Tíminn - 26.10.1983, Síða 6

■ Farandsveinurnir verða að vera reiöubún-
ir aö ganga í hvaöa verk sem er. Og ekki mega
þeir mæla til vinnu i gallahuxum og háskúla-
bolum.
■ Feröainenn á baðstaö einum í hýskalandi
ráku upp stór augu, þegar inn í matsal hótels
eins skunduöu þrír menn, klæddir svörtum
jökkum, svörtuin baröabreiöum höttum og
með keöju þvert yfir kviöinn. Þeir studdust
allir við svera stafi. En gestgjalínn lét sér ekki
bregöa. Hann bauð förumennina velkomna
og bar þeim snarlega mat, eftir aö hafa látiö
þess getiö, að þeir lilvtu aö vera hungraöir.
Farandsvcinar þessir þrír tilheyra þeim
hópi, sem enn heldur í heiöri ævagamla hefð
í Þýskalandi. Öldum saman hefur það tíðkast
þar í landi, aö iönaöarmcnn, fyrst og fremst
trésmiöir og múrarar, hafa lagst í fcrölög aö
námstíma loknum. Tilgangurinn er aö auka
viö menntun sína og víkka sjóndcildarhring-
inn. Þessar l'erðir standa í þrjú ár og einn dag.
lönaöarmennirnir bera sjálfir verkfæri sín,
banka upp á á verkstæðum, þar sem þeir eiga
leiö um, og spyrja, livort þar sé ekki vinnu
GAMLA SIÐI
að fá. Þeir verða að sætta sig við nauman og
hversdagslegan mat og íburöarlausa svefn-
staði, stundum á farfuglaheimilum, en eru
líka stundum teknir inn á heimili húsbænda
sinna. Ekki mega förusveinar þessir ráða yfir
eigin farartæki, né heldur ferðast með lest,
nema vegalengdirnar séu því meiri. Þeim
gengur ekki alltaf vel að sníkja sér far, þar
sem þeir eru litnir hornauga af mörgum,
einkum yngra fólki, sem ekki þekkir til, hvaö
hér er á ferðinni, og verða því oft að grípa til
hesta postulanna. En þeir eiga sér hauk i
horni, þar sem eru stéttarfélög þeirra.
Siður þessi á sér langa hefð í Þýskalandi,
svo sem áður er sagt. Hann á rætur sínar að
rekja allt til byrjunar 13. aldar, þegar iðnaðar-
menn í hinum ýmsu greinum stofnuðu ineð
sér félagsskap. Markmið félaga þeirra, gild-
anna, var að standa vörð um réttindi meðlima
sinna og aðstoða félaga, sem lentu í vand-
ræðum.
I lok 18. aldar komust lærlingarnir að þeirri
niðurstöðu, að þeir væru ekkert endilega
komnir upp á húsbændur sína, sem réðu
lögum og lofum í gildunum. Þeir stofnuðu því
sín eigin félög og völdu þeim að yfirskrift
kjörorðið „frelsi, jafnrétti og bræðralag."
Það kjörorð heldur gildi sínu enn þann dag í
dag, þó að mikið hafi breyst í skipulagi
verkalýösfélaganna síðan því var komið á.
Áður fyrr var það skylda nýútskrifaðra
lærlinga að ferðast um landið og vinna að iðn
sinni, nú er valið frjálst. En þeir, sem taka
upp þann kostinn, verða enn að eyða í
flandrið þrem árum og einum degi og koma
sem víðast við. Sá er inunurinn núna, að
nútímaiðnaðarmaðurinn ber á sér ýmiss
konar skilríki og fellur undir tryggingakerfið
eins og hver annar borgari. Þeir mega aðeins
hafa í fórum sínum-luti, sem þeir komast alls
ekki af án. En eitt má ekki vanta í farangur-
inn, það erlítil, græn bók, sem vinnuveitend-
ur þeirra skrá í stað og stund, sem þeir hafa
veitt förusveinunum vinnu, og fleiri athuga-
semdir, ef þeim þykir með þurfa.
