Tíminn - 04.07.1989, Síða 3

Tírriinn 3
^riðji/ddgur 4.'/ul7 V989
Vinnueftirlitið - ótvírætt brot á vinnuverndarlögum:
Lögbrot lækna skárri
heldur en fiskitækna?
„Þetta virðist ótvírætt brot á Iögunum. Þarna virðast
kjarasamningar hafa verið gerðir af hinu opinbera sem
standast ekki lög sem Alþingi hefur sett,“ svaraði Hörður
Bergmann, upplýsingafulltrúi Vinnueftirlits ríkisins. En Tím-
inn spurði hann hvort ekki sé um að ræða brot á landslögum
ef aðstoðarlæknum sjúkrahúsa er skipað að standa vaktir í
einn og jafnvel upp í tvo sólarhringa, eins og frá var skýrt í
fréttum nýlega.
í vinnuvemdarlögum segir m.a.:
„Á hverjum sólarhring, reiknað frá
byrjun vinnudags, fái starfsmenn
a.m.k. 10 klukkustunda samfellda
hvíld“. Og í sömu lögum segir m.a.
um verkefni Vinnueftirlitsins: „Hafa
eftirlit með og sjá um, að lögunum
og þeim reglum, sem settar eru
samkvæmt þeim sé framfylgt". Ýms-
um er eflaust minnisstæð röggsamleg
framganga Vinnueftirlitsins við að
koma í veg fyrir að þessi lagaákvæði
væru haldin hjá fiskvinnslustöðvum,
þar sem vinnutími vildi stundum
verða langur í aflahrotum. Er hins
vegar látið óátalið þótt sjúkrahús
brjóti lögin daglega?
Hörður sagði Vinnueftirlitið vit-
anlega bregðast við þegar stofnunin
og starfsmenn hennar uppgötva að
ekki sé farið eftir þeim lögum sem
hún á að sjá um að sé framfylgt.
Athyglin hafi einkum beinst að
áhættu/slysahættu á vinnustöðum og
aðbúnaði starfsmanna (t.d. húsnæði
lögreglu á landsbyggðinni nú ný-
lega). Þvingunaraðgerðum, sem
beitt er ef ekki er farið að kröfum
vinnueftirlitsmanna (einkum um ör-
yggisbúnað) hafi t.d. verið beitt nær
450 sinnum á síðasta ári.
í þessu tilfelli sé um að ræða
kjarasamninga sem benda til brots á
vinnuvemdarlögum. Slíkt hafi áður
komið til kasta stofnunarinnar, t.d.
þegar gerðar hafi verið athugasemd-
ir við vinnutíma við hvalskurð í
Hvalfirði á fyrstu árum stofnunar-
innar. Úti á landi fylgist starfsmenn
Vinnueftirlitsins líka jafnan með
vinnutíma í síld og annarri áhlaupa-
vinnu við fiskverkun.
- En ég hef aldrei rekist á það hér
að horft hafi verið í vinnutímamál á
Jón Sigurðsson um hugmyndir Jóns Baldvins um skipti á ráðherrastólum:
„Ekki á döfinni"
Jón Sigurðsson iðnaðar- og við-
skiptaráðherra segir það ekki á döf-
inni í næstu framtíð að hann skipti á
ráðherrastólum við nafna sinn og
flokksbróður Jón Baldvin Hanni-
balsson, vegna anna Jóns Baldvins
eftir að hann tók við formennsku í
ráðherranefnd EFTA.
Jón Sigurðsson vildi hvorki játa
því né neita hvort þessi mál hefðu
verið rædd eitthvað í alvöru. „Utan-
ríkisráðherra hefur velt því fyrir sér
hvemig hann geti fengið meiri tíma
til að helga sig stjómmálum hér
heima fyrir, heldur en fylgi þessu
mikla annastarfi og það er ekkert
leyndarmál að hann hefur nefnt
þetta sem hugsanlegan möguleika,“
sagði Jón. -ÁG
sjúkrahúsum, sagði Hörður.
Spurður um öryggi sjúklinga í
höndum lækna sem hafa kannski
vakað í 30-40 klukkustundir benti
hann á að hlutverk Vinnueftirlitsins
sé að huga að öryggi starfsmanna, en
ekki - samkvæmt laganna hljóðan -
að fylgjast með því hvort sjúklingar
em meðhöndlaðir þannig að öruggt
sé að þeir verið ekki fyrir rangri eða
vafasamri meðferð t.d. vegna þreytu
hlutaðeigandi læknis.
En hvað þá með heilsu lækna sem
„skipað" er að taka sólarhringsvakt-
ir?
- Er þetta ekki fremur tilkomið í
því skyni að gefa hlutaðeigandi há
laun?, spurði Hörður á móti. Hvað
varðar umræður um læknaskort í
þessu sambandi benti hann á að á
íslandi starfi fleiri læknar, í hlutfalli
við fólksfjölda, en hjá nokkurri
annarri þjóð í heiminum. Það sé því
enginn læknaskortur á íslandi, enda
bíði t.d. 300 læknar erlendis eftir því
að fá stöðu hér heima. Skýringin
hljóti að liggja annarsstaðar.
