Tíminn - 28.02.1989, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 28. febrúar 1989
Styrkir tii háskólanáms í Portúgal,
Tyrklandi og Austurríki
Portúgölsk stjórnvöld hafa tilkynnt að þau bjóði fram í
löndum sem aðild eiga að Evrópuráðinu átta styrki til
háskólanáms í Portúgal háskólaárið 1989-90. Ekki er
vitað fyrirfram hvort einhver þessara styrkja muni koma
í hlut íslendinga. Umsóknareyðublöð fást í sendiráði
Portúgals í Osló, utanáskrift: Ambassade du Portugal,
Josefines gate 37, 0351 Oslo 3, Norge, og þangað ber
að senda umsóknir fyrir 1. júní n.k.
Ennfremur hafa tyrknesk stjórnvöld tilkynnt að þau bjóði
fram í sömu löndum styrk til háskólanáms í Tyrklandi
skólaárið 1989-90. Umsækjendur skulu hafa gott vald
á tyrknesku, frönsku eða ensku. Sendiráð Tyrklands í
Osló (Halvdan Svartes gate 5, 0268 Oslo 2, Norge)
lætur í té umsóknareyðublöð og nánari upplýsingar, en
umsóknir þurfa að berast tyrkneskum stjórnvöldum fyrir
31. maí n.k.
Einnig bjóða austurísk stjórnvöld fram nokkra styrki í
ofangreindum löndum til háskólanáms í Austurríki
næsta skólaár. Eyðublöð og nánari upplýsingar fást í
austurríska sendiráðinu í Kaupmannahöfn (Grönning-
en 5, 1270 Köbenhavn K) og þangað þurfa umsóknir
að hafa borist fyrir 15. mars n.k..
Allir ofantaldir styrkir eru eingöngu ætlaðir til fram-
haldsnáms við háskóla.
Menntamálaráðuneytið,
24. febrúar 1989.
Norrænir starfs-
men ntu narsty rki r
Menntamálaráöuneyti Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar
veita á námsárinu 1989-90 nokkra styrki handa íslendingum til náms
viö fræðslustofnanir í þessum löndum. Styrkirnir eru einkum ætlaðir
til framhaldsnáms eftir iðnskólapróf eða hliðstæða menntun, til
undirbúnings kennslu í iðnskólum eða framhaldsnáms iðnskóla-
kennara, svo og ýmiss konar starfsmenntunar sem ekki er unnt að
afla á islandi.
Fjárhæð styrks í Danmörku er 15.500 d.kr., í Finnlandi 19.800 mörk,
í Noregi 20.400 n.kr. og í Svíþjóð 10.000 s.kr. miðað við styrk til heils
skólaárs.
Umsóknir, skulu berast menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 150
Reykjavík, fyrir 15. apríl n.k., og fylgi staðfest afrit prófskírteina,
ásamt meðmælum. Sérstök eyðublöð fást í ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
24. febrúar 1989.
í myrkri gildir
að sjást.
Notaöu endurskinsmerki!
yUMFERÐAR
RAÐ
37. þing Norðurlandaráös sett í gær:
Tekist verður áumum-
hverfismál og innri markað
Þing Norðuriandaráðs, hið 37 í röðinni, var sett í
Stokkhólmi í gær. Að sögn Páls Péturssonar sem er einn af
fulltrúum íslands í ráðinu munu umhverfismál og efnahagsleg
samskipti Norðurlandanna við önnur ríki Vestur-Evrópu
verða fyrirferðarmestu mál þingsins. Viðbrögð við sameigin-
legum markaði EB og ágreiningur um áherslur í umhverfis-
málum eru mál sem ekki eru útrædd innan ráðsins.
Norðurlandaráð hélt aukaþing um
umhverfismál í Helsingör s.l. haust.
Miðflokkar Norðurlandanna sem
áttu hugmyndina að aukaþingi þessu
og ætluðu að krefja ráðherranefnd
Norðurlandaráðs um nýja og mun
strangari umhverfismálaáætlun.
