Tíminn - 21.03.1986, Blaðsíða 6

Timirin
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin i Reykjavík
Ritstjóri: NíelsÁrni Lund
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Innblaðsstjóri: OddurÓlafsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Framsóknarflokkurinn
er ábyrgur flokkur
Árásir á Framsóknarflokkinn hafa löngum verið tíðkaðar
af pólitískum andstæðingum hans. Reynt er að koma því
inn hjá þjóðinni að Framsóknarflokkurinn sé staðnaður,
gamall og óþarfur í íslenskri pólitík.
Þeir sem svo skrifa eiga það sammerkt að þckkja lítið
eða ekkert til Framsóknarflokksins og þó öllu fremur að
þeir óttast framgang hans og reyna því að sverta hann í
augum almennings..
Betra er illt umtal en ekkert og hefur það sýnt sig að þeg-
ar árásir á Framsóknarflokkinn eru hvað óvægnastar þá
sækir flokkurinn fram.
Fað er ekki nein tilviljun að Framsóknarflokkurinn hef-
ur átt aðild að ríkisstjórn nærri óslitið í 16 ár. Þegar aðrir
flokkar hafa ekki treyst sér til að taka á vandamálum sem
að þjóðinni hafa steðjað, hefur Framsóknarflokkurinn
ekki hlaupið frá vandanuin heldur kosið að takast á við
hann og finna leiðir til úrbóta. Fyrir forystu hans hefur ver-
ið mörkuö stefna í sjávarútvegsmálum sem nær allir eru
sammála um að sé hin eina rétta til að sjávarútvegurinn
geti enn verið undirstaða efnahagslífs þjóðarinnar. Fyrir
forystu Framsóknarflokksins hefur nú verið ráðist í um-
fangsmiklar aðgerðir í landbúnaðarmálum sem nauðsyn-
legar eru en jafnframt sársaukafullar og hefði eflaust verið
auðveldara að gera ekkert-í þeim málum citt kjörtímabilið
í viðbót. Þeim vanda varð að taka á og þrátt fyrir það að
landsbyggðin verði mest fyrir barðinu á þeim aðgerðum og
þar með margir stuðningsmenn flokksins þá veigraði hann
sér ekki við að axla þá ábyrgð sem þessum aðgerðum
fylgja.
í efnahagsmálum þjóðarinnar hefur forsætisráðherra
lagt sig fram um að finna þar skynsama leið sem felur í sér
að auka kaupmátt og lækka óðaverðbólguna. Enginn ætlar
að þar hafi hann verið einn að verki en ekki síst fyrir mark-
viss vinnubrögð hans tókst að finna leið sem lofar góðu.
Framsóknarflokkurinn hcfur forystu í núverandi stjórn-
arsamstarfi. Ljóst er að í samsteypustjórnum ná einstakir
flokkar ekki öllum stefnumálum sínum fram. Framsókn-
arflokkurinn hefur nú sem áður kappkostað að treysta
jafnræði, öryggi og velferð þegnanna og gott mannlíf í
landinu. í stjórnarsamstarfinu hefur Framsóknarflokkur-
inn spornað gegn því að markaðshyggjan næði yfirhönd-
inni og lagt áherslu á að stjórnarákvarðanir væru teknar
með hliðsjón af heildarhagsmunum.
Árásir einstakra fjölmiðla virðast stundum eiga meira
skylt við sjúklegar ofsóknir og heift en gagnrýni á rökum
reista.
Framsóknarflokkurinn státar af hæfum formanni sem er
meira en aðrir flokkar geta gert. Hann segir sínar skoðanir
umbúðalaust og kemur ávallt til dyra eins og hann er
klæddur. Kannski er það vegna þessara ástæðna sem hann
er hafður að skotspæni einstakra fjölmiðla. Hvað harðast í
slíku hefur D.V. gengiðfram. Parstarfa boðberar óheftr-
ar frjálshyggju og þeini svíður þegar þeir verða að játa að
sú stefna gengur ekki upp við íslenskar aðstæður.
Þá er gripið til þess ráðs áð hafa umræðurnar á lágu plani
í veikri von um að þannig sé hægt að fá einhverja til að taka
þátt í þeim leik. Lítið dæmi um þess háttar vinnubrögð
mátti sjá á baksíðu D.V. í fyrradag. Skopast var að því að
forsætisráðherra landsins skyldisjálfur vera að skafa snjóaf
bílrúðu. Hvað hefði verið sagt ef hann hcfði staðið hjá og
borft upp á bílstjóra sinn aðhafast slíkt. Pað er ekki bent á
að forsætisráðherrann ekur að jafnaði allar sínar ferðir
sjátfur, né heldur að aðrir ráðherrar Framsóknarflpkksins
gera það einnig.Markmiðið er augljóst. Það er að gera lítið
úr forsætisráðherra á allan máta og gera hann tortryggileg-
an í augum þjóðarinnar. Svona framsetning nægir ekki til
þess. Þjóðin sér í gegn um vinnubrögð lágkúrunnar. Blað-
ið situr uppi með skömmina.