Til upplýsinga má geta þess að
stöðuheimildir lækna á Ríkisspít-
ölunum vom sem hér segir árin:
1985 1987
Yfirlæknar 46,5 48,5
Sérfræðingar 70,6 79,8
Aðstoðarlæknar 69,1 68,1
Samtals: 186,2 196,4
Aðstoðarlæknum hefur því fækk-
að um einn á sama tíma og yfirlækn-
um og sérfræðingum fjölgaði um 11
á þessum tveim ámm, eða litlu
minna heldur en hjúkrunarfræðing-
um.
Vinnuþrælkun aðstoðarlækna má
m.a. marka af því, að þótt þeir séu
aðeins 3,2% af starfsfólki Ríkisspít-
alanna komu 10,7% af öllum greiðsl-
um fyrir yfirvinnu í þeirra hlut árið
1987 (t.d. hærri upphæð en öll
yfirvinna 365 Sóknarstarfsmanna).
Að meðtöldum álagsgreiðslum og
öðmm greiðslum urðu heildarlaun
hærri á hverja stöðu aðstoðarlæknis
(1.925 þús.kr.) heldur hærri heldur
en á stöður yfirlækna (1.895 þús.kr.)
að meðaltali. Sérfræðingamir skák-
uðu þó báðum, með 2.410 þús.kr. á
hverja stöðu árið 1987. (Laun á
stöðu Sóknarfólks vom 875 þús.kr.
að meðaltali sama ár.) -HEI
Á laugardaginn sýndu bæjarfulltrúamir meistaratakta við að grilla pylsur fyrir gesti og gangandi. Skemmtiatriðin á
og ein pylsa hvarf ofan í þá sjálfa.
Ráðhúströðinni drógu athyglina frá því þegar ein
lllllllllllilllll! VEIÐIHORNIÐ'
Tuttugu og tveggja
punda lax úr Hvítá
Stærsti lax sumarsins veiddist í
Hvítá við Iðu á sunnudaginn.
Laxinn, sem var hrygna, mældist
22 pund og er sá fyrsti sem veiðist
í Hvítá í sumar. Það var Þráinn
Viggóson sem veiddi stórlaxinn á
flugu, sem heitir Iða II. Eftir að
Þráinn hafði barist við laxinn í
tuttugu mínútur óð hann út miðja
á og tók fiskinn á sporðinum á
land.
Það hafa oft veiðst risar á við
þennan í Hvítá. Síðasta sumar var
stærsti laxinn, 29 pund, veiddur
þar og stærsti lax sem veiðst hefur
á stöng er úr Hvítá, hann mældist
38,5 pund.
Þrír 20 punda
Þrír tuttugu punda laxar komu á
land um helgina. Einn þeirra veiddi
Anna Lilja Stefánsdóttir í Laxá í
Aðaldal. Laxinn var að ganga við
Æðarfossa og komu þar sjö fiskar
á land á stuttum tíma og var þessi
einn af þeim.
Annar 20 punda kom á land í
Laugardalsá. Hann veiddi Magnús
Jónasson á maðk í Berghyl. Hann
var grálúsugur og veiddist neðst í
ánni og því greinilega nýgenginn.
Sá þriðji veiddist í Laxá í Dölum
í Efri Kistu. Það var Guðjón
Hannesson sem fékk hann.
Um 340 laxar
úr Þverá og Kjarrá
Rúmlega 340 laxar höfðu veiðst
í Þvera og Kjarrá á hádegi í gær.
Heildartalan í Þverá var komin í
169 fiska og í Kjarrá var hún 173
laxar. Fjörutíu og þrír laxar komu
á land í Þverá um helgina, um 20 á
sunnudag og álíka margir á laugar-
dag.
Það rigndi talsvert á sunnudags-
nóttina og því eru ámar frekar
vatnsmiklar, þó eru þær báðar í
ágætu ástandi.
Útlendingatímabilið er nú hafið
í Kjarrá og er þá bara veitt á flugu,
en í Þverá er einnig veitt á maðk
eins og er.
Grímsá yfir 200
Veiði hefur gengið þokkalega í
Grímsá það sem af er og er áin nú
kominn eitthvað yfir tvö hundruð
fiska. Hollið sem byrjaði veiðar á
fimmtudag og veiddi fram á sunnu-
dag gekk sæmilega og komu 35
laxar úr því.
Útlendingar byrjuðu veiðar í
ánni á hádegi á sunnudag og í gær
höfðu þeir fengið um tuttugu laxa.
Laxamir eru ekki mjög stórir í
Grímsá, allt frá einum til tveimur
pundum upp í fjórtán pund. Þeir
stærstu em þó 17 pund. GS.
