Tíminn - 10.02.1984, Blaðsíða 8

8
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurösson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristin Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson. '
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guðný Jónsdóttir
Ritstjóm skrif stofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsímar: 86387 og 86306. |
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Japanir og
landbúnaðarmálin
■ Pað var vel ráðið af íslenzkum iðnrekendum að fara í
kynnisferð til Japans og afla sér þann'ig með eigin augum
meiri þekkingar á starfsháttum Japana í iðnaði.
Japanir hafa eftir síðari heimsstyrjöldina náð þeim
árangri, að þeir standa nú flestum eða öllum framar á
mörgum sviðum iðnaðar. Þótt aðstæður séu að ýmsu leyti
aðrar þar en hér, má vafalítið mikið af þeim læra í iðnaði.
En það er hægt að læra af Japönum á fleiri sviðum. Það
er ekki minnst lærdómsríkt hvernig þeir standa vörð um
landbúnað sinn.
Japan er ekki sérstaklega gott landbúnaðarland. Japanir
hafa bætt úr þessu meö háþróuðum landbúnaði miðað við
kringumstæður.
Síðan Japanir efldust sem iðnaðarþjóð og iðnaðarvörur
þeirra hafa rutt sér til rúms víða um heim, hafa þeir sætt
gagnrýni sökum þess, að þeir leyfa ekki frjálsan innflutn-
ing. Viðskiptaþjóðir þeirra, eins og Bandaríkjamenn,
kunna því illa, að Japanir auka stöðugt innflutning til
Bandaríkjanna, en leyfa ekki innflutning til Japans í neitt
svipuöum mæli.
Einkum gagnrýna Bandaríkjamenn það harðlega, að
Japanir takmarka mjög innflutning á landbúnaðarvörum
frá Bandaríkjunum, enda þótt þær séu oft ódýrari en.
japönsku landbúnaðarvörurnar.
Bandaríkjamönnum þykir þetta eiginlega skrítið, því
að það ætti að vera Japönum augljós hagnaður að kaupa
ódýrar landbúnaðarvörur frá Bandaríkjunum og mega í
staðinn auka þangað innflutning á iðnaðarvörum.
Japanir eru á öðru máli. Þeir telja sig hafa reynslu af
því, að þeim sé nauðsynlegt að geta fætt sig sem mest af
afurðum landsins. Landbúnaðurinn sé einn grundvöllur
sjálfstæðis þeirra og afkomu. Iðnaðurinn geti aldrei komið
í stað hans. Jöfnum höndum verði að þróa þessa tvo
'mikilvægu atvinnuvegi.
Pótt verðlag á innfluttum landbúnaðarvörum sé lágt nú,
viti enginn hvað lengi það helzt. Samkeppnin sé hörð á
iðnaðarsviðinu og þótt Japönum vegni þar vel nú, sé engin
vissa fyrir því að það haidist.
Efnahagslegt öryggi Japans verði bezt tryggt með því,
að landbúnaðurinn eflist samhliða iðnaðinum. Ef landbún-
aðurinn yrði fyrir áfalli og fólk streymdi úr sveitum til
borganna, hlytist af því röskun, sem ekki yrði bætt.
Borgarvandamálið sé þegar orðið nóg í Japan.
Pað er fróðlegt að fylgjast með því, hvernig ein mesta
iðnaðarþjóð heimsins hugsar í þessum efnum.
Misnotkun
■ Pað er rétt, að Framsóknarflokkurinn hefur ekki verið
því fyigjandi að ríkisfyrirtæki eða erlend fyrirtæki ættu
aðild að samtökum vinnuveitenda.
Vinnubrögð verkalýðsfélaganna hafa hins vegar breytt
viðhorfinu frá því, sem áður var. Straumsvíkurverkfallið
er augljósasta dæmið um það.
Par er reynt að knýja fram samninga við erlent fyrirtæki
áður en gengið er frá almennum kjarasamningum í því
skyni að skapa fordæmi fyrir miklu meiri kauphækkunum
en íslenzkur atvinnurekstur þolir.
Hér er verið að misnota það, að erlend fyrirtæki eða
ríkisfyrirtæki eru utan samtaka vinnuveitenda.
Slík misnotkun leiðir óhjákvæmilega til stefnubreyting-
ar.
P.P.
