Fréttablaðið - 04.06.2008, Qupperneq 2

MARKAÐURINN 4. JÚNÍ 2008 MIÐVIKUDAGUR2
F R É T T I R
„Frumvarpið fer út núna. Það
ræðst á haustþingi hvað verður,“
segir Ögmundur Jónasson, þing-
flokksformaður Vinstri-grænna.
Verkalýðshreyfingin hefur lýst
mikilli andstöðu við frumvarp
sem felur í sér heimild til þess
að lífeyrissjóðir geti lánað verð-
bréf. Ýmsir hafa hins vegar lýst
stuðningi við þessi ákvæði frum-
varpsins. Þar á meðal eru Samtök
fjármálafyrirtækja, Landssam-
band lífeyrissjóða og Kauphöllin,
en frumvarpið varð til að frum-
kvæði hennar.
Frumvarpið gerir nú ráð fyrir
að lífeyrissjóðum verði heimilt að
lána 12,5 prósent skulda- og hluta-
bréfa sinna. Ákvæði um hluta-
bréfalán taki gildi um áramót, en
annað við gildistöku frumvarps-
ins. Þórður Friðjónsson, forstjóri
Kauphallarinnar, segir það vont
mál að frumvarpinu hafi verið
frestað. „En aðalatriðið er að þetta
verði.“ - ikh
Lífeyrissjóðamálinu
frestað til haustsins
Nýsköpunarsjóður atvinnu-
lífsins, stóru bankarnir þrír og
stærstu lífeyrissjóðir landsins
hafa komist að samkomulagi
um stofnun Frumtaks, sem er
sérstakur sjóður sem mun fjár-
festa í nýsköpunar- og sprota-
fyrirtækjum sem þykja vænleg
til vaxtar og útrásar, segir í til-
kynningu.
Frumtak mun hafa að minnsta
kosti 4,6 milljarða króna á næstu
árum til fjárfestinga. Sérstakt 1,5
milljarða króna framlag til Ný-
sköpunarsjóðs af tekjum ríkis-
sjóðs vegna sölu Símans er stofn-
inn í Frumtaki. Glitnir, Kaupþing
og Landsbankinn leggja fram 1,5
milljarða króna og sex af stærstu
lífeyrissjóðum landsins leggja
fram 1,6 milljarða króna.
„Markmið Frumtaks er að
byggja upp öflug fyrirtæki sem
geta verið leiðandi á sínu sviði og
um leið skilað góðri ávöxtun til
fjárfesta. Frumtaki er ætlað að
fjárfesta í fyrirtækjum sem eru
komin af klakstigi og er áskilið
að fyrir liggi ítarlegar viðskipta-
áætlanir. Frumtaki er heimilt að
fjárfesta erlendis að því marki
sem nauðsynlegt er vegna útrás-
ar eða markaðssóknar íslenskra
fyrirtækja á erlenda markaði,
ekki síst þegar möguleiki er á
sameiningu eða samruna við
fyrir tæki í eigu Frumtaks,“ segir
í tilkynningunni. - as
Milljarðasjóður fyrir nýsköpun
ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON Iðnaðar-
ráðherra segir að einmitt nú þegar á móti
blási í efnahagslífi sé höfuðnauðsyn að
leggjast á eitt um að bæta vaxtarskilyrði
nýsköpunar- og sprotafyrirtækja.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Árangur íslenskra fyrirtækja á
heimamarkaði hefur ekki verið
síðri en fyrirtækja sem hafa lagt
áherslu á erlenda markaði.
Þetta kemur fram í rannsókn
Einars Svanssonar hjá ParX. At-
hugun hans tók mið af alþjóðlegri
INNFORM-rannsókn og náði til
192 stærstu fyrirtækja landsins.
