Tíminn - 29.11.1988, Blaðsíða 3

Tírninuir, 3
Þriöjudagur 29. nóvember 198B
mj:v P? •:i.nr.ryj:r.r.?T
Forsætisráðherra telur að okurlögin nái yfir affallakaup verðbréfasjóða á greiðslukortanótum kaupmanna:
50% ávöxtunarkröf ur
geta varðað við lög
Þegar verðbréfasjóður kaupir greiðslunótur greiðslukorta-
fyrirtækja af verslunarmönnum í fjárþröng og selur þær síðar
inn til Visa ísland eða Kreditkorta, heitir það „slippakaup“.
Þessi slippakaup hafa nú rokið upp í verðlagningu vegna
nálægðar jólahátíðarinnar og telur forsætisráðherra að kaup
þessi núna hljóti að varða við okurlögin. Eru mestu afföllin
hjá Kaupþingi, þar sem ávöxtunarkröfur eigenda Einingar-
bréfa nema 50% á ársgrundvelli,en Kaupþing er jafnframt
stærsti slippakaupandi landsins.
Þessi ávöxtunarkrafa er langt um-
fram raunverulega verðbólgu, sem
mælist ekki meiri en 3-4% um þessar
mundir.
Það eru aðallega veðréttarlitlir
kaupmenn sem selja vilja greiðslu-
kortanótur sínar á þessum afföllum
núna, í von um að með því geti þeir
náð inn meiri gróða en ella út úr
auknu álagningarfé í jólaverslun-
inni. Þetta eru m.ö.o. fyrirtæki sem
eru á mörkum þess að teljast gjald-
þrota, eða komin vel út fyrir veðrétt-
armörk sem bankar og sparisjóðir
geta treyst á. Þeir hafa því veðsett
sig út úr bankakerfinu og benda
bankamenn á kærumál vegna Haf-
skipsmálsins því til stuðnings. For-
sætisráðherra, Steingrímur Her-
mannsson, telur að starfsemi þessi
geti varðað við lög um okur, því
bannað sé að hafa beinan gróða af
neyð annarra. Alls er talið að slippa-
kaup nemi um 3,6 milljörðum á ári,
eða um 300 milljónum á mánuði.
Stærsti aðilinn í slippakaupum er
Kaupþing.
Treysta sér ekki í biðraðir
Framkvæmdastjóri Kaupþings
segir að þeir hafi ekki treyst sér til
annars en að hækka afföllin eftir að
eftirspurn eftir þessum kaupum
jókst fyrir innkaup verslunarmanna
á jólalager. Sagðist hann ekki treysta
sér til að hafa hjá sér biðraðir og
skömmtunarkerfi og því létu þeir
hjá Kaupþingi undan þessari miklu
eftirspurn. Sagði hann að þessi mikla
eftirspurn eftir þessari fjármögnun-
arleið væri orðin árviss í viðskiptalíf-
inu og því hafi þeir hjá Kaupþingi
ákveðið að hafa kröfurnar nógu
háar í ár.
Það kemur sér vel fyrir eigendur
Einingarbréfa, en það eru þeir spari-
fjáreigendur hjá Kaupþingi, sem
leggja til fjármagnið í kröfukaupin
og hafa mestan ágóða af. Söluþókn-
unin sem Kaupþing hefur sjálft af
viðskiptunum nemur 1% en 3%
renna til viðkomandi greiðslukorta-
fyrirtækis.
Hjá Fjárfestingarfélaginu svaraði
Gunnar Óskarsson, aðstoðarfor-
stjóri, því þannig til að þeirra ávöxt-
unarkrafa væri 28% um þessar
mundir þrátt fyrir mjög mikla eftir-
spurn. Það lætur nærri að vera um
8% meiri ávöxtun en nemur áætlaðri
verðbólgu allt síðasta ár og er því
mjög nálægt því sem gerist með
raunvexti á almennum skuldabréf-
um. Sagðist Gunnar vilja reyna að
vera í einhverjum takt við markmið
ríkisstjórnarinnar og því væru þeir
ekki með hærri ávöxtunarkröfur.
Fjárfestingarfélagið tekur 2% í sölu-
þóknun en 3% renna til viðkomandi
greiðslukortafyrirtækis, I íkt og gerist
hjá Kaupþingi.
í verðbréfadeild Iðnaðarbankans
eru ávöxtunarkröfurnar hærri en hjá
Fjárfestingarfélaginu, en samkvæmt
öruggum heimildum Tímans nemur
ávöxtunarkrafa VIB um 35% á árs-
grundvelli. Það samsvarar um og
yfir 15% raunvöxtum nriðað við að
verðbólga síðustu 12 mánaða hafi
verið um 20%. VIB tekur 4% í
söluþóknun, samkvæmt sömu heim-
ild.
