Tíminn - 14.10.1981, Blaðsíða 10

Mi&vikudagur 14. október 1981
Þetta er siáin, sem hentar vel fyrir fólk f hjólastól. Teikningin sýnir aö hún er bæöi falleg og þægileg
vídd er I henni.
Noregur:
Sauma föt sér-
staklega ætluð
hreyfihömluðum
■ i fyrsta sinn hefur Neytenda-
skrifstofan i Osló fjallað á opin-
berum vettvangi um fatnað, sem
teiknaöur, saumaður og seldur er
hjá einkafyrirtæki. Hér er um aö
ræöa fatnað fyrir hreyfilamað
fólk og er hann framleiddur hjá
Vibe-klær I Fredrikstad. Else
Ilegelund og Liv Paulsen heita
konurnar, sem veg og vanda hafa
haft af þessari framleiöslu. Þær
eru einar um það i Noregi að
framleiða fatnað, sem sérstak-
tega er ætlaöur fötluðu fólki.
Fötin eru öll s'aumuö eftir máli.
Neytendaskrifstofan i Osló
efndi til sýningar á þessum fötum
i tilefni af Ári fatlaðara. For-
svarsmenn skrifstoíunnar sögð-
ust vita, að mikil þörf væri á fall-
egum auðhreinsuðum fatnaði
fyrir fatlað fólk. Fólkið á oft á
tiðum erfitt með að fara i versl-
anir og leita sér þar að fötum,
sem það gæti notaö, en með til-
komu Vibe-klær er eiginlega hægt
aðsegja að verslunin, eða sauma-
konurnar kömi til hinna fötluðu.
Fyrsta flokks efni
Milda Leirskar fataráðunautur
hjá Neytendaskrifstofunni segir,
að efnisvalið i fötin frá Vibe-klær
sé einstakt. Notuð eru fyrsta
flokks efni, sem bæði eru i fall-
egum litum ogauövelt að hreinsa.
Viðskiptavinirnir hafa úr ýmsu
að velja. Fötin eru framleidd úr
gaberdini, flaueli, jersey og
blöndu af ull og polyester sem og
úr crimplini. Það sem skiptir
kannski mestu máli, er, að öll föt
eru saumuð eftir máli. Hreyfi-
lamað fólkgetur fengið saumaðar
passandi sfðbuxur, jafnvel þótt
mjaðmirnar séu svolitið skakkar.
Þá er aðeins búið til sérstakt snið
og saumað eftir þvi, og flíkin
smellur á eigandann.
Mikil áhersla er lögð á að fatn-
aðurinn fari vel og sé þægilegur.
Fyrir fólk i hjólastólum eru t.d.
buxurnar hafðar hærri á rassinn
og sömuleiðis pilsin, svo fötin
renni ekki niður og sitji vel og
þægilega. Milda Leirskar fata-
ráöunautur Neytendaskrifstof-
unnar benti sérstaklega á slá úr
rauðu efni með köflóttu fóðri, sem
hún taldi einstaklega hentuga
fyrir fólk, sem þarf að ferðast um
i hjólastólum. Sláin er frekar
stutt, svo ekki erhætta á, að hún
festist i hjólunum. Hún er við og
þægileg á allan hátt. Við slána er
hægt að panta sér bæði pils og
buxur i viðeigandi litum.
Fallegir litir
Þá benti Milda Leirskar sér-
staklega á hve fallegir litir eru á
öllum efnum, semm saumað er úr
hjá Vibe-klær. Mikil áhersla er
lögð á, að einstakir litir fari vel
hverjir við aðra, þannig að hægt
sé að velja saman t.d. pils, jakka,
blússu eða annað álika. Leirskar
sagði, að hún teldi það mjög mik-
ils virði fyrir fatlað fólk að geta
eignast skemmtileg og fallega lit
föt,en þurfa ekki að sætta sig við
dimma og drungalega liti, og illa
sniðinn fatnað.
Til þess að auðvelda fólkinu að
komast i þessi sérhönnuðu föt,
eru hafðir rennilásar á pilsunum
að framan, eða þau eru hneppt.
fyrir þá, sem eiga erfitt með að
hneppaerhægtaðíá pils.sem eru
með nokkurs konar limböndum i
stað hnappanna eða renniiássins.
Siðbuxur eru með rennilásum
niður eftir hliðunum og sitthvað
fleira hefur verið gert til þess að
auðvelda fólki að komast i fötin.
Rétt eins og aðrir
Fatlað fólk, og þá kannski sér-
staklega ungt fólk langar til að
klæðast fallegum fötum eins og
þeir heilbrigðu hafa tækifæri til
að gera. Það getur langað i galla-
buxur, eða riflaflauelisbuxur, en
séu þær keyptar i venjulegri
verslun er ekki miklar likur á að
þær passi.
