Tíminn - 01.04.1981, Blaðsíða 7

Mi&vikudagur 1. aprll, 1981
7
Er Rósmundur á Hóli ritari
andstæðinga
Blönduvirkjunar?
Rósmundur G. Ingvarsson
skrifaði i Timann heilmikla
grein 11. marz s.l. Tilefnið virð-
ist vera smágrein er ég lét frá
mér fara vegna greinar Páls
Péturssonar um Blönduvirkjun.
Ég vil þakka Rósmundi fyrir
þá athygli er hann hefur veitt
þessari grein þó smá væri. Virð-
ist mér að greinarstúfurinn hafi
raskað hugarró Rósmundar
óþarflega mikið. Ljóst er að
hann hefur skilið greinina betur
en hann sjálfur getur sætt sig
við og þá gripið til pennans i ör-
væntingu sinni i von um að geta
slegið ryki i augu lesenda blaðs-
ins.
Pólitiskur
frami
Rósmundar
Greinarhöfundur veltir fyrir
sér hvað liggi til grundvallar að
menn taki upp á þvi að skrifa i
blöð, og kemst hann helst að
þeirri niðurstöðu að það sé gert i
þeim tilgangi að auka pólitiskan
frama viðkomandi. Ekki ætla ég
að leggja dóm á þessa niður-
stöðu Rósmundar, en mikið
hljóta þeir menn sem búnir eru
aðskrifa margarstórar greinar
bæði fyrir sig og aðra að vera
komnir langt á þeirri frama-
braut, og er þá kærkomið að fá
umboð frá þeim sem ekki þurfa
á þessari aðferð að halda.
Margar eru
leiðirnar
Ég er sammála Rósmundi að
hugmynd Páls, um að verja
þessum frægu 22 millj. i
órannsakaða stiflugarða er það
fráleit, aðþaðer hægt að benda
á ótal leiðir sem mundu ávaxta
þetta fé betur. (Hvað skyldi t.d.
vera hægt að kaupa margfaldar
jarðir fyrir þetta fé?)
Þó vaxtaaukareikningurinn
væri alls ekki besta leiðin, þá
benti hún mjög vel á hvað hug-
mynd alþingismannsins var
ólikleg til samkomulags, enda
kannski ekki til þess ætluð.
Benda vil ég Rósmundi á, að
ég lagðiekki til i grein minni, að
skuttogurunum yrði hent þegar
búið væri að kaupa þá, eins og
hann virðist gera ráð fyrir i sin-
um hugleiðingum.
Peningar
óþarfir?
Rósmundur segir i grein sinni
að ekki þurfi peninga til að
kaupa skuttogara, vegna þess
að rikið ábyrgist 80% og Fram-
kvæmdastofnun skaffi 20% af
kaupverðinu. Það kann vel að
vera að þetta sé rétt hjá Rós-
mundi, en ég hélt kannski að
þetta væru peningar eigi að sið-
ur. Það verður fleirum en Hóls-
bóndanum að lita svo á, að ekk-
ert þurfi að spara ef rikið borg-
ar og er þvi óþarfi að undrast,
þóaðþeirhinirsömusjái ekkert
athugavert við að verja 22
milljörðum g.króna i aukna
stiflugarða við fyrirhugað
miðlunarlón Blönduvirkjunar.
Ekki er mér ljóst hvaðan Rós-
mundur hefur það, að ég vilji
umfram allt láta eyðileggja
sem mest af landi nágranna
Valgaröur
Hilmarsson,
Fremsta-Gili
minna. Það virðist vera nokkuð
sama hvað stendur i þeim
greinum sem þessi blessaður
maður les, hann bara fær út
nákvæmlega það sem hann vill
að þar standi ef hann heldur að
það geti komið sér vel siðar
i hans málflutningi.
Allra hagur
„Ekki verður séð að sveit
V.H. hafi neinn hag af Blöndu-
virkjun” segir Rósmundur, en
áður hefur hann látið i ljós þá
skoðun sina, að engum komi
þessi mál við nema eigendum
landsins.
Ég vil benda Rósmundi á, að
fyrirhugað er að Blönduvirkjun
geti framleitt allt að 177 m.w. af
rafmagni, og það er þess vegna
sem talað er um að virkja
Blöndu, en ekki eingöngu til að
sökkva afréttarlandi, eins og
hann virðist halda. Þetta raf-
magn hef ég álitið að yrði notað
af þjóðinni til framfara og upp-
.byggingu atvinnulifs i landinu
og spara með þvi innflutning á
erlendum orkugjafa, og ég
reikna með að við Rósmundur
og sveitungar okkar munum
njóta góðs af ekki siður en aðrir.