„Bakkavör og Actavis eru
dæmi um fyrirtæki sem hafa náð
meiri árangri með auknum vexti
erlendis. Síðan má líka hafa í
huga að mikill vöxtur hefur verið
í byggingastarfsemi hér heima á
sama tíma,“ segir Einar. - ikh
Góður árangur
á heimamarkaði
„Þetta er mjög sjaldgæft, en ef
fólk skuldar þá er það sett í inn-
heimtuferli,“ segir Einar Sigur-
jónsson, fjármálastjóri Háskól-
ans á Bifröst.
Á dögunum var auglýst nauð-
ungaruppboð á íbúð í Breiðholti.
Eini kröfuhafinn var háskólinn.
Samkvæmt Lögbirtingablaði
nemur krafa háskólans ríflega
einni milljón króna.
Fasteignamat íbúðarinnar sem
krafist er að verði seld upp í
skuldina er ríflega átján milljón-
ir króna.
Markaðnum er ókunnugt um
að menntastofnun hafi áður kraf-
ist nauðungarsölu á eign nem-
anda síns.
„Að öllum líkindum er hér um
húsaleiguskuld að ræða,“ segir
Einar. Ólíklegt sé að skuldin hafi
komið til vegna skólagjalda, þar
sem fólk fái iðulega fyrirgreiðslu
hjá Lánasjóði íslenskra náms-
manna vegna þeirra.
- ikh
Bifrastarstúdent á
nauðungaruppboði
BORGAR SIG AÐ BORGA Háskólinn á
Bifröst hefur krafist þess að íbúð nemanda
verði boðin upp vegna skuldar við skólann.
MARKAÐURINN/HARI
G E N G I S Þ R Ó U N
Ingimar Karl Helgason
skrifar
„Lækkun veðhlutfalls kann að vera merki um að
banki sé að draga sig út af húsnæðismarkaðnum, í
bili að minnsta kosti,“ segir Þórólfur Matthíasson,
prófessor við Háskóla Íslands.
Veðhlutfall banka og sparisjóða vegna fasteigna-
lána hefur lækkað. Landsbankinn fer til að mynda
niður í sextíu prósent, í fasteignalánum í íslenskum
krónum, en krefst raunar ekki fyrsta veðréttar.
Landsbankinn býður almennt upp á íbúðalán með
sjötíu prósenta veðhlutfalli, miðað við markaðs-
verð. Sama veðhlutfall er hjá Glitni, en á báðum
stöðum geta sumir fengið hærra veðhlutfall. Það
er nú 80 prósent hjá Kaupþingi og Íbúðalánasjóði.
Sparisjóðirnir bjóða 75 prósenta veðhlutfall. Það er
65 prósent hjá lífeyrissjóðum.
Það er af sem áður var þegar bankar buðu allir
lán sem námu 100 prósentum af markaðsvirði.
Þórólfur Matthíasson bendir á að veðhlutfall og
vextir séu hluti lánakjara og þar með hluti þess
sem bankar noti í innbyrðis samkeppni sinni um
viðskiptavini. Þegar samkeppni um þá var sem
hörðust árið 2004 hafi sést dæmi um að lánshlut-
fall færi upp í 100 prósent. Hann segir að einnig
beri að hafa í huga að eign sé trygging þess sem
lánar, geti lántakandi ekki staðið í skilum. „Lækkun
veðhlutfalls kann því einnig að vera til merkis um
að lánveitendur telji verð eigna of hátt nú og að
verðið muni verða lægra í framtíðinni. Lækkun
veðhlutfalls væri þá varúðarráðstöfun sem ætlað
væri að tryggja hagsmuni skuldareiganda kæmi til
greiðslufalls í framtíðinni.“
Haft var eftir Arnóri Sighvatssyni, aðalhagfræð-
ingi Seðlabankans, í gær, að spá bankans um þriðj-
ungs raunlækkun fasteignamats kynni að hafa
verið vanmat. Hann lét þess enn fremur getið að
stjórnvöld gætu falið Seðlabankanum að stýra veð-
hlutfallinu. Ekki einungis veðhlutfallinu hjá Íbúða-
lánasjóði, heldur hjá bankakerfinu í heild.
