Tíminn - 11.02.1988, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 11. febrúar 1988
Tíminn 9
VETTVANGUR
Gissur Pétursson, formaöur Sambands ungra framsóknarmanna:
ÞVÍ ÖFLUGT FLOKKSSTARF
Samband ungra framsóknar-
manna verður 50 ára á þessu ári.
Afmælisins verður minnst með
ýmsum hætti og mun þar hæst bera
hátíðarsambandsþing sem að þessu
sinni verður haldið að Laugarvatni
í byrjun september, en SUF var
stofnað þar sumarið 1938. Nauð-
synlegt er að allir ungir framsókn-
armenn leggi hönd á plóg við að
gera afmælishaldið og þá einkum
hátíðarþingið sem öflugast svo
SUF geti með því sýnt sinn póli-
tíska styrk.
Starf þjóðmálanefndar
Síðasta vetur vann þjóðmála-
nefnd SUF sex bæklinga um mál-
efni sem einkum varða ungt fólk og
greindi þar frá helstu áhersluatrið-
um SUF. Bæklingarnir voru gefnir
út fyrir kosningar og dreift um allt
land.
Þessa dagana er framkvæmda-
stjórn SUF að endurskipuleggja
starfsemi þjóðmálanefndarinnar
með það í huga að miða starf
hennar fyrst og fremst við málefna-
undirbúning fyrir afmælisþingið.
Ráðgert er að taka höndum
saman við starfsmenn og forystu-
menn kjördæmissambandanna vítt
og breitt um landið við að skipu-
leggja ráðstefnur um ýmsa mála-
flokka og nota síðan niðurstöður
þeirra við gerð draga að ályktunum
hátíðarþingsins. Með þessu náum
við betur til SUF-ara úti á landi, en
borið hefur við að málefnaundir-
búningur fyrir sambandsþing hafi
að meira eða minna leyti verið
unninn af SUF-urum á höfuðborg-
arsvæðinu.
Endanlega verður gengið frá
þessari skipulagningu á stjómar-
fundi SUF nú á laugardaginn 13.
febrúar, sem haldinn verður á
Akureyri.
Útgáfa afmælisblaðs
Nú með vorinu mun koma út
afmælisútgáfa af Þjóðmálaritinu
SÝN, en skipuð hefur verið rit-
nefnd til að sjá sérstaklega um það
blað. í henni eiga sæti Þórður Ægir
Óskarsson og Gissur Pétursson frá
Reykjavík og Bragi Bergmann og
Ásíaug Magnúsdóttir frá Akureyri.
Efni blaðsins verður fjölbreytt og
m.a. verður þar rakin vel baráttu-
saga SUF í íslenskri pólitík sem
hefur verið litrík enda margir val-
inkunnir jaxlar lagt þar til sinn
skerf.
Hátíðarþingið að
Laugarvatni
Afmælisnefnd, en hana skipa
þau Þórunn Guðmundsdóttir, Sig-
urður Eyþórsson, Egill Heiðar
Gíslason, Ólöf Úifarsdóttir og Sig-
urður Garðarsson, mun sjá um
skipulagningu hátíðarþingsins á
Laugarvatni í samvinnu við Félag
ungra framsóknarmanna í Ámes-
sýslu. Eins og áður er nefnt, er
nauðsynlegt að þetta þing verði
öflugt og glæsilegt og að með því
sannist enn sem fyrr að SUF er
öflugasta ungliðahreyfing íslenskra
stjórnmálaflokka.
Ráðgert er að bjóða öllum fyrr-
verandi formönnum SUF til þings-
ins en þeir eru nú orðnir 15 talsins
og raunar ekki allir framsóknar-
menn ennþá, nema þá í sinni. Þá
er einnig ætlunin að bjóða til
þingsins þekktum erlendum stjórn-
málamanni til að flytja fyrirlestur
um þróun í alþjóðastjórnmálum.
ónnur verkefni SUF
Fyrir utan þetta viðamikla verk-
efni, vinnur SUF að ýmsum öðrum
verkefnum í flokksstarfinu. f sam-
vinnu við Landssamband fram-
sóknarkvenna og Félag ungra
framsóknarmanna í Reykjavík
hefur SUF efnt til hádegisverðar-
funda í Reykjavík á u.þ.b. tveggja
vikna fresti sem kallaðir hafa verið
„í umræðunni". Framsögumenn á
þessum fundum hafa verið þeir
stjórnmálamenn sem staðið hafa í
eldlínunni hverju sinni og má þar
nefna Halldór Ásgrímsson, Stein-
grím Hermannsson, Ólaf R.
Grímsson og Guðmund Bjarna-
son. Þessir fundir hafa allir tekist
vel og ágætlega til þeirra mætt.