Er áætlunin frá ráðherranefnd
Norðurlandaráðs var lögð fyrir
aukaþingið, fannst fulltrúum mið-
flokkanna ekki nógu langt gengið og
að hér væri einungis um að ræða
löggildingu á aðstæðum eins og þær
gerðust verstar í hverju landi fyrir
sig. Pað land er hafði vægustu reglur
fékk að móta þann þátt umhverfis-
málaáætlunarinnar. í reglum um
meðferð kjarnorkuúrgangs var farið
eftir tillögum Svía, tillögur Dana
voru hafðar til hliðsjónar þegar
ályktað var um úrgangsefni frá land-
búnaði o.s.frv. Mikill ágreiningur
reis upp á þinginu en sósíaldemó-
kratar cr báru ábyrgð á tillögunni og
höfðu meirihluta ráðherranna,
gengu mjög hart fram í að fá hana
samþykkta. Það gekk eftir, en þó
með mjög naumum meirihluta.
Páll kvaðst gera ráð fyrir að í
framhaldi af þeim deilum er spunn-
ust á aukaþinginu verði miklar unt-
ræður um umhvcrfismál á 37. þingi
Norðurlandaráðs og inn í þær kynnu
að blandast deilur Norðmanna og
Svía um selveiðar.
Dagana 16.-18. október inun
Norðurlandaráð gangast fyrir þing-
mannaráðstefnu um mengun hafsins
og verður sú ráðstefna haldin í
Kaupmannahöfn. Þangað verður
boðið sendinefndum frá þjóðþingum
Norðurlandanna auk, fulltrúa frá
Bretlandi, Hollandi, Belgíu, V-
Þýskalandi, Tékkóslóvakíu, Pól-
landi, Sovétríkjunum og fleirum.
Þar verður rædd mengun hafanna á
þessu svæði og hvað er til úrbóta í
þeim efnum. Svipuð ráðstefna var
haldin að frumkvæði Norðurlanda-
ráðs um loftmengum er berst yfir
landamæri haustið 1986 og þótti
takast vel.
Danir fulltrúar
Efnahagsbandalagsins
Annað mál er kemur til með að
verða áberandi á 37. þingi Norður-
landaráðs verður samskipti Norður-
landanna og annarra hluta Vestur-
Evrópu. Eins og kunnugt er hefur
Efnahagsbandalagið uppi mikil
áform um innri markað í bandalag-
inu og hefir gert áætlanir um mjög
nána efnahagslega samvinnu, er
koma mun til framkvæmda 1992.
EFTA-ríkin þurfa á einhvern hátt
að bregðast við þessu. Að sögn Páls
er ekki Ijóst á hvern hátt það verður
og um það verði menn að ræða á
þinginu. Danmörk er aðili að EB og
íjóst er að danskir stjórnmálamenn
munu leita eftir því að fá fleiri
Norðurlönd inn í það samstarf.
Páll sagðist ekki trúaður á að
EFTA-ríkin væru ginnkeypt fyrir
því að ganga til liðs við EB. Innan
Efnahagsbandalagsins væri nú þegar
mikil samvinna á sviði hermála og
innan EB-ríkjanna sem öll væru
aðilar að NATO, væri ekki áhugi
fyrir að fá hlutlaus ríki inn í banda-
lagið, er mundu setja alla þeirra
varnarmálastefnu úr skorðum.
Afstaðan til EB mun verða mikið
Páll Pétursson aþingismaður og full-
trúi í Norðurlandaráði.
umræðuefni á 37. þingi Norður-
landaráðs. Á vegum ráðsins hefur
verið starfandi nefnd er falið hefur
verið að koma með tillögur um
hvernig Norðurlandaráð eigi að
bregðast við sameiginlegum markaði
EB á alþjóðavettvangi. í nefndinni
eru tveir fulltrúar frá hverju Norður-
landanna og eru þeir Ólafur G.
Einarsson og Páll Pétursson fulltrúar
íslands. Nefndin hefur skilað áliti
sem tekið verður fyrir á þinginu í
næstu viku.
Páll sagði það mjög mikilvægt
fyrir íslendinga að lokast ekki inni í
Efnahagsbandalaginu. Þó við teng-
jumst ekki bandalaginu þurfum við
ekki að vera á flæðiskeri stödd, því
hægt sé að leita eftir auknum við-
skiptum utan Evrópu. - ág
Staða kvenna á atvinnumarkaðinum:
AUKIN ÞATTTAKA,
MUN UEGRILAUN
INNLAUSNARVEFB
VAXTAMBA VERÐTRYGGÐRA
SPARISKfRTEINA RlKISSJÓÐS
(2.FL.B1985
Hinn 10. mars 1989 er sjöundi fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs með vaxtamiðum í 2. fl. B1985.
