Tíminn - 15.10.1986, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 15. október 1986
MiNNING
Tíminn 11
mikilvægast var fyrir fólkið í sveitun-
um- aðbúð þcss og vinnuaðstöðu úti
og inni var að flestar eða nær allar
jarðir þessa lands voru endurhýstar
bæði að íbúðar- og útihúsum. Fólk
og fénaður flutti í fjölmörgum
tilfellum beint úr torfhúsum í stein-
steypt hús og byggingar. Teikningar
að þessum nýju húsum komu í nær
öllum tilfellum frá Teiknistofu land-
búnaðarins. Drættirnir frá teikni-
borði Þóris og samstarfsmanna hans
breyttu því svipmóti sveitanna og
gáfu þeim nýtt andlit. Hagsýni Þóris
og góð þekking á högum og getu
fólksins kom sér nú vel og átti stærri
þátt í hinni ævintýralegu byltingu en
menn munu almennt hafa gert sér
grein fyrir. Þó að byggingarnar frá
krepputímanum þyki nú ekki stórar
eða hátimbraðar verður að minnast
þess við hvaða aðstæður þær risu og
hve stórt skref var stigið og mikið
gert af takmörkuðum efnum.
En Þórir teiknaði margt annað en
byggingar í sveitum og varð þekktur
arkitekt fyrir fjölmargar byggingar
er risu eftir teikningum hans bæði í
Reykjavik og víða um landið. Nefna
má; Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Mjólkursamsöluna við Laugaveg og
Kaupfélagshúsin á Húsavík og Sel-
fossi. Þá teiknaði hann mörg félags-
heimili í sveitum,nokkur fjölbýlishús
í Reykjavík og fjölmörg einbýlishús.
Árið 1934 kvæntist Þórir Borghildi
Jónsdóttur, Jónatanssonar alþingis-
manns og bónda á Ásgautsstöðum
við Stokkseyri og Kristjönu Ben-
ediktsdóttur frá Vöglum í Fnjóska-
dai.
Börn þeirra eru: Hrafn starfsmað-
ur Atlantshafsbandalagsins, Bcra
menntaskólakennari í Reykjayík og
Svala listmálari í Washington.
Ekki er hægt að minnast svo
ævistarfs Þóris að Borghildar og
hcimilis þeirra sé ekki getið. Borg-
hildur er einstæð mannkostakona,
vel gerð og glæsileg í allri framkomu,
en umfram allt á hún þá hlýju,
góðvild og hjálpsemi sem gerir það
að hennar hljóta þeir sem þekkja að-
minnast þegar þeir heyra góðrar konu
getið. Heimili þeirra var fagurt og
gert af smekkvísi beggja. Þangað
var alltaf gott og einstaklega
skemmtilegt að koma og njóta gest-
risni, hlýju og glaðværðar húsbænda
og barna.
Þess minnast margir sveitunga
Þóris að norðan og þó sérstaklega
systkinabörn hans og þeirra fólk,
sem þar áttu jafnan öruggt athvarf.
Störfum Þóris hefur verið Iýst að
nokkru en manninum aðeins að iitlu
leyti.
Hann var ákaflega vel gerður
maður og fjölhæfur. Fyrst kemur í
hugann glettni hans og gamansemi.
henni hélt hann til hins síðasta. Hún
var fáguðog aldrei til að særa aðra.
Hann talaði fagurt mál og var
viðræðusnillingur. Hann var mjög
fjölfróður, las mikið og fylgdist jafn-
an mjög vel með öllum málum
samtíðarinnar innanlands og utan
og ræddi þau gjarnan. Það sem hann
skrifaði um fjölmörg þjóðmál var
markvisst og sett fram á skíran og
skeleggan hátt á einstaklega góðu
máli. Hann var alla tíð einlægur
félagshyggjumaður og æ víðsýnni
með árunum, eins og einkennir
marga ágæta gáfumenn.
Þórir Baldvinsson var í raun bæði
skáld og rithöfundur. Það sýna
fjölmargar smásögur hans og kvæði
er birtust í ýmsum tímaritum jafnan
undir pennanafninu Kolbeinn frá
Strcind.
Allt var það að sjálfsögðu gert í
hjáverkum og er því leyfilegt að
spyrja hvað hefði orðið ef hann
hefði lagt ritstörfin fyrir sig.
Eftir að Þórir hætti sfnum föstu
störfum átti hann gott og fagurt
ævikvöld. Þrátt fyrir þverrandi
líkamskrafta síðari árin hélt hann
áfram að fylgjast með til hins síðasta.
Öll mál komu honum við, en málefni
sveitarinnar hans og héraðsins voru
honum sífelit ofarlega í huga og
kannski því meir sem á leið.
Hann vann m.a. verulegt starf og
var harður baráttumaður í varnar-
baráttunni fyrir Mývatni og Laxá og
að verndun þess svæðis. Allt fram til
hins síðasta hélt hann uppi vörnurn
fyrir landbúnaðinn og sveitirnar.
