Tíminn - 06.05.1986, Blaðsíða 6

Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjóri:
Aöstoöarf réttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
Guömundur Hermannsson
EggertSkúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaöaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um heigar. Áskrift 450.-
Lýðræði í stað einveldis
Helsta einkenni lýðræðisskipunar er að öllum á
að gefast kostur á að hafa áhrif á þær ákvarðanir,
sem teknar eru og snerta allan almenning. Sam-
kvæmt venju er það meirihlutinn sem ræður og ber
ábyrgð á því, sem gert er. Það þýðir þó ekki að
meirihlutinn sé einráður. Hann verður alltaf að
hlusta á rök minnihlutans og taka tillit til hans.
Eitt af því, sem einkennir virkt lýðræði, er
ýtarleg umfjöllun um öll sameiginleg mál ríkis og
sveitarfélaga. Það skiptir mjög að sem flestir láti til
sín heyra, og sem fjölbreytilegust viðhorf séu
kynnt.
Þetta á ekki síst við um málefni Reykjavíkur-
borgar. Reykjavík er langsamlega fjölmennasta
sveitarfélagið á landinu. Höfuðborg landsins er
mikilvæg í nær öllum þeim málum, sem áhrif hafa
á hag lands og þjóðar. Hér er miðstöð stjórnsýslu,
verslunar og samgangna. Hér eru fjölmennir skólar
og menningarstofnanir, sjúkrahús og aðrar þjón-
ustustofnanir. Atvinnulíf í borginni er fjölbreytt og
þar mætast margir straumar.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur um langan aldur haft
meirihluta í borginni og stjórnað í krafti þess. Þrátt
fyrir að andstæðingar flokksins hafi náð meirihluta
í kosningunum 1978, þá virðist Sjálfstæðisflokkur-
inn ekkert hafa lært af þeim ósigri. Hann hefur stjóm-
að borginni eins og ekkert tillit þyrfti að taka til
minnihlutans, og meira að segja þrengt að lýðræð-
inu með því að fækka borgarfulltrúum og þar að
auki lagt áherslu á að fækka fulltrúum í fjölmörgum
nefndum og ráðum borgarinnar.
Með þessu er í senn verið að draga úr áhrifum
minnihlutans í borginni og auka möguleika meiri-
hlutans á því að knýja mál í gegn án þeirrar víðtæku
umræðu, sem er lýðræðinu nauðsynleg.
Framsóknarmenn leggja mikla áherslu á opin-
skáa umræðu um öll þau mál, er snerta borgarbúa
og telja að nauðsynlegt sé að sem flest sjónarmið
komi fram. Fækkun borgarfulltrúa úr 21 í 15 er
skref aftur á bak og fækkun í nefndum og ráðum
er andstætt lýðræðisskipaninni vegna þess að með
því er verið að takamarka áhrif minnihlutans.
Lýðræðið er fólgið í því, að meirihlutinn taki
tillit til minnihlutans og noti ekki vald sitt til að
ganga á sjálfsagðan rétt hans til að hafa áhrif á
framgang mála og mótun stefnu.
Framsóknarmenn vilja tryggja sem flestum
möguleika til að hafa áhrif á borgarmálin í
Reykjavík. íbúar í hverfunum eiga að hafa greiðan
aðgang að öllum sem að borgarmálum vinna, og
hafa þannig áhrif á hvaða ákvarðanir eru teknar og
snerta hin einstöku hverfi.
Mikilvægt er að kjósendur í Reykjavík geri sér
ljóst að með því að veita Framsóknarflokknum lið
stuðla þeir að auknu lýðræði og veita Sjálfstæðis-
flokknum það aðhald að hann ráðskist ekki með
málefni borgarinnar sem sína einkaeign.
6 Tíminn
Þriðjudagur 6. maí 1986
lllllllllllllllllllllll GARRI :i.i'HIHIIilili; 'IIHHIIIIIIIIilI ’!millllllllilil.!i:; '''llllllllllllllllllliil.!: ''l:lil'i:illllllllli|l|;i.^ITIIIIIIIIIIIIll,!:' 'TI'lllllllllllllllM,
Uppskrúfuð þjóðremba
Lækkun dollars
Hætta er á, að verðlækkun dollar-
ans á undanförnum misserum muni
hafa áhrif í þá átt að draga úr
hjöðnunarhraða verðbólgunnar.