Gegn framvísun vaxtamiða nr. 7 verður frá og með 10. mars nk. greitt sem hér segir:
__________Vaxtamiði með 50.000,- kr. skírteini_kr. 3,124,30_
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinannafyrirtímabilið
10. september 1988 til 10. mars 1989 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu 1239 hinn 1. september 1985
til 2346 hinn 1. mars 1989.
Athygli skal vakin á því að innlausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða nr.7 ferfram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu Seðlabanka Islands,
Kalkofnsvegi 1, Reykjavík, og hefst hinn 10. mars 1989.
Reykjavík, febrúar 1989
SEÐLABANKIÍSLANDS
Atvinnuþátttaka kvenna hefur
aukist gríðarlega á undanförnum
áratugum, þrátt fyrir það eru tekjur
kvenna mun lægri en karla. Lítið
hefur dregið saman með konum og
körlum hvað tekjur varðar og eru
meðalatvinnutekjur kvenna í öllum
atvinnu- og starfsgreinum einungis
rúm 60% af meðaltekjum karla. Á
aldrinum 35 til 50 ára, en þá ná
meðaltekjur beggja kynja hámarki,
er hlutl'all kvenna af tekjum karla
lægst, allt niður í 45%. Á árinu 1986
voru konur rúm 38% fullvinnandi
launþega en báru aðeins úr býtum
tæp 28% heildaratvinnutekna sama
hóps.
Þessar upplýsingar koma fram í
skýrslu Þjóðhagsstofnunar um tekj-
ur karla og kvenna, sem er fyrsta
hefti í útgáfu nýrrar ritraðar, þar
sem birtar verða niðurstöður ýmissa
athugana, sem ekki falla undir nú-
verandi ritraðir stofnunarinnar.
í skýrslunni er að finna fleiri
merkar upplýsingar. - Árið 1960
voru 60% ógiftra kvenna á vinnu-
markaði en einungis 20% giftra.
Árið 1986 var atvinnuþátttaka
ógiftra kvenna orðin um 79% og
.84% meðal giftra og þar miðað við
allar konur 15 ára og eldri. Á því ári
voru 81.8% íslenskra kvenna á
vinnumarkaðinum og er það nokkru
hærra en gerist á Norðurlöndunum
og allmiklu hærra en gerist í Bret-
landi. Bandaríkjunum og Vestur-
Þýskalandi.
Tæp 60% kvenna voru í hluta-
störfum á árinu 1986 en einungis tæp
30% karla. Konum í fullu starfi
hefur þó fjölgað allnokkuð á tímabil-
inu 1980-86. Þá er athyglisvert að
lítið virðist draga úr atvinnuþátttöku
kvenna á barneignaaldri.
Hvað varðar skiptingu karla og
kvenna á hin ýmsu störf, kemur í
ljós að flestar atvinnu- og starfs-
greinar má greina í kvenna- og
karlagreinar og er mikill launamun-
ur á milli hefðbundinna kvenna- og
karlastarfa. Konur eru í yfirgnæf-
andi meirihluta í þjónustustörfum.
Má þar meðal annars nefna störf á
sjúkrahúsum, elli- og barnaheimil-
um, við ræstingu og verslunarstörf.
Karlar eru hinsvegar nær einráðir í
hópi sjómanna, iðnaðarmanna og
stjórnenda af ýmsu tagi.
Ef litið er á einstakar atvinnu- og
starfsstéttir, kemur f ljós að minnst-
ur munur er á meðaltekjum fullvinn-
andi kvenna og karía á meðal
kennara og skólstjóra og ófaglærðs
verkafólks. Mest hallar á konurnar
meðal bankamanna og í hópi starfs-
fólks sjúkrahúsa, elli- og barnaheim-
ila, eru þó læknar og sérfræðingar
undanskildir. Þá eru konur sem
starfa sem forstjórar aðeins rétt
rúmlega hálfdrættingar á við karl-
menn með það starfsheiti.
í skýrslunni er tekið fram að þó
tekið sé tillit til mislangs vinnutíma
karla og kvenna þá standi eftir
talsverður óskýrður munur á tekjum
karla og kvenna. SSH