Stjórnmálaskóli Framsóknar-
flokksins hefur göngu sína á ný
innan skamms en framkvæmd hans
og skipulagning er á herðum SUF
og LFK og sú vinna er nú í fullum
gangi.
Framkvæmdastjórn SUF hefur
lagt mikla vinnu í fjáröflun til að
ná niður skuldum sem hlóðust upp
í kosningabaráttunni í fyrra. Þetta
starf gengur allvel og er öllum
þeim sem keyptu jóladagatöl SUF
nú þakkað fyrir en sala þeirra er
okkar helsta fjáröflunarleið. Betur
má ef duga skal og eru allir vildar-
vinir SUF beðnir að taka því vel ef
til þeirra verður leitað með einum
eða öðrum hætti í þessu sambandi.
SUF tekur virkan þátt í tveimur
samtökum norrænna ungliðahreyf-
inga miðflokka. Fulltrúar SUF
hafa sótt fundi og ráðstefnur um
ýmis málefni til Norðurlandanna í
vetur m.a. um mannréttindamál,
öryggismál og heilbrigðismál.
23.-24. apríl nk. mun SUF
standa fyrir ráðstefnu á vegum
þessara samtaka, þar sem fjallað
verður um áfengi og reykingar.
Óflugt innra starf •
öflugur stjómmálaflokkur
Forystumenn Framsóknar-
flokksins og kjömir fulltrúar hans
á löggjafarsamkundunni og í sveit-
arstjórnum þurfa að gera sér það
betur ljóst að til þess að fylgi
flokksins sé ekki algerlega undir
duttlungum og dómgreind óvissra
kjósenda komið er nauðsynlegt að
innra starf hans við málefnaundir-
búning, þjálfun í félagsstörfum,
útgáfustarfsemi og fundahöld sé
líflegt. Innra starf flokksins hefur
ekki verið eins öflugt undanfarið
og það gæti verið með tilliti til
stærðar flokksins og styrkleika í
íslenskri pólitík. Það er tilfinning
mín að óvissuþátturinn varðandi
fylgi flokksins hafi stækkað mjög í
síðustu kosningum og samsetning
kjósendahóps hans hafi breyst,
einkum á suð-vesturhorninu. Til
að vinna gegn þessum óvissuþætti,
minnka hann, er öflugt innra
flokksstarf leiðin. Við það verða
allir flokksmenn að taka höndum
saman.
iiiiiiiiiiiíiiiiiiiiii leiklist ií iiiií aiiii ai' .»11 Jir iiii1 ,hí!:i .iiiiii' .................................................................................................................................................................... .......................... .........iiiiiif .iíiiiiii- ....................................... ...... iiiiiii
Ás—leikhúsið sýnlr FARÐU EKKI!
eftir Margaret Johansen.
Þýðandi: Gunnar Gunnarsson.
Leikstjóri: Ásdis Skúladóttir.
Leikmynd: Jón Þórisson.
Sýntá Galdraloftinu.
Enn einn leikhópur sýnir í
Reykjavík, uppi á lofti í Hafnar-
stræti 8. Þetta er stutt leikrit eftir
norska konu og fjallar um ofbeldi í
hjónabandi. Það vandamál hefur
mjög verið til umræðu í seinni tíð,
ekki síst eftir að það var viðurkennt
með stofnun kvennaathvarfs. Farðu
ekki! er umræðuleikrit um þetta
efni. Ásdís Skúladóttir kynntist
verkinu á leiklistarhátíð í Osló og
einsetti sér að koma því upp hér. Og
sýning hennar á Galdraloftinu er
fagmannlega unnin í hvívetna, enda
hefur hún fengið kunnáttufólk í lið
með sér. Það var undravert að sjá
síðasta fimmtudagskvöld hversu tek-
ist hefur að koma leikritinu hagan-
lega fyrir á þessu ofurþrönga sviði.
Þátt í því átti hugvitssamleg lýsing
og stílhrein sviðsmynd Jóns Þóris-
sonar.
Leikritið er einfalt í sniðum, næst-
um eins og munsturverk um efnið.
Ung hjón lifa saman með einu bami,
- að baki er rómantík fyrstu kynna,
eiginmaðurinn draumóramaður sem
býr við skrifstofuþrældóm sem bind-
ur hann niður. Hann er raunar alinn
upp í ástleysi og við ofbeldi. Lýst er
fyrstu kynnum Andrésar og Maríu.
