Tíminn - 26.10.1980, Blaðsíða 23

Sunnudagur 26. október 1980.
.
m 1BIIKKVER
r " ' SELFOSSI
Hrismýri 2A - 802Selfoss - Sími: 99-2040.

'Æ/a

^/a
^4/a
'//a
BilKKVER
200 Kópavogur - Sími: 44040.
störf eiginkvenna veröa talin
jafnmikilvæg og merkileg og
störf eiginmannsins veröur stór-
um áfanga náö. I ööru lagi þarf
vinnumarkaöurinn aö laga sig aö
breyttum aöstæöum, taka upp
sveigjanlegan vinnutima og
hlutastörf, annars getur ekki
oröiö jafnrétti á heimilunum.
Sem sagt: þaö stoöar ekki aö kon-
ur geri uppreisn gegn misrétti og
vanmati vegna kynferöis. Aö-
stæöur batna ekki fyrr en karl-
menn átta sig á því aö konur eru
jafngildir félagar þeirra og koma
fram viöþær samkvæmt þvi. ,,AÖ
ryöja burt misrétti er viötækt
verkefni” eins og Eva Kolstad
sagöi I erindi slnu f Háskólabfói
1975.
Hlutverk jafnréttis-
nefnda
Jafnréttisnefndum var fyrst
komiö á laggirnar 1975 í tilefni
þróunaráratugsins. Þær fyrstu I
Kópavogi, Neskaupstaö Hafnar-
firöi og Garöabæ. Siöan hafa
a.m.k. 26 bæst viö.Þær hafa gert
kannanir á heimilisstörfum og
viöhorfum t.d. til útivinnu
kvenna.
Hvaö geta jafnréttisnefndir
gert til aö stuöla aö aukinni þátt-
töku kvenna f sveitarstjdmum?
Lengi hefur þaö tiökast aö félög
eins og KRFl sendi stjórnmála-
flokkunum bréf fyrir kosningar
og skori á þá aö setja konur i
örugg sæti. KRFl hvatti konur
fyrir slöustu kosningar aö taka
þátt I prófkjörum og taka sæti á
listum flokkanna. Hvatningarorö
eru góö en þau ná skammt. Þau
breyta ekki aöstæöum fólks.
Jafnréttisnefndir geta ekki beöiö
eftir breytingum á þjóöfélaginu,
þær eiga aö stuöla aö þeim. Þær
hafa jafnréttislögin aö vopni og
eru aö framfylgja þeim. Þær geta
og eiga aö gera kannanir, kort-
leggja stööuna og móta á þeim
grundvelli áætlun hver I slnu
sveitarfélagi. Þær þurfa aö fylgj-
ast vel meö umræöu um þessi
mál, vera vakandi, hvetjandi,
áminnandi og ltíöbeinandi. Varö-
andi sveitarstjórnir þarf vissu-
lega aö gera statistik yfir stjórn-
ir, ráö og nefndir og senda
sveitarstjórnarmönnum þær til
upplýsingar. Þá væri þörf á þvf aö
halda ráöstefnur og námskeiö
meö sveitarstjórnum, hverri á
slnum staö varöandi jafnréttis-
málin og leiöir aö settu marki. Þá
er einnig mikilvægt aö koma upp-
lýsingum á framfæri einkum til
fjölmiöla. Jafnréttisnefndir þurfa
aö hafa sambærilega aöstööu og
aörar nefndir á vegum sveitar-
félaga. Jafnréttisráö þarf aö
halda árlega fundi meö jafn-
réttisnefndum og vera sam-
ræmingaraöili eftir þvi sem þurfa
þykir.
Lokaorð
1 ,,19 jtlni” 1971 voru formenn
stjórnm álaflokkanna spuröir
álits hvort þeir teldu æskilegt
fyrir þjóöina aö auka stjórnmála- ■
þátttöku kvenna og hvaöa leiöir
þeir teldu heppilegastar. Allir
töldu æskilegt aö auka hana en
töldu aö nUverandi ástand væri
fyrst og fremst konunum sjálfum
aö kenna.
Ég hef óneitanlega tekiö meira
eftir konum I stjórnmálum en
körlum. Þær eru svo fáar, minni-
hluti, og vekja forvitni mlna. Þaö
er almennt álitiö aö konur sem
taka upp sjónarmiö karla eigi
greiöari leiö I stjórnmálum.
Margaret Tatcher er dæmigerö
enhUn lýsti þvl yfir þegar hUn var
kosin formaöur breska Ihalds-
flokksins aö hUn ætti kvenna-
hreyfingunni ekkert aö þakka.
Þess vegna kvaö viö nýjan tón um
daginn þegar Inge Möller var
kosin varaformaöur danska
Sóslaldemdkrataflokksins. Hún
sagöi aö hUn ætti framgang sinn
aö þakka kvennahreyfingunni og
hún myndi sérstaklega hlusta á
raddir kvenna.
Aö lokum þetta: minnumst þess
aö „veruleiki karlmannsins er
ekki Veruleikinn heldur helm-