Bandaríkjamarkaður er okkar
mikilvægasti útflutningsmarkaður
og lægri dollar skerðir því tekjur af
útflutningi þangað. Verðhækkun á
íslenskum flskafurðum á Banda-
ríkjamarkaði að undanförnu vegur
þó nokkuð þar á móti. Feiknahátt
verð á útfluttum gámaflski til Evr-
ópu að undanförnu bætir einnig úr
skák.
En aukin velmegun okkar bygg-
ist ekki aðeins á auknum útflutn-
ingi og hagstæðu verðlagi á útflutn-
ingsmörkuðum. Hin hliðin er ekki
síður mikilvæg, þ.e. sem hagstæð-
ust innkaup okkar á innfluttum
neysluvörum.
Hækkun Evrópumynta
Langsamlega stærsti hluti inn-
flutnings til landsins er keyptur af
Vestur-Evrópuþjóðum. Þar sem
við höldum genginu föstu hafa
Evrópugjaldmiðlar hækkað mjög
verulega að verðgildi á síðustu
mánuðum. Sem hagstæðust inn-
kaup til landsins munu því ráða
úrslitum um það, hve vel tekst að
lialda verðhækkunum í skefjum.
Hin stóraukna samkeppni, sem
orðið hefur milli mat- og nýlendu-
vöruverslana, ekki síst stórmark-
aðanna, á að koma hér að liði og
hlýtur að hvetja til hagstæðari
innkaupa þeirra vara til landsins.
Verðgæsla og verðkannanir Verð-
lagsstofnunar gegna þar mikilvægu
hlutverki og hcfur ásamt hjöðnun
verðbólgunnar stuðlað að stór-
bættu verðskyni almennings og
gerhugulli innkaupum.
Farmgjöldin hækka -
Óðaverðbólgan hafði slævt mjög
verðskyn neytenda, enda hækkuðu
vörur nær daglega í verslunum þá
og öll verðlagsmál yfir höfuð á
hverfanda hveli. En það er ekki
nóg að tryggja hagstæð innkaup
erlendis það þarf ennfremur að
tryggja sem ódýrasta flutninga til
landsins. Á síðustu vikum hafa
kvartanir vegna hækkunar farm-
gjalda, m.a. með niðurfellingu af-
sláttur, sem áður var tíðkaður,
þegar samkeppni var meirí í að-
flutningum til landsins en nú, verið
til umræðu í fjölmiðlum. Sýnist
mönnum þar skjóta skökku við
hina stórfelldu lækkun olíuverðs,
sem orðin er. Félög iðnrekenda og
stórkaupmanna scgjast nú vera
með þau mál til könnunar. Farm-
gjöld og fjármagnskostnaður hafa
mjög mikil áhríf á verðlag á íslandi
og nú hafa vextir stórlækkað. Hér
þarf því ríkisstjórnin að skoða ofan
í kjöl skipafélaganna og stuðla að
sem hagkvæmustum farmgjöldum.
Það er stór Ifðuri þcirri verðhjöðn-
un sem stefnt var að með febrúar-
sættinni.
Fagna ber þeirrí áskorun sem
aðalfundur Vinnuveitendasam-
bands íslands sendi frá sér til
framleiðenda og fyrirtækja um að
gæta ýtrasta aðhalds í verðlagsmál-
um og stuðla með öllum ráðum að
því að að árangur febrúarsættar-
innar verði tryggður.
Aukin innkaup frá USA?
í þessu sambandi sýnist rétt að
beina þeirrí áskorun til innflytj-
enda, að þeir kanni ítarlega hvort
ekki sé mögulegt að draga úr
innflutningi frá Vestur-Evrópu
með stórhækkandi verði Evrópu-
gjaldmiðla og beina innkaupum í
ríkara mæli á Bandaríkjamarkað,
þar sem dollarínn hefur lækkað
svo mjög í hlutfalli við Evrópu-
mynt. Eru ekki mörg innflutnings-
fyrirtæki stöðnuð í gömlum við-
skiptasamböndum? Hvað ætli sá
hluti innkaupa okkar frá Evrópu sé
stór, sem fer í gegnum umboðsfyr-
irtæki í Danmörku með tilheyrandi
álagningu og þar af leiðandi hærra
verði til íslenskra neytenda en ella?