Þá býr hann í veiðikofa með byssu,
svona eins og Glahn liðsforingi í Pan
Hamsuns. María er ósjálfstæð ung
stúlka, alin upp hjá föður sfnum og
Theresu frænku. Hún fellur fyrir
veiðimanninum sem dreymdi raunar
um að vera sjómaður og sigla um
höfin. Þegar þær óskir rætast ekki
fer hann að drekka, lemur konuna
þegar hann kemur fullur heim, hún
býr í sífelldum ótta, hleypur loks
burtu með barnið eftir að hann hefur
reynt að nauðga henni.
Hvað sem þessum efnisþáttum líð-
ur er leikritið heldur beinasmátt.
Persónusköpun er í lágmarki. Auð-
vitað er hjónaband af þessu tagi efni
í félagslegt og sálfræðilegt drama.
Ofbeldi í samskiptum fólks stafar af
því að samfélagið er mannfjandsam-
legt. Sá sem vekur öðrum ótta býr
sjálfur við angist og skelfingu. Eign-
arréttur og eigingirni, öryggisleysi
og ástleysi, allt þetta veldur firring-
unni sem ofbeldi er ýtrasta mynd af.
Brostin sjálfsvirðing ræður því að
eigin niðurlægingu skal komið yfir á
þá sem næstir standa. Þannig opnast
ýmsar útsýnir við að rýna í vanda-
málið ofbeldi í hjónabandi. Bak við
gljáfægt yfirborð velferðarríkisins
leynist óhroðinn og þyrlast upp þeg-
ar á er blásið.
Það er nú ljóst að höfundur þessa
leikrits ætlar sér ekki að lýsa upp
skúmaskot samfélagsins og kannski
heimildarlaust að gera kröfu um
það. Leikurinn er í rauninni ekki
annað en yfirborðsmynd sem er eins
og sniðin að „vandamálaumræð-
unni“. Dálitla skáldlega rómantík er
hér að finna eins og vænta má,
einhvern tíma hefur þetta fólk elsk-
að hvort annað, og samblandi ástar
og ótta er vel lýst, einkum hjá
konunni. Hún er hér í sjónarmiðju,
vitund hennar, ógnir sem hún býr
við og ást hennar á hrottanum,
skógarmanninum. Raunsæissnið
leiksins er styrkur hans, áhorfandinn
efast aldrei um að þetta geti
„staðist". En veikleiki verksins er
hversu takmörkuð mynd er gefin af
manninum, Andrési. Auðvitað sér
maður að hann ólst upp við barsmíð
á heimilinu, er draumóramaður og
leiðist á skrifstofunni. En ef leiði á
vinnustað leiddi af sér ofbeldi væri
margfalt meira um það en raun ber
vitni.
Ragnheiður Tryggvadóttir fer
prýðilega með hlutverk Maríu. Hún
er vaxandi leikkona, minnileg úr
hinni áhrifaríku sýningu Kaj Munk
þar sem hún lék Lísu Munk. Hlut-
verk Lísu er hennar besta verk til
þessa sem ég hef séð. Einkum tókst
henni ágætlega að bregða upp mynd
af óttafullri bið konunnar og var
þokkafull í ástaratriðunum. Jakob
Þór Einarsson var henni verðugur
mótleikari, hann sýndi vel ofsa og
heift Andrésar, svo og sjálfsaumk-
unina, en náði ekki nægilegri dýpt í
iðrunarköstunum, enda brást þar
innsæi höfundarins.
Gunnar Gunnarsson hefur þýtt
leikinn lipurlega, þó ekki misfellu-
laust. „Sjálfsupptekinn" er slæm ís-
lenska og víðar fannst mér að hefði
þurft að vanda betur málfarið, án
þess að lenda í bókmálskeimi. Sú
spurning vaknar og snýr að höfundi,
hvernig beri að skilja sífellda áköllun
Andrésar til „Óðins alföður". Þann-
ig hef ég ekki heyrt nokkurn mann
taka til orða. Þýðir þetta að Andrés
sé heiðingi og skiptir það þá máli í
persónugerð hans? Er kærleiksboð-
skapur kristindómsins honum fram-
andi. Eða er þetta bara tilgerð, í
staðinn fyrir hina venjulegu upp-
hrópun, „Guð minn góður“?
Þessa sýningu þyrfti að fara með í
sjónvarp ef hún á að örva umræðu
um ofbeldi í hjónabandi, þeir sem
eru líklegir til að leggja leið sína á
Galdraloftið vita trúlega fyrir flest-
allt sem hér kemur fram. En sýningin
er í hvívetna vel unnin, nærgöngul
við áhorfandann og þrúgandi. Þann-
ig er að horfa í opið helvíti bak við
luktar dyr hins „frjálslynda“ og
„mannúðlega" samfélags sem við
erum svo ánægð með h versdagslega.
Gunnar Stefánsson.