Tíminn - 15.03.1984, Qupperneq 5

Stúdentaráð:
Launþegar
búa við
lakari af-
komu en
námsmenn
■ „Stúdenlaráð mótriiælir því launamis-
rétii ug kjaraskeróinguni sein orðið haía
til þess að stór hluti launafólks í landinu
býr nú við lakari afkomu en lánasjóður-
inn (LÍN) tryggir launþegum sínum“,
segir m.a. í nylegri samþykkt Stúdenta-
ráðs Háskóla Islands.
Eins og fram hefur komið í Tímanum
áður nema námslán LÍN um þessar
mundir 14.599 krónum á mánuði til
einstaklinga í námi hér á landi og
tvöfaldri þeirri upphæð séu hjón bæði í
námi. Fyrir eitt barn á framfæri bætist
við 40% af láni einstaklings eða um
5.800 krónum á mánuði. í launakönnun
Kjararannsóknarnefndar kom fram að
stór hluti fullvinnandi verkafólks hér á
landi hefur minna fé til ráðstöfunar en
launþegar lánasjóðs. Sér í lagi á það við
um yfirgnæfandi meirihluta þeirra ein-
stæðu foreldra sem þátt tóku í könnun-
inni.
Stúdentaráð segir að í kjarabaráttu
námsmanna hafi það verið krafa að
námslán séu í engu skert. Sá framfærslu-
grunnur sem Lánasjóðurinn noti við
útreikninga sína sé síst of rúmur og
niðurskurður á námslánum hefði í för
með sér að margir myndu hrökklast frá
námi.
Samkvæmt upplýsingum LÍN skiptist
hinn 14.599 kr. framfærslugrunnur ein-
staklings þannig: Matur 6.738 kr. á
mánuði, húsnæði 2.245 kr. ferðir innan-
bæjar 1.123 kr. fatnaður 898 kr. hrein-
lætisvörur og heilsugæsla 787 kr. blöð og
bækur (ekki námsbækur) 787 kr. bús-
áhöld og húsmunir 675 kr. og ýmislegt
1.147 krónur á mánuði. (Þess má geta að
fæðiskostnaður vísitölufjölskyldunnar -
3,66 í heimili - í nýja vísitölugrunninum
er 10.470 kr. á mánuði á febrúarverð-
lagi).
Stúdentaráð lýsir jafnframt yfir fullum
stuðningi við kröfur launþegahreyfingar-
innar um að dagvinnulaun nægi til að
tryggja framfærslu launafólks, en for-
dæmir þær aðgerðir valdhafa sem miða
að því að láglaunafólk borgi brúsann af
ofneyslu og sóun undanfarinna verð-
bólguára. -HEI
VERKFRÆÐ-
INGAR 0G
TÆKNI-
FRÆÐ-
INGAR MEÐ
NÝH
FRÉTTA-
BLAÐ
■ Verkfræðingafélag íslands og
Tæknifræðingafélag Islands hafa sam-
einast um útgáfu á nýju fréttablaði,
Verktækni, sem koma mun út á tveggja
vikna fresti. Tvö tölublöð eru þegar
komin út.
í frétt frá ritnefnd blaðsins segir að
Verktækni sé ætlað að vera vettvangur
til umræðu um atvinnu og tæknimál á
breiðum grundvelli. Fjallar verði um
nýjungar á þessum sviðum, markverðar
framkvæmdir og þar fram eftir götunum.
Einnig kemur blaðið til með að þjóna
sem upplýsingamiðill þeirra félaga sem
Breytingin í kjölfar frjálsrar álagningar
á matvöru:
„DÆMD TIL AÐ MIS-
TAKAST EF ÚÞARFA
VERÐHÆKKANIRVERÐA”
— segir Georg Ólafsson, verðlagsstjóri
■ „Það tekur að sjálfsögðu einhvern tima að laga sig að breyttum aðstæðum og
ég fyrir mitt lcyti á ekki von á neinum kraftaverkum á sviði verðlagsmála á
næstunni þrátt fyrir keriisbreytinguna. En ef skynsamlega verður að málum staðið
má gera ráð fyrir að þetta nýja fyrirkomulag verði til frambúðar. Ef á hinn bóginn
fyrirtæki nota tækifærið með óþarfa hækkunum á vöru og þjónustu er breytingin
dæmd til að mistakast“.
Þetta sagði Georg Ólafsson, verð-
lagsstjóri, þegar Tíminn ræddi við
hann um þær breytingar sem orðið
hafa í vcrðlagsmálum undanfarið, cn
scm kunnugt ersamþykkti verðlagsráð
fyrir tæpunt mánuði að afnema há-
marksálagningu á helstu vöruflokkum í
heildsölu og smásölu, sem seldir eru í
matvöruverslunum.
- Verðlagsstofnun var falið að hafa
verðgæslu með þeim vörum sem hér
um ræðir. Hvað felur hún í sér?