Hann unni þeim og bar djúpa virð-
ingu fyrir bændastéttinni. Hann vildi
stöðugt heyra fréttir úr sveitinni
sinni og ræða um livað henni mætti
verða til gagns. Urn það hafði hann
ætíð nrargar hugmyndir.
Það var jafnan aflgjafi og andleg
hrcssing að koma til Þóris og Borg-
hildar og ógleymanlegt að sitja við
skör þessa gagnmenntaða heims-
borgara sem varðveitti hjartalag
sveitamannsins og drauma og vonir
aldamótakynslóðanna.
Við Sigurveig sendum Borghildi
og fólki þeirra kveðjur innilegs
þakklætis og samúðar.
Jónas Jónsson.
Illllllllllllllllllllllllll TÓNLIST .r VT- .v" . :V' ,,L L'
Vaxtarbroddur
sönglistarinnar
Vikuna 26. september til 4. októ-
ber voru haldnir Norrænir tónlist-
ardagar í Reykjavík, og hlutu litla
athygli fjölmiðla eða almennings. í
ofurlitlum formála Þorkels Sigur-
björnssonar að tónlcikaskrá segir,
að fyrst hafi verið efnt til Norrænna
tónlistardaga í Kaupmannahöfn
árið 1888, en nú séu þeir haldnir á
tveggja ára fresti í einhverri höfuð-
borg Norðurlanda. Á íslandi voru
þeir fyrst haldnir 1956 og síðan á
10 ára fresti. Umsjón með hátíð-
inni hefur Norræna tónskáldaráðið,
sem skipað er forrhönnum tón-
skáldafélaganna, en okkar maður
þar er Þorkell Sigurbjörnsson.
1 formála sínum segir Þorkell
ennfremur, að tónlistardagar þess-
ir hafi frá upphafi verið vettvangur
fremstu tónlistarmanna, er starfa á
Norðurlöndum hverju sinni, bæði
höfunda og flytjenda. Enda erekki
kastað höndum til verkefnavals,
sem samnorræn dómnefnd sér um.
En hitt virðist vera jafnljóst, að
Norrænir tónlistardagar cru lítt við
alþýðuhæfi, heldur e.k. sérfræö-
ingasamkoma, þar sem tónskáldin
kynna fyrir kollegum sínum nýj-
ustu framfarir í greininni. Slíkar
ráðstefnur tíðkast í öllum greinum
þótt allajafna séu þær ekki opnar
almenningi, enda ekki búist við því
að aðrir hafi þangað neitt að sækja
annað en sorg og leiða.
Tónlistargagnrýnandi Tímans
var því miður óduglcgur að sækja
hátíð þessa, og ollu því m.a. annir
við önnur störf. Þó auðnaðist hon-
um að sækja tónleika í Bústaða-
kirkju sunnudaginn 28. september
þar sem sönghópurinn Electric
Phoenix frá Englandi sýndi vaxtar-
brodd sönglistar mcð dæmum.
Hópur þessi er skipaður fjórum
söngvurum, sópran, alt, tenór og
baritón, ásamt með rafeinda- og
hljóðblöndunarmanni. í inngangi
að fyrsta vcrkinu. „Madrigals“ eftir
Bandaríkjamanninn William
Brooks, sagði einn söngmanna að
þetta verk sýndi tæknistöðuna eins
og hún var 1978, en síðan hefði
mikið vatn til sjávar runnið og
umstalsverðar framfarir orðiö.
Meðal nýjunga, et' rétt var skilið,
er í fyrsta lagi það, að „hljóð-
blandarinn" erorðinn lífrænn þátt-
takandi í söngnum. ólíkt því sem
áður var, þegar rafeindatónskáld
urðu að Iáta sér nægja að spila af
segulbandi. Þetta ersemsagt hljóö-
gervill sem getur bergmálað hinar
ýmsu raddir, endurtckið smástef í
síbylju eftir að þau hafa verið
sungin einu sinni, og vafalaust
umsnúið þcini á ýmsa vegu. Og
hins vegar mun söngtæknin sjálf
hafa breyst eitthvað, og menn telja
nú ekki eftir sér að syngja tvíradda
- „extended vocal technique" kall-
aði hann sönginn. í 2. sálmi hinna
fjögurra í „Madrigals" hafði söng-
mönnum talist til að væru 623
tegundir af hljóðum. klikk, plopp,
plask, fúmp o.s.frv., og varð af
glaumur mikill með hjálp rafeind-
anna.
Næsta verk. „Aurora" eða
noröurljós, átti Arne Nordheim,
og hélt um langan og innblásinn
formála. Þar kom m.a. fram að
hann varð fyrir „reynslu" utan við
Hótel Holt fyrir nokkrum árum er
norðurljós bar fyrir augu. og var
það upphaf verksins.
Næst var frumflutt verkið „L.ady
Lazarus" fyrir einsamla kvenrödd.
eftir einn söngmanna, Daryl
Runswick. Textinn er eftir banda-
ríska skáldkonu sem giftist til Eng-
lands og fjallar unr sícndurteknar
tilraunir hennar til að stytta sér
aldur. cn það tóks henni loks árið
1963. í textanum greindi ég m.a.