Hátíð lokið í bili
Hátíðarhöldunum í Vestmanna-
eyjum í tilefni sjötíu ára afmælis
bæjarins lauk nú um helgina. Þá var
Tommamótinu einnig slitið.
Það hefur oft verið sagt um Eyja-
menn að þeir séu atvinnumenn í að
skemmta sér. Þeir taki lífinu í léttara
lagi, vinni mikið og haldi veglegar
hátíðir við minnsta tækifæri. Það var
ekki að spyrja að því þegar Vest-
mannaeyjakaupstaður varð sjötíu
ára, öllu var tjaldað til og glæsileg
afmælishátíð haldin vikuna 24. júní
til 1. júlí. Inn í hana féll Tommamót-
ið, knattspyrnumót átta til tíu ára
fótboltakappa og mættu um átta
hundruð keppendur til leiks. Hvar
sem litið var í bænum vom syngjandi
og trallandi peyjar í íþróttabúning-
um og með lottóhatta, og var greini-
legt að þeir ætluðu að nýta sér þessa
skemmtiferð til hins ýtrasta.
Blaðamaður Tímans hitti nokkra
þeirra við klettasprönguna niðri við
höfn og kyrjuðu þeir hástöfum
„Tarsan apabróðir“ og ráku upp
ýmiskonar „Tarsanhljóð“ þegar ein-
hver sveiflaði sér glæsilega í kaðlin-
um. Þeir höfðu nóg að gera, nýbúnir
að keppa og vom á leiðinni í grill-
veislu. Allir keppendurnir á
Tommamótinu fengu að fara í skoð-
unarferðir á sjó og landi og hver
klukkutími var skipulagður svo að
pollarnir, eins og Vestmannaeyingar
kalla þá, hefðu um nóg að hugsa og
enginn tæki upp á strákapömm.
Ýmislegt annað var á döfinni
þessa afmælisviku í Vestmannaeyj-
um. Hátíðarsetningin tengdist lands-
móti Sambands íslenskra lúðrasveita
og gengu um tvöhundmð lúðrasvein-
ar víðs vegar að af landinu fyrir
skrúðgöngu sem hlykkjaðist um all-
an miðbæinn. Þá vom opnaðar sýn-
ingar af ýmsu tagi, myndlistasýning
á verkum Júlíönnu Sveinsdóttur sem
var fædd og uppalin í Eyjum og
sýningamar Póstsaga Vestmanna-
eyja, Vestmannaeyjahöfn, Aðal-
skipulag Vestmannaeyjabæjar og
Börn í Vestmannaeyjum. Forseti
íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir,
heiðraði Eyjarnar með nærvem sinni
á sunnudeginum og tók þátt í vígslu
gróðurreits við Helgafell. í reitnum
eiga að fara fram tilraunir í trjárækt,
en hefðbundin tré þrífast varla í
Eyjum vegna roks og seltu. Veður-
guðirnir sýndu þó sínar bestu hliðar
fram að lokahelginni og sól skein í
heiði frá morgni til kvölds.
Laugardagurinn var síðasti dagur
hátíðarhaldanna. Þá var kjötkveðju-
hátíð haldin í Ráðhúströðinni og
bæjarfulltúar grilluðu pylsur ofan í
svanga veislugesti. Hljómleikar á
Stakkagerðistúni vom hálf enda-
sleppir, en þar spiluðu hljómsveit-
imar Centaur, Mezzoforte og
Stuðmenn. Hellirigning skall á og
flúðu margir áhorfenda heim.
Á laugardagskvöldinu drógu flest-
ir hinna yngri upp ballskóna og
héldu á dansleik með Stuðmönnum,
en þeir léku á alls oddi og varð vart
séð hvorir skemmtu sér betur, dans-
aramir eða hljómsveitin. Hátíðar-
höldunum lauk formlega með dans-
leiknum, en óformlegum hátíðar-
höldum var haldið áfram í heimahús-
um víðast hvar um bæinn og stóðu
þau fram á sunnudag.
Tommamótinu var slitið á glæsi-
legri lokahátíð f íþróttahúsinu á
sunnudagskvöld. Þar uppskám ungir
fótboltasnillingar erfiði sitt og tóku
við verðlaunum fyrir góða frammi-
stöðu.
Samkvæmt tímatali Vestmanna-
eyinga er núna mánuður fyrir þjóð-
hátíð, sextán árum eftir gos. Fólk
byrjar aftur að streyma ofan af
meginlandinu til Eyja eftir fimm
vikur, til að taka þátt í þjóðhátíð-
inni, og að sögn kunnugra eru menn
þegar farnir að þurrka af gftargörm-
unum og huga að þjóðhátíðar-
lundanum, í flj ótandi og föstu formi.
Lundaveiðitíminn hófst á laugar-
daginn og búist er við að um fimm-
tíuþúsund lundar verði veiddir.
Stofninn við Eyjar telur um þrjár
milljónir, svo engin hætta er á útrým-
ingu, þrátt fyrir harðan aðgang veiði-
manna. LDH-