FOSTUDAGUR 10. FEBRUAR 1984
skrifað og skrafaö
Álagning á að
vera í samræmi
við stöðu
efnahagsmála
■ Böðvar Bragason vara-
þingmaður Framsóknar-
flokksins í Suðurlandskjör-
dæmi ritar grein um stöðu
efnahagsmála og Iaunamála
í Þjóðólf:
„Verðbólgan er komin
niður í 10% á ári. í leiðinni
hafa laun í landinu lækkað
um 14-25% allt eftir því
hverjir halda um reiknings-
stokkinn. Á þessu ári er rætt
um að svigrúm verði fyrir 4%
almennri launahækkun.
Þetta er sú mynd sem við
blasir eftir að efnahagsráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar
fóru að segja til sín. Ekki eru
allir á eitt sáttir urn ágæti
þessara ráðstafana og þarf
engan að undra. Um eitt eru
menn þó sammála og það er
að allir verði að taka tillit til
þessara aðgerða og afleiðing'a
þeirra og haga ákvörðunum
sínum í fjárhagsefnum í sam-
ræmi við það. Ríkinu hefur
sæmilega tekist að miða út-.
gjöld sín á árinu 1984 við
þessar staðreyndir og skorið
niður í samræmi við skert
gjaldþol almennings. Al-
menningur eyðir minni
fjármunum á þessu ári og
hefur ekki um það frjálst val,
því launin hafa verið lækkuð.
Þá er komið að sveitarfél-
ögunum að haga sínum mál-
um í samræmi við allra hag,
en þau hafa eins og kunnugt
er heimild til þess að fá í
sveitarsjóði allt að 12,1% af
heildartekjum einstakling-
anna. Forstöðumenn ríkis-
valdsins hafa ekki treyst sér
til þess að ákveða hve út-
svarsprósentan skuli vera há
að þessu sinni en hafa beint
þeirri eindregnu ósk til sveit-
arstjórna að þær hagi sínum
málum í samræmi við stöðu
efnahagsmála í landinu og
sérílagi í samræmi við efna-
hag þeirra sem eiga sveitar-
sjóðina, en það eru einmitt
gjaldendurnir. Öllum er Ijóst
að í minnkandi verðbólgu
þá á álagningarprósentan að
lækka en menn greinir á um
hve mikið. Forstöðumaður
Þjóðhagsstofnunar segir að
8,5-9% útsvar í ár gefi sama
og 12,1% á síðasta ári. Um
þetta má deila en sannleikur-
inn verður aldrei langt frá
9%.
Álögur
sveitarfélaganna
þyngjast
Nú skyldi maður halda að
málið væri útkljáð. En því er
ekki að heilsa. Stærsta sveit-
arfélag landsins, Reykjavík,
hefur riðið á vaðið og lagt á
11% útsvar í ár og önnur eru
þegar í kjölfarinu með svip-
aða prósentu. Það er því ljóst
að álögur til sveitarsjóðanna
munu þyngjast á árinu 1984
frá því sem verið hefur og
það í árferði þegar enginn
einstaklingur getur í raun og
veru bætt á sig byrðum. Rök-
in fyrir þyngingu útsvars eru
helst þau að fjárhagsstaða
sveitarfélaganna hafi versnað
svo á undanförnum árum að
nauðsyn sé til að vinna nú þar
á móti. Víst þarf í framtíðinni
að rétta við hag sveitarsjóð-
anna en það verður ekki af
viti gert á sama tíma og
gjaldendur eru með nær tóma
vasa. Rétt hefði verið að
þessu sinni að miða útsvarið
við 10% með fyrirvara um
aðstoð ríkisins við þau sveit-
arfélög sem verst væru sett.
Vonandi er að einhver sveit-
arfélög hafi aðstæður til þess
að fara að tilmælum ríkis-
stjórnarinnar í þessum
efnum.
Hverjir eru
láglaunamenn?
Hverjir eru láglauna-
menn? Það eru þeir sem í dag
hafa undir 15 þúsundum á
mánuði. Hversu fjölmennir
' eru þeir? Þeir eru a.m.k.
15% af vinnufæru fólki í
þjóðfélaginu. Hvar er aðal-
lega barist fyrir hagsmunum
þessa fólks? Það er í verka-
Iýðshreyfingunni. Hvernig
hefur hún staðið sig í þeirri
baráttu? Tölurnar hér að
ofan svara því, svo og niður-
stöður kjarasamninga síð-
ustu ára þar sem láglauna-
mönnum hefur ætíð verið att
fram sem fótgönguliði en for-
ingjarnir og þeir betur settu
staðsett sig að baki víglín-
unnar, reiðubúnir að úthluta
þeim árangri sem ynnist. Sú
úthlutun hefur því miður orð-
ið þannig að skammt hefur
orðið milli stríða.
