Tíminn - 04.04.1987, Blaðsíða 2

Tíminn - 04.04.1987, Blaðsíða 2
2 Tíminn Heilbrigðisráðherra: Laugardagur 4. apríl 1987 Tóbak hækki árlega umfram aðrar hækkanir Areiðanleiki skoðanakannana: „Skoðanakannanir litlu betri en ágiskanir“ -ef þær eru illa unnar, segir Elías Héðinsson, lektor við Félagsvísindadeild I nýútkominni skýrslu heilbrigð- is- og tryggingamálaráðherra um íslen'ska heilbrigðisáætlun kemur m.a. frarn að eitt af markmiðum áætlunarinnar sé að útrýma neyslu tóbaks algerlega og leggur ráðherr- ann til að verð á tóbaksvörum hækki árlega umfrarn verðhækkan- ir almennra neysluvara þannig að tóbaksverð sé ávallt langt yfir al- mennu verðlagi. Það á að útiloka áhrif innflytjenda á það að stýra útsöluverði tóbaksvara. í áfengismálum á að beita svip- uðum aðferðum. Á næsta hálfan áratug verður lögð sérstök áhersla á upplýsingastarfsemi og ráðgjöf sem heilbrigðisgeirinn á að veita, svo og að greina áfengisvanda á byrjunarstigi. Verð áfengra drykkja þarf að hækka á næstu fimm árum þannig að verðið hækki árlega umfram verðlag og sterkt áfengi mcira en létt. - SÓL í leiðara Alþýðublaðsins í gær er fjallað um skoðanakannanir og hversu vafasamar þær geta verið. Sérstaklega er tekin fyrir könnun sú sem SKÁÍS framkvæmdi fyrir Helg- arpóstinn og hún gagnrýnd' fyrir ónákvæmni. Skoðanakannanir að undanförnu hafa gert það að verkum að farið er að tala um Borgaraflokk- inn sem næststærsta stjórnmálaflokk landsins, hann fái 15 þingmenn o.s.frv. Tíminn bar þessa gagnrýni Alþýðublaðsins undir einn helsta sérfræðing landsins í uppsetningu og vinnslu skoðanakannana, Elías Héðinsson lektor í Félagsvísinda- deild Háskólans. „Ég verð alltaf jafnhissa þegar ég sé það að verið er að úthluta þingsæt- um á flokkana eftir svörum nokkurra manna. Það er alveg greinilegt, eins og niðurstöður eru t.d. birtar í síðasta Helgarpósti að það er engin leið fyrir almennan lesanda að gera sér nokkra grein fyrir því á hverju þessar tölur byggjast. Það er ekki einu sinni sagt frá hvernig fram- kvæmdin er varðandi úrtaksgerð og úrtaksstærð, sem er þó grundvallar- atriði," sagði Elías. „Mér skilst að þarna sé notuð hin vanalega aðferð SKÁÍS, að það er ekki í raun tekið úrtak heldur er valinn ákveðinn kvóti af símanúmer- um og skipt síðan milli landsbyggðar og höfuðborgarinnar og síðan er passað að jafnmargir karlar og konur svari. Annað er ekki passað að standist, þannig að hlutir eins og aldursskipting og atvinnuskipting o.fl. er ekkert vitað um. Og ef að þessi atriði hafa áhrif á skoðanir fólks, þá er mjög erfitt að alhæfa frá niðurstöðum úr slíkum könnunum yfir á íslenska kjósendur," sagði Elías. „Kjarninn í því að velja lítinn hóp fólks til að geta alhæft yfir á stærri hóp, er að úrtakið sé valið eftir tilviljanaaðferðum. En það er ekki gert og því er það líka skrítið að mínu áliti að vera að reikna skekkju- mörk því að það má ekki nema því skilyrði sé fullnægt að um tilviljana- úrtak sé að ræða. Óvissan er því orðin ansi mikil og því spurning hvenær við sitjum uppi með það að niðurstöður úr slíkum könnunum sem þessi óvissa fylgir, séu nokkru betri en beinar ágiskanir án kann- ana. Auðvitað gefa kannanir oftast til kynna megindrætti, en ef menn vilja meiri nákvæmni þurfa kannanirnar að uppfylla ákveðin skilyrði. Þetta er sem sagt fyrsta vandamálið. Hitt vandamálið er stærð kvótans, sem er nokkuð viðunandi eða um 800 manns, en það nær ekki langt þegar farið er að skipta niður á smærri einingar, þ.e. einstök kjör- dæmi. Þó að reynt sé að nýta sér upplýsingar úr fyrri könnunum, o.s.frv. við að segja til um þetta að þá er vandinn sá að Borgaraflokkur- inn var ekki til í síðustu kosningum. Þannig að þarna er verið að gera spá, sem hlýtur að verða mjög óljós þegar um svona breytingar er að ræða. Og eftir því sem framboðun- um fjölgar þá lenda menn í meiri og meiri vanda með svona lítinn kvóta eða úrtak. Þetta er m.a. ástæða þess að Félagsvísindastofnun og Hagvangur eru að taka 1500 manna úrtak,“ sagði Elías Héðinsson. Benti Elfas á að ef illa að könnun er staðið getur hún gefið mjög rangar niðurstöður og því hefði honum í sjálfu sér ekki þótt 1. apríl gabbkönnun Tímans ótrúleg. Skekkjur geta mjög auðveldlega hlaðist upp. Þannig gæti t.d. ákveð- inn flokkur átt hlutfallslega mikið fylgi meðal eldra fólks. Ef hringt er um miðjan dag, þegar flestir eru í vinnu næst í hlutfallslega fleira eldra fólk og húsmæður, og ef engar kröfur væru gerðar um samsetningu úrtaks, sæust engin merki um að svarendur hefðu verið ódæmigerðir fyrir heildarfjöldann. -phh Skoðum eftirfarandi spumingar - svari nú hver fyrir sig! Er bami þínu sinnt sem einstaklingi í skólanum? Kennarar þurfa oft að bera ábyrgð á tveimur bekkjum, allt að 60 nemendum. Verður þitt bam útundan? Breytum þessu. Á bam þitt kost á að ljúka vinnu sinni í skólanum? Aðstæður á heimilum eru ólíkar því sem áður var. Börn þurfa í vaxandi mæli að geta lokið vinnu sinni í skólanum. Til þess að svo megi verða þarf skóli að vera einsetinn og búinn góðri aðstöðu svo sem vel búnu skólasafni. Er bami þínu séð fyrir öryggi og aðhlynningu fyrir og eftir skólatíma? Margir foreldrar fara til vinnu áður en skólatími hefst og eru ekki komnir heim þegar skólatíma lýkur. Þarf bömum ekki að standa til boða aðstaða og umönnun þennan tíma? Er skólalóðin frágengin sem æskilegt og ömggt leiksvæði? Skólalóðin er hluti skólans og frímínútur em hluti skólatímans. Þar verður að vera aðstaða til þroskandi leikja. Er öllu námi gert jafnhátt undir höfði? í öllu uppeldi þarf að leggja mikla áherslu á líkamsrækt, list og verknám. Þessir námsþættir em þó ekki metnir til jafns við aðra, og lögboðinni kennslu er víða ekki framfylgt í skólum. Foreldrar ræðið málin við okkur kennarana - á fundum í foreldrafélögum -við þingmenn og steitarstjómarmenn - við fræðsluráð og skólanefndir. Knýjum á um úrbætur. MEHKTsiMÁmm KENNARASAMBAND ÍSLANDS Kynningamefnd

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.