Tíminn - 18.02.1981, Síða 14

18
Miðvikudagur 18. febrúar 1981
Þessar hafnir vib Persaflóa
eru nú lokaðar og sennilega
dregur aö þvi aö „Skip eyöi-
merkurinnar” veröa aö taka
viö vöruflutningunum af haf-
skipunum.
Þaö er viðar en á tslandi, sem
nú er verið aö gámavæöa vöru-
flutninga, og finna nýjar ódýr-
ari aöferöir viö vöruflutninga, i
lofti, á láöi og legi.
Oliukreppan hefur neytt fyrir-
tækin til betra skipuiags, og til
þess aö reyna aö nýta fjárfest-
ingu i farkostum, sem best má
verða. Menn sem áöur kepptu,
vinna nú saman, tii þess aö
tryggja hagkvæmni og bæta
samkeppnisaöstööuna.
Gámaleiðir
frá Evrópu til
Austur-Afriku
Núna um áramótin hófu nokk-
ur þekkt skipafélög samstarf
um gámarútu milli Evrópu og
Austur-Afriku, en það eru
skipafélögin P&O Strath, Union
Castle. Ellerman City Liners,
Harrison Line og Clang Line, en
samstarfsfyrirtækið nefna þau
Beacon (Britain/ East Africa
Container Service).
Japan
Air Lines
setja upp
oliukaupadeild
Þótt Japan Air Lines hafi
mikla sérstöðu sem flugfélag,
en stjórnvöld i Japan hafa forð-
að félaginu frá skaðlegu far-
gjaldastriði, eins og t.d. rikir á
Atlantshafinu. Eigi að siður hef-
ur stjórn félagsins miklar
áhyggjur af afkomunni, og ný-
veriðvarfrá þviskýrtað félagið
hefði stofnað sérstaka oliu-
kaupadeild fyrir félagið, en það
flýgurum allanheim. Oliukaup-
in voru áður i höndum inn-
kaupadeildar, en nú þykir svo
mikið i húfi, og um svo vanda-
söm innkaup að ræða, að nauð-
synlegt væri að stofna sérstaka
deild, sem sér um eldsneytis-
kaup fyrir flugflotann.
Japanska félagið gerir ráð
fyrir að þriðjungur af útgjöldum
félagsins verði til eldsneytis-
kaupa, en þar ofan á bætist að
viða hefur reynst örðugt að fá
keypt nægjanlegt flugvélaelds-
neyti.
Flugvélaeldsneyti hjá Japan
Air Lines hækkaði um 60% á ár-
inu 1979 og hefur nú þrefaldast
miðað við árið 1978.
Þá hefur einnig verið unnið að
orkusparnaði, t.d. með þvi að
létta vélarnar eins og mögulegt
er (eigin vigt flugvéla) og reynt
er að forðast oliuaustur með
breyttu fluglagi, en til þess ráðs
hafa mörg flugfélög þegar grip-
ið.
Verð á þotueldsneyti
hefur þrefaldast síðan
Sparaksturskeppni er vinsæi
iþróttagrein i nútimaþjóöfé-
lagi. A hitt er einnig aö llta, aö
bilar sem sjaldan þurfa aö
fara á verkstæöi vegna bilana,
geta þegar allt kemur til alls
veriö ódýrir I rekstri, þvi elds-
neytiö segir ekki allt um
reksturskostnaöinn, og helst
þarf þetta aö fara saman, litil
benslneyösla og öruggur vagn.
Vörubílar í
stað skipa til
íraks og íran
Framleiðendur i Evrópu hafa
nú gripið til þess ráðs að senda
vörur landleiðina til Irans og Ir-
aks, en vegna styrjaldarinnar
við Persaflóa eru aðal hafnar-
borgirnar Khorramshaher,
Bandar Khomeini, Basrah og
Umm Qasr. Þetta voru aðal-
flutningahafnir landanna fyrir
striðið og fóru um 14 milljónir
lesta um þessar hafnir áður en
striðið skall á — og nú verður að
leita nýrra leiða, þótt vitaskuld
hafi dregið úr flutningum.