Mest er notað af
náttúrulegum efnum
Ull og bómull eru mikið notuð i
þennan fatnað. Einstaka efni er
blandað gerviefnum til þess að
það krumpist siður og sé auðveld-
ar i þvottum. Mjög þýðingar-
mikið er talið, að auðvelt sé að
hreinsa fatnaðinn. Litið er um
hrein acrylefni. Það er ekki
vegna þess, að acryl sé ekki talið
gott efni, heldur m.a. vegna þess
að mjög mikilvægt er fyrir
hreyfihamlaða að klæðast fötum
sem „anda” og eru þægileg.
Gerviefnin verða oft á tiðum of
þétt.
Konurnar tvær, sem standa að
baki Vibe-klær éru fyrrverandi
starfsmenn fataverksmiðju, sem
þurfti að draga saman seglin, og
var þeim þá sagt upp. Þær
ákváðu að reyna að skapa sér
framtiðarverkefni og hefur
tekist vel til, ef dæma má af við-
tökunum i Noregi. Væri þetta
sannarlega verðugt verkefni fyrir
fleiri en þessar konur tvær.
— þfb
■ Þessi teikning er af pilsi, sem er ætlað manneskju með skakkar
mjaðmir. Pilsið erhærra aðaftan en venjulega myndi vera, og kemur í
veg fyrir að það renni niður, þegar mikiö þarf aö sitja.
Silkipotta-
biómin hressal
upp á tilver-
una í skamm-
deginu
■ öll getum við verið sam-
mála um það, að blóm lifga
upp á tilveruna og umhverfi
sitt. Stundum gengur þó erfið-
lega að halda i þeim lifi, sér-
staklega á veturna. Marga
langar lika til þess að hafa
blóm á stöðum, þar sem alls
ekki er hægt að ætlast til þess
þau lifi, þar sem birta er ónóg
og vaxtarskilyrði ómöguleg.
Hvað er þá til ráða?
Hingað til hefur þátturinn
Blómin okkar fjallað um lif-
andi blóm, þó með þeim und-
antekningum, að stundum
hefur verið skrifað um þurrk-
uð blóm. í dag ætlum viö að
segja svolitið frá blómum,
sem ekki eru lifandi, ekki
þurrkuð, en standa litt að baki
lifandi blómum. Þetta eru
silkipottablóm frá Hong Kong.
Blómin eru handunnin, og
listavel gerð, eins og reyndar
flest, sem kemur frá Kinverj-
um. Blöðin eru svo eðlileg, að
þótt nálægt sé staðið, þarf
töluverða athygli til þess að
sjá að hér eru ekki lifandi
blóm á ferð.
Ósk Kvaran eigandi blóma-
búðarinnar Miru i Suðurveri
sýndi okkur blómin nú fyrir
skömmu. Hún sagðist vera
búin að hafa þau til sölu i
nokkurn tima, og væru sumar
tegundir uppseldar, eins og
t.d. burknarnir. tJrvalið er þó
töluvert enn, t.d. er þarna
Dieffenbachia og afbrigði af
henni, kólus og mánagull,
friðarlilja, flauelisblettur,
slönguskinn, fingurblað og
drekatré, svo nokkuð sé nefnt.
Blómin eru búin til á þann
hátt að nokkur blöð eru á legg,
sem reyndar er úr plasti, og
það eina, sem getur gefið til
kynna, að hér er ekki um eðli-
legt lifandi blóm að ræða. Lit-
irnir i blöðunum, lag þeirra og
yfirbragð er ótrúlega eðlilegt.
Leggnum skal stinga niður i
blómapott. Best er kannski að
stinga honum i vasa eða eitt-
hvað annað álika, sem heldur
vel að leggnum og tryggir það,
að hann standi örugglega i
pottinum, en siðan þyrfti að
setja mold eða steina yfir til
þess að allt verði sem eölileg-
ast.
Einn leggur með blöðum
kostar 55 krónur. Fallegt get-
ur verið að hafa fleira en eina
tegund saman i potti, eins og
nokkurs konar blómhvirfingu,
eöa blómaskreytingu, eða
stinga blómi með nokkuð há-
um legg niður i pott með lif-
andi lá'gvöxnum blómum.
Möguleikarnir eru óendanleg-
ir, þegar tillit er tekið til þess
að ekki þarf að óttast aö blóm-
in deyi, hvorki vegna birtu-
skorts, ofvökvunar eða úr
vatnsleysi. Ekkert bitur á þau.
ósk sagði til gamans, að
sjálf hefði hún verið með
blómahengi heima hjá sér
með lifandi blómum. Það fórst
fyrir að vökva þau og afleið-
ingarnar létu ekki standa á
sér. Þá greip hún til silkiblóm-
anna, og fólk fór að dást að
þessum gróskumiklu og fall-
egu blómum i henginu, og vildi
ekki trúa þvi fyrr en hún tók
blómin upp úr pottinum, að
þetta væru gervipottablóm úr
silki. — fb.
■ Hér má sjá nokkurt úrval af silkipottablómunum. Fáir
myndu liklega láta sér detta annað I hug, en hér væru ekta lif-
andi blóm á ferðinni. Timamynd Ella.