—ferðast um í þrjú ár
með verkfæri sín
■ Oft rekur fólk upp stór augu, þegar
farandsveinana ber fyrir augu. En þeir
leggja sig í líma við að vera þægilegir í
viðmóti og eru alltaf reiðubúnir til aðstoð-
ar, þegar til þeirra er leitað.
Vestur-Þyskaland:
IÐNAÐARMENN
HALDA í HEIÐRI
„AUÐVITAÐ ER KIRKJAN
ALLTAF AÐ VINNA
AÐ FRIÐI OG FRELSI”
Rætt vid sr. Sigurd Guðmundsson, vígslubiskup
■ Æðsta ráð kirkjunnar,
Kirkjuþing, samkoma 23ja kirkj-
unnar manna, leikra og lærðra,
hefur staðið í öðrum turnfæti
hálfkláraðrar Hallgrímskirkju í
Reykjavík undanfarna tíu daga.
Vígslubiskupinn í Hólabiskups-
dæmi hinu forna sr. Sigurður
Guðmundsson prófastur og
sóknarprestur á Grcnjaðarstað í
Aðaldal er einn þingfulltrúanna
og um hádegisbilið í gær, á
síðasta degi þingsins tókum við
hann tali og spurðum hvernig
störf Kirkjuþings hafi gengið?
„Þau hafa gengið vel. Á þing-
inu hafa komið fram fjörutíu
mál, mörg stór og kállað á
miklar umræður og eins og nú
horfir virðist sem takast megi að
afgreiða þau öll og kalla ég það
góð vinnubrögð. Vinnutíminn
hefur líka verið langur. Frá níu
á morgnana til sjö á kvöldin.
Kirkjuþing er nú haldið árlega,
var áður annað hvert ár. og því
má segja að óþarfi sé að vera
með öll þessi mál í cinu. en það
lagast sjálfsagt þegar menn hafa
lagað sig að þessu breytta fyrir-
komulagi".
„Já, Kirkjuþing skiptir máli",
segir Sigurður. „Það ályktar og
vinnur að mjög mörgum innri
málum kirkjunnar og hefur þar
unnið gott starf. Þá undirbýr
þingið mál fyrir löggjafann og sú
venja hefur skapast að ekkert
mál er lagt fyrir Alþingi nema
Kirkjuþing hafi fjallað um það.
Ég er þó óánægður með það
hvað löggjafinn hefur tckið upp
fá mál Kirkjunþings, raunarekk-
ert á síðasta Alþingi, en það
stendur vonandi til bóta. Við
setningu Kirkjuþings lýsti
kirkjumálaráðherra því t.d. yfir
að hann myndi nú á haustdögum
leggja fram tvö mál „Um sóknir
og kirkjur" og um „sóknar-
gjöld".
Nú urðu mjög skiptar skoðanir
í friðarmálum á þinginu. Eru
þau að sundra kirkjunni?
„Það urðu skiptar skoðanir í
fyrri umræðunni, en það var
mikið unnið í málinu í nefnd og
sú tillaga sem þaðan kom var
samþykkt samhljóða".
Var sú tillaga þá ekki hara
útþynnt samkomulagstillaga?
„Það má vel vera að sumum
finnist það, en mér finnst það
ekki. Mér finnst að aðalatriðin
hafi komið mjög vel fram. Ég
bendi á upphaf ályktunarinnar
þar er skorað á íslendinga og
allar þjóðir heims að vinna að
friði í hcimi. stöðvun víg-
búnaðarkapphlaups og útrým-
ingu gjöreyðingarvopna. Auð-
vitað er kirkjan alltaf að vinna
að friði og frelsi. Boðun hennar
beinist náttúrulega fyrst og
fremst að hinum innra friði, en
hún verður um leið að vinna að
frelsi og friði fyrir alia hér og nú,
á þeim grunni sem Kristur
boðar". Ég spyr Sigurð hvort
kirkjan sé ekki farin að skipta
sér meira af þjóðmálum en áður.
„Ég býst við því að það'sé alveg
rétt og það er af ýmsum ástæð-
■ Sr. Sigurður Guðmundsson,
vígslubiskup.
Tímamynd G.E