Garri
VÍTT OG BREITT
íslensk skáld gerðu garðinn
frægan í Noregi og víðar er þeir
mærðu konunga og fluttu þeim
kvæði. Var orðstír þeirra mikill
og lifir enn á íslenskum bókum sem
erlendum. Kvæðin eru óbrotgjarn
minnisvarði um menningarlega
getu lítillar þjóðar.
Um helgina fetuðu nokkrir ís-
lendingar f fótspor skáldanna
fomu, lögðu leið sína til Noregs og
kölluðu sig Icy. Þar var sungið
„kósí lítið lag“ sem duga átti til fjár
og frama og orðstírs sem deyr
aldregi.
En eitthvað fór úrskeiðis og eru
nú sjónvarpsmenn og aðrir útgerð-
armenn Icy að fara í saumana á
málinu öllu, eins og þeir orða það
og komast að því hvemig kugginn
bar af leið.
Bramboltið kringum Gleðibank-
ann hefur verið með þeim ódæm-
um að það hefur alið á öllum
einkennum minnimáttarkenndar
smáþjóðar. Þáttur fjölmiðlanna er
þar stærstur og ömurlegastur.
Engin ástæða er til að amast við
því að taka þátt í dægurlagakeppni
Evrópuþjóða fremur en ýmsum
öðrum alþjóðlegum samskiptum.
Forkeppni var haldin og lag og
söngvarar valdir og varla um það
deilt að nokkuð væri við það að
athuga.
Ríkisstofnanir sáu um að hamra
á laginu og plötusnúðar jörmuðu
um ágæti þess og sigurlíkur.
Saumaðir voru margir grímubún-
ingar á söngfólkið og stig af stigi,
var lagið og aðstandendur þess
gert að inntaki og umræðuefni
sálarlífs mörlandans.
Plata var prentuð og myndband
búið til.
Svo fór að kvisast að aðrar
þjóðir hefðu einnig valið lag, og
söngvara, búið til plötu og mynd-
band af sínu fólki. Þetta var svo
farið að spila og sýna á Fróni og
samanburðarfræðin blómstraði.
Fljótlega kom að því að Icy
sigraði. Fyrst var haft eftir ein-
hverjum manni í Svíþjóð, að Gleði-
bankinn væri besta lagið. Plötusali
í Bretlandi sagði einhverjum að
myndband Icy væri hið besta.
Veðmangarar töldu Gleðibankann
síst verri en mörg önnur lög í
keppninni. Blaðamaður á ein-
hverju Norðurlandablaði lýsti
þeim smekk sínum að íslenska
lagið væri sigurstranglegt.
Svo fór íslenski hópurinn til
Björgvinjar og íslenskir fréttaritar-
ar lýstu því fjálglega að honum haft
verið vel tekið. (Fróðlegt væri að.
heyra hvort gestgjafarnir hafi tekið
einhverjum keppnishópi á annan
veg.j.Svona spann sigurvissan utan
á sig þar til hún var orðin algjört
æði.
Blaðafyrirsagnir og frétta-
mennska var allt orðin vitnisburður
á þann veg að Gleðibankinn okkar
væri sigurstranglegastur og ótrú-
legustu aðilar bornir fyrir því.
Skylt er að geta þess að sjálfur
sönghópurinn og höfundur frægð-
arlagsins héldu sig innan hóflegra
marka í öllum yfirlýsingum.
Svo rann sigurstundin upp,
dúnalogn varð og þjóðin beið róleg
framan við skjáina, uns reiðarslag-
ið dundi yfir.
Uppskrúfuð þjóðernisremban
breyttist í undrun og sárindi.
Útgerðarmenn Icy botna ekkert
í hvað skeði og eru nú að fara í
saumana á því öllu saman og munu
aldrei komast að því að þeir hafa
vaðið í sjálfsblekkingum og óraun-
hæfri óskhyggju.
En íslendingar mega vel við
una. Fjórar margfalt fjölmennari
þjóðir fengu færri stig, og er það í
sjálfu sér vel af sér vikið hjá Icy að
hreppa 16. sætið, ef það á annað
borð skiptir einhverju máli hvar
við lendum í dægurlagakeppni.
Þjóðernisvitundin mætti gjarnan
láta meira á sér bera á veigameiri
sviðum.
OÓ