Raunhæfir
samningar
forsenda
virkjunar
Viö semerum i þeim hópi sem
teljast raunverulegir áhuga-
menn um Blönduvirkjun, höfum
alltaf lagt áherslu á að samið
verði um það tjón er landeig-
endur verða óumdeilanlega fyr-
ir, og það væri forsenda þess, að
af virkjun gæti orðið, og undir
þessa skoðun taka, að ég hygg,
langflestir sem vilja raunveru-
lega lausn þessa máls. En þvi er
ekki að leyna að til eru nokkrir
þeir menn sem ým-st kalla sig
andstæðinga virkjunarinnar eða
þá að þeir séu miklir stuðnings-
menn hennar, en þeir vilji bara
ekki virkja eins og sérfræð-
ingarnir leggja til heldur ein-
hvern veginn öðruvisi og fer það
varla framhjá neinum að þeir
grípa hvert tækifæri sem þeim
gefst sem hugsanlega gæti kom-
ið í veg fyrir að samningar ná-
íst, og þar með spillt þvi að
virkjunin komist i framkvæmd
á næstu árum.
Þessir ágætu menn viður-
kenna samt að Blanda verði
virkjuð einhverntimann, en
virðast bara vilja láta börnun-
um sinum eftir að leysa vand-
ann, sem þeir telja svo stóran.
Það ber að hafa i huga að ekki
er vist að betra verði að semja
um þessa hluti seinna og er þvi
mikilvægt, að samningsaðilar
komi sér sem fyrst saman um
þá lausn sem báðir aðilar geti
sætt sig við. A ég þá við, að eign-
araðilar landsins fái bætt það
tjón er þeir verða fyrir, jafn-
framtþviað virkjunarkosturinn
verði ekki gerður það óhagstæð-
ur að hann verði ekki lengur i
röð þeirra sem hagkvæmastir
teljast.
Þetta er takmark sem ég trúi
að við viljum sem flest ná, og
treysti ég samningsaðilum til að
ná þessu takmarki i tæka tið,
svo við sjáum Blönduvirkjun
risa sem næstu stórvirkjun
íslendinga, og trúi ég þvi að við
Rósmundur getum þá skilað af-
komendum okkar landinu betra
en við tókum við þvi af okkar
forfeðrum, enda i samræmi við
þær framfarir sem verið hafa á
flestum sviðum, en enginn vill
stöðva æskilegar framfarir.
Hvers vegna
Blöndu
virkjun?
Ekki verður hjá þvi komist að
rekja nokkuð hvers vegna svo
mikil áhersla er lögð á virkjun
Blöndu, þar sem Rósmundi
virðist ekki vera ljós tilgangur
þess.
Blönduvirkjun er talin vera
einn af hagkvæmustu virkjun-
Framhald á bls. 12
Amnesty International
Samviskufangar marsmánaðar
Amnesty International hefur
valið eftirtalda fanga sam-
viskufanga marsmánaðar, með
afsökunarbeiðnum vegna tafar
sem á hefur orðið.
Saida Botan ELMI frá Sóma-
liu, sem er þriggja barna móðir,
hefur verið i varðhaldi siðan
1978 og dvalist i „Mogadishu
Central Prison”.
Saida Botam ELMI er eigin-
kona fyrrverandi hæstaréttar-
dómara. Rikisstjórnin hefur
ekki birt neinar yfirlýsingar
vegna töku hennar, (nöfn fanga
eru venjulega ekki birt) en trú-
lega er henni haldið i fangelsi
vegna flótta eiginmanns hennar
til Eðiopiu stuttu áður. Þar
gekk hann i lið með stjórnar-
andstæöingum „Somali Sal-
vation Front” (SOSAF) og
hefur komið fram i útvarpi
þeirra „Radio Kulmis”. Rikis-
stjórn Sómaliu hefur ekki komið
fram með neinar sannanir um
að Saida Botan ELMI starfi
leynilega með SOSAF og er aug-
ljóst að hún heldur ELMI i fang-
elsi til þess aö neyða eiginmann
hennar til aö hætta að starfa
með SOSAF. Amnesty veit að
hún átti von á barni þegar hún
var tekin til fanga 1978 og varð
að þola fósturlát og hefur verið
á spitala nokkrum sinnum
vegna illrar meðferðar.
Vinsamlegast skrifið og biðjið
um að Saida Botam ALMI verði
látin laus, til: His Exellency
Major General Siyad Barre,
President of the Somali Demo-
cratic Republic, President’s
Office, Mogadishu, Somalia.
Angel CUADRA Landrovefrá
Kúbu, ljóðskáld og lögfræö-
ingur, fæddur i Havana árið
1931. Honum er haldið i Bonicto
fangelsi, sem er alræmt fangelsi
i Santiago de Cuba.