„Almennt felur verðgæsla í sér
skrásetningu upplýsinga um verð,
verðmyndun og verðbreytingar á það
mörgum tegundum vöru og þjónustu í
hverri grcin að verðlagsyfirvöld fái
góða yfirsýn yfir þróun mála. Sjái þau
ástæðu til að efast um að næg tilefni
séu fyrir tiltekinni verðbreytingu munu
þau leita nánari skýringa á henni.
Verði komist að þeirri niðurstöðu að
fullnægjandi rök skorti munu verðlags-
yftrvöld með viðræðum við viðkom-
andi fyrirtæki reyna að hafa áhrif á
verðbreytinguna. Takist það hins veg-
ar ekki með viðræðum eru fyrir hendi
skýrar heimildir t lögunum um að
Verðlagsráð geti gripið á ný til beinna
verðlagsákvæða. En reynslan í ná-
grannalöndum okkar sýnir að slík
inngrip heyra til algerra undantekn-
inga.
En samhliða því hlutverki að fylgjast
náið með og veita eðlilegt aðhald felur
verðgæslan í sér að verðlagsyfirvöld
haldi uppi öflugri upplýsingamiðlun til
almennings og stjórnvalda. Við þurf-
um að skýra ástæður verðbreytinga og
gera vcrðkannanir. Á þann hátt ntun
Verðlagsstofnun leggja ríka áherslu",
sagði Georg.
- Hvernig verður verðgæslan
framkvæmd?
„Enn sem komið er cr verðgæslan
engan veginn fullmótuð. Á meðan svo
er mun Verðlagsstofnun fyrst um sinn
óska eftir þvt' við innflytjendur að þeir
skili inn verðútreikningum í þeim
vöruflokkum þar sem hámarksálagn-
ing hefur verið felld niður. Þó án
fylgiskjala. Smárn saman geri ég svo
ráð fyrir afnámi slíkrar skilaskyldu. I
staðinn verði óskað eftir því við leið-
andi fyrirtæki í einstökum vöruflokk-
um að þau gcri Verðlagsstofnun grein
fyrir verðuppbyggingu og verðstefnu
sinni almennt og upptýsi stofnunina
jafnframt um það ef breyting verður á.
Sama mun gilda um smásöluverslun-
ina. Eftirliti með þróun innflutnings-
verðlags stefnum við að að haga á þann
hátt að skrá reglulega innflutningsverð
á völdum þýðingarmiklum vöruteg-
undum. Athuga síðan hvort verðbreyt-
ingar séu í samræmi við þróun gcngis
og annarra þáfta sem upplýsingar eru
um".
- Ykkur er líka ætlað að fylgjast
með því að samkeppni sé næg í þeim
greinum sem ekki falla undir há-
marksálagningu?
„f lögunum eru ýmis ákvæði sem
ætlað er að tryggja sem mesta sam-
keppni. í því sambandi má nefna að
samningar og samráð milli fyrirtækja
um verð og álagningu cr óhcimilt
þegar álagning er frjáls. Einnig er til
dæmis innflytjendum og framleiðend-
um óheimilt að ákvcða, samþvkkja
eða semja um ófrávíkjanlegt lágmarks-
verð eða álagningu í heildsölu eða
smásölu. Þetta kemur ekki í veg fyrir
að gefið verði út lciðbeinandi vcrð.
Kaupmenn mega hins vegar ekki bind-
ast samtökum um að nota slíkt leið-
beinandi verð, það verður að vera
ákvörðun hvers og eins. Frá þessu eru
að vísu undantekningar ef hægt er að
sýna fram á að samráö á tilteknum
markaði hafi hagkvæmni í för með
sér".
- Nú stendur til að afncma há-
marksálagningu á fleiri vöruflokkum
en matvöru. Hvað verður næst?
„Um það er ég ekki tilbúinn að tjá
mig á þessari stundu. Það var byrjað á
matvörunni vegna þess að þar er
samkeppni mjög augljós og einnig er
vcrðlagsstofnun sæmilega undir það
búin að framfylgja verðgæslu þar".
sagði Georg. - Sjó.
Ársþing íslend-
inga í Winnipeg
Heimir
Kannes-
son
verður
aðalræðu-
maðurinn
■ Á hverju ári halda Islendingar bú-
settir í Vesiurheimi, svo og Kanadamenn
og Bandaríkjamenn af íslenskum upp-
runa, ársþing í Winnipeg í Ranada, en
þinghöldum þessum lýkur með kvöld-
verðarhófi í Winnipeg.
Að þessu sinni kemur gestur frá
íslandi til að flytja aðalræðu kvöldsins
skv. frásögnum að vestan, og verður það
Heimir Hannesson, formaður
Ferðamálaráðs íslands, en samkoma
þessi verður í Winnipeg 14. aprtl nk.
Heimir Hannesson er jafnframt formað-
ur nefndar, skipaðrar af utanríkisráð-
herra, sem fjallar fjallar um samskipti
íslands við fólk sem er af íslensku bergi
brotið í N-Ameríku og félög þeirra.
Fyrirhugað er, að i trumhaldi af hátíð-
inni í Winnipeg muni Heimir Hanncsson
ferðast til ýmissa helstu borga Kanada.
og eiga þar fundi með sanilökum og
einstökum félögum.
