Tíminn - 17.03.1988, Síða 12

12 Tíminn
Fimmtudagur 17. mars 1988
FRÉTTAYFIRLIT
BELGRAD - Mikhael Gor-
batsjov sem verið hefur í opin- i
berri heimsókn í Júgóslavíu1
kynnti hugmyndir sem miða að I
slökun spennu á Miðjarðar-'
hafssvæðinu sem hann lýsti
sem „einu af eldfimustu svæð-
um veraldar". Gorbatsjov
ávarpaði júgóslavneska þingið
og benti á atriði sem hann taldi
snerta Júgóslava, nefnilega
áhuga NATO ríkja á að auka
hernaðarumsvif sín í ríkjunum .
við Miðjarðarhaf, til þess að
vega á móti samningum um ,
fækkun meðaldrægra kjarn-
orkuvopna.
NIKOSÍA - íranar segja að
íranskar hersveitir hafi ráðist
inn í norðurhluta Irak, hertekið'
landamærabæinn Khormal og'
vegið hundruð írakskra her-
manna í bardaganum um.
þorpið. Á meðan skutu Irakar
sjö flugskeytum á Teheran og
sprengiþotur gerðu loftárásir á
sjö aðrar borgir og bæi í Iran.
Iranar sögðust hafa skotið fjór-
um flugskeytum á Bagdad.
PARÍS - Utanríkisráðherra
Sýrlands, Farouq Al-Shara
sagði að arabar væru samein-
aðir í andstöðunni gegn nýj-
ustu tillögum Bandaríkja-
manna um friðaráætlanir f mið-
austurlöndum. Sagði hann'1
blaðamönnum að engin leið
væri fyrir araba að samþykkja
svokailaða Shultz-áætlun, þar
sem hún gerði ekki ráð fyrirþví
að Israelsmenn skiluðu öllum
hernumdu svæðunum, auk
þess sem hugmyndir um sjálf-t
stjórn Palestínumanna eru
ekki að fullu skilgreindar.
HÖFÐABORG - Fjár-
málaráðherra Suður-Afríku,
Barend du Plessis sagði í fjár-
lagaræðu sinni i gær að efna-
hagsþvinganir erlendra ríkja
sem vinna gegn aðskilnaðar-
stefnunni hafi eyðilagt efna-
hagslíf í Suður-Afríku og
kæmu í veg fyrir pólitískar
úrbætur.
MOSKVA - Sovéskt dag-
blað sagði að krímverskir tatar-
ar sem þrýsta á stjórnvöld um
að fá að flytja til fyrri heimkynna
sinna á Krímskaga valdi nú
óróa í Uzbekistan. Málgagn
kommúnistaflokksins í Uzbek-
istan, Pravda Vostoka, sagði
að öfgamenn kyntu undir
óeirðir í þessu sovóska mið-1
asíuríki. ;
GENF - Ríkisstjórn Afganist-
an heldur fast í þá ákvörðun
sína að neita að fallast á þau
skilyrði sem Pakistanar og
Bandaríkjamenn telja að séu
lykilatriði til að ná friðarsamn-
ingum í Afganistan.
ÚTLÖND
Svíar brutu eigin lög og seldu Aströlum vopn sem notuð voru í Víetnamstrfðinu:
FALLBYSSUR EINNIG
SELDAR TIL ÍSRAELS
Frá Ingemar Carlson fréttaritara Tímans í Upp-
sölum
Hið sænska ríkisrekna vopnafyrir-
tæki FFW stóð ekki aðeins í ólög-
legri vopnasölu til Ástralíu meðan á
Víetnamstríðinu stóð, heldur seldi
fyrirtækið ísraelum vopn á árunum
1970 til 1973 í trássi við sænsk lög.
Eins og greint var frá í Tímanum
í síðustu viku sökuðu fjölmiðlar
FFW vopnafyrirtækið um að hafa
selt Áströlum vopn í gegnum Bret-
land eftir að Ástralíumenn sendu
hersveitir til Víetnam árið 1966. En
samkvæmt sænskum lögum er
óheimilt að selja þjóðum, sem eiga
í stríði eða eiga á hættu að lenda í
vopnuðum átökum, sænsk vopn.