Nú hyllir undir ný átök um
kaup og kjör. Ef þau verða
með hefðbundnum hætti þá
munu þeir verst settu af laun-
þegum lítið fá í aðra hönd
því þær hækkanir sem þeim
tekst að knýja fram munu
innan skamms einnig falla
þeim tekjuhærri í skaut og
allt mun síðan falla í sama
farið og áður með hækkandi
verðbólgu. Hér þurfa ný tök
og nýjar aðferðir að koma til.
Sú ríkisstjórn sem af illri
nauðsyn varð að skerða lífs-
kjör í landinu um sinn á að
hafa forgöngu um að sjá til
þess að það sem fyrst verði til
skiptanna fari til þeirra sem
þurfandi eru en að hinir bíði
um sinn. Þetta getur ríkis-
stjórnin gert með samkomu-
lagi við verkalýðshreyfing-
una og notað til þess trygg-
ingakerfið og skattheimtuna.
Með þeim hætti væri hægt að
koma kjarabótunum til skila.
Þessum pistli vil ég Ijúka
með því að vísa til orða
tveggja verkalýðsleiðtoga,
þeirra Aðalheiðar Bjarn-
freðsdóttur og Bjarna
Jakobssonar, en þau eru í
fyrirsvari fyrir twþ.b. 6000
manns sem eru í verkalýðs-
félögunum Iðju og Sókn í
Reykjavík, en félagsmenn
þeirra eru nær allir með undir
15 þúsund kr. mánaðarlaun.
Þau sögðu i viðtali þann 15.
janúar sl.:
Við höfum alveg misst trú
á að þessu fólki verði hjálpað
í gegnum kjarasamninga og
raunar óttumst við að yrðu
lágmarkslaun hækkuð upp í
15 þúsund krónur í samning-
um þá fengju hinir betur
launuðu samsvarandi pró-
sentuhækkanir upp eftir
öllum launastiganum. Á
meðan efnahagsvandi þjóð-
arinnar allrar er leystur, má
ekki láta láglaunafólkið fá
prósentuhækkun og alla hina
margfaldar launahækkanir
ofan á sín laun.“
Félag fasteignasala nýstofnað:
„Hugmyndin að fólk fái
sömu þjónustu hjá öllumá<
■ Hugmyndin með stofnun Félags fast-
eignasala er m.a. sú að fólk fái sömu
þjónustu hjá öllum þeim fasteignasölum
sem í félaginu eru, þ.e. að starfs- og
viðskiptahættir verði samræmdir", sagði
Magnús Axelsson, formaður hins nýlega
stofnaða Félags fasteignasala á fundi
með fréttamönnum. Sem dæmi um ó-
samræmi sem átt hafi sér stað nefndi
hann að þegar byrjað var að uppreikna
verðtryggð lán Húsnæðisstofnunar og
fleiri komu upp ýmiss vandamál vegna
þess að fasteignasalar notuðu ekki sömu
aðferðina við þennan uppreikning.
Meðal þess sem félagið hyggst vinna
að er að auka öryggi og stuðla að
heilbrigðum viðskiptaháttum við fast-
eignasölu. Að gangast fyrir upplýsinga-
miðlun til almennings og fjölmiðla um
fasteignaviðskipti og þróun fasteigna-
verðs á hverjum tíma. Og að standa vörð
um hagsmuni og réttindi félagsmanna og
stuðla að auknu samstarfi þeirra. Félags-
menn geta þeir einir orðið sem hafa
lögmæt réttindi tilað kalla sig fasteigna-
sala og hafa fasteignasölu að aðalstarfi.
Félagsmenn hyggjast auðkenna fyrirtæki
sín með merki félagsins í auglýsingum
sínum.
Magnús sagði það staðreynd að í
Reykjavík séu starfandi fasteignasölur
sem þeir í félaginu teldu ekki reknar á
réttum grundvelli. Fyrst og fremst eigi
' þeir þá við fasteignasölur hverra ábyrgð-
armenn eru ekki starfandi á viðkomandi
sölu heldur jafnvel í fullu starfi annars-
staðar. Magnús tók fram að það væri
ekki á færi félagsmanna að skipta sér af
slíkum rekstri hjá öðrum.
Fyrsti aðalfundur F.F. var haldinn í
endaðann janúar. í stjórn félagsins auk
Magnúsar eru: Atli Vagnsson, lögfr.,
Dan V.S.Wiium, lögfr., Viðar Böðvars-
son, viðksiptafr., og Þórólfur Halldórs-
son, lögfr. - HEI