Fyrsta ljóðabók Angela
CUADRA Landrove kom út
stuttu eftir kúbönsku bylting-
una. Hann var i fyrstu stuðn-
ingsmaöur Fidel Castro forseta,
en upp úr 1960 byrjaði hann að
gagnrýnastjórn landsins.
Hann var handtekinn i april
1967, en þá var hann lögfræði-
legur ráðgjafi hljómlistar-
manna, leikara og rithöfunda á
Kúbu. Hann var dæmdur i 15
ára fangelsi i mai sama ár og
sakaður um andspyrnu gegn
rikisstjórninni.
Angela CUADRA Landrove
var látinn laus, skilorðsbundiö,
vegna góðrar hegðunar, i
desember 1976, eftir að hafa af-
plánað tvo þriðju hluta dómsins.
1 marsmánuði 1977 var mál
hans tekið upp aftur án nokk-
urra skýringa, en Amnesty
heldur að þaö hafi verið vegna
bókar eftir hann, sem gefin var
út erlendis á þvi ári.
Honum er haldið i Boniato
fangelsi, þar sem farið er mjög
illa með fanga almennt, svo að
sumir fóru i hungurverkfall i
mótmælaskyni.
Fjölskylda og vinir Angela
CUADRAS hafa mjög miklar
áhyggjur vegna öryggis og
heilsufars hans, þar sem aöbún-
aður er sagöur vera mjög
slæmur i fangelsinu.
Samkvæmt nýrri refsilöggjöf
sem sett var i nóvember 1979, er
i hæsta lagi hægt að dæma menn
i 10 ára fangelsi fyrir brot eins
og Angel CUADRA var dæmdur
fyrir, en hann hefur nú verið 13
ár i fangelsi. Samkvæmt
stjórnarskrá Kúbu er það aug-
ljóst að þetta atriði i refsilög-
gjöfinni á að virka aftur i tim-
ann. Angel CUADRA áfrýjaði
málinu til hæstaréttar áriö 1980
með þessum rökum en hæsti-
réttur visaði málinu frá.
Vinsamlegast skrifið og biðjið
um að Angel Cuadra Landrove
verði látinn laus, til: S.E.
Comandante en Jefe, Fidel
Castro Ruz, Presidente del Con-
sejo de Estado y del Consejo de
Ministros, La Habana, Cuba.
Willibal Rum frá Indónesiu er
30 ára gamall fyrrverandi
bæjarstarfsmaður. Hann var
handtekinn i febrúar 1975 i Serui
héraði I Irian Jaya i Indónesiu.
Willybal Rum og fimm aðrir
voru handteknir eftir aö þeir
höfðu undirritaö og dreift skjali
sem kallað var „Serui declara-
tion” þar sem krafist var sjálf-
stæðis Irian Jaya. Einn af þeim,
Charles Mirino, dó stuttu eftir
handtökuna, hinir, Willybal
Rum, Anton Tewa, Sam Satia,
Petrus Moaboay og Piet Pedai,
voru dregnir fyrir rétt I mars
1977, ákæröir fyrir samsæri
gegn rikinu. Þeir voru dæmdir i
5 til 8 ára fangelsi. Willybal
Rum fékk 8 ára dóm. Allir
þessir fangar voru valdir sem
samviskufangar af Amnesty
International.
Arið 1962 afhentu Hollend-
ingar Indónesiu Irian Jaya,
sem er vestasti hluti eyjarinnar
Nýju Gineu. Indónesiumenn
samþykktu að ibúar héraðsins
skyldu greiða atkvæði um að
sameinast Indónesiu. Samein-
ingin átti sér stað árið 1969 eftir
kosningar, sem gagnrýndar
voru um allan heim. Margir
ibúar Irian Jaya hafa verið
handteknir, sem setja má i
samband viö sameininguna,
einnig þeir sem undirrituöu
„Serui declaration”.
Willybal Rum og félagar hans
voru strax settir i rikisfangelsið
i Jayapura. Hann og Anton
Tewa voru fluttir i Kalisosok
fangelsi i Surabaya á Jövu.
Tveir af þessum fimm hafa
veriö látnir lausir, en Willibal
Rum á að sitja inni til ársins
1983.
Yfirvöld i Indónesiu tilkynntu
áriö 1979 að pólitiskir fangar
skyldu náðaðir meö sömu skil-
yrðum og aðrir fangar. Willybal
Rum hefur ekki verið náðaður.
Vinsam.egast skrifiö og biðjið
um að Willybal Rum verði látinn
laus, til: President Suharto,
Istana Negara, Jalan Veteran,
Jakarta, Indonesia, og til:
Major General Mujono S.H.,
Departemen Kehakiman, Jalan
Taman Pyambon 2, Jakarta,
Indonesia.