Nú hefur FFW kannað þetta mál
og segja að ekki séu til skjöl sem
benda beinlínis til þess að Áströlum
hafi verið seld vopn á ólögmætan
hátt. Hins vegar hafi Bretar keypt
sama magn og sömu tegundir vopna
og Ástralíumenn hugðust kaupa,
skömmu eftir að Ástralíumönnum
var neitað um vopnin.
Þáverandi forstjóri FFW hefur
viðurkennt að hafa átt í viðræðum
við breska varnarmálaráðuneytið
um vopnasöluna og núverandi for-
stjóri og framkvæmdastjóri FFW
halda báðir því fram að þáverandi
varnarmálaráðherra Svía Sven
Anderson hafi samþykkt að selja
Ástralíumönnum skotfærin í gegn-
um Breta.
Fulltrúi FFW í London á þeim
tíma sem vopnasalan fór fram hefur
sagt að hann og forstjóri FFW á
þeim tíma hafi gengið frá samning-
um um vopnasöluna til Ástralíu í
gegnum Breta með fullri vitund og
vilja Sven Andersons þáverandi
varnarmálaráðherra Svía, enda hafi
Ástralíumenn hótað að rifta samn-
ingum sem gerðir höfðu verið við
sænsk iðnfyrirtæki um verkefni í
Ástralíu. Segir hann einnig að
Anderson hafi komið til London
þegar verið var að ganga frá vopna-
sölunni og þá sagt við hann „Ég veit
hvað þú gerir, en opinberlega vil ég
ekki neitt vita.“
Ef marka má frétt Dagens Nyhet-
er sem fyrst kom með fréttir um að
FFW hefði selt Ástralíumönnum
vopn, þá seldi FFW ísraelum vopn á
árunum 1970 til 1973, en þá án
vitundar ríkisstjórnarinnar. Vopnin
voru fyrst seld hollensku ríkisfyrir-
tæki sem seldi ísraelsmönnum
vopnin.
Framkvæmdastjóri FFW segir það
vel hugsanlegt að ísraelsmönnum
hafi verið seld vopn á þennan máta,
en segir að ekki finnist skjöl sem
sanni það beint. Hins vegar hafa
eldri starfsmenn fyrirtækisins stað-
fest að vopnasala til ísraela hafi farið
fram.
ísraelskir hermenn í viðskiptum við Palestínumenn. ísraelsmenn hafa að
undanförnu verið harðlega gagnrýndir vegna framkomu sinnar á hernumdu
svæðunum. Til að mynda hefur danska þingið gagnrýnt barsmíðar og
skotárasir ísraelskra hermanna á Palestínuaraba. Þá koma þær fréttir frá
Svíþjóð að Svíar hafi selt ísraelum vopn þrátt fyrir að sænsk lög banni slíkt.
Ráðherra Dana
fordæmir bar-
smíðar ísraela
Útför liösmanna IRA sem skotnir voru til
bana á Gíbraltar endaöi meö ósköpum:
Þrír létu lífið í
handsprengju-
árás mótmælanda
Úför hinna þriggja liðsmanna
IRA sem sérsveitir breska hersins
skutu til bana á Gíbraltar fyrir
stuttu enduðu með ósköpum í
hinum kaþólska hluta Belfast í
gær. Öfgafullur mótmælandi varp-
aði handsprengjum oghófskothríð
á mannfjöldann sem fylgdi þre-
menningunum til grafar með þeim
afleiðingum að þrír menn létu lífið
og tuttugu og þrír særðust. Þar á
meðal var tíu ára drengur skotinn
í bakið. Að minnsta kosti fjórir
hinna slösuðu voru í bráðri lífs-
hættu í gær.
Að sögn lögreglu var maðurinn
handtekinn og færður á sjúkrahús,
en sjónarvottar segja að fjöldi
manna hafi elt manninn uppi og
barið hann til óbóta.