ingur hans”. Fléttum saman
reynslu og þekkingu karla og
kvenna til heilla fyrir land og
þjóö.
Skeljabrekka 4 -
Geröur Steinþórsdóttir.
samþykkt haföi hún veriö rædd I
fjögur ár. Á daginn haföi komiö
aöeinumdeildasta greinin var sU
sem fjallaöi um borgaraleg rétt-
indi kvenna I hjúskap og fjöl-
skyldumálum. Allsherjarþingiö
breytti þeirri grein I þaö horf aö
tryggja skyldi konum rétt á þessu
sviöi án þess aö stofna I hættu
„einingu og samheldni fjölskyld-
unnar”. Fulltrúar f nefndinni
voru margir á þeirri skoöun aö
þetta væri sönnun þess aö jafn-
réttishugsjónin á þessum vett-
vangi ætti langt i land meö aö
hljóta almenna viöurkenningu.
Ég er þeirrar skoöunar. „Jafn-
réttikarla og kvenna veröur ekki
annaö en dauöur bókstafur
meöan konur eru aldar upp til aö
gerast þjónar og ráöstafa fjár-
munum, en karlar til aö þiggja
þjónustu og afla peninga”, svo
vitnaö sé til oröa Vigdlsar Jóns-
dóttur í „19. júnl” 1971.
Afgangsorka i stjórn-
mál!
A kvennaárinu 1975 var komiö
upp farandsýningu á Noröurlönd-
um, „Hver og einn hefur rétt á aö
vera manneskja”, og fylgdi
sýningarskrá. Þar er hlutverki
kvenna I nUtlmasamfélagi lýst á
eftirfarandi hátt: „Konan annast
heimiliog börn. Eigi hún tlma og
þrek aflögu, á hún aö vinna úti.
Ennfremur er æskilegt aö hUn búi
yfirafgangsorku til aö taka þátt I
félagsstörfum, t.d. I stjórnmál-
um, stéttarfélagi eöa í
menningarmálum”. — Meöan
hlutverki kvenna er þannig hátt-
aö þarf enginn að búast viö mörg-
um konum i stjómmálum. Þá má
geta þess aö fundir eru bundnir
viö hádegi, kvöld og helgar sem
henta ekki hUsmóður. Til aö kom-
ast ofarlega á lista stjórnmála-
flokka þarf fólk aö vera þekkt Ur
fjölmiölum, hafa sterka stööu
innan stjórnmálaflokks eöa
stéttarfélags og aö vinna slikt er
tlmafrekt. Niöurstaöa mln er ein-
faldlega sU aö heföbundiö hlut-
verk kvenna samræmist engan
veginn þátttiku i stjórnmálum.
Þær konur sem aöstæöur hafa til
aö taka þátt i stjórnmálum nU
veröa aö vera ógiftar eöa bam-
lausar eöa meö uppkomin böm,
séu þær giftar og eigi ung böm
veröa þær aö vera giftar „óvenju-
legum” karlmönnum.
Breytingar á þjóðfélags-
gerðinni
Þaö sem hér hefur verið rakiö á
aö þjóna þeim tilgangi aö sýna aö
án verulegra breytinga á þjóö-
félaginu sem framkvæmdar
yröu meö markvissri stefnu muni
þátttaka kvenna ekki aukast. Og
einnig aö þaö sé tómt mál aö tala
um þaö sem oft heyrist aö þaö eigi
aö veröa verk kvennanna sjálfra
aöhérveröi breytingá. Þaö hefur
ekki hvarflaö aö karlmönnum aö
þeir þyrftu aö breyta hlutverki
sinu. Staöreyndin er sU aö þjóö-
félagsgeröin hefur fólgna I sér
hlutverkaskiptingu eftir kynjum.
Ég vil nefna tvennt sem þarf
a.m.k. aö breytast ef þátttaka
kvenna á aö stóraukast I sveitar-
stjórnum. Hjón þurfa aö deila
meö sér störfum inn á viö og út á
viö, jafngildir aöilar á heimili,
tvær fullgildar fyrirvinnur. Þaö
þýöiraö hlutverk karlmanna þarf
ekki siöur aö breytast. Þegar
Sjálfvirkirheyvagnar frá
Með því að greiða strax kr. 2.000.000.— tryggir þú þér
fast verð, en afhending og greiðsla á eftirstöðvum
fer fram eftir nánara samkomulagi
lrNEW HOLLAf\D
Sprintmaster
H 1020
Mest selda vélin
Baggafæribönd
Afkastamikil dragtengd
bæði traktors
yrir rafmó
Pe
tœ
n
og viðhaldskostn,
aður þvi sáralitill
FELLA
TS-300 D
Stjörnumúgavél
Hagkvæm f járfesting nú
bíðið ekki eftir hækkunum
Góðir greiðsluskilmálar
Hafið samband sem fyrst
Ifisansfi G/ob usr
LAGMÚLI 5, SlMI 81555 {
im.
V/M?:
V/M?
V///„.
V/M7.
V///^r
V////. *////:
V//Æ/.