6 Tíminn
Föstudagur 21. mars 1986
ORÐ I TIMA TOLUÐ
„Eigum fyrirliggjandi
fermingarvörur“
Fyrir fjölmörgum árum lct cg
fcrma mig og þar mcð innsigla
samband mitt viðdrottin almáttug-
an. Síðan þá licfur þctta samband
vcrið heldur lauslcgt og ntcira að
scgja gengið svo langt að ég afneit-
aði guði af heitri sannfæringu, cn
lofaði þess í stað vísindalcga cfnis-
hyggju ogtilburðihcimspckinga ti!
að komast t' sátt við sjálfa sig og
tilvcruna án þess að lcita ásjárguðs
almáttugs í því cfni. Þessi afneitun
á mcnntaskólaárunum kom aðeins
örfáum árum eftir ferminguna, og
tel cg mig ckki hafa fengið lakari
fcrmingu en almennt tíðkast.
Þó efnishyggjusannfæringin hafi
eitthvað minnkað mcð árunum
eins og gengur, er það ekki vegna
fermingarinnar eða þess að ég hafi
vaknað upp einn góðan veðurdag
trúaður maður. Hér er einungis
um að ræða venjulega varkárni
gagnvart altækum fullyrðingum og
allsherjarlausnum, hvort sem þær
kallast trúarlegareða vísindalegar.
Raunar held cg að efnishyggja af
ákveðinni gerð liafi þcgar verið
farin að segja nokkuð sterkt til sín
hjá rhér strax um fermingu, enda
voru gjafirnar sem ég átti von á og
svo vitanlega veislan eitt aðalatriði
fermingarinnar. Sami hvati bjó að
baki ákvörðunar þeirra fcrmingar-
systkina minna, sem ég þekkti að
einhverju ráði. Daginn eftir ferm-
inguna spurðum við ekki hvort
annað um ritningargreinar eða
guðsorð, spurningin sem brann á
vörum okkar var: hvað fékkstu í
fermingargjöf? Þcir sem citthvað
áttu undir sér höfðu fengið mikið.
en aðrir fengu niinna, eftir aðstæð-
um. Ég spurði væntanlegt ferm-
ingarbarn um daginn út í það hvort
þetta hefði eitthvað breyst, cn af
svörum þess að dæma hefur það
ekki gert það, cnn voru það hin
„efnislegu-gæði“ sem mcstu máli
skiptu, og ætti það raunar ekki að
koma neinum á óvart. Það vita
allir, scm vilja vita, að ferntingin er
efnahagshátíð unglinganna, þá fá
þeir gjafir, veislu og síðast en ekki
síst ný og flott spariföt.
Það kont því óneitanlega á óvart,
þegar biskupinn yfir íslandi herra
Pétur Sigurgeirsson sendi frá sér
yfirlýsingu um daginn. þar sem
hann segir að auglýsingar á ferm-
ingarvörum ýrnis konar séu komn-
ar út fyrir allt velsæmi.
Vissulega e.ru þær það, og hafa
verið lengi. Fermingartíminn hefur
verið vertt'ð fyrir verslunareigend-
ur, á svipaðan hátt og jólin. Aug-
lýsingar á varningi hafa um árabil
tekið mið af þessu og gluntið í
eyrum okkar í útvarpi, sjónvarpi
og blöðum án þess að nokkur hafi
fett fingur út t' það. Nú hinsvegar,
hefur birst mynd af presti að ferma
börn í auglýsingu. og mælirinn er
lullur. Hvers vegna er raunar ekki
auðskiljanlegt þar sem næsta fáir
höfðu veitt þessari tilteknu auglýs-
ingu athygli. Varla hefur hún gert
útslagið um kaupæðið vegna ferm-
inga. En hver svo sem ástæðan er,
ber að fagna því að biskupinn yfir
íslandi hcfur tekið af skarið og
talað gegn kaupæðinu. Það veitir
víst ekki af.
Hvernig má koma við fermingu
með tilheyrandi pomp og pragt hjá
þeirri fjórðu liverri íslensku fjöl-
skyldu sem lifir undir fátæktar-
mörkum? Minnug þess að þeir sem
fá litla og {jttæklega fermingar-
veislu eru öðruvísi, sem getur vald-
ið óþarfa áhyggjum og vandamál-
um fyrir unglinga á viðkvæmasta
skeiði.
