Tíminn - 13.12.1987, Side 6

6 Tíminn
Sunnudagur 13. desember 1987
„DRAUGASKIP“
í ÍSLENSKRIHÖFN
Frásögn sú sem hér fer á eftir,
segir frá fyrstu fljótandi
verksmiðju sem Islendingar festu
kaup á. Miklar vonir voru
bundnar við þetta skip, en hvað
var það sem brást?
Það var í maí mánuði 1948 sem
hlutafélagið Hæringur keypti sam-
nefnt skip frá Bandaríkjunum. Skip
þetta var smíðað í Buffalo 1901 og
var því orðið 47 ára gamalt þegar
það var keypt til landsins. Hinir nýju
eigendur þess létu breyta því og
setja í það nauðsynlegar vélar til
síldarvinnslu. Upphaflega var skipið
smíðað til að flytja járngrýti en síðar
tók bandaríski herinn það í sína
þjónustu á stríðsárumum.
Breytingum á skipinu var lokið í
ágúst mánuði sama ár og hélt skipið
að því loknu áleiðis til íslands.
Hcimferðin frá Portland í Oregon -
fylki á Kyrrahafsströnd Bandaríkj-
anna til hafnar í Reykjavík tók
fimmtíu sólarhringa. Það var því um
miðjan október að skipið kemur til
hafnar í Reykjavík. Hæringur var
þriðja skipið sem sigldi undir ís-
lenskum fána í gegnum Panama-
skurðinn, undir stjórn Ingvars Ein-
arssonar sem var skipstjóri á skipinu
á meðan það var í notkun við
strendur íslands. Ingvar hafði einnig
siglt fyrsta íslenska skipinu þessa
leið í október 1945. Hann hafði farið
til Bandaríkjanna á vegum Fiski-
málanefndar árið 1944 til að kynna
sér hringnótaveiði á frambyggðum
skipum. Lét hann smíða þar slíkt
skip, Fanneyju, fyrir Fiskimálanefnd
og dvaldist hann ytra, meðan smíði
skipsins fór fram. Ingvar var með
þann bát þar til hann fór aftur utan
1948 til að taka við Hæringi.
STÆRSTA SKIP
í FLOTANUM
Hæringur var stærsta skip sem
íslendingar höfðu eignast fram að
þessu, tæpar 7000 lestir og að auki
var þetta fyrsta verksmiðjuskipið
sem íslendingar höfðu fest kaup á.
Til að átta sig betur á stærð skipsins
má geta þess að það var rúmir 117
metrar að lengd og 15,5 metrar að
breidd. Fullbúið var áætlaður kostn-
aður skipsins 3,3 miljónir.
Miklar væntingar voru bundnar
við kaupin og var það von manna að
hann yrði þjóðþrifatæki hið mesta
sem fært gæti þjóðarbúinu mikinn
auð, eins og fram kemur í einu
dagblaðanna frá þessum tíma.
Hugmyndin um fljótandi síldar-
verksmiðju átti á árunum 1947 til
1948 víða fylgi að fagna. Þegar ráðist
var í að kaupa Hæring og gera úr
honum fljótandi verksmiðju, höfðu
menn tvennt í huga. Að hin fljótandi
verksmiðja yrði syðra á veturna og
ynni þá úr Hvalfjarðar - og Faxa-
flóasíldinni, en flytti sig norður og
austur fyrir land með vorinu og gæti
komið í stað verksmiðju sem fyrir-
hugað var að byggja á Austurlandi.
Saga þessa skips var síður en svo
glæst eftir að til landsins var komið.
Eins og fram hefur komið, var því
einkum ætlað að vinna sítd á Faxa-
Vísurnar létu ekki á sér standa,
hér má sjá Hæríngsvalsinn,
sem saminn var í minningu
um skipið. Skopmyndirnar
birtust í Speglinum 949 til 1954.
flóasvæðinu, en þar hafði veiðst
mikið tvo undanfarna vetur í herpi-
nót. Síldin kom hins vegar ekki á
þetta svæði oftar né annars staðar
þar sem hún yrði veidd í herpinót
eða önnur stórvirk veiðarfæri.
Pað er skemmst frá því að segja
að skipinu var lagt við eystri hluta
Ægisgarðs, en sökum stærðar sinnar
tók skipið allt viðleguplássið þar og
lá það í heilt ár á þessum stað, án
þess að það kæmi að nokkrum
notum. Sjómenn voru frekar óá-
nægðir með að skipið tæki allt við-
leguplássið og töldu að betra væri að
nýta viðlegukantinn fyrir skip sem
kæmu að meiri notum. Einnig höfðu
hvorki tryggingargjöld né hafnar-
gjöld verið greidd frá því að skipið
kom til hafnar eða í um eitt og hálft
ár.
Cíaröar Ingvarsson.
rJíæ tingsvalsinn
/4