þetta: „Dying is an art like every-
thing else. 1 do it exceptionally
well; I do it so it feels like hcll: I do
it so it feels real". Með því að
kvæðið cr uppistaða verksins er
líklegt ;ið það hljóti betri viðtökur
í enskumælandi landi en hér, þótt
tónskáld og söngkona fengju kurt-
cislegt klapp.
Og enn kom skandinavískt vcrk.
„For the time being" eftir Norö-
manninn Kaare Kolbcrg. Tón-
leikaskráin segir verkið veraörð-
lausan söng. þar. scm hljóðin nálg-
ist stundum talmaíið og jaínvel
ákveðnar merkingar. cn tjáning í
tónunr sé alltaf beinskeyttari en í
orðum. Burtséð frá því þótti mér
verkið of langt.
Síöast var „Prayer for the Grcat
Family" eftir Bandaríkjamanninn
Gerald Sharpio. Verkið var sagt
vera óður til alls sem er, lofts og
vatns. sólar, jarðar, gróðurs og
dýra. stokka og steina.
Það er bæðr gaman og nauðsyn-
legl að söngflokkar cins og Electric
Phoemix séu til, og haldi áfram að
gera tilraunir í framfaraátt. En hitt
veröur að viðurkenna, að tónleikar
scm þessir, af hálfri annarri lengd
venjulcgra tónleika, reyna talsvert
á þolrif þeirra sem ekki ætla sér að
nýta liina nýju tækni í nánustu
framtíð. hvorki til að syngja sjálfir
né til að sernja nýtt söni’verk.
Sig.St.
i
w
getraíha-
VINNINGAR!
8. leikvika - 11. október 1986
Vinningsröð: 111 -12X-111 -111
1. vinningur: 12 réttir, kr. 107.700,-
1391+ 42343 (Vu) 96029 (<Yu)+ 127414(6/,,) Úr7.viku:
. 6646 (T,,) 48887 (V,,) 126945 («/,,)+ 553560 62481 (4/n)
2. vinningur: 11 réttir, kr. 2.245.-
352 13325 47970* 56470 95597+ 125292 201139
1683+ 13939 48507 56579+ 96030+ 125445* 202690+
2425 14132 48715 56756 96357 126170 206590
3605 16935 49641 57617* 96749 127085* 206598
3787 16984 49642* 59130* 97317* 127309* 206640
4056+ 17752+ 51741 59240 97701 127310* 206952*+
4084 40251 51938 59773 97758 127826 206974+
4324 + 41706+ 52030 59920+ 98317 127841 206980+
5921 42690+ 52226+ 60503 98451 128007 207421
6426 43572 52428+ 62217* + 99186+ 128432
6465 43603 53017 62285 99223 128824* Úr5. viku:
7157 45476 53401 62444 100556+ 129018 52500
7706 45755 54518 63062+ 101162 129765*+
11043 46116 54544 95003 101188 129944 Úr7. viku:
11708 46789 54543 95009 101319 130515* 52730
12182+ 46850 54695 95101* 101584 130516* 54091*
12678 46935* 54972+ 95489 101841 184129 101765+
12857 46988 55259 95571 102001 + 184350
12943 + 47086 55437+ 95588 125238 184493
13149 47969* 56001 95590 125247 184605 '=Vu
Kærufrestur er til mánudagsins 3. nóv. 1986 kl. 12.00 á hádegi.
Kærur skulu vera skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðsmönnum og á
skrifstofunni í Reykjavik. Vinningsupphæðirgeta lækkað, ef kærurverðateknar
til greina.
Handhafar nafnlausra seðla (+) verða að framvísa stofni eða senda stofninn
og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til Getrauna fyrir lok kærufrests.
Jslenskar Getraunir, íþróttamidstödinni v/Sigtún, Reykjavík
Heilsugæslustöðin
Borgarnesi
óskar aö ráöa framkvæmdastjóra frá og meö 1. jan. nk., eða
eftir nánara samkomulagi. Um er að ræöa 1á stööu. Nánari
upplýsingar veitir formaöur stjórnar heilsugæslustöövarinnar
Eyjólfur T. Geirsson, sími 7224. Umsóknarfrestur er til 10.
nóv. 1986
Heilsugæslustöðin Borgarnesi
FRÆÐSLUMIÐSTÖÐ IÐNAÐARINS
(uSS
Málmiðnaðarmenn -
vélstjórar - iðnnemar
Námskeiö í hlíföargassuðu veröur haldiö á Iðntæknistofnun
íslands, Keldnaholti, dagana 20.-25. okt., ef þátttaka verður
næg.
Upplýsingar og innritun í símum 687000 og 687440.
t
Eiginkona mín og móðir okkar
Laufey Guðjónsdóttir
Safamýri 34
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju föstudaginn 17. október kl.
15.00.
Magnus Kristjánsson
Svanfríður Magnúsdóttir
Kristján Magnússon
Borgþór Magnússon
t
Þökkum innilega samúð og vináttu við andlát og jarðaríör
Friðriks Kristjánssonar
rafveitustjóra
Höfn Hornafirði
Eiginkona, börn, foreldrar, systkini og aðrir vandamenn.