Þórólfur bendir á að lánsfé sé bönkunum dýrt nú
um stundir. „Húsnæðislán eru lengstu lán sem þeir
veita og þeim er nokkuð þröngur stakkur sniðinn
varðandi breytingar á vaxtakjörum á útistandandi
húsnæðislánum. Það er því í hæsta máta eðlilegt að
þeir reyni að draga úr húsnæðislánum til að minnka
fjármögnunarþörf sína í bráð og lengd.“ Þá kunni
undirmálslánavandræði í Bandaríkjunum að hafa
orðið til þess að ekki þyki gott fyrir lánastofnanir
að hafa of mikið af húsnæðislánum í lánasafninu.
„Það kunna því að vera rök sem snúa bæði að hús-
næðismarkaðnum og rök sem snúa að alþjóðlegum
fjármálamörkuðum sem hníga í þá átt að það borgi
sig ekki fyrir bankana að auka í stöður sínar á hús-
næðismarkaðnum.“
Veðhlutfallið lækkar
Bankar kynnu að vera að draga sig út af húsnæðismark-
aðnum segir prófessor við Háskóla Íslands. Veðhlutfall
þeirra í fasteignalánum hefur lækkað mikið. Lífeyrissjóðir
eru í sumum tilvikum með hærra veðhlutfall en bankarnir.
Vika Frá ára mót um
Atorka -2,5% -30,4%
Bakkavör -6,1% -44,6%
Exista 0,9% -48,8%
Glitnir -2,0% -22,1%
Eimskipafélagið 2,0% -40,9%
Icelandair -0,2% -26,1%
Kaupþing -1,0% -12,7%
Landsbankinn -2,6% -30,1%
Marel -0,3% -7,0%
SPRON 4,3% -49,0%
Straumur -3,5% -27,1%
Teymi -2,7% -45,1%
Össur -0,1% -1,3%
*Miðað við lokagengi í Kauphöll á mánudag.
VIÐ TJARNARGÖTU Í REYKJAVÍK Veðhlutfall vegna íbúða-
lána hefur farið lækkandi hjá bönkum og sparisjóðum, en það
þýðir einfaldlega að minna er lánað upp í kaupverð íbúða.
Markaðurinn/GVA
Askar hafa lokið lántöku á 35
milljónum evra fyrir Kópavogs-
bæ. Þetta jafngildir 4,1 milljarði
króna.
Skuldatryggingarálag lánsins
er 65 punktar yfir Libor-vöxtum,
samkvæmt heimildum Markað-
arins. Þetta er tíu punktum lægra
en á því 25 milljóna evra láni sem
Askar Capital tóku fyrir Hafnar-
fjarðarbæ í byrjun apríl. Þetta er
sömuleiðis langt undir því sem
bönkunum og ríkissjóði býðst að
greiða fyrir sín lán. - jab
Kópavogur tekur lán
Eignarhlutur stærstu hluthafa
Existu þynntist um tuttugu pró-
sent á þriðjudag í kjölfar hluta-
fjáraukningar fyrirtækisins um
rúma 2,8 milljarða nýja hluti
vegna kaupa á Skiptum. Kaup-
þing er næststærsti hluthafi Ex-
istu með 10,4 prósenta hlut.
Exista gerði yfirtökutilboð í
Skipti, móðurfélag Símans, um
stundarfjórðungi eftir að það
var skráð á markað í Kauphöll
Íslands 19. mars síðastliðinn.
Greitt var fyrir með nýjum hlut-
um í Existu á genginu 10,1 króna
á hlut.