Lögregla og breskir hermenn
héldu sér úr augsýn hinna nær tíu
þúsunda manna sem fylgdu þrem-
enningunum til grafar til að koma
í veg fyrir að óeirðir brytust út.
Algengt hefur verið að óeirðir hafi
brotist út í kjölfar útfara liðsmanna
IRA, en að þessu sinni hafði mann-
fjöldinn fylgt þremenningunum til
grafar án nokkurra rósta.
Árásin var gerð í þá mund sem
líkkistur þremenninganna voru
lagðar í grafir þeirra. Mikil skelfing
greip um sig meðal mannfjöldans
og leitaði fólk skjóls bak við leg-
steina og við hús í nágrenni
kirkjugarðsins.
1 róstum þeim sem verið hafa á
Norður-írlandi síðan sérsveitir
breska hersins skutu liðsmenn IRA
til bana á Gíbraltar hafa tveir
kaþólikkar látið lífið.
Viðskiptahalli Bandaríkjanna við
útlönd minnkaði á síðasta ársfjórð-
ungi 1987 í 38,99 milljarða dollara úr
43,44 milljörðum dollara á þriðja
ársfjórðungi sama árs, að sögn full-
trúa bandaríska fjármálaráðuneytis-
ins.
Þessar fréttir urðu frambjóðend-
um Republikana mikið ánægjuefni
Rcutcr-Danmörk
Danmörk lýsir því yfir að ofbeldi
ísraelskra hermanna gegn Palestínu-
aröbum sé „smánarlegt". Uffe Elle-
mann-Jensen, utanríkisráðherra
Dana, sagði á þinginu að árásirnar á
palestínskt kröfufólk á yfirráða-
svæðum Israela væru óforsvaranleg-
ar.
„Sú stefna, að berja niður and-
stöðu, er andstæð öllum lagalegum
og siðferðislegum kröfum,“ sagði
hann. „Hún er smánarleg og að mér
virðist algjörlega óskiljanleg, sér í
lagi hjá þjóð sem ísrael."
Varnarmálaráðherra fsraels, Yit-
zhak Rabin, tilkynnti í upphafi að
stefna byggð á „mætti, afli og bar-
smíðum" væri fremur rekin en að
vegna yfirstandandi kosningabaráttu
í Bandaríkjunum, þar sem sýnt þótti
að aðgerðir stjórnvalda til að minnka
viðskiptahallann höfðu borið árang-
ur.
Fvrir allt árið 1987 var viðskipta-
halli Bandaríkjanna 160,69 milljarð-
ar þegar mest var og hafði aukist um
20 milljarða frá árinu á undan.
lægja ófriðaröldurnar á Gaza og
vesturbakkanum með skotvopnum.
Uffe Ellemann-Jensen hélt því
fram, að Palestínuarabarnir á svæð-
inu væru „örvæntingarfullir og reiðir
vegna þess að lausn hafi enn ekki
fundist á vandanum." Hann sagði að
þolinmæði þeirra væri á þrotum og
ástandið þar nú ætti að minna menn
á, að vandamálin leysast ekki af
sjálfu sér. Þingið samþykkti með 108
atkvæðum gegn 6 að Danmörk for-
dæmdi ofbeldi beggja deiluaðila og
skoraði á Sameinuðu þjóðirnar að
standa að alþjóðlegri friðarráð-
stefnu.
Ellemann-Jensen sagði fyrir at-
kvæðagreiðslu að gott samband
Danmerkur við ísrael „leggi sérstaka
skyldu á herðar Dana að láta í Ijós
álit þeirra og þá von að fólk taki
mark á því, þegar nánir vinir sýna
hluttekningu.“
fsraelar herða enn tök sín á her-
numdu svæðunum. Eldsneytisflutn-
ingar til hernumdu svæðanna voru
stöðvaðir á sunnudag og í gær lok-
uðu ísraelar símasambandi her-
numdu svæðanna við útlönd. Að
sögn ísraela var það gert til að koma
í veg fyrr að yfirstjórn Frelsissam-
taka Palestínumanna, PLO, gæti
komið skilaboðum til liðsmanna
sinna á hernumdu svæðunum.
Viðskiptahalli fer minnkandi