Það verður að segjast, að áminn-
ing biskupsins, sem er ágæt svo
langt sem hún nær, hefði þurft að
koma fyrir fjölmörgum árum og
henni héfðu þurft að fylgja mark-
vissar aðgerðir af hálfu kirkjunnar
til að draga úr veisluhöldum fólks
í tilefni fermingarinnar, og ef til
vill er ekki of seint að snúa þessari
þróun við. Trúlega fækkaði ferm-
ingum ef slíkt kæmi til, en á móti
kæmi að hlutfall raunverulegra
ferminga þar sem hugur fylgir máli
myndi stóraukast.
-BG
VÍTT OG BREITT
Vörngegn okri
Margir aðilar hafa auglýst hækk-
un á þjónustu, svo sem tryggingafé-
lög, bankar, flugfélag, svo citthvað
sé nefnt. Þetta virðist gert svona
meira af gömlum vana en að brýn
nauðsyn beri til aö þjónustan sé
hækkuð. En nokkrir viðkomandi
hafa séð að sér. Þcgar þcim var
bent á að kjarsamningar hafa verið
gerðir og hvað þeir fela í sér hafa
tryggingafélögin, bankarnir og
flugfélagið áttað sig á að aðrir
aðilar í þjóðfélaginu stefna í þver-
öfuga átt.
Bankarnir drógu sínar hækkanir
alvcg til baka, tryggingafélögin
drógu aöeins úr sinni hækkun og
Flugleiöir sömuleiðis.
Reynt verður eftir bestu getu að
fylgjast með að þjónusta og vöru-
verð hækki ekki að óþörfu, cnda
engin ástæða til. Olíuverðslækkun-
in á síðasta ári og það sem af er
þcssu hcfur leitt til verðlækkunar
og betri efnahags í liclstu viðskipta-
löndum okkar og eins og á stendur
er ekki annað en helber lygi ef
einhverjir aðilar hér á landi ætla að
hækka hjá sér í skjóli veröhækkana
erlendis. Þá hafa vextir lækkað í
útlöndum og fara enn lækkandi,
svo að crlendur fjárniagnskostnað-
ur ætti ekki að íþyngja innflytjend-
ur né öðrum. Þar ofan á bætist að
vextir fara lækkandi hér á landi og
ætti það enn ajð efla fyrirtæki og
stofnanir.
Það sem fyrst og fremst hækkar
í viðskiptalöndum íslendinga er
fiskurinn. Með stuttu millibili
berast fréttir um hækkun söluverðs
á hinum og þessum fisktegundum,
bæði austan hafs og veytan, og þar
ofan á að það vanti tilfinnanlega
ineira magn á markaðina.
Allar aðstæður eru þvi þannig
að forsendur kjanisanininganna ættu
að standast, dýrtíðin hjaðnað og
kaupmáttur aukist.
Það er cngin ástæða til að líða
einuin né neinum að hlaupast
undan merkjum með óhóflegum
vcrðhækkunum, hvorki á varningi
né þjónustu af neinu tagi.
Ef ekki er hægt að reka fyrirtæki
eins og nú árar í efnahagsmálum er
ekki öðrum um að kenna en
óstjórn og óráösíu, fjárfestinga-
sukki undangenginna ára, eða að
viðkomandi fyrirtæki hafa engan
starfsgrundvöll.
Þótt áiagning sé frjáls hér á landi
og mikið og vaxandi frjálsræöi sé í
viðskiptum yfirleitt er Verðlags-
stofnun nnuðsynleg og vinnur þarft
starf. Vonandi kemur ekki til þess
að setja þurfi á viðskiptahöft og
verðlagseftirlit vegna misnotkunar
á viðskiptnfrelsinu. En Verðlags-
stofnun gefur gott aðhald mcð
verðkönnunum sínum og kynningu
á niðurstöðum þeirra fyrir almenn-
ing.
Verðskyn er náttúrlega ekkert í
landi þar sem sífelldar verðhækk-
anir hafa þótt sjálfsagöar í inanna
minnum. Það er því rangt að tala
uni að efla vcrðskyn meðal neyt-
cnda, það þarf að búa það til. Það
verður ekki gert með öðru cn
víðtækum og reglubundnum verð-
könnunum og góðri kynningu á
niðurstöðum þeirra. Neytendur
verða líka að leggja það á sig að
kynna sér vöruverö og þjónustu-
gjöld og taka eftir þegar um óhóf-
legar hækkanir er að ræða.
Ef kaupendur vöru og þjónustu
láta sér skiljast þcgar verið er að
hafa þá að féþúfu og bregðast rétt
við er engin ástæöa til annars en að
forscndur nýgeröra kjarasamninga
standist, öllum til hagsbóta nema
okrurum.
OÓ