Hvernig má þetta vera?
Sverrir Hermannsson, bankastjóri
Landsbankans, sagði í samtali við
Tímann að sér þættu þessar ávöxtun-
arkröfur miklar. „Hvað gerir fjár-
málaráðherra núna sem heimtar
vexti í bönkum niður, en leyfir
þetta. Þarna er til markaður með allt
Útlánsvextir eru aö verða lægri en í helstu viöskiptalöndum okkar og gæti
það aukiö verulega éftirspurn eftir innlendum lánum:
Innlendir útlánsvextir
komnir á útsöluverð?
Á fundi Seðlabanka fslands með
fulltrúum viðskiptabanka og spari-
sjóða, var ákveðið að bankastofn-
anir skiluðu inn tillögum sínum um
vaxtalækkun degi fyrr en venjulega
tíðkast. Það verður síðar í dag sem
bankamenn ganga með tillögur
sinar yfir til Seðlabankans.
Að sögn Stefáns Pálssonar, for-
manns Sambands íslenskra við-
skiptabanka, sagði í viðtali við
Tímann í gær að hann ætti ekki von
á öðru en, að bankarnir færu að
fyrirmælum ríkisstjórnarinnar og
legðu til verulega vaxtaiækkun frá
og með 1. desember, en það er
hefðbundinn vaxtabreytingadagur.
Á fundi þessum kom m.a. fram
að vextir í helstu viðskiptalöndum
okkar eru að verða með hærri
ávöxtun en til er á íslandi. Þetta
segir Stefán Pálsson að hafi ekki
gerst lengi, en það hljóti að koma
verr út hjá þeim fyrirtækjum sem
eiga stærri hluta skulda sinna í
erlendum lánum, cn innlendum,
en það eru einkum fyrirtæki í
sjávarútvegi og útflutningsgrein-
um.
„Menn verða að álykta hver
fyrir sig, en. við erunr bundnir
einhliða ákvörðun ríkisjtjómar-
innar um að keyra vextina niður á
innlendu lánsfé," sagði Stefán.
„Við ráðum engu um vextina á
erlendu lánsfé, en við erum háðir
markaðnum í hverju landi. Vcxtir
í helstu viðskiptalöndum okkar
hafa fariö hækkandi. Pundið er
sérstaklega hátt og dollarinn stend-
ur einnig hátt.“
Vextir á innlendum gjaldeyris-
reikningum h'afa af þessum sökum
færst í að vera með hærri vöxtum
sem bjóðast í landinu. Vextir
þeirra eru jafnan miðaðir við út-
lánsvexti í viðkomandi löndum.
Vextir á reikningum sem varðveitt-
ir eru í sterlingspundum eru nú um
11%, í bandarískum dollar eru
þessir vextir 7,75% og í v-þýsku
marki eru vcxtirnir 3,75%. KB
að 50% ávöxtunarkröfum, en verð-
bólgan er kontin nánast niður í núll.
Hvernig má þetta vera?“ sagði
Sverrir.
Þeir sem haldið hafa uppi þessari
miklu eftirspurn eru aðallega versl-
unareigendur að sögn forsvars-
manna verðbréfasjóðanna. Að
þeirra sögn eru þetta kaupmenn sem
fengið hafa stóran hluta tekna sinna
inn í sjóði í formi greiðslukorta-
nótna, eða svokallaðra slippa. Þeir
hafi ekki tíma til að bíða eftir
afgreiðslu bankanna. Einnig sé um
það að ræða í mjög mörgum tilfellum
að kaupmenn þessir séu veðréttar-
lausir og fái því yfirleitt ekki banka-
lán. Greiðslukortanóturnar eru í
þeim tilfellum einu óveðsettu eign-
irnar sem til eru. Þvf virðist ekki
vera um annað að ræða en stuttan
gálgafrest fram yfir jólaösina og er
greinilega allt traust sett á góða
vertíð og mikla sölu. Verði salan
ekki góð munu ávöxtunarkröfur
verðbréfasjóðanna reynast of dýrar
að sögn þeirra sem Tíminn ræddi við
í gær. KB
Kaupþing krefst 50% ávöxtunar í svokölluðum „slippakaupum“.
Tímamynd Pjetur.
Ekkert útskriftargjald.
Ármúla 3-108 Reykjavík - Sími91 -680988