Þaö gefur á hafskipiS Hœring,
Jm'S hriktir í stögum og rá,
og þa'5 svarrafii um fljótandi síldbrœSslustöS,
rr saklaus í liöfninni lá.
I rammrfldar fcstarnar rykkti
hiS ryöbritnna viSrrisnartákn,
og í trylltustu hrySjuniim titraSi og skalf
hiti tröUaukna, fjörgamla bákn.
Þvílíkt hífandi rok, þvílíkt háraSa rok
komiS „hingaS í sœlunnar reit“,
þa<5 var ó. þaS var œ, þaTi var hó, þafi var lice,
og Hœringur landfestar sleit.
Svo snéri hann stafni í slorrninn
og strfndi cins og skot út á haf,
en saltvatni'S rann inn urn rySgaSa súfi,
svo afi rotturnar fœrSust í kaf.
Og sirka um scxtíu gráfiur
á siglingu hallaSist fley;
menn vita sko ekkcrt um þyngdarpunkt þess
nema þaS, afi hann fyrirfinnst ei.
Og frá bryggjunni rak, og nú rak, og nú rak,
já. nú rak þcnnan fornaldargrip.
og hann veltist og lak, og hann lak, og hann lak.
já, hann lak meira en títt c.r um skip.
Og frómasti frcgnberi Tímans
inn í forláta kaffihús smó,
þar mœtti” onum ypparleg framsóknarfrú,
sem framan í gestina hló.
Og aSspurS um alla þá kœti,
hún anzaSi piltinum skjótt:
..Þafl liirt'iir svo makalanst liómand’ á m"r.
því þaS losnaSi um Ilœring í nótt“.
MeÍian ImfskipiS rak út á höfnina og lalc,
og þaii hrikti í scrhverju tré,
eins og fábjáni hló þctta framsóknarhró
eftir fasl alf því tveggja ára hlé.
(Og Hceringur karlinn var kátur
aif komast nú loksins úr höfn,
og fádamia svipmikil siglingin var
um smfexta freyfiandi dröfn.
Þai5 var nmstum því eins og hér áifur,
ficgar útge.röin dafnaifi bezt,
þá var sími í stafni og skrifstofa í skut,
en skuldiim var safnaif í lest.
F.ngan grunaifi þá, hvaif í loftinu lá
yfir ládauTium stjórnmála sm,
þá var skipulagt allt, þá var skemmtilegt allt,
þá var skipperinn indmlis gm).
. Og uppi í Utvegsbanka
JLisat óne.fndur maSur og hló,
og sagifi í huganum, hrifinn og smll:
— /Vi/ er Hmringur kominn á sjó.
Og hafskipsins frœgSir og frama
í flatrímaif orfiskrúð cg vef,
og þai5 hef ég frétt, ai5 hiS fimmtuga skip
tmki femiingarduggur á slef.
Ó, þii volduga bákn, ó, þii vifircisnartákn,
þér ég vel mi min fegurstu orS.
Hve.rsu sigla þii skalt cins og skot út um allt,
þcgar skippcrinn kemur um borfi.
TV-L

7"T
/
/