki skóla-
stjórans fyrrverandi. Hann spyr
ekki einu sinni meö hvaöa nem-
endafjölda var deilt i heildarupp-
hæöina I „menntamálaráöuneyt-
inu”, „á skrifstofu borgarstjóra
Reykjavikur” og auövitaö slöast
en ekki sist I heilabúi Jóns A.
Gissurarsonar.
Eitt má Jón A. Gissurarson
eiga. Honum þykir vænt um börn-
in og unglingana i Breiöholti, svo
vænt, aö hann fær ekki oröa bund-
ist aö nlöa framhaldsskóla þeirra
og gera litiö úr möguleikum
þeirra til menntunar og þroska á
heimaslóöum. Getur fyrrverandi
skólastjóri lýst ást sinni og um-
buröarlyndi á áhrifarlkari hátt?
Einhver kynni að hugsa sem svo
aö þaö væri hægt. Eöa er sann-
leikurinn ef til vill svo einfaldur,
aö Jón A. Gissurarson sér Fjöl-
brautaskólann i Breiöholti i mynd
vísunnar alkunnu:
Eggjaöi skýin öfund svört,
upp rann morgunstjarna.
Byrgiö hana, hún er of björt,
helvltiö þaö tarna.
Oröaskaki undirritaös viö Jón
A. Gissurarson er lokiö.
Breiöholti 1. júnl 1980
Guðmundur Sveinsson
skólameistari.
kaupfélag Berufiarðar
DJÚPAV0GI
býður ferðafólk velkomið
og veitir því þjónustu í:
Verzlun
er selur margvislegar ferðavörur
ásamt öðrum nauðsynjavörum.
Hótelinu, Djúpavogi
Gistingu og alls konar sérrétti fyrir
ferðafólk.
Verkstæði
allar almennar bifreiðaviðgerðir
og hjólbarðaviðgerð.
Esso-þjónustustöð
bensin, oliur og smávarningur til
bifreiðarinnar.
Verið velkomin iil Djúpavogs
og njótið þjónustu okkar og fyrirgreiðslu
kaupfélag Beruf jarðar
DJÚPAV0GI