í stuttu samtali við blaðið staðfesti
Heimir, að þetta stæði fyrir dyrum og
myndi hann í ræðum og samtölum
einkum fjalla um samskipti landa, félags-
samtaka og einstaklinga - svo og ferða-^
mál - og jafnvel viðskipti ef til þess
gæfist tilefni.
Bændaskólinn Hólum:
Námskeið
í fiskeldi
■ Kynningarnámskeið í fiskeldi verður
haldið í Bændaskólanum Hólum í Hjalta-
dal, dagana 14. til 16. apríl en skólinn
hefur nú um þriggja ára skeið gefið
nemendum sínum kost á kennslu í þessu
fagi. Auk starfskrafta skólans hafa verið
fengnir til starfa við námsskeiðið nokkrir
sérfræðingar á hinum ýmsu sviðum fisk-
eldisins. Námsskeiðið er sniðið fyrir
byrjendur og veröur reynt að gera sem
flestum þáttum fiskeldisins nokkur skil
með bóklegri og verklcgri kennslu.
Námskeiðið er öllum opið og er um-
sækjendum bent á að snúa sér til skólans
fyrir 6. apríl. Vegna plássleysis er búist
við að takmarka þurfi aðgang.
JMMÆU RAGNARS ÁRNASONAR
HAFA EKKI VIÐ RÖK AÐ STYÐJAST“
— segir í athugsemdum formanns stjórnar
Lánasjóðs ísl. námsmanna
VERK
TÆKNIw Ferir. 1984
að útgáfu þess standa, og raunar allra
þeirra sem telja sig eiga erindi við
tæknimenntaða menn á íslandi.
Blaðið er sent til allra félagsmanna
beggja félaganna, sem eru um 2000
talsins, en að auki er það sent ýmsum
aðilum öðrum sem hafa með atvinnu og
tæknimál að gera. Upplag Verktækni
eru um 2500 eintök og er blaðið opið
auglýsendum.
Ritnefnd Verktækni skipa: Guðmund-
ur Hjálmarsson. tæknifræðingur, Jón
Erlendsson verkfræðingur og Páll Magn-
ússon útgáfustjóri. Skrifstofa blaðsins
er að Brautarholti 20 og síminn er
15860. - GSH.
■ Blaðinu hefur borist svohljóðandi
athugasemd frá Sigurði Skagfjörð Sig-
urðssyni formanni stjómar Lánasjóðs
íslenskra námsmanna vegna ummæla
Ragnars Árnasonar stjórnarmanns í
Lánasjóðnum í viðtali við Tímann í
gær.
Þann 6. mars afhenti menntamála-
ráðherra framkvæmdastjóra og
stjórnarformanni LÍN skýrslu Könn-
unarstofunnar hf. um Lánasjóð ís-
lenskra námsmanna. Stjórnar-
mönnum var gerð grein fyrir þessu á
stjórnarfundi í LÍN þann 8. mars og
þá ákveðið að fjalla um innihald
hennar á næsta stjórnarfundi fimmtu-
daginn 15. mars. Þar sem ráðherrann
hafði einungis fjögur til fimm eintök
skýrslunnar var stjórnarmönnum boð-
ið ljósrit af skýrslunni á stjórnarfund-
inum. Kom þá Ijós að starfsmaður
stjórnarinnar hafði pantað auka-
eintök í ráðuneytinu sem dreift yrði til
stjórnarmanna. Af ofangreindu má
vera Ijóst að ummæli Ragnars Árna-
sonar í Tímanum þann 14. mars þess
■ Kvikmyndaklúbburinn Norðurljós
sýnir sunnudaginn 18. mars kanadísku
heimildarmyndina NOT A LOVE
STORY - kvikmynd um klám. Þessi
mynd var sýnd á Kvikmyndahátíð 1982
og vakti þá mikla athygli.
Það er kanadíski leikstjórinn Bonnie
Sherr Klein, sem gerði þessa mynd 1981.
Hún fékk í lið með sér Lindu Lee
Tracey, nektardansmær frá Montreal og
saman kanna þær klámiðnaðinn í Banda-
ríkjunum; heim gægjugatasýninga.
klámblaða, nektarsýningar og kynóra-
efnis að ráðherrann hafi ekki afhent
skýrsluna hafa ekki við rök að
styðjast.
markaðinn yfirleitt.
í myndinni er leitast við að sýna
hvernig alið er á iítilsvirðingu og auð-
mvkineu konunnar í heimi klámsins,
hvernig kynórar mannsins eru skilyrtir af
þessum afmynduðu hugsýnum og verða
síðan ofbeldis- og hatursvakar á beinan
og óbeinan hátt í samfélaginu. Þessi
mynd er í raun málsvari ástar og gagn-
kvæmrar nautnagleði, en sækir til saka
það sem er undirrót kúgunar.
Myndin er stranglega bönnuð
börnum.
Kvikmynd um klám
sýnd í Norræna húsinu