Dæmi eru um að sama flutn-
ingafyrirtækið starfar i báðum
löndunum, íran og írak, til
dæmis breska vöruílutninga-
bilafyrirtækið sem David Turn-
far skipanna aftur á móti notað
fyrir farþega, en neðra þilfarið
fyrir vörur, en þá er ferða-
mannastraumurinn meiri.
Það sem útgerðin sér við
þetta er, að vörur kæmust á
skemmri tima milli staða, en nú
er hugsanlegt til dæmis með
vörubilum og bilferjum yfir
sundið.
Þotuskipin kostuðu á sinum
tima 13 milljónir sterlingspunda
og arðsemi þeirra i farþega-
flutningum milli Lundúna og
Ostende standa ekki undir
kostnaði. Á sinum tima varsagt
frá þvi hér i blaðinu, er beinar
samgöngur voru hafnar
milli miðborgar Lundúna og
Ostende i Belgiu með hrað-
skreiðum þotuskipum. Viðlega
þotubátanna er rétt við eina
stærstu járnbrautarstöð Lun-
dúna, en — allt kom fyrir ekki.
Þetta reyndist ekki sú gull-
náma, sem P&O linan hafi ætl-
að.
1978
JÓNAS GUÐMUNDSSON:
SAMGÖNUMÁL
Evrópuhafnirnar verða Felix-
towe, Hull og Antwerpen, en auk
þessverður viðkoma i Marseill-
es, Genoa og Leghorn, að þvi er
talið er og skipin munu taka
eldsneyti i Djibouti.
Fyrst um sinn verða notuö
leiguskip, en skipafélögin munu
á hinn bóginn nota viðskipta-
sambönd sin, vörugeymslur og
tækjakost i landi til þess að ann-
ast og sjá fyrir verkefnum.
Með þessu fyrirkomulagi gera
fyrirtækin ráð fyrir að geta
haldið verðlagi og flutninga-
magni i jafnvægi, og gámarnir
munu tryggja lægri vátrygging-
argjöld, en áöur tiðkuðust á
þessari leið.
Þá gera þeir einnig ráð fyrir að
viðstaða skipanna i höfnunum
muni minnka. „Venjuleg” eða
fjölhæf flutningaskip þurftu oft
að hafa viku viðdvöl i sumum
þessara hafna, en nú er gert ráð
fyrir að viðstaðan verði aðeins
1-2 dagar.
Flutningar beint til viðtak-
enda og frá, verða til Kenya,
Tanzaniu, Zambiu, Mozam-
bique og Malawi, og einnig til
Uganda, þegar kyrrð kemst á
þar I landi.
Þotuskip 1
fraktflutninga
Mikið er nú um það að flugfé-
lögin reyna að samræna far-
þega og vöruflug, til þess að
gera flugreksturinn arðbærari.
Þetta þekkja Islendingar t.d.
úr flugi Flugleiða til Norður-
landanna, þar sem vélin er oft
tviskipt undir farþega og vörur.
Þetta gera mörg flugíélög á
ýmsum hentugum flugleiðum,
en það mun'hins vegar nýmæli
að nota skiðaskip, eða þotuskip
undir vörur, þvi þau voru smið-
uð á sinum tima til þess að
stytta siglingatima með far-
þega, þvi þau ná gifurlegum
hraða miðað við venjuleg skip.
P&O linan, sem er stór aðili i
ferjurekstri yfir Ermasund
ihugar nú að breyta skiðaskip-
um sinum og láta þau flytja vör-
ur i stað farþega, þvi farþega-
fjöldinn hefur verið minni en
vænst hafði verið .
Er þetta á leiðinni milli Lon-
don og Zeebrugge i Belgiu.
Hugmyndin er að bæði skiða-
skipin, sem i notkun eru, eða
a.m.k. annað, verði einvörð-
ungu notað til vöruflutninga á
þessari leið yfir vetrarmánuð-
ina, en á sumrin verði efra þil-