Hlutur eignarhaldsfélagsins
Bakkabraedur Holding B.V.
stendur óbreyttur en félag
bræðranna Lýðs og Ágústar Guð-
mundssona keypti rétt Kaup-
þings að nær öllum nýjum hlut-
um í Existu sem bankinn átti
að fá greidda fyrir hluti sína í
Skiptum. - jab
Bræður halda sínu
T Í U S T Æ R S T U
H L U T H A F A R E X I S T U
Nafn Hlutfall
Bakkabraedur Holding B.V. 45,2%
Kaupþing 10,43%
Kista fjárfestingarfélag ehf. 7,16%
Gift fjárfestingarfélag 4,34%
Arion safnreikningur 4,3%
Castel (Lúxemborg) SARL 4,09%
Sparisjóður Reykjavíkur og nágr. 2,4%
AB 47 ehf 1,87%
Lífeyrissjóðir Bankastræti 7 1,47%
Den Danske Bank 1,43%
* Samkvæmt hluthafalista Existu í gær.
„Það brustu forsendur fyrir því
að setja byggingarvöruverslun
niður þarna eftir að Bauhaus
fékk lóð þarna rétt hjá,“ segir
Jón Helgi Guðmundsson, hjá
Norvik, eiganda BYKO.
Til stóð að Byko, Rúmfata-
lagerinn og Mata yrðu með vöru-
hús í tæplega fjörutíu þúsund
fermetra húsnæði við Blika-
staðaveg í Reykjavík, skammt
frá Vesturlandsvegi.
Húsið er risið og er unnið
að frágangi, en hvorki
BYKO né Mata verða þar
með starfsemi.
„Við seldum þetta til
Rúmfatalagersins fyrir
nokkrum mánuð-
um,“ segir Jón
Helgi. Gunn-
ar Gísla-
son, fram-
kvæmdastjóri
Mötu, segir
að áður hafi
Mata selt sinn
hlut til Byko.
Allt er þetta
nú inni í félaginu
Stekkjar brekkum, sem er dóttur-
félag SMI, sem er í eigu Jákups
Jacobsen, eiganda Rúmfatalag-
ersins. Arnar Hauksson, fram-
kvæmdastjóri Stekkjarbrekku,
segir að í ágúst sé stefnt að því
að opna verslunarhúsnæðið. Þá
verði þarna verslanir Rúmfata-
lagersins, húsgagnakeðjunnar
Ilvu, Bónuss, Europris og Toys
R Us.
Reykjavíkurborg setti á sínum
tíma ströng skilyrði fyrir úthlut-
un lóðar á þessum stað. Þá var
gert ráð fyrir stórverslunum
Rúmfatalagersins, Mata og Byko,
en ekki hefðbundinni verslunar-
miðstöð.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir
segir að í borgarstjóratíð sinni,
2004 til 2006, hafi verið á kreiki
orðrómur um að Byko og Mata
hygðust hætta við. „En á fundi
með aðilum var ég fullvissuð um
að þeir ætluðu að halda sínu til
streitu.“
Arnar Hauksson segir að í upp-
haflegum skilmálum hafi verið
gert ráð fyrir stórverslunum. „Á
því hefur engin breyting orðið.“
Breytingar í Blikastaðahúsi
„Við erum að fara fram á það við
birgjana okkar að þetta sé gert
með þessum hætti en það er
ekki verið að neyða neinn
í þetta,“ segir Jón Helgi
Guðmundsson, eigandi
Byko, um umdeilda
lengingu á greiðslu-
fresti. Samkvæmt
nýjum skilmálum
verða allir reikningar
greiddir sextíu dögum
eftir lok úttektarmánaðar.
Hann segir að ef birgjar séu
ekki sáttir við þær vinnu reglur
sem Byko setur geti þeir til
dæmis hætt að stunda þar við-
skipti. „Við erum alveg viss um
okkar rétt í þessu máli en hins
vegar erum við að velta fyrir
okkur hvort eitthvað af þessari
umfjöllun sé ekki eftir reglum
og erum að láta skoða það fyrir
okkur,“ segir Jón. - bþa
Birgjar geta farið annað